چگونه لنزهای دست دوم را بررسی کنیم؟

به خاطر تعداد زیاد لنزهایی که هر روز به بازار عرضه می‌شوند، خیلی از عکاس‌ها تصمیم می‌گیرند به جای لنزهای نو، به خرید لنزهای دست دوم روی بیاورند. با وجود اینکه برخی لنزهای خاص را فقط می‌توانید به صورت نو تهیه کنید (حداقل برای مدت مشخصی)، بازار لنزهای دست دوم، به خصوص برای افرادی که بودجه‌ی محدودی دارند سرشار از گزینه‌های خوب است. در این مقاله برخی از مزایای خرید لنز دست دوم را بررسی خواهیم کرد و همچنین نکاتی برای خرید لنز دست دوم را به شما معرفی خواهیم کرد که با استفاده از آن‌ها مطمئن خواهید شد که یک محصول با کیفیت تهیه خواهید کرد و می‌توانید برای چندین سال از آن استفاده کنید.

چرا باید لنز دست دوم بخریم؟

مهم‌ترین دلیل برای خرید لنز دست دوم مطمئنا هزینه کمتر و صرفه‌جویی در هزینه‌ها است. لنزهای دست دوم (در شرایط کاملا خوب و قابل استفاده) را می‌توانید با قیمت خیلی ارزانتری نسبت به لنزهای نو تهیه کنید و در صورتی که خوش شانس باشید می‌توانید لنزی را که به ندرت استفاده شده است را با کسری از قیمت مدل نو همان لنز تهیه کنید. این موضوع به خصوص در زمان تغییر برند و سیستم دوربین خیلی مهم است و می‌توانید اغلب اوقات با همان قیمتی که لنزهای قبلی خودتان را فروخته‌اید، لنزهای جدیدتر را تهیه کنید و پروسه تغییر سیستم خیلی راحت‌تر انجام شود. لنزهای دست دوم جدیدتر و لنزهایی که در شرایط بهتری هستند مطمئنا نسبت به مدل‌های قدیمی‌تر کمی گران‌تر هستند ولی با این وجود باز هم نسبت به لنزهای نو خیلی ارزان‌تر هستند. در هر صورت خرید لنز دست دوم یک انتخاب شخصی است و همه‌ی افراد هم با این پروسه راحت نیستند. با وجود اینکه خود من همیشه در خرید لنزهای دست دوم خوش شانس بوده‌ام، اما داستان‌های زیادی هم وجود دارد که مردم در زمان خرید لنز و دوربین دست دوم با مشکلات خیلی زیادی روبرو شده‌اند. متاسفانه بازار لنز و دوربین به دلیل ارزش بالایی که این وسایل دارند، زمینه‌ساز کلاهبرداری‌های خیلی زیادی هستند. به همین خاطر ما این مقاله‌ی جامع را برای شما آماده کردیم تا خیلی راحت‌تر بتوانید نسبت به خرید لنز دست دوم اقدام کنید و امکان کلاه‌برداری را به کمترین حد ممکن برسانید.

حتی در صورتی که فروشنده را هم بشناسید و یا به صورت کامل با نکات ضروری در زمان خرید لنز دست دوم هم آشنا باشید، یکی از نگرانی‌های بزرگی که وجود دارد این است که آیا می‌توان لنزهای دست دوم را با اطمینان کامل تهیه کرد یا خیر؟ در صورتی که نتوانید دقیقا لنزی که قرار است بخرید را قبل از خرید تست کنید و یا در خرید آنلاین محصول موردنظر مهلت تست نداشته باشد، جواب این سوال همیشه خیر است. به همین خاطر شما به عنوان یک مشتری باهوش باید قبل از خرید لنز به صورت واضح به فروشنده بگوئید که می‌خواهید قبل از خرید و پرداخت وجه محصول مورد نظر را به صورت کامل تست کنید. اجازه ندهید عباراتی مثل «بسیار کم کارکرد» و یا «به ندرت استفاده شده» شما را وادار کنند که بدون تست کردن محصول مورد نظر آن را تهیه کنید. در صورتی که پس از خرید متوجه وجود مشکل در لنز مورد نظر شوید، خیلی دیر است و در صورتی که فروشنده‌ی مورد نظر مهلت تست هم به شما نداده باشد، پس دادن آن به احتمال زیاد غیرممکن خواهد بود.

خوشبختانه روش‌های زیادی برای اطمینان از اینکه محصول موردنظر در شرایط مناسبی است وجود دارد و شما می‌توانید از ضرر و زیان‌های مالی جلوگیری کنید.

آیا اینکه یک لنز دست دوم برای فروش گذاشته شده است نشانه‌ی نقص و عیب آن است؟

آنقدری که شما فکر می‌کنید هم مردم غیرقابل اطمینان نیستند و خیلی از فروشنده‌ها هم به دلایل خوبی قصد دارند وسایل و تجهیزات خودشان را بفروشند. در صورتی که خودتان می‌خواستید یکی از لنزهایی که در اختیار دارید را بفروشید آیا این بدین معنی بود که لزوما قصد دارید یک وسیله‌ی خراب یا بی‌کیفیت را بفروشید؟ دلایل متعددی وجود دارد که مردم وسایلی که در اختیار دارند را می‌فروشند. برای مثال ممکن است داشتن یک لنز خاص برای برخی افراد کاربرد نداشته باشد و نتوانند به اندازه‌ی کافی از آن استفاده کنند و یا ممکن است جایگزینی را پیدا کرده باشند که برای سبک عکاسی آن‌ها مناسب‌تر است. خیلی از مردم برای خرید لنزهای پرایم لنزهای زوم خودشان را می‌فروشند و یا بالعکس. برخی از افراد به سبک خاصی از عکاسی علاقه‌مند می‌شوند و تجهیزاتی که در این سبک به آن نیاز ندارند را می‌فروشند. خیلی‌ها نیز می‌خواهند سیستم دوربین خودشان را عوض کنند و…. به هر جهت هزاران دلیل خوب برای فروش یک لنز دست دوم وجود دارد و افراد زیادی هم وجود دارند که لزوما قصدشان کلاه‌برداری نیست.

با این وجود متاسفانه باید گفت که برخی افراد هم وجود دارند که تلاش می‌کنند با فروش تجهیزات معیوب شما را فریب دهند. متاسفانه تمامی عکاس‌هایی که وجود دارند در مورد تجهیزات خودشان و مشکلاتی که این تجهیزات دارند، صادق نیستند به همین خاطر لازم است شما با چند تکنیک ساده آشنا باشید تا بتوانید قبل از خرید لنز دست دوم به سرعت آن را بررسی کنید.

قواعد کلی خرید لنز دست دوم

برخی از کارهای ساده‌ای که من زمان خرید لنز دست دوم انجام می‌دهم به شرح زیر هستند:

1) خرید از یک فروشنده‌ی معتبر

مکانی که شما از آن خرید می‌کنید از اهمیت خیلی زیادی برخوردار است. در صورتی که بتوانید سابقه فروشگاه یا فرد مورد نظر را بررسی کنید می‌توانید تا حدودی متوجه شوید که آیا در مورد شرایط وسایلی که می‌خواهند بفروشند صادق هستند یا خیر! موضوعاتی مثل فرورفتگی یا ترک خوردگی محصول همیشه باید توسط فروشنده به خریدار اطلاع داده شود و تصاویر با کیفیتی هم از چندین جهت مختلف از محصول مورد نظر تهیه شده باشد. امکان تست و بازگشت لنز مورد نظر هم یک گزینه خیلی مهم است که حتما باید آن را مدنظر داشته باشید. به همین خاطر همیشه از فروشگاهی خرید کنید که مهلت تست و امکان تعویض محصول را به شما بدهد.

2) بررسی شرایط خارجی و داخلی لنز

قبل از تست لنز مورد نظر روی دوربین همیشه شرایط داخلی و خارجی محصول موردنظر خودتان را تست کنید. برخی مواردی که باید حتما تست کنید را در ادامه با هم بررسی خواهیم کرد:

• خط و خوش و فرورفتگی: ظاهر یک لنز ممکن است اطلاعات خیلی زیادی در مورد نحوه‌ی استفاده از آن به شما بدهد. در صورتی که خط و خش خیلی جدی نیست شما نباید خیلی نگران باشید اما حتی کوچک‌ترین خش روی بدنه‌ی محصول هم روی قیمت آن تاثیرگذار است. موضوع خیلی مهم‌تر پیچ‌ها و قطعات لاستیکی است که قطعات دوربین را کنار هم نگه داشته‌اند. در صورتی که نشانه‌ی واضحی از دستکاری پیچ‌ها وجود داشته باشد، می‌توان با اطمینان زیادی گفت که لنز مورد نظر باز شده است و احتمالا مشکل مکانیکی یا الکترونیکی خاصی در گذشته داشته است. در صورتی که فروشنده نتواند تائید کند که محصول مورد نظر توسط یک تعمیرکار یا نمایندگی حرفه‌ای تعمیر شده است، باید تا جای ممکن از اینگونه وسایل دوری کنید. همچنین برخی لنزهای حرفه‌ای مثل 24-70mm f/2.8 و 70-200mm f/2.8 ممکن است نشانه‌های احتمالی ناشی از استفاده زیاد داشته باشند. خیلی از افراد حرفه‌ای بدون نگرانی بابت ظاهر وسایل خودشان از آن‌ها استفاده می‌کنند زیرا لنزها ابزار روزمره‌ی زندگی آن‌ها هستند. در صورتی که قیمت لنز مورد نظر مناسب است نباید خیلی نگران این قبیل آسیب‌ها باشید. کمی رنگ رفتگی و یا خوردگی پوشش لاستیکی روی لنز موضوع مهمی نیست مگر اینکه خود شما نتوانید چنین چیزی را تحمل کنید و یا روی عملکرد اپتیکی لنز تاثیرگذار باشد.
  البته فرورفتگی‌های روی بدنه‌ی لنز خیلی مهم هستند زیرا نشان‌دهنده‌ی آسیب فیزیکی به بدنه‌ی لنز در گذشته است. صرف نظر از اینکه فروشنده چه چیزی می‌گوید، شما باید لنزهایی که دچار فرورفتگی هستند را به خوبی بررسی کنید زیرا در این لنزها ممکن است کیفیت اپتیکال تصویر تحت تاثیر قرار بگیرد.
• رشته‌های فیلتر هرز شده: هم رشته‌های فیلتر پلاستیکی و هم فلزی به سادگی ممکن است هرز شوند و در صورتی که خیلی به فیلتر نیاز داشته باشید، کار کردن با چنین لنزهایی اصلا آسان نیست. قبل از خرید لنز دست دوم، با دقت رشته‌های فیلتر آن را مورد بررسی قرار دهید. بهتر است از قبل ابعاد فیلتر لنز مورد نظر را بلد باشید و یک فیلتر نسبتا ارزان قیمت برای تست حلقه‌ی فیلتر به همراه داشته باشید. در صورتی که حلقه‌ی فیلتر خراب شده است ولی باز هم قصد خرید لنز را دارید، مطمئن شوید که به خاطر این موضوع از فروشنده تخفیف می‌گیرید. تعمیر حلقه‌ی فیلتر خیلی آسان نیست و اغلب اوقات نیاز است که بدنه‌ی آن به صورت کامل تعویض شود.
• کلید‌ها و سوئیچ‌ها: در صورتی که قصد خرید لنز دست دومی را دارید که روی آن کلید و سوئیچ‌های مختلفی قرار دارد، حتما تمامی آن‌ها را بررسی کنید و مطمئن شوید که همگی کار می‌کنند. سوئیچ‌ها نباید گیر کرده باشند و دکمه‌ها هم باید کاملا قابل استفاده باشند.
• تیغه‌های دیافراگم: قبل از اینکه لنز را روی دوربین خودتان نصب کنید، تیغه‌های دیافراگم را از جلو و پشت لنز مورد بررسی قرار دهید و مطمئن شوید که آن‌ها کاملا طبیعی به نظر می‌رسند. در صورتی که در قسمت پشتی لنز اهرم دیافراگم وجود دارد (مثل اکثر لنزهای قدیمی نیکون)، اهرم را با دست‌های خودتان جابجا کنید و مطمئن شوید که دیافراگم به خوبی باز و بسته می‌شود. در صورتی هم که لنز مورد نظر دیافراگم الکترونیکی دارد، باید آن را با نصب روی دوربین بررسی کنید.
• حلقه‌های فوکوس و زوم: بسته به اینکه لنز مورد نظر برای چه مدت زمانی مورد استفاده قرار گرفته است، حلقه‌ی زوم باید کمی مقاومت از خود نشان دهد اما به هیچ عنوان نباید کاملا شل و ول باشد. حرکت روان و آسان حلقه‌ی زوم بدین معنی است که از این حلقه خیلی استفاده شده است و ممکن است حتی برخی از بلبرینگ‌های داخل آن هم از بین رفته باشند. به صورت ایده‌آل هم حلقه‌‎ی فوکوس و هم حلقه‌ی زوم باید عملکرد نرمی داشته باشند و در عین حال کمی هم مقاومت از خود نشان دهند. با چرخاندن این حلقه‌های نباید صدای غیرمعمولی شنیده شود. معمولا صداهای خراشیده شدن داخل لنز نشانه‌ی وجود شن و ماسه داخل لنز است. شما باید بتوانید این حلقه‌ها را در طول تمام مقیاس بچرخانید. در صورتی که روی حلقه‌های زوم و فوکوس فرورفتگی خاصی وجود داشته باشد، ممکن است روی نرمی و دقت آن تاثیرگذار باشد.
• لرزش لنز: با وجود اینکه برخی لنزها (به خصوص لنزهای دارای لرزش‌گیر) به صورت طبیعی دارای لرزش هستند، بهتر است در زمان خرید لنز دست دوم کمی آن را بلرزانید و مطمئن شوید که هیچ صدای لرزش خاصی از داخل آن به گوش نمی‌رسد. مطمئنا دوست ندارید.

3) بررسی شرایط اپتیکال لنز

پس از اینکه لنز را به صورت فیزیکی مورد بررسی قرار دادید، بهتر است شرایط اپتیکال آن را هم مورد بررسی قرار دهید.

داخل لنز را بررسی کنید و مطمئن شوید که هیچگونه قارچ، خراشیدگی و یا گرد و غباری داخل آن وجود ندارد. بهترین روش برای بررسی این موضوع این است که با استفاده از یک چراغ قوه داخل لنز نور بتابانید. با این کار هرگونه عیب و نقص داخل لنز به وضوح قابل مشاهده خواهد بود. خراشیدگی‌های کوچک و ذره‌های غبار چیزی نیستند که لازم باشد خیلی نگران باشید زیرا تاثیر مشهود بسیار کمی روی کیفیت تصویر لنز دارند.

اما در صورتی که هر کدام از موارد زیر را مشاهده کردید باید خیلی مراقب باشید:

• آسیب به عناصر جلویی و پشتی لنز (آسیب‌دیدگی عنصر پشتی لنز خیلی مهم است)
• آسیب‌دیدگی پوشش لنز
• ذرات بزرگ غبار داخل لنز
• مه‌آلود بودن عناصر لنز
• قارچ و جرم

در صورتی که لنز مشکل خاصی داشته باشد، قیمت آن نیز باید تحت تاثیر قرار بگیرد. ذرات ریز غبار و برخی خط و خش‌ها مشکلی ندارند اما در صورتی که عنصر پشتی لنز یا پوشش آن آسیب دیده باشد و یا اثری از قارچ و جرم داخل لنز مشاهده کردید، به هیچ وجه خرید آن لنز را توصیه نمی‌کنیم.

4) تست سریع لنز با استفاده از دوربین

همیشه در زمان خرید لنز دست دوم دوربین خودتان را هم به همراه داشته باشید. از فروشنده بپرسید که امکان نصب لنز روی دوربین خودتان و تست کامل آن وجود دارد یا خیر. در صورتی که فروشنده به شما اجازه‌ی تست را به شما نمی‌دهد بهتر است از خرید لنز مورد نظر جلوگیری کنید زیرا ممکن است چیزی را از شما مخفی کرده باشند.

دلیل اینکه نصب لنز روی دوربین خودتان خیلی مهم است این است که با انجام این کار به سرعت می‌توانید هر مشکلی که لنز داشته باشد را بررسی کنید. یک لنز ممکن است از بیرون کاملا بی نقص به نظر برسد ولی فقط وقتی که آن را روی یک دوربین سالم نصب کنید می‌توانید مشکلات مکانیکی و الکترونیکی آن را مشاهده کنید. همچنین بهتر است دوربین خودتان را هم به همراه داشته باشید زیرا برخی لنزها ممکن است روی یک دوربین به خوبی کار کنند اما روی برخی دوربین‌های دیگر عملکرد خیلی خوبی نداشته باشند.

پس از اینکه لنز را روی دوربین خودتان نصب کردید، دوربین را روشن کنید و آن را روی حالت اولویت دیافراگم قرار دهید و چند عکس بگیرید. اولین تست این است که مطمئن شوید لنز کار می‌کند و به همین خاطر گرفتن یک عکس معمولی به سرعت مشکلات آن را برای شما نمایان خواهد کرد. در صورتی که لنز مورد نظر موتور اتوفوکوس دارد، مطمئن شوید که عملکرد اتوفوکوس آن را با فوکوس کردن روی یک جسم در فاصله نزدیک و سپس یک جسم در فاصله‌ی دور تست می‌کنید. در صورتی که شما قصد خرید لنز زوم دست دوم را دارید، این کار را در تمامی فواصل کانونی انجام دهید تا مطمئن شوید که اتوفوکوس در برخی فواصل کانونی خاص دچار مشکل نمی‌شود. نیازی نیست که تمامی تصاویر را با زوم 100% تست کنید زیرا در این مرحله فقط می‌خواهید مطمئن شوید که موتور اتوفوکوس به خوبی کار می‌کند.

در صورتی که لنز دیافراگم الکترونیکی یا مکانیکی دارد که از طریق دوربین کنترل می‌شود، حتما آن را در دیافراگم‌های مختلف تست کنید. حداقل باید دو عکس مختلف بگیرید (یکی با دیافراگم کاملا باز و دیگری با دیافراگم بسته). تصاویر نهایی را بررسی کنید و مطمئن شوید که به خوبی نوردهی شده‌اند. در صورتی که تصاویر شما خیلی روشن و یا خیلی تاریک به نظر برسند ممکن است نشان دهنده‌ی عملکرد معیوب دیافراگم باشد.

در صورتی که قصد خرید یک لنز دست دوم با لرزشگیر یا تثبیت‌کننده‌ی تصویر را دارید مطمئن شوید که این موضوع را هم به خوبی بررسی می‌کنید. لرزشگیر تصویر را روشن کنید (معمولا با استفاده از یک کلید در کنار لنز انجام می‌شود) و سعی کنید با نگه داشتن دوربین روی دست چند عکس بگیرید. سپس تصاویر گرفته شده را بررسی کنید تا مطمئن شوید که هیچگونه پرش غیرطبیعی در اطراف کادر و داخل منظره‌یاب وجود ندارد.

5) تست‌های اپتیکال جزئی

این بخش ممکن است کمی فروشنده را عصبی کند زیرا معمولا هیچکس در زمان خرید لنز دست دوم، آن را به صورت جزئی مورد بررسی قرار نخواهد داد. با این وجود با توجه به مغایرت‌های خیلی زیادی که ممکن است در لنزها وجود داشته باشد، همیشه توصیه می‌کنیم که لنزهای مورد نظر خودتان را صرف نظر از اینکه کاملا نو هستند یا دست دوم، به صورت کامل بررسی کنید. در صورتی که لنز دست دوم مورد نظر شما تمامی تست‌های قبلی را با موفقیت پشت سر گذاشته است، ممکن است در این بخش به وضوح با مشکل مواجه شود. اجازه دهید به سراغ تست‌های مورد نظر برویم:

• بررسی مرکزگریزی لنز: آیا تابحال شنیده‌اید که یک لنز دارای یک عنصر مرکزگریز است؟ کار با این نوع لنزها خیلی سخت است و هیچوقت در زمان عکاسی تمام فریم واضح نخواهد بود. با اینکه اکثر لنزها مشکل مرکزگریزی دارند شما باید مطمئن شوید لنزی که تهیه می‌کند، مشکل جدی از این بابت ندارد. مرکزگریزی موضوعی است که می‌توانید به سرعت آن را بررسی کنید: از یک جسم که در فاصله دور قرار دارد از بالای یک ساختمان بلند یا تپه عکاسی کنید، دیافراگم را روی f/5.6-f/8 قرار دهید و گوشه‌‎های تصویر را بررسی کنید. در صورتی که تمامی گوشه‌ها شبیه به هم بودند، لنز مورد نظر مشکل خاصی ندارد. اما در صورتی که یکی از گوشه‌ها نسبتا واضح بود و گوشه‌های دیگر کمی نرم به نظر می‌رسیدند به احتمال زیاد لنزی که قصد خرید آن را دارید با مشکل مرکزگریزی مواجه است. در صورتی که نمی‌توانید بالای یک تپه یا ساختمان بلند قرار بگیرید، می‌توانید از یک دیوار صاف عکاسی کنید اما باید خیلی مراقب باشید. در صورتی که دیوار کاملا با دوربین شما موازی نباشد، نتایج به دست آمده نیز خیلی دقیق نخواهند بود. تفاوت خیلی کم در گوشه‌ها قابل قبول است اما در صورتی که شاهد تاری واضحی در یک طرف کادر شدید نباید لنز مورد نظر را تهیه کنید.
• دقت اتوفوکوس: بررسی این مورد نیز خیلی مهم است. برای این کار باید با خاموش کردن تنظیمات Fine Tune اتوفوکوس روی یک سوژه فوکوس کنید و عکس گرفته شده را با عکسی که فوکوس آن در Live View انجام شده است مقایسه کنید. در صورتی که فوکوس لنز با دقت کافی انجام می‌شود و سوژه نیز به اندازه‌ی کافی شارپ است می‌توانید به لنز مورد نظر اعتماد کنید اما در صورتی که دقت فوکوس آن خیلی کم است، خرید آن را توصیه نمی‌کنیم مگر اینکه بتوانید آن را به یک کنسول وصل کنید و خودتان آن را به شکل دقیق تنظیم کنید. برای مثال لنزهای سری Art سیگما و لنزهای نسل جدید تامرون را می‌توانید بعدا تنظیم کنید.
• بررسی وضوح لنز: قبل از خرید لنز، نقدهایی که برای آن نوشته شده است را به دقت مطالعه کنید تا متوجه شوید که در چه دیافراگم‌ها و فواصل کانونی بهترین و بدترین عملکرد را از خود نشان می‌دهد. برای مثال در صورتی که می‌دانید یک لنز 70-200mm f/2.8 در دیافراگم f/5.6 و در تمامی فواصل کانونی خیلی واضح است، بهتر است در زمان خرید آن را روی همین دیافراگم ذکر شده قرار دهید و در فواصل کانونی مختلف چند عکس بگیرید. سپس عکس‌های گرفته شده را بررسی کنید و مطمئن شوید که از وضوح کافی برخوردار هستند (این موضوع برای عکاس‌های منظره که به وضوح لبه به لبه نیاز دارند خیلی مهم‌تر است). مطمئن شوید یک بار هم از Live View برای فوکوس دقیق استفاده کنید تا مطمئن شوید هیچ خطای فوکوسی از سیستم تشخیص فاز دریافت نمی‌کنید. شما باید مراقب تفاوت‌های چشمگیر در وضوح تصاویر در فواصل کانونی مختلف باشید.

زمان خرید لنز دست دوم تا جای ممکن مراقب باشید. با این کار تا جای ممکن در زمان و هزینه‌های خودتان صرفه جویی می‌کنید. با وجود تجهیزات دوربین زیادی که در بازار وجود دارند، خرید لنزهای دست دوم گزینه خیلی خوبی است. فقط کافیست موارد ذکر شده را در زمان خرید بررسی کنید تا مطمئن شوید یک لنز خوب تهیه می‌کنید.

خرید لنز دست دوم از نورنگار یکی از روش‌هایی است که می‌توانید مطمئن باشید یک وسیله‌ی مطمئن تهیه می‌کند. تمامی کالاهای دست دوم خریداری شده از وبسایت نورنگار دارای 2 روز مهلت تست هستند و در صورتی که هر گونه مشکلی در وسیله خریداری شده وجود داشته باشد، می‌توانید آن را تعویض کنید و یا پس دهید.