لرزشگیر لنز یا دوربین ؛ کدام بهتر است؟

طبق یک حساب سرانگشتی، برای ثبت عکس‌هایی شارپ در عکاسی با دوربین روی دست، سرعت شاتر نباید از معکوس فاصله کانونی لنز کمتر باشد. به عنوان مثال، با لنز 500 میلیمتری سرعت شاتر نباید کمتر از 500/1 ثانیه باشد. به همین ترتیب با لنز 50 میلیمتر سرعت شاتر 50/1 ثانیه و با لنز 20 میلیمتری سرعت شاتر 20/1 ثانیه بهترین انتخاب خواهند بود. بسیاری از عکاس‌ها از نقش افزایش حساسیت برای کاهش تاثیر محوشدگی تصاویر آگاه هستند و بدلیل افزایش میزان نویز تمایل زیادی به استفاده از این روش ندارند.

برای غلبه بر این محدودیت‌های انتخاب سرعت شاتر و جلوگیری از محو شدن عکس‌ها، سیستم های لرزشگیر بوجود آمدند. این سیستم ها می توانند با بهره‌گیری از فناوری پیچیده امکان استفاده از سرعت‌های پایین شاتر را تا سه، چهار یا حتی پنج برابر کُندتر فراهم کنند. با این سیستم می‌توانید هنگام عکسبرداری روی دست با لنز 500 میلیمتری از سرعت شاتر تا 60/1 ثانیه نیز استفاده کرده و عکس‌هایی شارپ و بدون محوشدگی ثبت نمایید.

انواع سیستم های لرزشگیر

سیستم‌های لرزشگیر متنوعی تا کنون ابداع شده‌اند اما دو سیستم کاربرد بیشتری پیدا کرده‌اند. این دو سیستم عبارتند از :

1-سیستم لرزشگیر درون لنز یا لرزشگیر اپتیکال

2-سیستم لرزشگیر درون دوربین یا لرزشگیر حسگر که بصورت IBIS نیز بیان می‌شود.

سیستم لرزشگیر درون لنز

در این سیستم، حسگرهای ژیروسکوپیک درون لنز جهت و مقدار حرکت لنز را تشخیص می‌دهند. سپس این اطلاعات توسط میکروپردازشگر درون لنز پردازش شده و به عنصر (یا عناصر) اپتیکی شناور فرمان جابجایی جهت جبران حرکت لنز ارسال می شود. هدف از این سیستم حفظ زاویه نور ورودی همراستا با محور اپتیکی دوربین و لنز است تا تصویری بدون محوشدگی بر روی حسگر تشکیل گردد.

دلیل استفاده از این سیستم توسط شرکت‌هایی مانند کانن و نیکون به سابقه تاریخی آن برمی‌گردد. هنگامی که برای نخستین بار سیستم لرزشگیر اپتیکال در اواسط دهه 90 میلادی معرفی گردید، هنوز تعداد بسیاری از دوربین‌ها از سیستم فیلم و نگاتیو استفاده می‌کردند.

در آن زمان جبران حرکت لنز با استفاده از جابجایی فیلم درون دوربین بسیار پیچیده‌تر از جابجایی درون لنز بود و به همین دلیل سیستم‌های لرزشگیر درون لنز به سرعت فراگیر شدند. ( اولین لنز دارای لرزشگیر کانن در سال 1995 و لنز لرشگیر دار نیکون در سال 2000 عرضه شدند.) همچنین توجه داشته باشید در اواسط دهه 90 میلادی قیمت یک دوربین عکاسی دیجیتال حدود 30 هزار دلار بود و برای عکاس‌هایی که از سیستم فیلم و نگاتیو استفاده می‌کردند تقبل چنین هزینه‌ای براحتی امکان پذیر نبود.

بنابراین تهیه لنزی با سیستم لرزشگیر بسیار کم هزینه‌تر از تهیه یک سیستم دیجیتال بخصوص در زمینه‌هایی مانند عکاسی حیات وحش یا عکاسی ورزشی محسوب می‌گردید.

تاثیر سیستم‌های لرزشگیر را با گام‌های نوردهی یا EV نمایش می‌دهند. به عنوان مثال اگر می‌توانید بدون لرشگیر با سرعت 200/1 ثانیه با دوربین روی دست از یک سوژه عکس واضح و بدون محوشدگی بگیرید، با یک گام لرزشگیر می توانید با 100/1 ثانیه و با دوگام لرزشگیر می‌توانید با 50/1 ثانیه بدون محوشدگی عکسبرداری نمایید.

[relatedpost post=”152150″]

سیستم لرزشگیر درون دوربین (حسگر)

برخلاف جابجایی عناصر اپتیکی درون لنز برای جبران حرکت، در سیستم‌های لرزشگیر درون دوربین یا IBIS از جابجایی حسگر برای جبران محوشدگی تصویر استفاده می‌شود. در این سیستم هم از حسگرهای ژیروسکوپیک برای تشخیص حرکت استفاده شده و اطلاعات حاصله به سیستم جابجایی حسگر ارسال می‌شود.

اولین سیستم‌های لرزشگیر دوربین از موتورهای کاملاً مکانیکی استفاده می‌کردند اما امروزه سیستم‌های الکترومغناطیسی با مجموعه حسگر شناور جایگزین سیستم‌های قدیمی شده‌اند. نخستین بار شرکت کونیکا مینولتا از این سیستم در دوربین Maxxum 7D در سال 2004 میلادی به نام Anti-Shake رونمایی نمود.

[relatedpost post=”126740″]

مزایا و معایب سیستم لرزشگیر درون لنز

اکنون می‌خواهیم نگاهی به مزایا و معایب سیستم‌های لرزشگیر درون لنز بیاندازیم. پیشاپیش ذکر این نکته ضروری است که هیچ یک از سیستم‌های لرزشگیر، کامل و بدون ایراد نیستند و درواقه هدف تمامی آن‌ها کمک به کاربران عکاسی برای ثبت هرچه بهتر تصاویر هنگام عکسبرداری در شرایط کم نور، عکسبرداری با لنزهای تله فتو و عکاسی ورزشی و خبری بصورت دوربین روی دست می‌باشد.

مزایای سیستم لرزشگیر درون لنز

1-لنزهای دارای لرزشگیر، موثرتر هستند.

سیستم ‌های لرزشگیر درون لنز از آنجایی که برای هر لنز بطور جداگانه ساخته و اعمال می‌شوند می توانند موثرتر از سیستم لرزشگیر عمومی درون دوربین باشند. تنظیم سیستم لرزشگیر براساس وزن، ابعاد و فاصله کانونی لنز منجر به ایجاد امکانات و قابلیت‌های ویژه‌ای مانند حالت Active بر روی برخی از لنزها جهت تاثیر بیشتر هنگام عکاسی حین حرکت با اتومبیل یا قایق می‌گردد.

همچنین در بعضی لنزهای مدرن سیستم لرزشگیر هوشمند آن‌ها می‌تواند نوع لرزش را تشخیص داده و بهترین عملکرد را اجرا نموده و حتی هنگام نصب دوربین بر روی سه پایه، سیستم لرزشگیر را بطور خودکار خاموش نماید، ویژگی‌ای که در سیستم‌های لرزشگیر درون دوربین وجود ندارد.

2- موثرتر در فواصل کانونی بلند

آنچه که مسلم است برای کاهش لرزش هنگام استفاده از لنزهای با فاصله کانونی بلند، در سیستم‌های لرزشگیر درون دوربین لازم است که حسگر جابجایی زیادتری انجام دهد و این امر به لحاظ تکنیکی ساده و آسان نیست. درعوض سیستم‌های لرزشگیر درون لنز با توجه به ویژگی‌های همان لنز طراحی شده‌اند لذا برای عکاسی با لنزهای تله‌فتو و سوپر تله‌فتو موثرتر هستند.

3-موثرتر در شرایط کم نور

از آنجایی که تصویر حاصله از لنز قبلاً توسط سیستم لرزشگیر تثبت شده است سیستم نورسنجی و اتفوکوس می‌توانند نتایج بهتری در شرایط کم نور ایجاد نمایند.

معایب سیستم لرزشگیر درون لنز

1-دردسترس نبودن

اگرچه اکثر لنزهای قدیمی کانن و نیکون بازسازی شده و امروزه با سیستم لرزشگیر عرضه می‌شوند اما همچنان لنزهای بسیار از جمله لنزهای نرمال و واید پرایم بدون لرزشگیر ارائه می‌گردند. همچنین هزینه و قیمت لنزهای دارای لرزشگیر نیز از معادل بدون لرزشگیر آن‌ها به مراتب بالاتر می‌باشد.

2-کاهش کیفیت بوکه

ممکن است تعجب کنید اما فعال بودن سیستم لرزشگیر درون لنز می‌تواند بدلیل تغییر مسیر نور از مسیر اپتیکی درون لنز باعث کاهش کیفیت بوکه در عکس‌ها گردد.

3-به روز رسانی گران قیمت

با عرضه سیستم‌های پیشرفته‌تر لرزشگیر، مجبور خواهید شد برای استفاده از مزایای آن لنز جدید خریداری نمایید. به عنوان مثال شرکت نیکون سیستم‌های لرزشگیر پیشرفته خود را با نان VRII عرضه می‌کند که قیمیتی بالاتر از مشابه خود یعنی VR دارند. این وضعیت برای لنزهای جدید ISII کانن نیز صادق است.

4-ایجاد صدای مزاحم

شاید متوجه ایجاد صدایی مزاحم هنگام فعال بودن سیستم لرزشگیر درون لنز شده باشید. این صدای مزاحم بخصوص هنگام فیلمبرداری توسط دوربین نیز ضبط می گردد.

مزایا و معایب سیستم لرزشگیر درون دوربین (حسگر)

حال بیایید نگاهی به مزایا و معایب سیستم‌های لرزشگیر درون دوربین بیاندازیم.

مزایای سیستم لرزشگیر درون دوربین

1-تطابق با همه لنزها

این ویژگی مهم‌ترین امتیاز سیستم‌های لرزشگیر درون دوربین محسوب می‌شود. شما می‌توانید از همه لنزها (مادامی که قادر به انتقال اطلاعات فاصله کانونی باشند) استفاده کرده و از مزیت لرزشگیر بهره‌مند شوید. این مزیت هنگام استفاده از لنزهای قدیمی فاقد لرزشگیر کاملاً محسوس است.

2-هزینه کمتر

شما یک دوربین دارای لرزشگیر داخلی را فقط یکبار خریداری می‌کنید و زین پس تمامی لنزهای شما از این مزیت استفاده خواهند نمود.

3-ارتقاء دوربین در مقابل ارتقاء لنز

اگر سیستم لرزشگیر بهتر و موثرتری ارائه شود کافیست دوربین را ارتقاء دهید. این ارتقاء ساده تر و کم هزینه‌تر از ارتقاء تمام لنزهایتان خواهد بود.

4-لنزهای کوچک‌تر، سبک‌تر و ارزان‌تر

از آنجایی که به سیستم لرزشگیر درون لنز نیازی نیست، این لنزها کوچک‌تر، سبک‌تر و ارزان‌تر ساخته خواهند شد.

5-عدم تاثیر منفی بر بوکه

بدلیل اینکه نور در مسیر اپتیک خود دارای هیچگونه تغییری نمی‌گردد، تاثیر منفی بر پدیده بوکه ایجاد نخواهد شد.

6-عدم تولید صدای مزاحم

در سیستم‌های لرزشگیر درون دوربین هیچگونه صدای مزاحمی ناشی از عملکرد این سیستم تولید نمی شود بنابراین می‌توانید با خیال راحت بو فیلمبرداری بپردازید.

معایب سیستم لرزشگیر درون لنز

1-عدم دقت کافی نورسنجی و اتوفوکوس در شرایط کم نور

بدلیل اینکه تصویر خروجی از لنز تثبیت نشده است، حسگرهای نورسنجی و اتوفوکوس هم تصویری لرزش‌دار دریافت کرده در نتیجه عملکرد نورسنجی و اتوفوکوس کاهش می‌یابد.

2-عدم تاثیر مناسب با لنزهای تله‌فتو

هرچه فاصله کانونی لنز بلندتر باشد جهت جبران لرزش تصویر، حسگر دوربین باید مقدار بیشتری جابجا شود. از آنجایی که فضای حرکت و جابجایی حسگر محدود است، عملاً تاثیر سیستم‌های لرزشگیر درون دوربین در این مورد کمتر از سیستم‌های درون لنز است.

سخن نهایی

همانطور که قبلاً بیان شد هیچکدام از سیستم‌های لرزشگیر به تنهایی کامل نیستند. با توجه به مزایا و معایبی که برای هر سیستم ذکر گردید مشخص است که هرکدام از این سیستم‌ها را نمی‌توان به عنان جایگزین دیگری در نظر گرفت. ترکیبی از هر دو سیستم می‌تواند ایده‌آل ترین شکل استفاده از لرزشگیر باشد.

در این مقاله سعی شد تمام نکات مربوط به لرزشگیرهای تصویر به خوبی توضیح داده شود. در صورتی که سوال خاصی در این مورد دارید، با استفاده از قسمت نظرات سوالات خودتان را با ما به اشتراک بگذارید. کارشناسان نورنگار در اسرع وقت به سوالات شما پاسخ خواهند داد.