آیا دوربینهای موبایل رقیب دوربینهای عکاسی هستند؟
شهریور امسال باز هم نوبت به معرفی آیفونهای جدید اپل رسید و تقریباً همه وبسایتهای تخصصی حوزه عکاسی و فیلمبرداری هم درباره این دوربین موبایل جدید توضیح دادند و مشخصات آنها را منتشر کردند. در میان مدلهای جدیدی که معرفی شد، گوشی iPhone XS که بهتر است آن را 10 S بنامیم، دارای حسگری بزرگتر از دوربینهای موبایل دیگر بود. علاوه بر این قدرت پرداز آن هم بسیار سریعتر شده و اکنون به لطف چیپ پردازش پرقدرت A12 Bionic که در آن به کار رفته است میتواند تصاویر را با قدرت و دقت بیشتری پرداز کند. اما علیرغم قابلیت پردازش 5 تریلیون فرمان در یک ثانیه، دوربین iPhone هنوز نمیتواند کاری که یک دوربین عکاسی عادی انجام میدهد را انجام دهد یا به آن اندازه نور جذب کند. نکته مهم در این است که آن چیزی که کیفیت دوربین شما را تعیین میکند، تعداد پیکسل نیست، بلکه میزان جذب نور پیکسلها است. هر چند که نمیتوان تأثیر افزایش قدرت پردازش را بر آنچه که بعداً روی عکس گرفته شده تأثیر میگذارد را نادیده بگیریم.

شاید دوربینهای موبایل با پیشرفت هر روزه خود و دستیابی به قابلیتهایی مانند حالت پرتره توانسته باشند تا حدی استقبال از دوربینهای عکاسی معمولی و کامپکتها کم کرده باشند اما میتوانند جایگزینی برای تلفنهای همراه استفاده شوند؟
مطلب مرتبط: آیا دوربین گوشیهای هوشمند میتوانند دوربین دیجیتال را شکست دهد؟
حالت پرتره فقط یک ماسک (واقعاً خوب) است
یکی از قابلیتهایی که در دوربین آیفون جدید خیلی روی آن تبلیغ شد، امکان تعیین دیافراگم و عمق میدان دوربین، پس از عکسبرداری است. این قابلیت که در حالت پرتره در دسترس است پیش از این معمولاً دارای یک حالت بیشتر نبود. یعنی بدون اینکه به شما اجازه دهد تا شدت محوشدگی پشت عکس را تغییر دهید، به صورت خودکار فاصله سوژه تا پس زمینه را حدس میزد و یک محوشدگی به پس زمینه اعمال میکرد. در برنامه دوربین گوشی جدید اپل، یک میله بار متغیر میبینیم که وقتی آن را به چپ و راست میکشید عدد دیافراگم لنز تغییر کرده و براساس آن نیز میزان محوشدگی پس زمینه کمتر یا بیشتر میشود. اما نکته مهم اینجاست که این قابلیت، تنها یک مقدار نرمافزاری است و هیچ ارتباطی با دیافراگم لنز دوربین یا عمق میدان عکس ندارد.
بیشتر بخوانید: حالت پرتره در موبایل چگونه کار میکند؟
بخش بسیار زیادی از دوربینهای موبایل که در بازار موجودند، دارای دوربین یا دوربینهایی با دیافراگم ثابت هستند و به ندرت میتوانید یک دوربین موبایل پیدا کنید که مانند لنز دوربین عکاسی بتواند دیافراگم خودش را بازتر یا بستهتر کند. ضمناً حتی اگر یک گوشی موبایل بتواند دیافراگم دوربین خودش را تغییر دهد، اندازه حسگر این دوربینهای موبایل آنقدر کوچک است که عملاً امکان ایجاد عمق میدان کوتاه در تصویر وجود ندارد و محوشدگی پس زمینه تصویر به سختی ممکن است.
به همین دلیل است که دوربینهای موبایل برای اینکه بتوانند پس زمینه سوژه و محدوده اطراف آن را تشخیص دهند معمولاً از دو دوربین موازی (مانند iPhone) یا از یک دوربین با حسگرهایی که به دو نیم تقسیم شدهاند (مانند Google Pixel 2) استفاده میکنند.
اگرچه دوربینهایی هم ساخته شدهاند که میتوانند جهت و شدت نور را تشخیص داده و عمق میدان را و نقطه فوکوس دوربین را پس از عکاسی تغییر دهند، اما این تکنولوژی هنوز به دنیای موبایلها نیامده است و بعدی است به زودی هم این اتفاق بیفتد. به این ترتیب موبایلها به صورت نرمافزاری میتوانند تفاوت فاصله لبههای سوژه از پس زمینه را تشخیص داده و روی پس زمینه عکس، فیلتر محوشدگی اضافه میکنند.
بنابراین آنچه که شما در دوربین iPhone XS میبینید، در واقع کم و زیاد کردن فیلتر محو شدگی روی پس زمینه عکس است، نه تغییر دیافراگم دوربین. در اینجا دوربینی را میبینیم که میزان عمق میدان تصویر را به جای ایجاد کردن، “محاسبه” میکند.
البته عکاسی به صورت محاسباتی را نباید دستکم بگیریم. هم اکنون دوربینهای مختلف با استفاده از عکاسی محاسباتی یا Computational Photography بر برخی از مشکلات مهم در صنعت عکاسی دیجیتال فائق آمدهاند. یکی از مهمترین مثالها در عکاسی محاسباتی، عکاسی با تکنیک HDR است. این روش که یک روش سینمایی هم محسوب میشود در واقع دوربین را مجبور میکند تا از ی صحنه ثابت، چندین عکس با نوردهی مختلف بگیرد و نهایتاً با روی هم گذاشتن این تصاویر امکان تصحیح رنگ و نور بیشتری را پیدا میکنند.
تقریباً شبیه به همین قابلیت نیز در برخی از دوربینها در دسترس است که دوربین با استفاده از آن میتواند نویز تصویر را کاهش دهد. یعنی دوربین چندین عکس پیدرپی از یک صحنه میگیرد و به این ترتیب میتواند جای نویزها را که به صورت اتفاقی یا رندوم در تصویر ظاهر میشود پیدا کند. با این کار، دوربین با 5 یا 6 عکس، میتواند نویزها را از جزئیات تصویر تمیز داده و با فیلترهای مختلف، آنها را حذف کند.
شرکتهای دوربینسازی مانند Nikon، Canon، Sony، Fuji و Hasselblad این روزها در حال عرضه دوربینهایی با کیفیت خارقالعاده هستند. اما تقریباً در تمام آنها، تمرکز اصلی بر ثبت یک تصویر خام با بالاترین جزئیات است. در این روش، تنظیمات تنالیته عکس و تصحیح نورها، معمولاً در جایی خارج از دوربین یعنی در کامپیوتر و نرمافزاری مخصوص به آن اتفاق میافتد. در دوربینهای عکاسی، Image Stacking یا ترکیب چند تصویر برای یک مقصود خاص، معمولاً به صورت دستی و با چندین شات پیدرپی عکس به صورت جداگانه اتفاق میافتد که بعداً یک نرمافزار کامپیوتری باید این عکسها را با هم ترکیب کند.
از سوی دیگر برای عکاسان، زمان و کیفیت دو قطب مختلف خروجی کار هستند و طبیعتاً آنها که به کیفیت بهتر خروجی اهمیت میدهند، ترجیح میدهند تا زمان بیشتری را صرف ترکیب تصاویر در کامپیوتر کنند. برعکس، برای کاربران عادی که کیفیت خروجی برایشان چندان اهمیتی ندارد و میخواهند نتیجه عکس را هرچه سریعتر روی اینترنت منتشر کنند، قابلیتهای خودکار و ترکیب تصاویر در دوربین، اهمیت بیشتری دارد و بنابراین تمام این پروسه را به خود دوربین میسپارند.
نکته مهم اینجاست که دوربینهای عکاسی، دارای حسگرهای بزرگتر و سختافزار اپتیکال یا همان لنز قویتری از دوربینهای موبایل هستند و در هر حال اگر بتوانید از آنها استفاده کنید و نتیجه کار را در نرمافزار کامپیوتری با هم ترکیب کنید، قطعاً کیفیت بهتری به دست خواهید آورد.
اگرچه بسیار بعید است که Apple بخواهد دوربینهای عکاسی بسازد و شرکتهای دوربینسازی مانند نیکون، کانن و سونی هم هیچ برنامهای برای ساخت گوشیهای موبایل ندارند. اما تصور کنید، اگر این دو میتوانستند ترکیب شوند، دست کم روی کاغذ، چه قابلیتهایی پیش روی عکاسان گشوده میشد.
مترجم: امیر یاری




