13 عکاس ایرانی که باید بشناسید

ما در این مقاله سعی کرده‌ایم یک لیست از بهترین عکاسان ایرانی تهیه کنیم. در تهیه این لیست سعی شده است از عکاس‌های انتزاعی تا عکاس‌هایی که بیشتر روی فضاهای شهری تمرکز داشته‌اند و عکاس‌های خبری را پوشش دهیم. مطمئنا این لیست تمام عکاسان ایرانی را دربرنمی‌گیرد و ممکن است برخی از بهترین عکاسان ایرانی از قلم بیافتند.

شادی قدیریان

شادی قدیریان یکی از بهترین عکاسان معاصر ایرانی است که در تهران متولد شده است. او با عکس‌های خودش سعی دارد تقابل سنت و مدرنیته را بین زنان ایرانی و دیگر تضادهایی که در زندگی روزانه آن‌ها وجود دارد را به تصویر می‌کشد. قدیریان به خاطر مجموعه عکس قاجار و مثل هر روز در سال‌های 1998 و 2001 در سطح بین‌المللی معروف شد.

شادی قدیریان پس از اتمام دوره دبیرستان در سال 1367 در رشته هنر و عکاسی دانشگاه آزاد تهران مشغول به تحصیل شد. وی در سال 1379 با پیمان هوشمند زاده که او هم در دانشگاه آزاد تهران عکاسی خوانده بود ازدواج کرد.

او تا به امروز 9 مجموعه عکس مختلف منتشر کرده است و سعی کرده است در آن‌ها مشکلات زنان ایرانی در زمان معاصر را به تصویر بکشد و همچنین کلیشه‌هایی که همین زنان هر روزه با آن‌ها روبرو هستند را از بین ببرد.

نمایشگاههای شادی قدیریان

• نمایشگاه عکس مستند سالانه در سال 1376
• نمایشگاه گروهی عکس کودکان سوره درسال 1376
• نمایشگاه کودکان سرطانی در گالری آریادرسال 1376
• نمایشگاه سالمندان در گالری برگ درسال 1377
• نمایشگاه در گالری گلستان درسال 1378
• نمایشگاه در دانشگاه گیلد هال لندن درسال 1379
• نمایشگاه گروهی جوانان ایران و فرانسه در گالری برگ درسال 1379
• نمایشگاه نیکلای گالری – دانمارک درسال 1379
• موزه لیتون هاس در لندن درسال 1379
• فستیوال بالیما در ایرلند شمالی درسال 1379
• خانه فرهنگ برلین در آلمان درسال 1379
• نمایشگاه افنک در پاریس درسال 1380
• نمایشگاه باربیکن سنتر در لندن درسال 1380
• نمایشگاه فتو اسپانیا درسال 1380
• موزه اسپیس الکترا پاریس درسال 1380
• نمایشگاه در گالری راه ابریشم درسال1381
• نمایشگاه در موزه هنرهای معاصرتهران درسال1381
• نمایشگاه ویلا مدا در کویت درسال1381

نیوشا توکلیان

نیوشا توکلیان را می‌توان یکی دیگر از بهترین عکاسان ایرانی دانست. توکلیان عکاس خبری و مستند است و برای مجله‌های تایم، نیویورک تایمز، فیگارو و نشنال جئوگرافی عکاسی کرده است. این عکاس به خاطر توجه به مشکلات زنان در آثار خودش شناخته شده است و یکی از اعضای انجمن زنان عکاس Rawiya است. خود او در سال 2011 این انجمن را تاسیس کرد. وی همچنین عضو تمام وقت آژانس عکاسی مگنوم است.

او که متولد و بزرگ‌شده تهران است، در سن 16 سالگی و پس از گذراندن یک دوره عکاسی 6 ماهه به عنوان یک عکاس حرفه‌ای در مطبوعات ایرانی شروع به فعالیت کرد. او کار خودش را در مجله زن شروع کرد و پس از آن در 6 روزنامه اصلاح طلب دیگر به فعالیت پرداخت. اولین فعالیت حرفه‌ای او را می‌توان پوشش اتفاقات کوی دانشگاه در سال 1379 با استفاده از دوربین مینولا و لنز 50 میلیمتر خودش دانست. این عکس‌ها در چندین روزنامه مختلف ایرانی مورد استفاده قرار گرفت.

او در سال 1381 و در حالی که فقط 21 سال داشت پس از ملاقات با J. P. Pappis بنیانگذار آژانس پولاریس در یک جشنواره عکس در فرانسه، در سطح جهانی شناخته شد. او همان سال اتفاقات ایران را برای پولاریس پوشش می‌داد و در سال 2004 نیز فعالیت خودش را به صورت freelancer با مجله تایم آغاز کرد.

عباس عطار

عطار که در سطح بین‌الملل بیشتر با اسم عباس شناخته می‌شد، یکی دیگر از بهترین عکاسان ایرانی است. او بیشتر به خاطر عکس‌های خبری که در جمهوری بیفرا، ویتنام و آفریقای جنوبی گرفته است مشهور است. او از سال 1350 تا 1353 یکی از اعضای خبرگزاری سیپا و از سال 54 تا 59 نیز در آژانس گاما فعالیت می‌کرد. عطار در نهایت در سال 1360 به عضویت آزانس عکس مگنوم درآمد.

عباس عطار به عنوان یک ایرانی که به پاریس مهاجرت کرده بود، بیشتر به پوشش اتفاقات سیاسی و اجتماعی کشورهای در حال توسعه در نیم‌کره جنوبی مشغول بود. عکس‌های او که شامل جنگ‌ها و انقلاب‌های جمهوری بیفرا، بنگلادش، ویتنام، خاورمیانه، شیلی، کوبا و آفریقای جنوبی بود، از سال 1349 در مجلات معتبر جهانی منتشر می‌شدند. همچنین او از سال 1357 تا سال 1359 نیز به پوشش اتفاقات مربوط به انقلاب اسلامی ایران پرداخت.

۱۴ سال فعالیت در زمینه ثبت مظاهر و نشانه های مذهبی و نشان دادن تردیدها، تقابل ها، تفاهم ها و تضادهای دینی در کشورهای مسیحی و مسلمان و رسیدن به یک سری جمع بندی ها از جمله مصداق های این نوع جست وجوگری وی به شمار می آید، که بخشی از آن را در یازده کتاب منتشر شده او می توان به وضوح دید. ایران، اتیوپی، مکزیک، شیلی، کوبا، بنگلادش، افغانستان، پاکستان، ترکیه، آفریقای جنوبی، لبنان، ایرلندشمالی و… از جمله کشورهایی هستند که عباس با دوربین «لایکا»ی خود در آنها به عکاسی پرداخته است.

شیرین نشاط

شیرین نشاط هنرمند نام آشنای معاصر ایرانی در سال 1336 در قزوین متولد شد. او در خانواده ای با دو فرهنگ متفاوت رشد کرد. پدر او فیزیک دان بود و به سمت و سیاق دنیای غرب علاقه زیادی داشت. و مادرش که خانه دار بود در میان سنت های دیرینه زندگی میکرد. ولی شرایط برای خود ساختگی شیرین نشاط توسط پدر وی مهیا بود. به طوری که در سن هفده سالگی به آمریکا مهاجرت کرد و در رشته مورد علاقه خود یعنی هنر مشغول به تحصیل شد. این دوگانگی باورها میان خانواده باعث شد که نشاط نگاه متفاوتی نسبت به هویت داشته باشد.

شیرین نشاط در حال حاضر در نیویورک اقامت دارد به خاطر کارهای خودش در زمینه فیلم، ویدیو و عکاسی مشهور است. آثار هنری او بیشتر تضاد بین دنیای اسلام و دنیای غرب، زندگی عمومی و زندگی شخصی، اشیاء قدیمی و اشیاء مدرن، زنانگی و مردانگی و… را به تصویر می‌کشند و سعی می‌کنند ارتباطی بین این دنیاها برقرار کنند.

از جمله آثار معروف شیرین نشاط میتوان به سری عکس های پرده برداری و مجموعه زنان خدا اشاره کرد. او در طول دهه هشتاد میلادی مدیر شرکت نمایشگاه هنر و معماری نیویورک بود. در این دوره او با برگزاری نمایشگاه هایی مانند werchitecture، عکس های ساختمان های آسیب دیده در سارایوو به تحلیل نقش جنسیت در تعین فضاها و معنای فضای فیزیکی پرداخت.

او بارها به خاطر آثارش مورد تشویق قرار گرفته است. برای مثال می‌توان به کسب جایزه بین‌المللی XLVIII در بینال ونیز یا کسب شیر طلایی بهترین کارگردان در شصت و ششمین جشنواره فیلم ونیز اشاره کرد. او همچنین از G. Roger Denson منتقد هافینگتن پست، عنوان هنرمند دهه را کسب کرد.

محمد رضا میرزایی

محمدرضا میرزایی، متولد ۱۳۶۴ است. او دانشجوی دکترای تاریخ هنر در دانشگاه کالیفرنیا، سانتابارابارا و دانش آموخته پایه کارشناسی‌ارشد از دانشکده هنرهای زیبا از دانشگاه پنسیلوانیا است. عکس‌های میرزایی تاکنون در نمایشگاه‌های انفرادی و گروهی متعددی به نمایش درآمده‌اند.

این عکاس که در تهران سکونت دارد بیشتر روی صحنه‌های انتزاعی در عکاسی خیابانی تمرکز دارد و از طریق لنز خودش محدودیت‌های دید ما را به تصویر می‌کشد. میرزایی با عکس‌هایی که می‌گیرد از بیننده می‌خواهد چیزهایی که ممکن است پشت هر عکس باشند را تصور کند. او که متولد 1365 است به جز عکاسی به نویسندگی و ترجمه هم مشغول است و بنیانگذار مجله دیده نیز می‌باشد.

همچنین سه کتاب از آثار او به نام‌های «دیالکتیک دیدن»، «اینک خورشید می‌دمد»، «چیزی که ندارم» در کشورهای آمریکا و ایتالیا چاپ و منتشر شده است.

کاوه گلستان

کاوه گلستان یکی دیگر از بهترین عکاسان ایرانی است و توانسته است در سطح جهانی شهرت چشمگیری به دست بیاورد. او در سال 1367 اولین عکس را از شهر حلبچه پس از بمباران شیمیایی گرفت. وی که پسر فیلمساز و نویسنده مشهور ابراهیم گلستان و برادر لیلی گلستان بود در مدرسه‌ای در سامرست انگلستان تحصیلات خودش را به پایان رساند.

او در سال 1367 و در حالی که به عنوان یک عکاس فریلنسر فعالیت می‌کرد، اولین عکس را از شهر حلبچه پس از حمله شیمیایی رژیم صدام گرفت. همچنین وی به خاطر پوشش جریان انقلاب برای مجله تایم، مدال طلای رابرت کاپا را کسب کرد.

وی در 13 فروردین 1383 در سن 53 سالگی براثر انفجار مین در شهر کفری عراق، جان خودش را از دست داد.

گوهر دشتی

گوهر دشتی متولد ۱۳۵۹ در اهواز، عکاس شناخته‌شده‌ی ایرانی دانش‌آموخته‌ی مقطع کار‌شناسی و کار‌شناسی‌ارشد عکاسی از دانشگاه هنر تهران است.  او در سال‌های اخیر به آموزش عکاسی تخصصی در دانشگاه‌های هنر، الزهرا و علم‌ و فرهنگ مشغول بوده است.

گوهر دشتی در طول جنگ ایران و عراق در شهر اهواز متولد شد. همین موضوع روی سبک این عکاس جوان تاثیر گذاشته است. او از تاریخ و توپوگرافی ایران در عکس‌های خودش برای به تصویر کشیدن اطراف و رویدادهای حال حاضر استفاده می‌کند. مجموعه‌ای که او با نام زندگی و جنگ امروز منتشر کرد زندگی روزانه ایرانیان را در وسط درگیری‌ها به تصویر می‌کشد. کارهای عمومی او در موزه‌های آمریکا، اروپا، آسیا و خاورمیانه قابل دیدن هستند.

مهدی وثوقی‌نیا

این عکاس مستند علاقه خیلی زیادی به فضاهای شهری متروکه دارد. عکس‌های او از پامنار تهران و شهر انزلی به شکل شاعرانه‌ای محدوده‌هایی را به تصویر می‌کشد که به نظر می‌رسد فراموش شده‌اند و هیچ نشانی از زندگی در آن‌ها نیست. مجموعه سیاه و سفید ماسوله نیز مردم را مثل سایه‌هایی روی پشت بام‌های مه گرفته نشان می‌دهد. او برای خلق هرکدام از مجموعه‌های خودش چند روز در آن لوکیشن می‌ماند و همین موضوع باعث افزایش جذابیت عکس‌های او شده است.

یلدا معیری

یلدا معیری که یکی دیگر از بهترین عکاسان ایرانی است، فعالیت حرفه‌ای خودش را با پوشش جنگ افغانستان در سن 19 سالگی آغاز کرد. پس از آن فعالیت‌های اصلی او بیشتر در مورد جنگ و بلایای طبیعی در سراسر دنیا بوده است. او در مطبوعات بین‌المللی مختلفی مثل تایم، نیوزویک و چندین نشریه اروپایی دیگر نیز فعالیت کرده است.

تهمینه منزوی

منزوی عکاس و فیلمساز ایرانی است و تلاش می‌کند در عکس‌های خودش تضادهای اجتماعی جامعه ایرانی را به تصویر بکشد. او علاقه زیادی به پروژه‌های بلند مدت دارد و معتقد است این دست پروژه‌ها به او اجازه می‌دهند مسئله را به خوبی بشناسد. از کارهای قدیمی او می‌توان به یک مجموعه عکس درمورد زنان معتاد در جنوب تهران اشاره کرد. کارهای اخیر وی نیز بیشتر روی مشکلات اجتماعی نسل جدید در ایران و افغانستان تمرکز دارد. به عنوان یکی از برندگان جایزه شید، کارهای او در تعداد زیادی از مجلات و موزه‌های هنری سراسر دنیا منتشر شده است.

مجید سعیدی

این عکاس ایرانی در سن 18 سالگی برای عکاسی از پناهندگان جنگی به مرز ایران و عراق اعزام شد. وی دو دهه پس از انجام این پروژه چندین جایزه مختلف به خاطر تمرکز روی مشکلات انسانی خاورمیانه کسب کرد. او اخیرا یک کتاب سیاه و سفید به نام زندگی در جنگ منتشر کرده است و در آن به شکل هوشمندانه‌ای اتفاقات روزمره زندگی را با وجود مرگ و میر و تخریب ناشی از جنگ به تصویر کشیده است. عکاسی خیابانی و آموزی نیز از دیگر علایق او هستند.

محمدرضا دمیری گنجی

یکی از دلایلی که یک خارجی ممکن است به سفر به ایران علاقه‌مند شود، می‌تواند عکس‌های این عکاس باشد. عکس‌های واید او از معماری‌های ایرانی به زیبایی جزئیات متقارن این اماکن را به تصویر می‌کشد. عکس‌های این عکاس، در سن 27 سالگی در مجلاتی مثل نشنال جئوگرافی، CNN، BBC، اشپیگل و ABC چاپ شد و بدون شک می‌توان گفت یک آینده‌ی روشن در انتظار او می‌باشد.

جاسم غضبانپور

سبک عکاسی جاسم غضبانپور با توجه به شرایطش تغییر کرده است. او در نوجوانی به عکاسی از زندگی روزمره در شهر خودش می‌پرداخت اما با شروع جنگ ایران و عراق تصمیم گرفت خط مقدم و تاثیرات جنگ را به نمایش بگذارد. سقوط طالبان در افغانستان و استقلال کردستان از عراق نیز از دیگر سوژه‌های او بوده است. غضبانپور پس از آن به عکاسی از هنر، رویدادهای فرهنگی، معماری و طبیعت در ایران پرداخت. او چندین کتاب مختلف منتشر کرده است و آثار او در مجلات و مطبوعات خارجی متعددی چاپ شده است.

شهریار توکلی

توکلی عکاس، سخنران و بنیانگذار مجله حرفه هنرمند است. او شهرت خودش را به خاطر عکاسی از مناظر و بازی با نور و رنگ در زمان عکاسی از طبیعت بکر به دست آورده است. آثار اخیر او کمی متفاوت‌تر از قبل هستند و در مجموعه‌ی شب پرسپکتیو شهرها را پس از تاریکی به نمایش می‌گذارد. موضوع اصلی تمام عکس‌های او نور است و سعی می‌کند درحالی که نور یک درخت، ماشین یا فضای خالی را نشان می‌دهد، شباهت فضاهای شهری پس از تاریکی را به نمایش بگذارد.

در این مقاله 13 تا از بهترین عکاسان ایرانی را معرفی کردیم، حتما شما عکاسان زیاد دیگری را نیز می شناسید که در این لیست قرار نگرفته اند، خوشحال می شویم در بخش نظرات این عکاسان بزرگ ایرانی را به ما معرفی کنید.