بخشی از اشکالات رتوش، به ضعف پلاگین‌هایی مربوط می‌شود که برخی از عکاسان برای رتوش صورت و نرم کردن پوست صورت از آنها استفاده می‌کنند. اما بخشی از آنها هم به اشتباه در انتخاب ابزارهای ویرایشی در فتوشاپ (یا نرم‌افزارهای ویرایشی دیگر که البته به ندرت استفاده می‌شوند) وتنظیمات کمتر یا بیشتر از چیزی که مورد نیاز است برمی‌گردد. فتوشاپ نرم‌افزار پیچیده‌ای است و گزینه‌های بسیار زیادی با تنظیمات و مقادیر متفاوت دارد که هر کدام از آنها برای عکس خاصی به کار می‌روند. اشتباه در انتخاب این گزینه‌ها و مقادیر، مهم‌ترین چیزی هستند که موجب اشتباه در رتوش چهره می‌شوند. اگر تا امروز برخی از آنها را هم انجام می‌دادید، اصلا نباید نگران باشید. بهرحال، همه ما هر روز در حال بهبود کیفیت کار خودمان هستیم و می‌توانیم از این به بعد این نکات را در عکس‌هایمان رعایت کنیم.
صاف کردن بیش از اندازه پوست در رتوش چهره
این یکی از اشکالاتی است که اغلب در عکس‌های عروسی ایرانی می‌بینیم. زیرا صاف کردن پوست یا Skin Smoothing در عکس‌های عروسی اروپایی معمولا استفاده نمی‌شود. رتوش صورت با این روش، در عکس‌های اروپایی، معمولا فقط برای عکس‌های مد یا مجلات استفاده می‌شود. اما در ایران تقریبا غیر ممکن است که رتوش چهره در عکس‌های عروسی، بدون صاف کردن پوست باشد.
حتی اگر آرایشگران، قبلا پوست صورت عروس و داماد را به خوبی گریم کرده باشند باز هم رتوشکاران این کار را مجددا انجام می‌دهند. اگر شما در یک مجله خارجی، به تصویر یک بازیگر یا یک مدل که مثلا یک عطر یا کیف را تبلیغ می‌کند دقت کنید، می‌بینید که قطعا پوست صورت او صاف شده است. این کار باعث می‌شود تا چهره این افراد بسیار جوانتر و سرزنده‌تر از آنچه که واقعا هستند به نظر برسد. به همین دلیل هم هست که مثلا جورج کلونی، دقیقا 20 سال است که همواره به همان جوانی گذشته است!
اما این کار صرفا برای تبلیغات است. چهره افرادی که ما عکس‌های آنان را می‌گیریم، باید به آنچه که واقعا هستند شبیه باشد. آنها نباید خیلی جوانتر از چیزی که واقعا هستند باشند، بلکه باید ابتدا مشخص باشد که خودشان هستند. صاف کردن اغراق شده پوست صورت، نه تنها با حذف سایه‌ها و برجستگی‌های طبیعی پوست، چهره افراد را به شدت تغییر می‌دهد، بلکه بافت واقعی پوست را نیز تبدیل به حالتی پلاستیکی و مصنوعی می‌کند که این روز‌ها تقریبا همه افراد، (حتی کسانی که عکاسی نمی‌کنند) بلافاصله متوجه آن می‌شوند.
یکی از روش‌های مرسوم که اغلب عکاسان حرفه‌ای از آن استفاده می‌کنند، کار با قلم تنظیمات یا Adjustment Brush در نرم‌افزار لایتروم است. این قلم دارای یک پریست یا تنظیمات آماده به نام Soften Skin است که از قبل در خود این برنامه موجود است. برای این کار باید عکس را در لایتروم باز کنید. قلم تنظیمات را بردارید و روی پوست بکشید.
وقتی از این قلم رتوش استفاده می‌کنید، معمولا تاثیر آن خیلی زیاد و شدید است. می‌توانید به راحتی با کلیک کردن روی مثلث کوچک تنظیمات این قلم که در تصویر هم مشخص شده، شدت آن را کم کنید. مقدار این ابزار، به صورت پیش‌فرض روی 100 قرار دارد. سعی کنید با مقادیر کمتر از 50 کار کنید تا شدت سافت کردن پوست کمتر شود.
کشیدن ابرو‌ها و بزرگ‌تر کردن چشم در رتوش چهره
این روش عجیب و غریب رتوش چهره، از خدمات آرایشی که توسط آرایشگران مد ارائه می‌شود ابداع شده است. تا همین چند سال پیش هیچکس فکرش را هم نمی‌کرد که ابزار Liquify فتوشاپ را برای چنین کارهایی استفاده کند. البته ایده این کار چندان بد نیست. اینکه بتوانید، کمی گوشه ابرو‌ها و چشم‌ها را به عقب بکشید تا کشیده‌تر به نظر برسند. به این ترتیب چشمان سوژه (عروس یا به طور کلی سوژه‌های خانم) کمی جذاب‌تر می‌شود.
اما مشکل اینجاست که اغلب مردم آنقدر باهوش هستند که بلافاصله استفاده از چنین تکنیکی را تشخیص می‌دهند. خصوصا اگر عروس را از نزدیک بشناسند، بلافاصله می‌فهمند که یک اشکالی در تصویر وجود دارد. چشم‌ها کاملا با بینی، گونه‌ها، چانه یا گوش متفاوت هستند. بسیاری از ما وقتی با کسی حرف می‌زنیم، در واقع مستقیما به چشم‌های شخص خیره می‌شویم و این یکی از جاهایی است که کوچکترین تغییری در آن، سریعا قابل تشخیص است. پیشنهاد می‌کنم، ابزار Liquify را برای هر کجای صورت استفاده می‌کنید، برای چشم‌ها اصلا استفاده نکنید.
روشن کردن بیش از اندازه چشم‌ها در رتوش چهره
یکی از اشکالاتی که در رتوش چهره زیاد دیده می‌شود، رتوش چشم‌ها است. تقریبا همه دوره‌های آموزش رتوش خارجی مانند سری آموزش‌های لیندا یا Udemy، بخشی جداگانه برای رتوش چشم‌ها دارند و اهمیت زیادی به این قسمت می‌دهند. برخلاف بسیاری از نرم‌افزارهای ویرایش عکس که می‌توانند به صورت کلی یا Global، همه عکس را روشن‌تر یا تیره‌تر کنند، نرم‌افزارهای فتوشاپ و لایتروم، ابزارهای ویرایش منطقه‌ای یا Local دارند که یکی از آنها را هم در بالا معرفی کردم. این ابزارها به ما امکان می‌دهند که تنها روی بخش کوچکی از تصویر ویرایش کنیم. مثلا فقط داخل حدقه چشم یا روی دندان‌ها را روشن‌تر کنیم تا شخص زیباتر شود.
مشکل اینجاست که کار کردن روی چشم‌ها به همان دلیلی که قبلا هم گفتم، برای کسانی که سوژه را می‌بینند به راحتی قابل تشخیص است. آموزش رتوش چهره در سری آموزش‌های خارجی، به ندرت چنین ویرایش‌هایی را برای عکس‌های عروسی پیشنهاد می‌دهد و بیشتر درباره عکاسی مد و فشن صحبت می‌کند. این نوع ویرایش برای عکس‌هایی که به عنوان نمونه کار روی اینستاگرام یا وب‌سایتتان منتشر می‌کنید یا برای آلبوم‌های نمونه کار عروس که در آرایشگاه‌ها استفاده می‌شود مناسب‌تر است. اما اگر می‌خواهید روی عکس عروس واقعی کار کنید، بهتر است یا اصلا چشم‌ها را دست نزنید یا تغییرات روی چشم‌ها بسیار ناچیز باشد.
استفاده زیاد از ابزار Clarity در رتوش چهره
ابزار Clarity یکی از ابزارهایی است که گاهی اوقات خود من را هم به اشتباه می‌اندازد. این ابزار که گاهی در آموزش‌های ویرایش عکس و رتوش چهره، به آن ابزار کنتراست رنگ‌ها یا کنتراست میانی هم گفته می‌شود، نوعی از کنتراست است که با بکارگیری آن، رنگ‌های سیاه و سفید خالص عکس تغییر نمی‌کند و بیشترین تغییر را تنها روی رنگ‌ها و تنالیته‌های میانی می‌بینیم. بنابراین نتیجه زیاد کردن Clarity روی یک عکس، تصویری پرکنتراست است که سیاه‌ها و سفید‌های آن تغییری نکرده است. خیلی از ویرایشگران، از این قابلیت برای افزایش عمق رنگ‌ها در عکس‌های منظره استفاده می‌کنند و شلوغی عکس‌های فضای باز، بسیار چشمگیرتر می‌شود.
اما این قابلیت، روی زمینه‌های یکدست تاثیر بدی می‌گذارد. زمینه‌های یکنواخت و یکدست مانند آسمان و دریا، با افزایش Clarity دچار بریدگی رنگ می‌شوند. این تاثیر همچنین روی پوست یکدست خانم‌ها نیز تاثیر بدی می‌گذارد و سایه‌های روی صورت را بسیار تند می‌کند. شاید به همین خاطر باشد که اغلب ویرایشگران، از این قابلیت فقط روی عکس‌های مردان استفاده می‌کنند. عکس های مردان کمی متفاوت است. ما قصد داریم با افزایش Clarity، سایه‌های پوست را کمی خشن‌تر و زمخت‌تر از چیزی که هستند نشان دهیم و به این ترتیب خشونت سوژه افزایش می‌یابد. (هرچند پیشنهاد می‌کنم این کار را هم روی داماد انجام ندهید. مرد‌ها دستکم در روز عروسی‌شان خشن نیستند!)
پیشنهاد می‌کنم، اگر می‌خواهید از این قابلیت روی عکس‌های عروسی استفاده کنید، حداقل آن را روی یک لایه جدید از عکس قبلی ایجاد کرده و سپس بخش‌های روی پوست صورت و دست‌ها را پاک کنید تا تاثیر این فیلتر روی پوست سوژه از بین برود. شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید ابزار Soften Skin در لایتروم، دارای Clarity منفی است.
شارپ کردن بیش از اندازه در رتوش چهره
شک نکنید که همه عکس‌ها، حتی آنها که در اینستاگرام و در اندازه کوچک منتشر می‌شوند هم شارپ دیده می‌شوند. اصولا هیچ لنز و دوربینی نمی‌توانند عکس‌ها را آنقدر شارپ بگیرند که در اینترنت می‌بینید. حتی اگر از لنز‌های فوق العاده‌ای مانند لنز‌های 135mm پرایم استفاده کنید. در همه آموزش‌های رتوش چهره هم به شما گفته می‌شود که باید عکسهایتان را شارپ کنید. اما شارپ کردن بیش از اندازه یا اصلاحا چیزی که در آموزش‌های رتوش چهره به آن Over Sharpening گفته می‌شود هم می‌تواند به ضرر شما تمام شود. این نوع شارپ کردن (خصوصا باز هم روی پوست) تاثیر بدی می‌گذارد و عکس را “فتوشاپ شده” می‌نمایاند.
یکی از تنظیمات بسیار خوب در دوربین‌های DSLR کانن و نیکون، امکان استفاده از Picture Styleها و Picture Controlها است. این تنظیمات از پیش آماده، می‌توانند مقدار شارپنس، کنتراست، رنگ و روشنایی عکس‌هایی که می‌گیرید را به صورت پیش فرض افزایش یا کاهش دهند. یعنی می‌توانید به دوربین‌تان بگویید که همه عکس‌هایی که با یکی از این تنظیمات گرفته می‌شود، دارای کنتراست یا شارپنس بیشتری باشد. مثلا من معمولا در Picture Control دوربین خودم، اینطور تنظیم کرده‌ام که همه عکس‌هایی که می‌گیرم، به صورت پیش فرض، کمی شارپ تر و با رنگ‌های غلیظ‌تر ثبت شوند.
اما نکته مهم اینجاست که من هرگز از فایل‌های JPEG برای رتوش عکس‌ها استفاده نمی‌کنم و خوشبختانه این تنظیمات هیچ تاثیری روی فایل خام یا RAW دوربین ندارند. این تنظیمات فقط روی فایل JPEG تاثیر می‌گذارند و برای دیدن و انتخاب عکس‌ها یا برای ارسال روی اینترنت مناسب هستند.
متاسفانه، بسیاری از عکاسان یا اصولا با فایل خام عکس نمی‌گیرند، یا برای رتوش چهره، از فایل JPEG استفاده می‌کنند. اگر فایل JPEG، قبلا در دوربین شارپ شده باشد، معمولا افزایش شارپنس در این حالت هم به طور کامل روی همه عکس انجام می‌شود و طبیعتا اشکالات پوست را بیشتر نشان می‌دهد.
پیشنهاد می‌کنم، نه تنها شارپنس را روی همه عکس اضافه نکنید (و به صورت منطقه‌ای تنها روی بخش‌های مورد نیاز اضافه کنید)، بلکه حتما شارپنس در آخرین مرحله و با توجه به اندازه چاپ عکس، انجام شود. به این ترتیب می‌توانید مطمئن باشید که Over Sharpening در عکسهایتان اتفاق نمی‌افتد.
البته تمام این توضیحات زمانی کاربرد دارد که شما هم بخواهید عکسهایتان حالتی طبیعی داشته باشد. اگر قصد دارید عکسهایتان شرایط خاصی داشته باشند می‌توانید هرچقدر که می‌خواهید می‌توانید این پیشنهاد‌ها را نادیده بگیرید. گاهی اوقات دانستن قوانین رتوش چهره برای شکستن آنهاست و در ویرایش عکس، هیچ چیزی قانون مطلق نیست.
