شاتر یکی از مهمترین اجزای دوربین است که مانند پرده متحرک مقابل سنسور دوربین قرار گرفته و اجازه نمی‌دهد نور به آن برسد. شاتر دوربین مانند سایر قطعات دیگر قابل استهلاک بوده و عمر مشخصی دارد که پس از آن باید تعویض شود. از مهمترین مواردی که هنگام خرید دوربین باید به آن توجه کنید، تعداد شات دوربین است؛ چرا که در سلامت و طول عمر دوربین تاثیر دارد. در این مقاله با انواع شاتهای دوربین در عکاسی و فیلمبرداری، کاربردهای آنها و تکنیک‌های بهینه‌سازی شات‌ها آشنا می‌شوید.
شات دوربین چیست؟
شات یکی از پرکاربردترین اصطلاحات در عکاسی است و به هر تصویری که توسط دوربین به طور مستقل ثبت شود، شات میگویند. هر زمانی که پرده شاتر دوربین عکاسی باز و بسته شود، تعداد شات دوربین به دست می‌آید. در واقع در هر بار عکاسی یک بار شاتر باز و بسته می‌شود و تعداد عکس گرفته شده برابر با همان تعداد شات دوربین است.
شات زدن در دوربین به چه معناست؟
فعال شدن دوربین برای ثبت یک تصویر را شات زدن میگویند، در واقع زمانی که دکمه شاتر دوربین را فشار می‌دهید نور توسط سنسور دوربین دریافت شده و تصویر را ثبت می‌کند. پس از هر بار فشار دادن دکمه شاتر تنظیمات نوردهی و فوکوس به طور خودکار توسط دوربین اعمال می‌شوند و در کسری از ثانیه شات زده خواهد شد. البته، زمان شات زدن به تنظیمات دوربین بستگی دارد، برای عکاسی با نوردهی طولانی زمان ثبت تصویر طولانی‌تر خواهد شد. شات زدن دو نوع مختلف دارد که به نوع اول شات تکی میگویند و به معنای گرفتن یک تصویر در زمان مشخص است. نوع دیگر را شات پی در پی میگویند که چندین تصویر را با سرعت بالا به طور پی در پی ثبت می‌کند و در مواقعی که عکاسان در حرکات سریع یا با صحنه‌های سریع مواجه می‌شوند به کار میرود.
معرفی انواع شات های رایج
شات در عکاسی انواع گوناگونی دارد که با توجه به محل قرارگیری دوربین، اندازه میدان و… دسته‌بندی می‌شود. رایج‌ترین انواع شات دوربین عبارتند از:
1. لانگ شات
نمای دور یا لانگ شات، به شاتی گفته می‌شود که علاوه بر سوژه، محیط اطراف آن را نیز به تصویر می‌کشد. لانگ شات با لنزهایی که عریض هستند ثبت می‌شود و در سایر لنزها با تنظیم فاصله دوربین از سوژه می‌توان اندازه میدان را بزرگتر کرد.
2. واید شات
در واید شات سوژه به طور کامل نشان داده می‌شود و تصویر عریض است به طوری که فضای بیشتری از محیط اطراف را نشان میدهد و قابلیت نمایش جزئیات بیشتری از محیط ایجاد می‌کند.
3. مدیوم شات
از محبوب‌ترین شات‌ها به‌ویژه برای فیلمبرداران مدیوم شات را می‌توان نام برد، مدیوم شات یا نمای متوسط به نمایی گفته می‌شود که سوژه را از قسمت کمر به بالا نشان میدهد و بر روی جزئیات تمرکز می‌کند.
4. کلوز آپ
از دیگر شاتهای رایج و محبوب در عکاسی و فیلمبرداری کلوز آپ یا نمای بسته است، در این شات سوژه از قسمت شانه به بالا نشان داده می‌شود و به آن شات سر و شانه نیز میگویند.
5. اکستریم کلوز آپ
به نمای بسیار بسته گفته می‌شود که تنها بخشی از صورت مانند دهان یا چشم‌ها را به تصویر می‌کشد.
6. مدیوم کلوز آپ
به نمایی گفته می‌شود که سوژه از قسمت قفسه سینه یا شانه به بالاتر نشان داده می‌شود، در واقع این شات نمایی بین مدیوم شات و کلوز آپ را به نمایش می‌گذارد.
7. نما از پایین
از دیگر شاتهای رایج در عکاسی نمای زاویه پایین یا Low Angle است که دوربین پایین‌تر از سوژه قرار داده شده و باعث می‌شود سوژه بزرگتر به نظر برسد. این شات زمانی گرفته می‌شود که عکاس بخواهد قدرت و برتری سوژه را نمایش دهد.
8. نما از بالا
در این شات سوژه از نمای بالا نشان داده می‌شود و آن را کوچکتر از حد معمول به نظر می‌رساند. این شات نیز زمانی گرفته می‌شود که آسیب‌پذیر بودن سوژه را نشان میدهد و می‌تواند جزئیات بیشتری از محیط اطراف را به نمایش بگذارد.
ارزش و اهمیت تعداد شات دوربین
با توجه به این که شاتر از طول عمر مشخصی برخوردار است، تعیین تعداد شات دوربین اهمیت ویژه‌ای برای عکاسان دارد. تعداد دفعاتی که با دوربین عکاسی گرفته شده و به اصطلاح شات زده می‌شود در عمر شاتر تاثیر دارد و به‌مرور عملکرد آن را کاهش میدهد. عمر شاتر اغلب دوربین‌ها حدود ۱۰۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰۰ است و مدل‌های پرچم‌دار مانند دوربین نیکون D5 دارای عمر شاتر ۴۰۰۰۰۰ هستند.
تعداد شات زدن دوربین تاثیری بر روی کیفیت عکس ندارد و تنها به تعداد دفعاتی اطلاق می‌شود که شما تصویر را توسط دوربین ثبت می‌کنید. تعداد شات در برخی از دوربین‌ها ثابت است و در برخی از دوربین‌های دیگر از نوع بدون آینه به شمار میرود که در واقع تعداد شات متغیری دارند. تعداد شات دوربین به دلایل زیر یکی از مهمترین معیارها برای خرید دوربین دست دوم یا ارزیابی دوربین عکاسی حرفه‌ای است:
عمر مفید دوربین
دوربین‌های دیجیتال از عمر مفید و مشخصی برخوردار هستند که بر اساس تعداد شات‌ها تعیین می‌شود. در واقع عمر مفید دوربین به تعداد شات دوربین بستگی دارد که از طریق آن می‌توان عمر دوربین را تخمین زد.
هر چه تعداد شاتهای دوربین بیشتر باشد احتمال نیاز آن به سرویس یا تعمیر شاتر افزایش پیدا می‌کند، این موضوع بر روی قیمت و ارزش دوربین تاثیر می‌گذارد. قیمت دوربین‌هایی که تعداد شات بالاتری دارند ارزان‌تر از دوربین‌هایی است که تعداد شات کمتری دارند.
تاثیر تعداد شات
دوربین‌های با تعداد شات بالا نشان‌دهنده حرفه‌ای بودن و استفاده مداوم از آنها است. هنگام خرید دوربین دست دوم تعداد شات‌ها را بررسی کنید که پیشنهاد می‌شود دوربین‌هایی را خریداری کنید که عمر شاتر آنها ۵۰۰۰۰ و حتی کمتر است.
شاتر دوربین، قلب تپنده عکاسی و فیلمبرداری است که به ثبت لحظات زیبا و خاطره‌انگیز کمک می‌کند. شما با آشنایی با تکنیک‌های بهینه‌سازی شات و دانستن نکات کلیدی در انتخاب دوربین‌های حرفه‌ای، قادر خواهید بود بهترین انتخاب را داشته باشید و تجربیات عکاسی خود را به سطح بالاتری ببرید.
چگونه تعداد شاتهای دوربین بر عمر آن تاثیر می‌گذارند؟
از فاکتورهای موثر در عمر مفید شاتر دوربین تعداد شات‌ها است، هر زمانی که دکمه شاتر را فشار می‌دهید به‌عنوان عمر مفید دوربین در نظر گرفته می‌شود. هر چه کیفیت و مرغوبیت دوربین بیشتر باشد تعداد شاتهای آن بیشتر خواهد بود. همانطور که گفته شد تعداد شات در دوربین‌های حرفه‌ای به ۴۰۰ هزار شات یا حتی بیشتر نیز می‌رسد بدون آن که شاتر دچار مشکل شود.
با هر بار شات در عکاسی و باز و بسته شدن، شاتر دچار استهلاک و فرسودگی می‌شود و هر چه تعداد شات‌ها افزایش پیدا کنند عملکرد آن نیز کاهش پیدا خواهد کرد. معمولا در محیط‌هایی که تعداد شات بالایی گرفته می‌شود شرایط سخت‌تر است و عواملی مانند گرد و غبار یا رطوبت باعث سایش شاتر و کاهش طول عمر آن می‌شوند.
ارزش تعداد شات دوربین در انتخاب دوربین‌های عکاسی
از مهمترین نکاتی که هنگام انتخاب دوربین‌های عکاسی باید در نظر بگیرید، ارزش تعداد شات دوربین است که نقش موثری در تعیین عمر شاتر دارد. امکان محاسبه تعداد شات در دوربین‌های مختلف وجود دارد و یکی از این راه‌ها استفاده از نرم‌افزار Tornado Shutter Counter است که علاوه بر نمایش تعداد شات به نمایش شمارنده آینه و خطاهای دوربین نیز می‌پردازد. همچنین با مراجعه به وب‌سایت camerashuttercount.com می‌توانید تعداد شات انواع دوربین را بررسی کنید.
اگر می‌خواهید دوربین دست دوم تهیه کنید، بهترین انتخاب برای شما دوربین با عمر شاتر کمتر از ۵۰۰۰۰ است. دوربین‌هایی که تعداد شات بالایی دارند احتمال افزایش بروز مشکلات فنی و یا کاهش کیفیت تصویر در آنها وجود دارد. در نتیجه دوربین‌هایی که تعداد شات کمتری دارند از عملکرد بهتری برخوردار خواهند بود. در دوربین‌های جدید می‌توانید از طریق انتقال اطلاعات حافظه دوربین به اطلاعات EXIF تصاویر تعداد شاتهای زده شده را به دست آورید.
شاتر دوربین و ارتباط آن با شات زدن
شاتر دوربین با تعداد شات زدن ارتباط مستقیمی دارد؛ چرا که پس از هر بار باز و بسته شدن شاتر یک شات اتفاق می‌افتد و به ثبت یک تصویر می‌پردازد. تعداد شات‌ها به‌مرور باعث استهلاک شاتر می‌شوند و عملکرد و عمر آن را به‌مرور کاهش می‌دهند، این موضوع باعث می‌شود در طول زمان و با افزایش تعداد شات‌ها و تنها در صورت فرسودگی شاتر کیفیت عکس‌ها کاهش پیدا کند و به جایی برسد که قابلیت استفاده شاتر به طور کامل از بین برود.
در این زمان باید اقدام به تعویض شاتر دوربین کنید، بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده دوربین و تجهیزات عکاسی دوربین‌هایی با تعداد شات تضمین شده ارائه می‌دهند. به این معنا شرکت باید پس از آخرین شات گرفته شده، شاتر دوربین را تعویض کند که مشمول گارانتی می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله تلاش کردیم مفهوم تعداد شات در دوربین و تاثیر آن بر روی ارزش و عمر دستگاه را بررسی کنیم. تعداد شات دوربین از فاکتورهای مهمی است که هنگام خرید دوربین باید در نظر بگیرید. برای بررسی تعداد شات دوربین روش‌هایی وجود دارد که کمک می‌کنند با توجه به نیازهای خود به انتخاب بهترین دوربین بپردازید.
