مهم‌ترین اصطلاحات سینمایی که باید بدانید

میزانسن

یکی از اصطلاحات سینمایی مهم، میزانسن است. میزانسن اولین بار از تئاتر وارد سینما شده است و مفهوم آن، همه عناصری است که در قاب مشاهده می‌شود. با این تعریف می‌توان گفت که طراحی صحنه، لباس، دکور، نورپردازی و… یک صحنه میزانسن است.

دکوپاژ

یکی از وظایف مهم و اصلی کارگردان است که قبل از فیلم‌برداری انجام می‌شود. دکوپاژ کردن یک صحنه شامل انتخاب محل قرارگیری دوربین، نحوه حرکت آن، نوع نورپردازی و زاویه آن، اندازه نما، دیالوگ‌ها و… می‌شود. دکوپاژ در واقع به تصویر در آوردن فیلم‌نامه است.

کِلاکت

ابزاری است که منشی صحنه روی آن اطلاعات مهم مثل: شماره سکانس، پلان، برداشت، نام کارگردان، فیلم‌بردار و… را یادداشت می‌کند. معمولاً قبل از هر برداشت هم آن را مقابل دوربین می‌گیرد و اطلاعات مهم را با صدای رسا می‌خواند.

منشی صحنه

منشی صحنه در طول فیلم‌برداری نظارت می‌کند تا همه نماها آن‌گونه ضبط شود که در برگ دکوپاژ مشخص شده است. وظیفه دیگر منشی صحنه حفظ راکورد است.

کات دادن کارگردان

کات دادن کارگردان از آن اصطلاحات سینمایی است که حتماً آن را شنیده‌اید. کارگردان بعد از تمام‌شدن برداشت، کات می‌دهد تا سراغ ضبط پلانی دیگر بروند یا همان پلان را دوباره ضبط کنند.

راکورد

راکورد هم جزو اصطلاحات سینمایی تخصصی است. راکورد که از موسیقی به سینما واردشده، به معنای هماهنگی مجدد است. حفظ راکورد در میزانسن، دیالوگ و… اهمیت دارد و حفظ و ایجاد هماهنگی جزو وظایف منشی صحنه است.

برداشت

 به‌صورت ساده از زمان شروع به ضبط دوربین تا زمان قطع ضبط، هرچند ثانیه که باشد، یک برداشت محسوب می‌شود. هر نما یا پلان ممکن است در چند برداشت ضبط شوند.

کات یا Cut

 کات همان برش تصاویر است. در تدوین فیلم ممکن است صحنه‌ای از چند قسمت برش بخورد.

راف کات یا Rough Cut

مرحله ابتدایی از تدوین فیلم است. در این مرحله، صحنه‌های فیلم‌برداری شده را بر اساس خط داستانی فیلم به همدیگر می‌چسبانند؛ بدون آنکه تغییری خاص انجام شود.

فاین کات یا Fine Cut

مرحله نهایی تدوین فیلم است که در این مرحله فیلم سروشکل یافته و ریتم پیدا می‌کند.

جامپ کات یا Jump Cut

 برش نادرست که هنگام تماشای فیلم احساس پرش به مخاطب دست می‌دهد.

ژانر یا Genre

 گونه یا ژانر فیلم‌ها را بر اساس شباهت‌های موضوعی یا داستانی‌شان دسته‌بندی می‌کنند. در سینما چند ژانر اصلی داریم که هرکدام به زیرژانرهایی تقسیم می‌شوند. برخی از ژانرهای اصلی شامل اکشن، درام، کمدی، ترسناک و… است.

 پلان، نما یا شات

 کوچک‌ترین بخش در ساختار فیلم است. نما به دو بخش تقسیم می‌شود: Master Shot و Specific Shot.

[relatedpost post=”278665″]

نمای مادر یا Master Shot

شامل نمای عمومی یک صحنه می‌شود. مثل فضای خانه.

نمای خاص یا Specific Shot

شامل نمای بخشی از خانه می‌شود. مثلاً وقتی در خانه را می‌بینیم یک نمای خاص است.

سکانس

 یک سکانس از چند پلان تشکیل می‌شود.

پلان سکانس

از جمله اصطلاحات سینمایی معروف است. در تاریخ سینما فیلم‌هایی هستند که در یک پلان، بدون کات فیلم‌برداری شده‌اند که به این فیلم‌ها اصطلاحاً پلان سکانس می‌گویند.

اکستریم کلوز آپ یا Extreme Close-Up

 نمای بسیار نزدیک را می‌گویند. این نما روی جزئیات ریز تمرکز دارد و اکثراً از آن برای نشان‌دادن حالت چشم‌ها یا دهان استفاده می‌شود.

کلوز آپ یا نمای بسته (Close-Up)

نمای بسته نمایی از گردن تا بالای سر است. از کلوز آپ برای نشان‌دادن بهتر حالت یا میمیک صورت استفاده می‌شود. چون در این نما عکس‌العمل و احساسات بازیگر به‌خوبی دیده می‌شود.

مدیوم کلوز آپ  یا Medium Close-Up

این نما بین نمای کلوز آپ و مدیوم شات قرار دارد. در این نما از سینه به بالای بازیگر در قاب دیده می‌شود.

مدیوم شات یا Medium Shot

در این نما که رایج‌ترین نما است از کمر به بالای بازیگر را مشاهده می‌کنیم. این نما جزو رایج‌ترین اصطلاحات سینمایی است که احتمالاً آن را زیاد شنیده باشید.

کابوی شات یا Cawboy Shot

زمان پیدایش این نما، همان گونه که از اسمش پیداست برمی‌گردد به سینمای وسترن دهه 40 میلادی. این نما از ران پا به بالا را نمایش می‌دهد.

مدیوم لانگ شات یا Medium Long Shot

نمای بین فول‌شات و کابوی شات است. در این نما بازیگر از زانو به بالا نشان داده می‌شود.

فول‌شات یا Full Shot

 این نما قصد دارد عمل بازیگر را نشان دهد. به همین خاطر از نوک پا تا سر بازیگر قاب را پر می‌کند تا کل بدن بازیگر دیده شود.

لانگ شات یا Long Shot

در این نما هم کل بدن بازیگر در قاب دیده می‌شود و هم نمای کلی محلی که در آن قرار دارد. این نما نسبت به نمای اکستریم لانگ شات تمرکز بیشتری روی بازیگر دارد.

[relatedpost post=”115120″]

اکستریم لانگ شات یا Extreme Long Shot

در این نما تمرکز روی محیط یا محل وقوع حادثه است تا بازیگر. در بخش کوچکی از قابی که اکستریم لانگ شات است، بازیگر دیده می‌شود اما بخش بزرگی از قاب را محیط پر می‌کند.

زاویه بالا یا High Angle

در این نما موضوع از بالا نمایش داده می‌شود و حس ترسیده یا ضعیف بودن را به مخاطب القا می‌کند.

زاویه پایین یا Low Angle

در این نما موضوع از پایین فیلم‌برداری می‌شود که حس قدرتمند بودن را به مخاطب می‌دهد.

نمای روی شانه یا Over The Shoulder

این نما محبوب‌ترین نما هنگام ضبط گفت‌وگوی دو نفر است که از پشت شانه فرد نزدیک به دوربین فیلم‌برداری می‌شود.

POV یا Point Of View

برای نشان‌دادن زاویه دید یکی از شخصیت‌های فیلم مورداستفاده قرار می‌گیرد و باعث می‌شود تا مخاطب حس همدردی بیشتری با بازیگر داشته باشد.

آداپته یا Adaptation

 اقتباس از آثار دیگران مانند داستان، نقاشی یا… را آداپته یا اقتباس می‌گویند.

آرک یا Arc

نوری عظیم و سفیدرنگ است که معمولاً در نورپردازی صحنه‌های بزرگ استفاده می‌شود.

آنونس یا Previw

آنونس هم جزو اصطلاحات سینمایی است که حتماً آن را شنیده‌اید. آنونس، فیلم کوتاهی است که برای معرفی یک فیلم ساخته می‌شود.

اپیزود یا Episode

هر قسمت از یک فیلم یا سریال چند قسمتی را اپیزود می‌گویند.

استودیو یا Studio

 فضای بسته‌ای است که مشابه مکان‌های فیلم بازسازی می‌کنند.

اکشن یا Action

 دستوری که از طرف کارگردان برای شروع حرکت بازیگر صادر می‌شود.

بدل‌کار

شخصی ماهر و کاربلد است که در صحنه‌های خطرناک به‌جای بازیگر بازی می‌کند.

تراولینگ

حرکت دوربین روی ریل به سمت عقب یا جلو را می‌گویند.

پن یا Pan

حرکت دوربین به سمت راست یا چپ در محور افقی را پن کردن دوربین می‌گویند.

تیلت یا Tilt

حرکت دوربین به سمت بالا یا پایین در محور عمودی را تیلت می‌گویند.

دالی این یا Dolly In

 اگر دوربین روی ریل یا یک محور متحرک به سمت موضوع و رو به‌ جلو حرکت کند، دالی به جلو انجام می‌شود.

دالی اوت یا Dolly Out

برعکس دالی این است. یعنی زمانی که دوربین روی محور یا ریل از موضوع دور شود، دالی اوت انجام می‌شود.

دالی زوم یا Dolly Zoom

 یکی از اصطلاحات سینمایی خاص است. این حرکت در واقع یک افکت تصویری ایجاد می‌کند و به مخاطب حس سرگیجه می‌دهد. وقتی دوربین در حال دالی این یا دالی اوت به سمت موضوع است هم‌زمان فرایند زوم هم اتفاق می‌افتد.

زوم این یا Zoom In

جزو حرکات اپتیکی دوربین است که لنز دوربین به موضوع نزدیک می‌شود.

زوم اوت یا Zoom Out

 در این حالت لنز دوربین به‌آرامی از موضوع یا بازیگر دور می‌شود.

تدوین یا Edit

مرحله‌ بعد از فیلم‌برداری است که در آن برش‌های فیلم را بر اساس سیر داستانی فیلم‌نامه به همدیگر می‌چسبانند.

تهیه‌کننده

مسئولیت کل فیلم برعهده تهیه‌کننده است. این فرد مسئول همه امور اداری، مالی و هماهنگی با عوامل مختلف است.

جلوه‌های ویژه

از طریق جلوه‌های ویژه می‌توان صحنه‌هایی غیرواقعی در فیلم را نمایش داد. مثلاً صحنه‌های آتش‌سوزی، انفجار و… .

تروکاژ

 مشابه جلوه‌های ویژه است.

سناریو

سناریو یا فیلم‌نامه، متنی است که بدون جزئیات فنی نوشته می‌شود و فیلم از روی آن ساخته می‌شود.

صداگذاری

صدایی که بعد از فیلم‌برداری و هنگام تدوین به فیلم اضافه می‌شود را صداگذاری می‌گویند. برای صداگذاری باید از میکروفون‌های حرفه‌ای استودیویی استفاده شود تا صدا کمترین میزان نویز و بالاترین مقدار وضوح و شفافیت را داشته باشد. طبیعتا برای خرید میکروفون های استودیویی به‌خاطر کاربری حرفه‌ای که دارند هزینه بیشتری هم صرف می‌شود.

صدابردار

 کسی است که صدای فیلم را هنگام فیلم‌برداری ضبط می‌کند.

فلاش‌بک یا FlashBack

در فیلم به معنی بازگشت به گذشته است. فلاش‌بک روشی برای دادن اطلاعات از گذشته به مخاطب محسوب می‌شود.

فلاش فوروارد یا FlashForward

 برعکس فلاش‌بک و ارجاع به آینده است.

دیزالو یا Dissolve

در این حالت تصویر به‌آرامی محو می‌شود و تصویر جدید جایگزین آن می‌شود.

فیداین یا Fade In

 ظاهرشدن تدریجی تصویر را فیداین می‌گویند.

فیداوت یا Fade Out

 محو شدن تدریجی تصویر است.

لوکیشن یا Location

 محل یا موقعیتی که در آن فیلم‌برداری انجام می‌شود. این محل یا داخلی مثلاً داخل خانه است یا خارجی مثل خیابان.

نورپردازی

یکی از مهم‌ترین بخش‌های فیلم‌برداری است. نوع نور، زاویه تابش نور و… در روایت داستان فیلم بسیار مهم است.

بوم

میله‌ای است که میکروفن روی آن نصب می‌شود تا هنگام صدابرداری داخل کادر دیده نشود.

تیتراژ

 بخش ابتدایی یا انتهایی فیلم که در آن به معرفی عوامل فیلم می‌پردازند.

اتالوناژ

 از اصطلاحات سینمایی و به معنی اصلاح رنگ در مرحله نهایی تدوین است.

پرده سینما

 دیواری است که فیلم روی آن نمایش داده می‌شود.

شرکت پخش

شرکتی که پس از ساخت فیلم کار توزیع و پخش آن را در سینماهای داخلی و خارجی را برعهده می‌گیرد.

ما در این مطلب برخی از اصطلاحات سینمایی مهم را توضیح دادیم. اگر شما هم فکر می‌کنید اصطلاحی است که در این لیست نیامده، می‌توانید آن را در بخش نظرات با ما و بقیه دوستان به اشتراک بگذارید.