هد سه پایه چیست؟
هد سه پایه یکی از لوازم جانبی مربوط به سه‌پایه دوربین و رابط بین دوربین و سه پایه است. انواع هد سه پایه به عکاس این انعطاف‌پذیری را می‌دهند تا دوربین را در زوایای مختلف و جهت‌گیری‌های متفاوت تنظیم کند.
برخی از سه‌پایه‌ها خودشان دارای هد سه‌پایه متصل هستند؛ بنابراین با این مدل سه‌پایه‌ها نمی‌توانید از انواع هد سه پایه استفاده کنید. این سه‌پایه‌ها، معمولا ارزان‌تر و برای کاربران مبتدی دوربین عکاسی مناسب‌اند.
اگر عکاس و فیلمبردار حرفه‌ای باشید برای داشتن آزادی عمل در عکاسی از زوایای مختلف، به انواع هد سه پایه نیاز دارید.
انواع هد سه پایه دوربین
برای اینکه بتوانید بهترین هد سه پایه را برای نیازهای خود خریداری کنید لازم است که انواع هد سه پایه را بشناسید و کاربرد آن را بدانید. نوع جهت‌گیری هرکدام از این هدها برای کاربری خاصی مناسب است.
۱. بال هد (Ball Heads)
بال هد یکی از محبوب‌ترین انواع هد سه پایه است. ساختار این هد عکاسی، امکان می‌دهد که دوربین را تقریباً در هر زاویه دلخواهی قرار دهید. همان طور که از اسم آن مشخص است، این هد سه پایه شامل بخشی گوی‌مانند و یک شیار ساده است که به بسیاری از سه پایه‌های ساده هم اضافه می‌شود.
باز کردن قفل این گوی، امکان حرکت آن را در هر سه محور فراهم می‌کند. تغییر جهت در هر سه محور، انعطاف‌پذیری زیادی را برای تغییر زاویه دوربین فراهم می‌کند.
یک مزیت این نوع هد، تنظیمات سریع آن است؛ بااین‌حال محدودیت‌هایی مثل تحمل وزن دوربین دارد. اگر تجهیزات سنگین دارید بهتر است به‌جای بال هد از دیگر انواع هد سه پایه استفاده کنید. بال هدها معمولا برای مینی‌پادها، سه پایه‌های سفری و مونوپادها بیشتر کاربرد دارند.
۲. پن تیلت هد (Pan Tilt Head)
این مدل یکی از رایج‌ترین انواع هد سه پایه است که می‌توانید در بازار پیدا کنید و این محبوبیت بی‌دلیل نیست. پن تیلت هدها روی پایه قابلیت چرخش دارند تا حرکتی صاف و نرم داشته باشند و برای تنظیمات بیشتر، به بالا و پایین کج می‌شوند. این ویژگی باعث می‌شود این نوع از هدها برای تنظیمات دقیق و ظریف و رسیدن به یک ترکیب‌بندی عالی، انتخاب خوبی باشند و در عین حال نتایج ویدیویی فوق‌العاده‌ای ارائه دهند.
همچنین برخی از پن تیلت هدها می‌توانند صفحه ماونت را ۹۰ درجه بچرخانند تا بتوانید دوربین را به‌حالت عمودی تنظیم کنید. پن هد یا تیلت‌هدهای سه‌جهته، امکان تنظیمات دقیق‌تر دوربین را فراهم می‌کند.
اگر علاقه‌ای به استفاده از هدهای چندزاویه‌ای ندارید و می‌خواهید حرکت دوربین خود را به دو محور محدود کنید، هدهای Pan و Tilt گزینه خوبی هستند. این هدها دو دسته دارند؛ یکی برای حرکت افقی و دیگری برای حرکت عمودی.
اگر می‌خواهید دوربین را به صورت افقی حرکت دهید، باید تیلت هد را قفل کنید و پن هد را شل کنید و آن را به اطراف حرکت دهید. برای حرکت عمودی هم، پن هد را قفل کنید و تیلت هد را شل کنید و دسته تیلت را حرکت دهید. این نوع از هدهای سه‌پایه برای فیلمبرداری مفیدتر هستند.
۳. هد روتور یا گردان (Rotor Heads)
این هد سه پایه یکی دیگر از انواع هدهای موتوری است و دارای یک سری موتوردار است که با کمک آن امکان ثبت تصاویر پانوراما فراهم می‌شود. جدیدترین مدل‌های آن قابلیت چرخش ۳۶۰ درجه دارند.
۴. گیمبال (Gimbal Head)
اگر عکاسی از حیات وحش یا پرندگان انجام می‌دهید، باید از لنزهای سوپر تله فوتو ۵۰۰ و ۶۰۰ میلی‌متری استفاده کنید. با این لنزها و در این نوع عکاسی، اگر از سه‌پایه استفاده می‌کنید، باید تعادل و ثبات کامل را برای ترکیب دوربین و لنز خود ایجاد کنید تا بتوانید عکس‌های بی‌نقص بگیرید. برای این کاربرد، گیمال بهترین نوع هد سه پایه است.
هد گیمبال در رنج قیمتی متفاوتی موجود است. باید هد موردنظر خود را طوری انتخاب کنید که بتواند وزن لنز و دوربین را تحمل کند. برای به دست آوردن تعادل کامل، باید ترکیب دوربین و لنز را در مرکز ثقل سه‌پایه، تراز کنید.
اگر مبدل‌ها یا لوازم جانبی دیگر را هم به دوربین خود اضافه می‌کنید، باید تعادل دوربین و لنز را روی سه‌پایه مجددا تنظیم کنید.
۵. فلوید هد (Fluid Head)
اگر در کنار عکاسی به فیلمبرداری هم علاقه دارید یا اگر فقط فیلمبرداری می‌کنید، هدهای فلوید انتخاب ایده‌آلی برای کاربری شما از هد سه پایه است.
هد فلوید یا شناور درواقع نوعی هد Pan and Tilt است که از نوعی سیستم دامپینگ هیدرولیک برای تغییر جهت دوربین در زوایای مختلف استفاده می‌کند.
هدهای شناور به شما امکان می‌دهند میزان اصطکاک هد را تنظیم و سرعت پن را انتخاب کنید. با این ویژگی وقتی در حال فیلمبرداری هستید، یک حرکت نرم و بدون لرزش بین فریم‌ها خواهید داشت. اگر این حرکت، نرم و صاف نباشد، می‌توانید این لرزش‌ها را در ویدیوی خود به‌وضوح ببینید که باعث حواس‌پرتی بیننده می‌شود و کیفیت کارتان را پایین می‌آورد.
هدهای فیلمبرداری فلوید در مقایسه با دیگر انواع هد سه پایه، گران‌تر هستند.
۶. هد سه پایه موتوری (Motorized Tripod Head)
اگر عکاسی پانوراما انجام می‌دهید یا فیلم‌های تایم‌لپس درست می‌کنید، هد سه پایه موتوردار می‌تواند یکی از بهترین لوازم جانبی‌ها برای سه‌پایه باشد.
همانطور که از نام آن پیداست، این هد سه پایه یک موتور باتری‌خور دارد که برای انجام حرکت دقیق دوربین، تنظیم می‌شود. اکثر این هدها باتری قابل شارژ به عنوان منبع تغذیه دارند و می‌توانید سرعت و دقت حرکت آنها را با استفاده از دکمه‌های تعبیه‌شده در هد تغییر دهید.
برخی از مدل‌های پیشرفته هدهای موتوردار، حتی اپلیکیشن‌هایی هم دارند که از گوشی هوشمند برای تنظیم این پارامترها پشتیبانی می‌کند و می‌توانید آنها را از راه دور و با گوشی یا تبلت کنترل کنید. نکته اصلی که هنگام خرید هد سه پایه موتوری باید در نظر بگیرید ظرفیت تحمل بار آن است. هد سه پایه باید بتواند وزن دوربین و لنز شما را تحمل کند.
هدهای موتوردار را هدهای دنده‌ای هم می‌نامند؛ زیرا از مکانیزم دنده برای حرکت خود استفاده می‌کنند.
۷. تیلت هد (Tilt Head)
اگر از مونوپاد برای عکاسی استفاده می‌کنید، هد تیلت می‌تواند گزینه خوبی برای کاهش لرزش دوربین باشد. این هدها مخصوص استفاده همراه با مونوپاد یا حرکت فقط در یک جهت، طراحی شده‌اند. با هد تیلت فقط حرکت عمودی دوربین امکان‌پذیر است. برای حرکت افقی، باید مونوپاد را در دست خود بچرخانید.
۸. هد پیستول گریپ (Pistol Grip Head)
هد پیستول گریپ نوعی بال هد با نوعی دسته به نام پیستول گریپ است. درواقع این دسته به شما امکان می‌دهد تا با فشار دادن یک دکمه در دسته‌ای شبیه به ماشه اسلحه، حرکت بال هد را کنترل کنید.
هنگامی که موقعیت مناسب دوربین را پیدا کردید، می‌توانید انگشتان خود را از دکمه بردارید و بال هد در آن موقعیت خاص، قفل می‌شود.
۹. هد سه پایه پانوراما
اگر علاقه‌مند به ثبت تصاویر پانوراما هستید اما بودجه کافی برای هدهای موتوردار ندارید، هدهای پانوراما انتخاب مناسبی خواهند بود. در این مدل از انواع هد سه پایه، دوربین را در جهت‌های افقی می‌توانید حرکت دهید.
صفحه اصلی این هد دارای علامت‌هایی بر حسب درجه است تا زاویه حرکت دوربین را مشخص کنید. با این ویژگی می‌توانید تصاویر جداگانه بگیرید و بعداً آنها را به هم بچسبانید تا تصویر پانوراما تشکیل شود.
۱۰. هدهای سه طرفه
اگر به دنبال حرکت دقیق دوربین هستید، هد سه پایه سه طرفه یک گزینه عالی است. این هد شبیه به بال هد است و به شما امکان می‌دهد که دوربین را در هر سه محور تنظیم کنید.
اما با کمک هد سه پایه سه طرفه می‌توانید موقعیت دقیق‌تری برای دوربین تعیین کنید. اگر از بال هد برای همین منظور استفاده کنید، باید آزمون و خطای زیادی انجام دهید تا درنهایت دوربین در موقعیت موردنظر شما قرار بگیرد. این هد دارای سه دسته اهرمی برای کنترل سه محور به صورت جداگانه است. اشکال اصلی این نوع هد، زمان‌بر بودن موقعیت‌یابی دوربین است.
کدام هد سه پایه از همه بهتر است؟
بال هد بهترین نوع هد سه پایه برای عکاسی است. با کمک این هد می‌توانید دوربین را تقریبا در هر جهت و زاویه‌ای قرار دهید؛ به‌همین دلیل یکی از پرکاربردترین و همه‌کاره‌ترین هدهای سه‌پایه موجود در بازار است. به‌دلیل ساختار کروی‌شکل، چرخاندن هد و تنظیم زاویه مناسب دوربین، بسیار راحت و سریع است.
بال هدها ارزان، سبک و کوچک هستند؛ به‌همین دلیل برای هر نوع عکاسی، مناسب‌اند. می‌توانید آنها را روی سه‌پایه‌های مختلف نصب کنید؛ حتی سه‌پایه‌های کوتاه و رومیزی. صرف‌نظر از نوع دوربین، این نوع از هدهای سه‌پایه به شما آزادی عمل کافی برای چرخاندن دوربین در زوایای مختلف می‌دهند.
اما برای ویدیو و فیلمبرداری، بال هد انتخاب ایده‌آلی نیست. برخلاف عکاسی که در آن دوربین باید ثابت در یک موقعیت قرار بگیرد، برای ضبط ویدیو، دوربین باید آزادانه حرکت کند و حرکات را ضبط کند. به‌همین دلیل هدهای فلوید یا شناور بهترین انتخاب برای فیلمبرداری است.
با این نوع از هدها هم می‌توانید دوربین را تقریبا در تمام جهات و زاویه‌ها بچرخانید. این ویژگی باعث می‌شود که ویدیویی روان و بدون ایجاد لرزش‌های غیرمنتظره داشته باشید.
مقاله مرتبط: بهترین سه پایه دوربین در سال 2024: معرفی 16 مدل برتر
جمع‌بندی
اکنون که با انواع هد سه پایه برای دوربین آشنا شدید، بهتر می‌توانید مدل موردنظرتان را خریداری کنید. هر کدام از این هدها کاربری مشخصی دارند و قبل از خرید باید ابتدا نیاز خود را مشخص کنید. در غیراین‌صورت هد سه‌پایه به‌اندازه کافی برای شما کارایی نخواهد داشت.
هد سه‌پایه یکی از آن وسایل و تجهیزاتی است که باید برای خرید نوع باکیفیت آن هزینه کنید. برای خرید سه‌پایه و هد عکاسی می‌توانید به فروشگاه نورنگار مراجعه کنید و از بین مدل‌های متنوع در قیمت‌های مختلف، هد سه پایه مورد نظرتان را انتخاب کنید.
هدهای بی‌کیفیت ممکن است خیلی زود یا بعد از مدتی استفاده، ثبات و استحکام خود را از دست بدهند یا از پس تحمل وزن لنز و دوربین برنیایند. درنتیجه باعث می‌شوند که تجهیزات گران‌قیمت عکاسی شما، موقع کار آسیب ببیند و بیشتر متضرر شوید.
