زمانی که دیافراگم لنز بسته شود اشعه‌های نور به لبه‌ها و حاشیه‌ی لنز برخورد نمی‌کنند و فقط اشعه‌های نزدیک به محور اپتیکال می‌توانند عبور کنند. در نتیجه همانطور که در بخش پائینی عکس زیر مشاهده می‌کنید، نقطه‌ی فوکوس دقیق به همراه حلقه‌ی Confusion به سمت راست منتقل خواهند شد. در صورتی که پس از این تغییر دیافراگم فوکوس را دوباره تنظیم نکنید، واضح‌ترین صفحه‌ی فوکوس به پشت سر بخش فوکوس شده منتقل خواهد شد. برای مثال تصور کنید که روی چشم سوژه فوکوس کرده‌اید اما بعدا متوجه شوید که فقط به خاطر تغییر دیافراگم بینی او در فوکوس قرار گرفته است.
برخی از لنزهایی که به شدت در معرض مشکلات انتقال فوکوس قرار دارند، دیافراگم‌های خیلی بازی مثل f/1.0، f/1.2 و f/1.4 دارند. به همین خاطر لنزهای پرایمی که دیافراگم‌های بازی دارند و انحرافات کروی در آن‌ها اصلاح نشده است، همیشه در معرض این مشکلات قرار دارند. در واقع در هر لنزی که دچار مشکلات مربوط به انحرافات کروی است انتقال فوکوس هم در دیافراگم‌های مختلف آن دیده می‌شود.
در لنزهایی که دیافراگم‌های بسته‌تری مثل f/1.8 و بیشتر دارند و دچار انحرافات کروی هستند، انتقال فوکوس کمتری وجود دارد و به همین خاطر خیلی در عکس‌های شما دیده نخواهد شد.
[relatedpost post=”151723″]
مشکلات مربوط به اتوفوکوس تشخیص فاز
چیزی که خیلی از عکاس‌ها از آن اطلاع ندارند این است که لنزهای اتوفوکوس آن‌ها معمولا در زمان استفاده از اتوفوکوس تشخیص فاز روی بازترین دیافراگم ممکن قرار گرفته است. دلیل این امر این است که سیستم تشخیص فاز از دو سنسور کوچک برای اندازه‌گیری دقت اتوفوکوس استفاده می‌کند (بسته به زاویه نور) و برای اینکه این سنسورها به خوبی کار کنند به مقدار خیلی زیادی نور نیاز دارند. به همین خاطر حتی در صورتی که دیافراگم را داخل دوربین هم بسته باشید، باز هم باز خواهد ماند. دیافراگم فقط زمانی بسته خواهد شد که شما کلید شاتر را فشار دهید و بلافاصله پس از پایان نوردهی دوباره باز خواهد شد.
در دیافراگم‌های کوچک‌تر، نور از زاویه خیلی کوچک‌تری وارد لنز خواهد شد و سنسورهای اتوفوکوس به سختی می‌توانند متوجه شوند که سوژه در فوکوس است یا خیر. علاوه بر این، خیلی کمتری وارد سنسورهای اتوفوکوس خواهد شد و نمی‌توانند کنتراست زیادی را مشاهده کنند و همین موضوع باعث کاهش دقت اتوفوکوس خواهد شد.
به همین دلیل است که خیلی از شرکت‌کننده‌های لنز ادعا می‌کنند که اتوفوکوس در لنزهایی با دیافراگم f/5.6-f/8 کار نمی‌کند. بهترین لنزها برای اتوفوکوس تشخیص فاز، لنزهایی هستند که ماکزیمم دیافراگم آن‌ها بین f/2 تا f/4 است. لنزهایی که ماکزیمم دیافراگم آن‌ها از f/2 بزرگتر است عمق میدان خیلی کوچکی دارند و به همین خاطر دستیابی به فوکوس دقیق در آن‌ها سخت‌تر خواهد بود.
اما این موضوع چرا مهم است و سیستم اتوفوکوس تشخیص فاز چه نقشی در انتقال فوکوس دارد؟ همانطور که در تصویر ابتدای مقاله مشاهده کردید، پس از تغییر دیافراگم فوکوس به سمت راست و یا دورتر از دوربین منتقل خواهد شد. از آنجایی که سیستم اتوفوکوس تشخیص فاز دیافراگم لنز را در زمان فوکوس خودکار باز خواهد گذاشت، زمانی که با دیافراگم بسته عکاسی می‌کنید، صفحه‌ی فوکوس جابجا خواهد شد. این موضوع احتمالا یک مشکل خیلی بزرگ است زیرا بدین معنی است که امکان انجام فوکوس دقیق را از شما خواهد گرفت.
مگر اینکه دیافراگم را به اندازهای بسته باشید که بتوانید انتقال فوکوس را جبران کنید (با افزایش عمق میدان). متاسفانه حتی قابلیت Fine Tune اتوفوکوس در برخی دوربین‌های پیشرفته مثل نیکون D7000 هم نمی‌تواند به شما کمکی کند زیرا امکان تنظیم ریز فوکوس برای دیافراگم‌های متفاوت را به شما نمی‌دهد. در صورتی که فوکوس را برای یک لنز در دیافراگم f/2.8 تنظیم کنید، مطمئنا در دیافراگم f/1.4 شاهد انتقال فوکوس خواهید بود و بالعکس.
[relatedpost post=”143321″]
انتقال فوکوس: تشخیص فاز و تشخیص کنتراست
در مقابل سیستم اتوفوکوس تشخیص کنتراست (Live View) در دوربین‌هایی که امکان تغییر دیافراگم در حالت Live را می‌دهند، هیچکدام از این مشکلات را دارا نیست. از آنجایی که Live View همه چیز را از طریق لنز نمایش می‌دهد و فوکوس لنز را هم براساس کنتراست تصویر تنظیم می‌کند، تغییر دیافراگم و سپس فوکوس دوباره، باعث خواهد شد که فوکوس به درستی تنظیم خواهد شد زیرا در حالت تشخیص کنتراست، دیافراگم لنز براساس کنتراست تغییر خواهد کرد. برخی از DSLRهای مبتدی موجود در بازار امکان تغییر دیافراگم در حالت Live View را به شما نمی‌دهند به همین خاطر با تغییر دیافراگم لنز باز هم شاهد انتقال فوکوس خواهید بود.
[relatedpost post=”151789″]
کاهش انتقال فوکوس
همانطور که مشاهده کردید، انتقال فوکوس در لنزهایی که دیافراگم بازی دارند، می‌تواند یک مشکل آزاردهنده باشد. با اینکه با استفاده از برخی تکنیک‌ها و حقه‌ها می‌توانید از شر انتقال فوکوس راحت شوید اما خیلی از آن‌ها عملی نیستند. تا زمانی که تولیدکننده‌های دوربین نتوانند قابلیت تنظیم دقیق اتوفوکوس را در دیافراگم‌های مختلف فراهم کنند، هیچ روش ساده‌ای برای حل کردن این مشکل وجود نخواهد داشت.
البته یک روش دیگر برای رفع این مشکل این است که تولیدکننده‌ها لنزهایی با عناصر کروی بسازند تا انحرافات کروی و مشکلات مربوط به انتقال فوکوس از بین برود و یا داده‌های مربوط به انحرافات کروی و انتقال فوکوس را در میان‌افزار لنز بگنجانند. همچنین گنجاندن داده‌های مربوط به انتقال فوکوس در میان‌افزار دوربین باعث خواهد شد که فوکوس به صورت دقیق براساس لنز و دیافراگم آن تنظیم شود. به هر صورت برای کاهش مشکلات مربوط به انتقال فوکوس می‌توانید از موارد ذکر شده در لیست زیر استفاده کنید:
- استفاده از ماکزیمم دیافراگم لنز: در صورتی که با ماکزیمم دیافراگم لنز عکاسی کنید، نیازی نیست نگران مشکلات مربوط به انتقال فوکوس باشید. این موضوع ممکن است برای اکثر لنزها عملی نباشد زیرا تصاویر این لنزها با دیافراگم کاملا باز خیلی نرم خواهد بود. برای راه حل جایگزین به بخش بعدی مراجعه کنید
- تنظیم دقیق اتوفوکوس برای دیافراگم مناسب: در صورتی که دوربین شما توانایی تنظیم دقیق اتوفوکوس را دارد، لنز را روی دیافراگم مناسبی که معمولا از آن استفاده می‌کنید تنظیم کنید و سپس اتوفوکوس را به صورت دقیق تنظیم نمائید. بعد از این کار شما باید همیشه با این دیافراگم عکاسی کنید و یا در صورت نیاز دیافراگم را کاهش دهید. پس از این نوع کالیبره کردن تصویر، استفاده از دیافراگم‌های بزرگتر باعث بروز خطای فوکوس خواهد شد.
- استفاده از لنزهایی با دیافراگم بسته‌تر: در صورتی که می‌خواهید از مشکلات مربوط به انتقال فوکوس جلوگیری کنید، از لنزهایی با دیافراگم f/1.8 و f/2.8 استفاده کنید که مشکل خیلی کمتری در این زمینه دارند.
- بستن دیافراگم لنز: معمولا بستن دیافراگم لنز و استفاده از دیافراگم‌های بسته‌تر از f/2.8 به خاطر عمق میدان بالا باعث کاهش مشکلات انتقال فوکوس خواهد شد. این موضوع برای لنزهایی که دیافراگم خیلی بازی دارند کاملا عملی نیست اما مشکلات ذکر شده را تا حدودی از بین خواهد برد.
- استفاده از اتوفوکوس تشخیص کنتراست: این راه حل همیشه عملی نیست زیرا این نوع اتوفوکوس خیلی کند است و برای استفاده از آن باید آینه هم برداشته شود که امکان استفاده از منظرهیاب را از بین خواهد برد.
- استفاده از لنزهای فوکوس دستی با حلقه دیافراگم: یک لنز فوکوس دستی با حلقه‌ی دیافراگم به شما این امکان را می‌دهد که دیافراگم را از طریق لنز کنترل کنید و به همین خاطر می‌توانید قبل از انجام فوکوس دستی، دیافراگم آن را ببندید. البته با هر بار تغییر دیافراگم شما باید دوباره به شکل دستی فوکوس کنید.
