این مطلب به قلم ابی فرگوسن نوشته و در تاریخ ۲۵ آوریل ۲۰۲۵ منتشر شده است
مدتهاست که بسیاری از کاربران از مسیر فعلی اینستاگرام ناامید شدهاند. فهرست تخلفات این پلتفرم طولانی است: فید پیشفرض الگوریتمی آن دیگر به صورت زمانی (کرونولوژیک) نیست و محتوای افرادی که دنبال نمیکنید را نمایش میدهد؛ محتوای آن بیش از حد تجاری شده، برخی نسبتهای برش (کراپ) را پشتیبانی نمیکند، تعداد تبلیغات زیاد شده، و ویدیوها بیش از پیش غالب شدهاند. با این حال، برای مدت طولانی اینستاگرام پلتفرم اصلی عکاسان و خلاقان برای به اشتراکگذاری آثار و ساخت جامعه بوده است. پس حالا چه باید کرد؟
برای کسانی که همچنان میخواهند در شبکههای اجتماعی فعال باشند، تغییر جهت اینستاگرام باعث شده که فضای خالی قابل توجهی برای گزینههای جایگزین ایجاد شود. اپلیکیشنهای متعددی به وجود آمدهاند و حتی برخی پلتفرمهای قدیمی دوباره جان گرفتهاند.
اپلیکیشن Foto

اپلیکیشن Foto یکی از تازهترین جایگزینهای اینستاگرام است. این اپلیکیشن عکسهای شما را برش نمیدهد، از ویدیو پشتیبانی نمیکند، کاملاً بدون تبلیغ است و فید آن به صورت زمانی مرتب شده است. میتوانید کپشن بنویسید و به نظرات دیگران پاسخ دهید. برخلاف برخی گزینههای دیگر، تعداد لایکهای هر عکس به صورت عمومی نمایش داده میشود (که البته ممکن است از دید برخی نکتهی منفی باشد)، اما تعداد دنبالکنندگان به صورت عمومی نشان داده نمیشود.
یکی از ویژگیهایی که Foto را از سایر جایگزینها متمایز میکند این است که استفاده از آن رایگان است. در زمان نگارش این مطلب، استفاده از Foto کاملاً رایگان است. قرار است در آینده یک نسخه “پرو” با امکاناتی مثل ساخت پورتفولیو، فروشگاه و ویژگیهای بیشتر معرفی شود، ولی وبسایت اپ اعلام کرده که همیشه یک نسخهی رایگان و با کیفیت بالا در دسترس خواهد بود. این اپلیکیشن برای اندروید و iOS موجود است، ولی نسخهی وب ندارد.
من مدتی است که از Foto استفاده میکنم و از رابط کاربری ساده و تمیز آن لذت بردهام. در هنگام ارسال عکس، گزینههای زیادی برای تنظیم وجود ندارد، که این امر کار را بسیار سادهتر و سرراستتر از اینستاگرام کرده است. همچنین محدودیت استفاده از سه تگ آماده در هر پست وجود دارد که به یافتن محتوای مورد نظر کمک میکند. این سادگی و راحتی در مقایسه با اینستاگرام حس تازگی ایجاد میکند.
البته چون Foto اپلیکیشنی نوظهور است، مشکلات و نقاط ضعفی در آن وجود دارد که با گذر زمان و توسعهی بیشتر بهبود خواهند یافت. همچنین، با اینکه اپ اعلام کرده برای همه افراد (حتی غیرعکاسان) ساخته شده، ولی ماهیت آن به طور طبیعی بیشتر عکاسان را جذب میکند که این موضوع میتواند دایرهی مخاطبان را محدود کند.
VSCO

VSCO بیش از همه به عنوان یک ابزار ویرایش با مجموعهای گسترده از پریستها و امکانات ویرایشی شناخته میشود، اما به عنوان یک شبکه اجتماعی نیز عمل میکند که خلاقیت و ابراز احساسات را بر معیارهای عددی ترجیح میدهد. در VSCO تعداد لایکها، دنبالکنندهها یا بازنشرها به صورت عمومی نمایش داده نمیشود و حتی خود کاربر نیز باید به صورت دستی این آمار را بشمارد.
هیچگونه تبلیغ یا پست تبلیغاتی در این پلتفرم وجود ندارد. هدف VSCO تمرکز بر عکسهاست. حتی امکان ثبت نظر نیز وجود ندارد و تنها متنهای کپشن قابل مشاهده هستند. یکی از ویژگیهای خاص VSCO امکان بازنشر آثار دیگران در پروفایل شخصی شماست که به نوعی گالری منتخب شما محسوب میشود.
یک نسخه رایگان از VSCO وجود دارد که دسترسی به ابزارهای ویرایش ابتدایی و امکان اشتراکگذاری در پلتفرم را فراهم میکند. اما نسخههای اشتراکی سالیانه با قیمتهای ۳۰ دلار یا ۶۰ دلار امکانات بیشتری ارائه میدهند. این اپلیکیشن برای اندروید، iOS و وب در دسترس است.
من سالهاست که از VSCO استفاده میکنم و یکی از ویژگیهایی که برایم ارزشمند است، تلاش این شرکت برای پرورش خلاقیت و جامعه است. چالشهای ماهانه عکاسی و فراخوانهای باز شما را به امتحان سبکهای جدید تشویق میکند. این چالشها فرصتهایی برای دیده شدن یا حتی کسب درآمد فراهم میآورد، زیرا برخی آثار انتخاب شده و در کمپینهای آینده استفاده میشوند. همچنین مطالب آموزشی و الهامبخش زیادی در VSCO وجود دارد که آن را به محلی برای یادگیری و رشد تبدیل میکند. نسخهی وب VSCO نیز بستری برای جذب مشتریان عکاسی فراهم کرده است.
اپلیکیشن Glass

Glass در اوت ۲۰۲۱، کمی پس از آنکه مدیر اینستاگرام اعلام کرد این پلتفرم “دیگر فقط یک اپلیکیشن اشتراکگذاری عکس مربعی نیست”، راهاندازی شد. در ابتدا فقط برای آیفون در دسترس بود، اما اکنون برای همهی دستگاههای iOS، اندروید، ویندوز و وب ارائه شده است. Glass ویژگیهایی ارائه میدهد که مورد علاقهی عکاسان حرفهای است؛ از جمله نمایش کامل اطلاعات EXIF، جزئیات دوربین و لنز، فشردهسازی حداقلی تصویر و پشتیبانی از فضای رنگی P3.
مانند Foto، Glass نیز بدون تبلیغ و الگوریتم است و فید آن به صورت زمانی مرتب میشود. همانند VSCO، آمار لایکها، بازنشرها یا تعداد دنبالکنندگان به صورت عمومی نمایش داده نمیشود، تا رقابت و مقایسه را به حداقل برساند. این اپ همچنین آثار کاربران را برجسته میکند و چالشهای ماهانهای با موضوعات مختلف برگزار میکند.
نکته منفی Glass این است که بدون اشتراک نمیتوانید از آن استفاده کنید. پس از ثبتنام، نیاز به وارد کردن اطلاعات کارت اعتباری وجود دارد، حتی برای دورهی آزمایشی ۱۴ روزه. اشتراک پایهی آن سالانه ۴۰ دلار هزینه دارد. همچنین سطح “پاترون” برای حمایت بیشتر از تیم سازنده با هزینهی ۱۳۱ دلار در سال موجود است که مزایای انحصاری ارائه میدهد. بنیانگذاران Glass توضیح دادهاند که به دلیل دریافت هزینه از کاربران، نیازی به تبلیغات یا ردیابی دادهها ندارند.
فلیکر (Flickr)

فلیکر یکی از اولین پلتفرمهای اجتماعی برای عکاسان بود. زمانی که در اوایل دههی ۲۰۰۰ تازه عکاسی را شروع کرده بودم، این وبسایت بسیار محبوب بود. البته در آن زمان فلیکر فقط نسخهی وب داشت (و تنها اپلیکیشن موجود روی گوشی من بازی Snake بود!). حالا اما اپلیکیشن فلیکر برای تقریباً هر دستگاهی در دسترس است.
فید فلیکر به صورت زمانی مرتب میشود و الگوریتمی در نمایش آن دخالت ندارد. در اینجا میتوانید آمار تصاویر خود مانند بازدیدها، علاقهمندیها و نظرات را ببینید، بنابراین اگر به دنبال پلتفرمی هستید که این اطلاعات را پنهان کند، فلیکر برای شما مناسب نخواهد بود.
در فلیکر میتوانید تصاویری را که دوست دارید به گالری خود اضافه کنید (مشابه ویژگی Republish در VSCO) و همچنین گالریهایی بر اساس دستهبندیهای خاص بسازید. همه عکسهای شما در قسمت Photostream به نمایش درمیآیند، که مشابه گرید اینستاگرام است. همچنین میتوانید عکسها را در آلبومهایی مرتب کنید. فلیکر میتواند به عنوان فضای پشتیبان (بکاپ) برای عکسهای شما عمل کند و پلاگینهایی برای نرمافزار Lightroom نیز ارائه میدهد.
نسخه رایگان فلیکر وجود دارد اما با محدودیتهایی همراه است. نسخهی رایگان تبلیغات دارد. نسخهی Flickr Pro که هزینه دارد، تبلیغات را حذف میکند، امکان مشاهدهی آمار کاملتر، فضای ذخیرهسازی نامحدود، نمایش تصاویر با کیفیت ۶K و تخفیفهایی برای خرید از شرکتهای همکار را فراهم میکند.
در دوران اوج خود، فلیکر به خاطر ایجاد جامعه و ارتباطات قوی بین کاربران شناخته میشد. شخصاً از طریق فلیکر با دوستی آشنا شدم که بعدها با یکی دیگر از کاربران این پلتفرم ازدواج کرد. این جوامع هنوز هم فعال هستند و بسیاری از گروههای فلیکر همچنان پرجنبوجوشند.
چرا از شبکههای اجتماعی استفاده میکنید؟

اوایل امسال، عکاسی که در اینستاگرام دنبال میکنم، چند استوری منتشر کرد و توضیح داد چرا به اپلیکیشنهای مختص عکاسان مهاجرت نکرده است. او توضیح داد که میخواهد آثارش توسط مخاطب عام دیده شود و نه فقط در دایرهای کوچک از عکاسان حرفهای. این دیدگاه باعث شد کمی تأمل کنم.
این پرسش ارزشمندی است: چرا آثار خود را در شبکههای اجتماعی به اشتراک میگذاریم؟
پاسخ این سوال برای هر فرد متفاوت است، اما اندیشیدن به آن میتواند کمک کند تصمیم بهتری دربارهی انتخاب پلتفرم بگیریم. بهویژه اگر در فکر مهاجرت به یک اپلیکیشن جدید هستید، دانستن هدف شما از اشتراکگذاری آثار مهم است.
اگر هدفتان ایجاد جامعهای از عکاسان همفکر است، اپلیکیشنهایی مانند Glass، Flickr یا VSCO گزینههای مناسبی هستند. اما اگر میخواهید به طیف گستردهتری از مخاطبان دسترسی داشته باشید، اپلیکیشنهای مختص عکاسان شاید مناسب شما نباشند. برای مثال، اپلیکیشن Glass ممکن است برای غیرعکاسان دلهرهآور باشد و هزینهی اشتراک مانعی دیگر ایجاد کند، بنابراین این نوع پلتفرمها عمدتاً افرادی را جذب میکنند که علاقهمند به عکاسی هستند.
اشتراکگذاری آثار در پلتفرمی مختص عکاسان، شبیه صحبت کردن برای جمعی است که همگی زبان شما را میفهمند. این کار مزایای خاص خود را دارد، مثل دریافت تأیید و قدردانی از سوی کسانی که عکاسی را به خوبی درک میکنند، اما به طور طبیعی محدودتر خواهد بود.