اندازه سنسور چه تأثیری روی عمق میدان دارد؟
بیشتر عکاسها در آغاز عصر عکاسی دیجیتال، کار خود را با یک دوربین کراپ شروع کردهاند. پس از چند سال، دوربینهای فولفریم به قیمت مناسبی رسیدند و همینجا بود که بحث در مورد ارتباط بین عمق میدان و اندازه سنسور هم آغاز شد. این بحث تا حدودی به قوانین فیزیک و محاسبات ریاضی مربوط میشود ولی در این مقاله میخواهیم با چند مثال واقعی به بررسی آن بپردازیم.

اول از همه، به نظر من بحث در مورد عمق میدان روی دوربین کراپ و دوربین فولفریم آنقدرها هم جذاب نیست. هر عکاسی باید نحوهی کارکرد عمق میدان را در ترکیب دوربین/لنز خودش بداند، فارغ از اینکه چه سنسوری دارد. مهم نیست که ترکیب دوربین/لنز شما در مقایسه با ترکیب دیگر، عمق میدان بیشتری دارد یا کمتر
پیشنهاد مطالعه : تفاوت عکس فول فریم و کراپ ؟
مطلب مرتبط: چگونه میزان شارپنس سوژههای نزدیک و دور را در تصویر، یکی کنیم؟
از آنجا که من در کارگاهها و کلاسهای مختلف تدریس میکنم، باید در این زمینه اطلاعات کافی داشته باشم و اگر سؤالی پرسیده شود، باید بتوانم جواب بدهم. به همین دلیل یک دوربین کراپ 1.6 و یک دوربین فولفریم کانن را تست کردم تا تفاوت را بهتر درک کنم. البته قبل از پرداختن به نتایج بهتر است چند نکته مهم را مرور کنیم.
بیشتر بخوانید: چرا عکاسان پرتره از لنزهای واید استفاده نمیکنند؟
اول از همه واضح است که سنسور کراپ کوچکتر از سنسور فولفریم است، بنابراین در فاصله کانونی یکسان، تنها بخشی از تصویر دوربین فولفریم را ثبت میکند. به همین دلیل تصویر کمی بزرگتر بهنظر میرسد.
به عبارت دیگر تصویر ثبت شده با دوربین کراپ، به اندازهی ضریب کراپ بزرگنمایی شده است.
در تصویر زیر که با یک دوربین فولفریم و یک دوربین کراپ، هردو با لنز 120 میلیمتری ثبت شده، این موضوع را بهخوبی میبینید.

عمق میدان در عکاسی
مثال فوق تفاوت تصویر ثبت شده از یک صحنه یکسان توسط سنسورهای کراپ و فولفریم را نشان میدهد. اگر این دو عکس را در اندازه مشابه چاپ کنیم ، بهنظر میرسد که فاصله کانونی سنسور کراپ بیشتر بوده است.
دومین موضوع به فاصله کانونی در لنزها بر میگردد. این رقم همیشه فاصله کانونی فیزیکی را نشان میدهد و ارتباطی به اندازه سنسور ندارد. بنابراین فاصله کانونی لنزهایی که مخصوص سنسور کراپ ساخته شدهاند، تفاوتی با فاصله کانونی لنزهای مخصوص فولفریم ندارد. در نتیجه فاصله کانونی یک لنز 17 میلیمتری مخصوص سنسور کراپ با فاصله کانونی لنز 17 میلیمتری فولفریم یکیست.
نهایتاً سنسور کراپ تنها بخشی از میدان دید را ثبت میکند و تصویر نهایی به لنز 24 میلیمتری روی سنسور فولفریم شبیه است (حاصلضرب 17 میلیمتر در ضریب کراپ).
مطالعه بیشتر: چگونه از تکنیک انباشت فوکوس(Focus Stacking) استفاده کنیم؟
عمق میدان تحت تأثیر عوامل دیگری نظیر نحوه نمایش عکس، مقدار بزرگنمایی، فاصله تماشای عکس و تراکم پیکسلی سنسور هم قرار دارد، ولی به خاطر سادگی کار ما این موارد را نادیده میگیریم. بیایید اوضاع را سختتر از این نکنیم.
برای تست عمق میدان، دوربین را روی سهپایه قرار داده و یک صحنه را با هر دو دوربین در فاصله کانونی یکسان (120 میلیمتری) و اپرچر f/2.8 ثبت کردیم. فاصله سوژه از دوربین هم دقیقاً یکسان است. تفاوتهایی بین خروجیهای دو دوربین دیده میشود. اول از همه همانطور که گفتیم، لنز 120 میلیمتری روی سنسور کراپ شبیه لنز 192 میلیمتری عمل میکند، ولی عمق میدان هر دو سنسور دقیقاً یکیست. وقتی عکس دوربین فولفریم را به اندازهی دوربین کراپ بزرگ کنیم، تفاوتی هم نخواهیم دید.
این موضوع نشان میدهد که اگر اپرچر، فاصله کانونی و فاصله از سوژه یکسان نگه داشته شود، عمق میدان تغییری نخواهد کرد.
اینجا اما مشکلی وجود دارد. تحت این شرایط، ما عکسهای یکسانی نخواهیم داشت، یعنی دوربین کراپ بهخاطر سنسور کوچکتر، با فاصله کانونی بیشتری عکس گرفته است. اگر بخواهیم عکس یکسانی بگیریم، باید فاصله کانونی یا فاصله از سوژه را تغییر دهیم. بیایید هر دو سناریو را بررسی کنیم.
برای دستیابی به ترکیب عکس یکسان، میتوان فاصله کانونی را کاهش داد. بدین ترتیب باید از لنز 75 میلیمتری (120 میلیمتر تقسیم بر 1.6) استفاده کنیم. زمانی که عکسهای ثبت شده با لنز 120 میلیمتری (فولفریم) و 75 میلیمتری (کراپ) را کنار هم قرار دهیم، در نگاه اول با نمایی یکسان از سوژه مواجه هستیم، اما عمق میدان دو عکس با یکدیگر تفاوت دارد. عکسی که با سنسور کراپ ثبت شده عمق میدان بیشتری دارد و دلیلش هم واضح است:
فاصله کانونی کوتاهتر روی عمق میدان تأثیر میگذارد.

عمق میدان در عکاسی
بهجای استفاده از فاصله کانونی کوتاهتر، میتوانیم فاصله تا سوژه را تغییر دهیم. بنابراین 1.6 برابر از سوژه دورتر میشویم تا با لنز 120 میلیمتری، روی هر دو دوربین به میدان دید یکسانی برسیم. با مقایسه این دو عکس، باز هم عمق میدان بیشتری را در عکس دوربین کراپ میبینیم چون فاصله از سوژه بیشتر شده است.

عمق میدان چیست
بنابراین اگر بخواهیم به این سؤال پاسخ دهیم که آیا اندازه سنسور روی عمق میدان تأثیر دارد یا خیر، میتوان پاسخ داد که بله، اما نه به شکل مستقیم. از آنجا که برای دستیابی به تصویر یکسان باید دیگر پارامترهای عکاسی یعنی فاصله کانونی یا فاصله از سوژه را تغییر دهیم، این دو پارامتر را میتوان دلیل اصلی تفاوت عمق میدان بین دو دوربین با سنسورهای فولفریم یا کراپ دانست.
نمونه هایی از تصاویر عمق میدان در عکاسی
مترجم: امیر یاری





سپاس مطلب بسیار عالی و آموزنده ای بود.
اندازه سنسور دوربین چگونه تعیین می شود؟