بنچمارکینگ (benchmark) چیست؟
وقتی میخواهید یک سی پی یو برای کامپیوتر، کارت گرافیک یا موبایل بخرید، تمام مشخصات این سختافزار و گجتها روی کاغذ قابل مقایسه هستند.
یعنی مدلها و عددهای بزرگتر بهتر بودن را نشان میدهد. اما جالب است بدانید همیشه جدید یا گران بودن به معنی بهتر بودن در عملکرد نیست!
پس یا باید خودتان یا فرد دیگری که قابل اعتماد است تجربه کار با آن را داشته باشد و شما هم براساس این تجربه تصمیم به خرید بگیرید. ویدیوها و راهنمای نقد و بررسی هم معمولاً به دلیل داشتن پشتیبان مالی و ماهیت تبلیغاتی نمیتوانند کمک زیادی به شما کنند.
پس چطور بفهمیم که کدام محصول نه صرفا از نظر طراحی ظاهری و جذابیت خرید، بلکه از نظر عملکرد فنی بهترین انتخاب خواهد بود؟
دقیقاً اینجا بررسی بنچمارک معنی پیدا میکند.
بنچمارک در معنای لغوی به معنی «قضاوت دربارهی کیفیت یک محصول بر اساس مقایسهی آن با محصولات مشابه» است.
عملیات بنچ مارکینگ فقط محدود به کالاهای دیجیتال نیست و در صنایع دیگری مثل ساختمان سازی، علوم داده، اقتصاد و بورس و تقریبا در هر شاخهای که امکان سنجش چند محصول با پارامترهای مختلف باشد قابل اجراست.
چیزی که در این مقاله بررسی میشود چند نرم افزار یا سایت بنچمارک است که مجموع یا یک عملکرد دستگاه را میسنجند و امکان مقایسه حداکثر عملکرد محصول را با دیگر محصولات به کاربر ارائه میدهد.
به زبان ساده، سایتهای بنچمارک عملکرد هر گجت یا سختفزار را بررسی میکنند و شما میتوانید براساس عملکردشان تصمیم بگیرید. این سایتها یک رتبهبندی دارند که کمک میکند راحتتر تصمیم بگیرید.
با پیشرفت روزافزون تکنولوژی و کاهش زمان تولید محصول و ارائه به بازار، تقریبا شناخت دقیق همه محصولات و کیفیت سنجی آنها برای کاربران غیر ممکن شده است. این مسئله در شرایطی که قصد مقایسه چند محصول را با یکدیگر داشته باشیم دشوارتر میشود.
برای این که نتیجه بگیریم کدام یک کارایی بیشتری برای ما بعنوان مصرف کننده دارد، میتوانیم از سایتهای بنچمارک یا اپلیکیشن های Benchmarking برای تست کارآیی محصول مورد نظرمان در شرایط مختلف و از جنبههای متفاوت استفاده کنیم.
البته تست بنچمارک برای توسعهدهندگان هم اهمیت خاصی دارد، چون به آنها اجازه میدهد که عملکرد برنامههای خود را بسنجند و برای رسیدن به بهترین عملکرد تلاش کنند.
مثلا برای خرید یک گوشی، تنها اکتفا به نام پردازنده و تعداد هسته و قدرت پردازشی که سازنده مدعی آن است، کافی نیست و مجموع عوامل دیگری هم باید هنگام خرید در تصمیمگیری شما نقش داشته باشند.
پس تا اینجا فهمیدیم که رنکینگ یا رتبه بندی سایت های بنچمارک به ما میگوید که کدام مدل یا نسخه از هر وسیلهای عملکرد بهتری از بقیه دارند.
انواع بنچمارک
- بنچمارک مصنوعی Synthetic benchmark
- کاربری واقعی Real world benchmark
- ترکیبی Hybrid benchmark
بنچمارک مصنوعی (Synthetic benchmark) چیست؟
در بنچمارکهای مصنوعی عملکرد و کارکرد بخشی از سیستم موردنظر بدون در نظر گرفتن تاثیر سایر عوامل بررسی میشود.
مثلا پردازنده، دوربین یا صفحه نمایش موبایل به تنهایی و بدون در نظر گرفتن قطعات دیگر در مدلهای مختلف مورد آزمایش قرار میگیرد.
نقطه ضعف این نوع از تست بنچمارک تخصصی بودن آن است، درواقع برای اینکه بتوانیم نتیجه درستی بگیریم باید بررسی کنیم که چه عواملی در نظر گرفته میشود و چه عواملی از قلم میافتد.
بنچمارک کاربری واقعی (Real world benchmark) چیست؟
بنچمارکهای کاربرد واقعی معمولا نتیجه ملموس تری به کاربر میدهند، این روش توسط کارشناسان و متخصصان حوزه نرم افزار و سخت افزار با توجه به کاربردهای واقعی طراحی شده و نتیجه تست به تجربهی واقعی کاربران بعد از خرید محصول نزدیک تر است.
مثلا برای گرفتن تست بنچمارک و مقایسه بنچمارک گوشیها با یکدیگر، یک نوع عملیات یکسان مثل رندر گرفتن یا انجام یک بازی گرافیکی سنگین را روی دستگاههای مختلف اجرا میکنند و بعد بر اساس امتیاز به دست آمده با هم مقایسه میکنند.
نقطه قوت این مدل این است که افراد با توجه به نیازی که دارند با تحلیل این تستهای کاربردی مشخص میتوانند تصمیم گیری بهتری داشته باشند، اگر مثلا میخواهید یک لپ تاپ سریع برای کارهای روزمره، وب گردی و تایپ مقاله داشته باشید با در نظر گرفتن بنچمارک کاربرد واقعی به نتیجه بهتری خواهید رسید.
بنچمارک هیبریدی (Hybrid benchmark) چیست؟
آخرین نوع بنچمارک ترکیبی نام دارد که در اکثر سایتها و اپلیکیشنهایی که کمی جلوتر معرفی خواهند شد استفاده میشود. در نرم افزارهایی مثل 3DMark و یا بنچمارک انتوتو چندین مرحله پردازش متفاوت برای ارزیابی محصول صورت میگیرد.
این مراحل علاوه بر این که یک امتیاز کلی به سیستم خواهد داد، برای قسمتهای جزئی تر هم یک امتیاز جداگانه در نظر میگیرد.
نکتهی بسیار مهم در استفاده از بنچمارکها این است که مقیاس مشخص و ثابتی برای امتیازدهی وجود ندارد و هرکدام از وبسایتها یا اپلیکیشنهای بنچمارک که برای مقایسه گوشی و یا سیستم خانگی به کار میروند، مقیاس به خصوص خودشان رو برای اندازه گیری و امتیازدهی دارند، در واقع امکان مقایسه چند دستگاه در چند برنامهی مجزا وجود ندارد و حتما باید دستگاهها برای قیاس و امتیازدهی از یک برنامه استفاده کرده باشند.
چطور بنچمارک بگیریم؟
منظور از بنچمارک گرفتن این است که اپلیکیشن مخصوص این کار یا نرمافزارش را نصب میکنید تا موبایل یا هر سختافزاری که دارید را بررسی کند و رتبه آن را در میان سایر مدلها و انواع دیگر مشخص کند.
با این کار شما میفهمید که مثلاً موبایلی که دارید چه جایگاهی در مقابل مدلهای پرچمدار دارد. شما با انجام این کار در واقع در پروژه بنچمارک مشارکت میکنید و اطلاعاتی ناشناس را برای ثبت در سایت میفرستید.
برای آزمایش کامل دستگاهتان (چه موبایل و چه لپ تاپ) بهتر است بنچمارکی را انتخاب کنید که توانایی اجرای همزمان چند برنامه، تست سرعت حافظه، سیگنال، پردازش و اجرای بازیهای سه بعدی را داشته باشد.
البته که رعایت یک سری نکات در هنگام بنچمارک گرفتن از دستگاه در نتیجه نهایی آن بسیار تاثیرگذار خواهد بود، مثلا اینکه Device موردنظرتان را کاملا شارژ کنید و در محیط گرم تست را شروع نکنید. همزمان با شروع عملیات از انجام فعالیتهای دیگر بپرهیزید تا دستگاه در بهترین حالت عملکردی خودش قرار بگیرد.
از سایتها و اپلیکیشنهایی که در ادامه معرفی کردیم میتوانید برای بررسی ابزارهای خودتان استفاده کنید.
آشنایی با سایت های بنچمارک موبایل، گوشی و سختافزار
اپلیکیشنها و سایتهای مختلفی برای تست بنچمارک گوشی موبایل، پردازنده گرافیکی سیستمهای خانگی یا لپ تاپ وجود دارند که در ادامه به معرفی و توضیح هرکدام میپردازیم.
ابتدا با یک اپلیکیشن بنچمارک گوشی موبایل شروع میکنیم، بنچمارک انتوتو
سایت بنچمارک AnTuTu
یکی از معروفترین و پرکاربردترین بنچمارک گوشی ها AnTuTu است. نرمافزاری چینی که برای تست بخشهای مختلف گوشیهای اندوریدی و iOS ساخته شده است.
این بنچمارک نحوه عملکرد حافظه یا رم گوشی، پردازنده، گرافیک و کارکرد سه بعدی دستگاه را بررسی میکند و امتیازی کلی به آن اختصاص میدهد.
از آنجایی که این نرم افزار بارها و بارها مورد استفاده توسط کاربران قرار گرفته است، طی سالیان مختلف، از نتایج بدست آمده دیتابیسی قوی جمع آوری شده است که این یک مزیت بزرگ برای این نرم افزار محسوب میشود.
بعد از انجام تست میتوانید به قسمت رنکینگ بروید و امتیاز موبایلتان را با باقی دستگاههای موجود مقایسه کنید.
این نرم افزار دقت خوبی دارد و برنامههای سنگین و با قدرت پردازشی بالا را برای تست اجرا میکند. در ضمن این بنچمارک برای اندروید و iOS به صورت رایگان در دسترس است.
سایت Geek bench
دومین بنچمارک معروفی که غالبا برای سیستم عامل ویندوز استفاده میشود Geek bench هست که در سیستم عاملهایAndroid و iOS و همینطور MacOS استفاده میشود.
آزمونهای سنجش قدرت CPU معمولا به شکل تست و آزمایش انواع آزمونهای محاسباتی است. درواقع Geek bench بررسی میکند که در یک بازه زمانی محدود، پردازنده دستگاه شما قادر به فشرده کردن و یا جستجوی چه مقدار داده خواهد بود.
هرچقدر که پردازنده دستگاه شما مقدار بیشتری را پردازش کند، قوی تر است و امتیاز بالاتری کسب میکند.
این بنچ مارک عملکرد تک هستهای و در عین حال چند هستهای پردازنده دستگاه شما را آزمایش میکند و بر همان اساس یک امتیاز کلی به دستگاه شما میدهد که البته این امتیاز نسبت به یک امتیاز معیار سنجیده میشود.
مثلا برای پردازندهی Intel Core i7-6600U امتیاز 4000 قائل شده که هرچقدر پردازنده سیستم شما قوی تر یا ضعیف تر از این معیار باشد امتیازی بیشتر یا کمتری کسب میکند. این بنچمارک فقط به بررسی CPU میپردازد و قدرت حافظه داخلی یا رم نقشی در امتیازدهی آن ندارد.
این نرم افزار جزو بنچمارکهای کاربرد واقعی یا Real World است که به کاربر اجازه میدهد پردازنده تست شده را با بنچمارکهای موجود در دیتابیس نرم افزار مقایسه کند و ادعا میکند که اطلاعات موجود در دیتابیس حقیقی و واقعی است.
در کنار این نرم افزار Realbench هم نتیجه قابل اعتنایی دارد چرا که مانند گیک بنچ به یک مجموعه تست حقیقی مجهز شده و امکان مقایسه بنچمارک نهایی با سایر دستگاهها را آسان میکند. یکی از مزیتهای این نرم افزار نمایش تمامی عملیاتها و تستهای انجام شده روی صفحه نمایش است.
سایت BaseMark OS
تست BaseMark OS یک ابزار برای ارزیابی و مقایسه عملکرد بازی و گرافیک تلفنهای همراه ساخته و طراحی شده است که یکی از مزیتهای آن بررسی عملکرد عمومی دستگاه مثل وبگردی است.
البته که به بررسی پردازندهی گرافیکی و سرعت خوانش حافظه هم میپردازد.
3DMARK
بنچمارک 3DMARK در سال 1997 معرفی و ارائه شد. این نرم افزار در ابتدا فقط برای PC معرفی شده بود اما با همهگیر شدن موبایلهای هوشمند، این بنچ مارک برای تلفنهای همراه هم ارائه شد.
البته از این بنچمارک اغلب برای مقایسه و تست GPU و CPU استفاده میشود و اکثرا گیمرها طرفدار این بنچمارک هستند و ارزش زیادی برای آن قائلند. این نرم افزار با اجرای برنامههای سنگین و بازیهای سه بعدی روی دستگاه عملکردشان را اندازه گیری و امتیازدهی میکند.
GFXBench
بنچمارک GFXBench یکی از معروفترین بنچمارکها برای تست قدرت گرافیکی یا GPU است که در اکثر سیستم عاملهای ویندوز، اندروید و آی او اس قابل استفاده است.
در آزمایشهای مربوط به قدرت گرافیکی دستگاه، قدرت پردازش و نمایش تصاویر دوبعدی و سه بعدی سنجیده میشود. در واقع هرچه تراشه دستگاه تعداد فریم بیشتری را در هر ثانیه پردازش کند، در نمایش دادن جزئیات موفق تر خواهد بود و از عملیات بنچمارک امتیاز بیشتری دریافت خواهد کرد.
این بنچمارک نرخ فریم بر ثانیه دستگاه را محاسبه میکند و بر اساس امتیاز بدست آمده نتیجه را اعلام میکند. هرچقدر دستگاه امتیاز بالاتری کسب کند قدرت پردازش گرافیکی بالاتری خواهد داشت.
یکی از مزیتهای استفاده از این اپلیکیشن نحوه نمایش نتایج است که میتوان روی نمودار آن را مشاهده کرد؛ به این ترتیب میتوان عملکرد دستگاه برای اجرای انواع بازیها را دید و فهمید که در کدام نوع از بازیها ضعف و یا قوت دارد.
PCMARK
متفاوت بودن PCMark از سایر بنچمارکها به این علت است که این تست در محیطهای واقعی، برای بدست آوردن عملکرد واقعی سیستم اجرا میشود.
اعتبار آزموهای PCMark در حدی است که تولید کنندهها و برندهای بزرگ سختافزار با این مرجع همکاری مکنند. علاوه بر این یکی از مزیتهای این بنچمارک بررسی قدرت باتری دستگاه در کنار بررسی سایر عوامل مثل پردازنده و هارددیسک است.
DiskSpeed
یکی دیگر از انواع تستها مقایسه قدرت خوانش و ثبت هارد داریو است که با بنچمارک دیسک اسپید قابل بررسی است.
یکی از این آزمونهای بنچمارکینگ هارد SSD، آزمون FIO است که در سال 2005 توسط فردی به نام Janes Axobe طراحی و ارائه شد. این آزمون از انعطافپذیری بالایی برخوردار بوده و سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات و همچنین عملکرد کلی هارد دیسک را بررسی میکند. نحوه انجام این تست به این شکل است که دادههای زیادی را ابتدا میخواند و بعد ثبت میکند و سپس زمان نهایی انجام عملیات را محاسبه میکند.
هرچقدر زمان کمتر باشد حافظه دستگاه قوی تر خواهد بود. این اپلیکیشن رایگان است و برای تمامی دستگاههای اندرویدی قابل استفاده است.
CineBench
اگر شما هم زمان زیادی را صرف رندر گرفتن از پروژه ی گرافیکی ویدئویی خود میکنید و قصد دارید سرعت دستگاهتان را در رندر گیری بررسی کنید، این نرم افزار ساده به شما کمک بزرگی خواهد کرد. البته سرعت رندر و پخش به شدت به سرعت CPU بستگی دارد. این نرم افزار نتیجه را در قالب یک جدول مقایسهای به شما ارائه میدهد.
بنچمارک دوربین با DXOMark
همانطور که در ابتدای مطلب اشاره کردم، بنچمارکینگ فقط منحصر به پردازندههای گرافیکی نیست و تقریبا هرچیزی که قابل مقایسه باشد امکان بنچمارک گیری خواهد داشت.
یکی از ویژگیهایی که چندسالی است در دنیای گوشیهای هوشمند سرو صدا کرده کیفیت دوربین و عکاسی موبایلهاست، طوری که کمپانیها بر سر دوگانه یا سهگانه بودن دوربین محصولاتشان با یکدیگر رقابت میکنند!
بنچمارک DXOMark شامل آزمونهای مختلفی در قسمت عکس و فیلم میشود. این تستها دقت دوربین در ثبت جزئیات را بررسی کرده و به آن امتیاز میدهد. این بنچمارک شامل دوربین حرفهای هم میشود.
مواردی مثل کنتراست، فوکوس خودکار، نویز، فلش، قدرت بزرگنمایی و لرزش در این آزمون بررسی و امتیاز داده خواهند شد. یکی دیگر از مواردی که در سنجش عملکرد دوربین تلفنهای هوشمند مورد ارزیابی قرار میگیرد سرعت ثبت تصویر در حالت عادی وHDR است که هرچقدر این زمان کمتر باشد دوربین سریع تر و بهتر خواهد بود.
سایر سایتهای بنچمارک
علاوه بر اپلیکیشنهای متفاوت برای تست عملکردی، سایتهای بسیار زیادی برای انجام این آزمایش وجود دارد که در لحظه کارکرد کامپیوتر خانگی یا گوشی موبایل شما را بررسی میکند و نتیجه را نمایش میدهد.
سه تا از بهترین وبسایتهای بنچمارک گیری را در ادامه معرفی و بررسی میکنیم.
CPUBoss
این وبسایت با سابقهای 15 ساله، به بررسی قدرت و توان پردازنده سیستم شما میپردازد. یکی از مزیتهای استفاده از این وبسایت استفاده از دیتابیس سایر نرمافزارهای بنچمارک مثل گیک بنچ در این وبسایت است.
HWBOT Comparisons
این وبسایتهای مختص تست CPU و اورلاک است. قسمتهای مختلفی از جمله لیگها و مسابقات زیادی بر اساس نتایج بنچمارک و امتیازات دارد که آن را ویژه میکند. این سایت تمامی پردازندههای موجود را به شکل لیست درآورده که میتوانید با یکدیگر مقایسه کنید.
AnandTech
برخلاف دو وبسایت قبل که بر روی تست پردازنده تمرکز داشتند، وبسایت AnandTech پردازنده گرافیکی سیستم شما را آزمایش میکند.
یکی از محبوب ترین وبسایتها بین گیمرها است که امکان مقایسهی انواع پردازندههای گرافیکی و تجهیزات گیمینگ با یکدیگر را برای بازیهای متفاوت بررسی میکند. نتیجه بنچمارک هم به شکلهای مختلف نمودار ستونی و خطی در این وبسایت قابل مشاهده خواهد بود.
آیا به نتایج بنچمارک ها می تونم اعتماد کنم؟
اگر صادقانه بخواهیم بگوییم، خیر!
با اینکه بنچمارکها راهنمای مفیدی برای توصیف عملکرد و مقایسه دستگاهها بایکدیگر هستند اما توجه به چهارچوب مقایسه ضروری است.
از طرفی امکان تقلب هم وجود دارد! به طوری که برخی از تولید کنندگان با دستکاری تنطیمات پردازنده دستگاه باعث میشوند که محصولاتشان امتیاز بنچمارک بالاتری بدست بیاورند، در واقع دستگاه با شروع کار برنامهی بنچمارک عملکردCPU را اورکلاک میکند.
یک سری از نرم افزارها مثل بنچمارک انتوتو با ارائه نسخهی دیگری با نامAnTuTu x از انجام چنین اتفاقاتی جلوگیری کرده اند. پس به طور کلی توجه کنید که هنگام خرید تنها به نتایج بنچ مارک بسنده نکنید.
در ابتدای مقاله گفتیم که بنچمارک برای سنجش و مقایسه دستگاهها با یکدیگر کاربرد دارد و میتوان گفت برتری خاصی را نشان نمیدهد، از طرفی میتواند معیار خوبی باشد تا حداکثر توان دستگاه را بسنجیم اما نتیجه ای قطعی به ما نمیدهد چرا که تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار میگیرد، عواملی که شاید از چشم ما دور باشند.
بنابراین موقع خرید نتایج حاصل از بنچمارک، کمککننده و موثر است اما نه به شکل قطعی. ویدئوهای بررسی تخصصی یا نظرات کاربران و یا حتی تجربه کاربری خودتان در نمایندگیها یا نمایشگاهها، علاوه بر نتایج حاصل از بنچ مارک میتواند به شما در خرید بهتر کمک کند.
البته این نکته رو هم در نظر بگیرید که اگر به دنبال گجتی برای کارهای روزمره و عادی خودتان هستید لازم نیست خیلی در نتایج بنچمارکها دقیق بشوید!