DPI چیست؟

پیکسل، ترام، لوپ، اینچ و مواردی از این قبیل. این ها اصطلاحات رایجی هستند که اگر در حرفه طراحی مشغول به کار باشید قطعا با آنها آشنایی دارید و به خوبی آنها را می شناسید. اما برای افرادی که با این اصطلاحات آشنایی ندارند، باید بگوییم که به شکلی غیر مستقیم و شاید برداشتی غیر حرفه ای بتوان همه اینها را به کیفیت ربط داد. حالا فرقی نمی کند کیفیت مدنظر ما روی کاغذ باشد، روی صفحه نمایش یا چیز های دیگر. بحث کلی امروز ما حول محور اصطلاحی سه حرفی به نام DPI است و از آنجایی که این اصطلاحات همیشه با یکدیگر پیوند خورده اند و یک شبکه واحد ایجاد کرده اند، کم و بیش باید برای شناخت یکی از این موارد، با دیگری نیز آشنایی داشته باشید و به همین علت می خواهیم بررسی کلی بر تمام این موارد داشته باشیم، تا به خوبی به درک کاملی از این مسائل برسید.

پیکسل چیست ؟

پیش از اینکه به سراغ DPI برویم باید آن را به صورتی ساده تر در یک جای دیگر برایتان شفاف سازی کنیم. آن هم در دنیای دیجیتال. خب در اولین قدم به سراغ یکی از اصطلاحات نام آشنای این حوزه می رویم، یعنی پیکسل که دیگر فکر نکنم بشود کسی را پیدا کرد که این اسم به گوشش نخورده باشد. پیکسل در واقع به مربع های کوچک ریزی گفته می شود که در واقع صفحه نمایش های دستگاه های دیجیتال را تشکیل می دهند. هر کدام از این مربع ها از سه رنگ آبی، قرمز و سبز تشکیل شده اند که باعث تشکیل هر یک از 16 میلیون رنگ را می دهد. افزون بر موردی که گفته شد این را خوب می دانید که واحدی که اندازه صفحه نمایش هارا با آن عنوان می کنند اینچ است. حال اگر این دو مورد را کنار یکدیگر بگذاریم به یک اصطلاح دیگر می رسیم و آن PPI است. PPI به این معنی است که در یک اینچ از صفحه نمایش به چه تعداد و مقدار از یک پیکسل وجود دارد و در واقع هر صفحه نمایشی که با کیفیت تر باشد و وضوح بالاتری داشته باشد به همان مقدار دارای PPI بالاتر است.

[relatedpost post = “199158”]

خب تا اینجای کار PPI را به خوبی شناختیم. ولی حالا نوبت DPI است. خیلی راحت بخواهیم این مورد را به صورت صریح و خلاصه برایتان عنوان کنیم، DPI همان حکم PPI را دارد، اما این بار نه در صفحه نمایش، بلکه در جای دیگری به نام کاغذ. وقتی وارد صنعت چاپ می شویم دیگر خبری از نقاط مربعی نیست و جای آن را نقاط ریز نامشهودی گرفته اند که تعداد و ریز یا درشتی آنها تاثیر اصلی را بر روی کیفیت تصویر نهایی خواهند داشت. این را در نظر داشته باشید که فضای کاغذ ثابت است و این نقاط هستند که برای نمایش تصاویر مدنظر شما جا به جا یا تغییر اندازه می دهند و در ادامه، تصاویری با کیفیت تر و دارای جذابیت بیشتری هستند که نقاط ریزتر و بیشتری را در خود جای داده باشند. به این نقاط ریز ترام نیز گفته می شود که با چشم غیر مسلح قابل دیدن نیستند و برای دیدن آنها باید از ابزار مختص به خود استفاده کنید.

اگر تصاویر مربوط به ترام ها را با دقت بازبینی کنید متوجه می شوید که این نقاط رنگارنگ و ریز با ترتیب خاصی کنار یکدیگر قرار گرفته اند و فضای خالی سفید رنگی در میان آنها وجود دارد که در حالت عادی عجیب به نظر می رسد. اما باید این طور گفت که کنار هم قرار گرفتن این نقاط آن هم در مقیاس ریز و البته ترکیب آن با فضای خالی سفید اطراف، باعث می شود که تصاویر مدنظر ایجاد شوند و چشمان ما آنها را به خوبی مشاهده کند.

رزولوشن، نقطه تلاقی بین DPI و PPI

هرزمانی که بخواهیم کیفیت یک چیز بصری را عنوان کنیم احتمال اینکه با کلمه رزولوشن یا وضوح تصویر برخورد کنیم زیاد است. چرا که این کلمه هر در صفحه نمایش صدق می کند و هم به گونه ای در وضوح تصاویر و عناوین چاپی. به طور مثال هر عکسی که کیفیت و وضوح بیشتری داشته باشد، قطعا رزولوشن بیشتری دارد (اگر چه موارد بسیار دیگری دخیل هستند)

اما از آنجایی که DPI در مسائل کاغذی و PPI در حوزه دیجیتالی به کار می رود پس نمی توان آنها را به جای یکدیگر به کار برد و اینجاست که به یک مشکل بر می خوریم. اگر بخواهیم معیار PPI را حین طراحی در نظر بگیریم، هنگام چاپ احتمال اینکه به مشکل بر بخوریم زیاد است. پس راه حل چیست؟ مسلما نمی توان برای هر تصویر یا طراحی که انجام می دهیم دست به آزمون و خطا بزنیم تا در نهایت به شرایط مطلوب برسیم. در این حالت هم زمان و هم منابع و هم هزینه زیادی صرف می شود و اصلا به صرفه نیست.  افراد کاربلد حوزه ویرایش تصویر و آنهایی که سر و کارشان معمولا با ابزار هایی چون فتوشاپ است، این را به خوبی می دانند که پیش از ایجاد یک تصویر و اعمال تغییرات روی آن همیشه گزینه ای برای تعیین اندازه Resolution وجود دارد که تاثیر زیادی روی نتیجه کار دارد. این گونه افراد همیشه قبل از اینکه سفارشی را از یک جا قبول کنند موارد مختلفی چون رزولوشن و مواردی از قبیل اینکه طرح قرار است در کجا استفاده شود را در نظر می گیرند و بر طبق آن اقدام به طراحی می کنند تا از به وقوع پیوستن هر گونه مشکلی پیشگیری کنند.

معیار رزولوشن چگونه است ؟

معیار رزولوشن منطقا برای هر کاری متفاوت است، به طور مثال برای طراحی کردن یک بنر باید رزولوشنی متفاوت با یک تصویر آتلیه ای به کار برد و انجام این ریز جزئیات است که به کار نهایی زیبایی و جذابیت می بخشد. اما اینکه برای چه کاری، چه رزولوشنی را باید به کار برد بستگی به زمینه کاری شما، نوع دستگاه چاپ کننده و موارد دیگری دارد که باید با کمی تحقیق و پرس و جو باید آن را پیدا کنید و کارهایتان را مطابق با آن، طراحی و در نهایت چاپ کنید. پس اینطور بگوییم که رزولوشن را می توانید به عنوان پلی مابین این دو مقدار در نظر بگیرید که کار را برایتان ساده می کند.

به عنوان مثال اگر با دستگاه های اسکنر کار کرده باشید، هنگام تعیین کیفیت معمولا با مقدار DPI سر و کار خواهید داشت و معمولا در این جور اوقات عدد 300 DPI می تواند مناسب و کافی باشد. البته که 600 DPI هم در دسترس است که اگر نظر ما را بخواهید، بیش از اندازه است و فقط فضای اضافی اشغال می کند و مقادیر پایینتر هم کارتان را راه می اندازد.

فرمت های RGB و CMYK

تفاوت های بین صفحه نمایش و کاغذ صرفا محدود به موارد گفته شده نمی شود و افزون بر رزولوشن، مورد حیاتی دیگری وجود دارد که به عنوان عامل اصلی تاثیر گذار بر روی رنگ نمایش داده شده شناخته می شود و آن هم فرمت رنگ است. فرمت رنگ دسته های مختلفی دارد که بنا به فضا و جایی که آن محتوا در آنجا نمایش یا استفاده خواهد شد، انتخاب می شود. ولی ما در اینجا با دو فرمت رنگ اصلی که پراستفاده ترین و شناخته شده ترین ها هستند کار داریم که همان RGB و CMYK هستند. نام گذاری این دو فرمت در نوع خود جالب است که بر اساس مخفف نام رنگ های اصلی سازنده این فرمت، نامگذاری شده اند.

فرمت RGB مخفف رنگ های قرمز(Red) سبز(Green) آبی(Blue) است که برای صفحه نمایش و فرمت CMYK مخفف فیروزه ای(Cyan) ارغوانی(Magenta) زرد(Yellow) و سیاه(Key) است که مورد استفاده برای کار های چاپ عکس و … است. نکته جالبی که وجود دارد این است که در اگر در یک پیکسل این سه رنگ اصلی افزایش پیدا کنند و به بیشینه حالت خود برسند، شما رنگ سفید را مشاهده می کنید، و در صورت کاهش این مقادیر و رسیدن آن به عدد صفر این رنگ سیاه است که پیکسل مورد نظر را در بر می گیرد. … فرمت CMYK در مقایسه با RGB دارای طیف رنگی محدود تری است که رنگ های کمتری را شامل می شود. البته که بسیاری از دستگاه های چاپی حال حاضر مشکلی در قبال پذیرفتن فرمت های RGB ندارند ولی وقتی پای کار حرفه ای و چاپ عناوین خاص به میان می آید این مورد باید به شکل اصولی رعایت شود. مورد دیگری که باید به ان اشاره کنیم نحوه قرار گرفتن این نقاط در کنار یک دیگر است که تعیین کننده ساختار تصاویر است.

اگر ترام های نقش بسته روی کاغذ های مختلف را مشاهده کنید متوجه تفاوت زاویه و البته شکل نوع ترام ها می شوید. ممکن است ترام یکی از رنگ ها در صف های مورب قرار گرفته باشد و البته شکل کلی آن از دایره خارج شده باشد. دلیل اصلی این اتفاق به نور بر میگردد و البته بازتابی که هر رنگ نسبت به نور از خود نشان می دهد. همانطور که می دانید، رنگ های تیره تر، بازتاب کمتری دارند و نسبت به رنگ های روشن قالب تر هستند و بیشتر به چشم آیند. مثلا در چاپ افست ترام های رنگ زرد در زاویه 90 درجه قرار می گیرند که راحت تر دیده شوند و ترام های رنگ سیاه که در حالت عادی نسبت به رنگ زرد راحت تر دیده می شوند در زاویه 45 درجه چیده می شوند. این نحوه چیدمان باعث توازن بین رنگ ها می شود و از به هم خوردگی رنگ جلوگیری می کند.

ابزار لوپ، وسیله ای برای پیدا کردن نقاط گمراه

سوال دیگری که پیش می آید این است که پیکسل ها به وسیله صفحه نمایش و قابلیتی به نام بزرگنمایی قابل دیدن هستند اما روی کاغذ چگونه باید باید نقاط را دید و ایرادات ایجاد شده روی آن را رفع کرد؟ ممکن است در یک جای کاغذ، رنگ ها روی یکدیگر قرار گرفته و ایجاد تداخل یا مشکل کنند، بنابراین باید اول محل وقوع مشکل را پیدا کرد و سپس آن را رفع کرد. خوشبختانه برای این گونه مشکلی پیش از این افرادی دست به کار شده اند و راه چاره آن را پیدا کرده اند.

ابزاری به نام لوپ. این ابزار در واقع یک ذره بین با شکل و شمایلی بزرگتر و متفاوت تر است که این نقاط را برایتان قابل دیدن می سازد. به کمک این ابزار به راحتی می توانید، هر 4 رنگ قرار گرفته درون کاغذ را بررسی کرده و در صورت ایجاد مشکل یا ایرادی نسبت به رفع آن اقدام کنید. پس اگر زمانی در فضای چاپی مشغول به کار شدید یا برای انجام کار های خود به چاپخانه یا فضایی مشابه با کار چاپ رفتید و با وسیله عجیبی برخوردید که در آنجا قرار دارد، تعجب نکنید، آن یک وسیله ارتباط با بیگانگان نیست بلکه همان لوپی است که به افراد کمک می کند نقاط قانون شکن روی کاغذ را پیدا کنند و آنها را سر جایشان برگردانند.