عکاسی خلاقانه : نکات مهم در عکاسی ماکرو

با فرا رسیدن بهار در نیمکره شمالی، دوباره وقت آن رسیده است که بسیاری از ما به دنبال حشرات و خزنده‌ها به بیرون در مناطق مرطوب و حشره دار برویم. عکاسی ماکرو… عجیب است، این بر هیچ‌کس پوشیده نیست. اما هر کسی که این ژانر را امتحان کرده جذابیت آن را نیز می‌داند. با گذشتن از موانع و مشکلات فنی و توجه به حشرات، می‌توانید دنیایی از عکس را در حیاط خلوت خانه خود، ثبت کنید. اگر تازه عکاسی ماکرو را شروع کرده‌اید، نکات زیر به شما نشان می‌دهد که از کجا آغاز کنید.

رفتار حشرات را بشناسید

اگر می‌خواهید تا حد امکان و بخوبی از سوژه خود عکس بگیرید، باید آن را بشناسید. به عنوان مثال، ساده ترین راه برای نزدیک شدن به سنجاقک بدون ترساندن آن چیست؟ با دانستن پاسخ، شانس خود را برای گرفتن عکس مورد نظرتان به طور چشمگیری افزایش می‌دهید.

برخی از حشرات وقتی به آن‌ها نزدیک می‌شوید یا هنگامی که فلاش دوربین عمل می‌کند، پرواز کرده و دور می‌شوند. برخی دیگر به چند دقیقه نیاز دارند تا به حضور شما عادت کنند، اما در بعضی مواقع شما را نادیده می‌گیرند. برخی دیگر هم کوچکترین اهمیتی به افراد نمی‌دهند. به این ترتیب، عکاسی ماکرو مانند ژانر وسیع‌تر عکاسی حیات وحش است. برای عکاسی موفق باید با رفتار طبیعی سوژه بخوبی آشنا باشید.

بهترین راه برای یادگیری رفتار حشرات، صرفاً گرفتن تعداد زیادی عکس ماکرو است. هرچه بیشتر از یک حشره خاص عکس بگیرید، پیش‌بینی اینکه چه رفتاری قرار است انجام دهد، برای شما آسان‌تر خواهد بود. البته این نکته در مورد حیوانات دیگر مانند مارمولک‌ها و عنکبوت‌ها نیز صدق می‌کند.

حال برای پاسخ به سوالی که چند لحظه پیش مطرح شد:

بهترین راه برای نزدیک شدن به یک سنجاقک، طبق تجربه ، انجام این کار صورت تدریجی و آهسته است. هرچه نزدیک تر و نزدیک تر می‌شوید، آهسته‌تر و آهسته‌تر فاصله خود را کاهش دهید. هر چند وقت یکبار برای چند ثانیه مکث کنید. در نهایت هرگز حرکات ناگهانی انجام ندهید.

با طلوع آفتاب دست به‌کار شوید

برخی از عکاسان می‌پرسند که چه زمانی عکس های ماکرو را شروع کنیم. پاسخ همیشه یکسان است: هنگام طلوع خورشید و به طور ایده‌آل در یک روز گرم، مرطوب، بدون باد و آفتابی.

• طلوع آفتاب، زیرا حشرات احتمالاً نسبت به شب قبل کندتر می‌شوند.
• هوای گرم، زیرا احتمال بیشتری وجود دارد که در همان وهله اول حشرات زیادی را پیدا کنید.
• مرطوب، زیرا قطرات شبنم در عکس‌ها زیبا به نظر می‌رسند. رطوبت همچنین سرعت بسیاری از موجودات را کند می‌کند (آنها را مجبور می‌کند ساکن بنشینند و خشک شوند).
• بدون باد، زیرا هنگامی که گیاهان در باد حرکت می‌کنند، فوکوس بر روی یک سوژه ماکرو بسیار دشوار است و معمولاً در روزهای آرام نیز حشرات بیشتری ظاهر می‌شوند.
• آفتابی، زیرا نور خوبی ایجاد کرده و موجودات بیشتری را جذب می کند.

عامل مشترک در اینجا طلوع خورشید است. نور عالی است، حشرات کند هستند، و قطرات شبنم به احتمال زیاد دنیا را تزئین می‌کنند.

البته هنگام طلوع خورشید تنها زمانی از روز نیست که برای عکاسی ماکرو مفید است. اگر از فلاش استفاده می‌کنید، نورپردازی شما بدون توجه به زمانی که عکس می‌گیرید، مشابه خواهد بود. بنابراین، همه چیز در مورد یافتن یک سوژه جالب است و مهم نیست چه زمانی اتفاق می‌افتد.

با این حال، اگر از صفر شروع می‌کنید و بهترین فرصت‌ها را می‌خواهید، هنگام طلوع خورشید برای شروع عکاسی ماکرو از حشرات توصیه می‌شود.

یک داستان روایت کنید

تاثیر خوب بهترین عکس‌ها بدلیل همخوانی با اخساسات مخاطب است. در حوزه عکاسی ماکرو – یا هر ژانر عکاسی – یکی از بهترین راه‌ها برای انتقال احساسات، بیان یک داستان است. اکثر عکس های ماکرو موفق فقط یک سوژه را نشان نمی‌دهند بلکه، سوژه‌ای را در حال انجام کاری نشان می‌دهند. یک حشره در حال رسیدن به یک برگ در نزدیک خود است یا منتظر چیزی است و با نور و پس‌زمینه بازی می‌کند. به جای اینکه به عکس یک حشره  نگاه کنید، در حال تماشای یک داستان هستید.

عکاسی ماکرو وقتی صحبت از داستان گویی می شود مزیت دارد. از آنجایی که سوژه شما بسیار فراتر از چیزی است که مردم معمولاً می‌بینند، می‌توانید از یک سبک «ساده» و تحت اللفظی‌تر دوری کرده و در عین حال حس شگفتی را در کار خود حفظ کنید. به عنوان مثال، شما ممکن است یک حشره معمولی مانند مگس خانگی را گرفته و آن را از طریق میکروسکوپ بزرگ‌نمایی کنید تا جزئیات قابل توجهی را در چشمانش نشان دهید. متأسفانه، اهمیت داستان گویی نیز دلیلی است که برخی از عکاسان ماکرو بدون اینکه به مخاطب خود بگویند، عکس‌ها را روی صحنه می‌برند. برای انتقال یک حس عجیب و غریب، آنها یک حشره جالب را پیدا می‌کنند، آن را در فریزر قرار می‌دهند و سپس آن را به صورت دستی در یک استودیو در موقعیت‌های غیر طبیعی قرار می‌دهند. شناسایی این نوع عکس در بسیاری از موارد آسان است، زیرا کاملا غیر واقعی به نظر می‌رسد، مانند حشره مانتیس ایستاده در بالای یک قارچ با پس‌زمینه و نورپردازی استودیویی عالی.

از فلاش استفاده کنید

یکی از چالش های اصلی در عکاسی ماکرو، ثبت نور کافی است. سه دلیل برای این امر وجود دارد:

اول، شما روی بزرگنمایی های شدید فوکوس کرده‌اید، این امر عمق میدان شما را فقط به اندازه عرض یک تار مو کاهش می‌دهد. مگر در حالتی که از یک سوژه ثابت عکاسی کرده و از سه پایه استفاده می‌کنید (در این مرحله، تکنیک فوکوس انباشته یک گزینه است)، شارپ بودن بخش لازم از سوژه چالش بزرگی خواهد بود. بهترین گزینه شما برای افزایش عمق میدان استفاده از دیافراگم کوچک مانند f/16 یا f/22 (فول فریم) است که البته باعث می شود عکس شما به شدت تیره شود.

دوم، فوکوس در فواصل نزدیک نه تنها سوژه را بزرگ‌نمایی می‌کند، بلکه محوی حرکت (و محوی ناشی از لرزش دوربین) را نیز بزرگ‌نمایی می‌کند. قانون قدیمی «عکس فاصله کانونی» تقریباً برای گرفتن عکس‌های ماکرو شارپ با دوربین بر روی دست کافی نیست. سیستم‌های کاهش لرزش مفید هستند – همانطور که کمی دورتر از سوژه ایستادن برای بزرگ‌نمایی کمتر – اما همچنان با محوی شدید حتی در بهترین موارد روبرو هستید.

سوم، هر چه به سوژه خود نزدیک‌تر شوید، نور طبیعی بیشتری را مسدود خواهید کرد. حتی در یک روز روشن، زاویه نامناسب می‌تواند همه چیز را با سایه شما بپوشاند و نور را چندین گام کاهش دهد. این وضعیت نه تنها گرفتن یک عکس به اندازه کافی روشن را سخت‌تر می‌کند، بلکه به این معنی است که کیفیت نور ممکن است بسیار ضعیف باشد – در حالی‌که سوژه‌ تاریک و محیط اطراف آن روشن است.

راه حل آسان استفاده از فلاش است. فلاش تمام نوری را که می‌خواهید پر می‌کند، و مدت زمان فلاش آنقدر سریع است که هر حرکتی را در صحنه فورا متوقف می‌کند. برخی از عکاسان از منابع نور پیوسته مانند رینگ لایت برای عکاسی ماکرو استفاده می‌کنند، اما این‌ها توصیه نمی‌شوند زیرا آنها فقط چند مرحله نور به تصاویر شما اضافه می‌کنند. فلاش ها، وقتی خیلی نزدیک به سوژه شما قرار بگیرند، در واقع از نور خورشید فراتر می‌روند.

از نور نرم (دیفیوز) استفاده کنید

به همان اندازه که فلاش برای عکاسی ماکرو ارزشمند است، ملاحظاتی نیز به همراه دارد. از یک طرف، آنها همیشه ضروری نیستند. برای عکاسی ماکرو با بزرگنمایی کمتر، مانند عکاسی از پروانه‌ها، گل‌ها و سنجاقک‌ها، می‌توانید با دیافراگم‌های بازتر و سرعت‌های شاتر معمولی‌تر عکس بگیرید، بنابراین نور طبیعی زیادی برای کار خواهید داشت.

مهمتر از آن، هنگامی که از فلاش استفاده می‌کنید، براحتی با نور خشن و انعکاس های نورانی که سوژه شما را زشت می‌کنند، مواجه می‌شوید. با این حال، راه حل ساده است: نور فلاش خود را نرم (دیفیوز) کنید. از یک دیفیوزر ساده برای پخش کردن نور فلاش خود استفاده کرده و نور را بسیار ملایم‌تر کنید. اگر به درستی انجام شود، معلوم نیست که از فلاش استفاده کرده‌اید. برای این منظور می‌توانید از دیفیوزرهای آماده ارزان قیمت مثل این مدل استفاده کرده یا خودتان یکی بسازید. اما اگر به تازگی عکاسی ماکرو را شروع کرده‌اید، این یک مرحله حیاتی است که نباید از آن بگذرید. اگر تا به حال از یک لحظه شگفت انگیز و سوژه زیبا عکس گرفته‌اید، اما نورپردازی وحشتناک و نامناسب است، حتماً می دانید که چقدر می‌تواند تاامید کننده باشد.

نور فلاش را کاهش دهید

وقتی می‌گوییم نور فلاش خود را کم کنید، بسیاری از عکاسان ممکن است انتظار داشته باشند که استدلال اینکار چنین باشد: تیزی نور را کمتر کنید. اما اصلاً اینطور نیست. روشنایی فلاش شما واقعاً بر سختی و تیزی آن تأثیر نمی‌گذارد – این بیشتر به نحوه پخش آن مربوط می‌شود. در عوض، دلیل ما برای توصیه قدرت فلاش کمتر ساده است: سریعتر شارژ شده و آماده فلاش بعدی می‌شود.

در قدرت کامل، فلاش‌های با کیفیت بالاتر نیز ممکن است چند ثانیه طول بکشد تا پس از هر عکس مجدداً شارژ شوند. این بدان معنی است که حداقل نمی‌توانید عکس‌های ماکرو پشت سر هم بگیرید. و در بدترین حالت، ممکن است لحظه اصلی عمل را از دست بدهید، فقط به این دلیل که فلاش شما روشن نمی‌شود یا آنقدر ضعیف است که تاثیری ندارد.

در عوض، توصیه می‌کنیم بیشتر عکس‌های ماکرو خود را با فلاش با قدرت ۱/۴ تا ۱/۳ بگیرید. این تعادل خوبی بین خروجی روشن (بنابراین نیازی نیست ISO را خیلی بالا ببرید) و زمان شارژ سریع است. البته، قدرت 1/4 در همه فلاش‌ها یکسان نیست، اما این توصیه‌ها شما را در موقعیت مناسبی قرار می‌دهند.

از فلاش اتوماتیک (TTL) استفاده کنید

برای عکاسی ماکرو با نور فلاش، توصیه می‌شود که دیافراگم، سرعت شاتر و ISO را به صورت دستی در ترکیب با فلاش اتوماتیک/TTL تنظیم کنید. شما می‌خواهید که فلاش شما حول 1/4 قدرت باشد و بر اساس بازتابش سوژه، کمی افزایش یا کاهش یابد. چگونه می توانید این کار را انجام دهید؟

انجام آن نسبتاً آسان است. ابتدا دیافراگم را طوری تنظیم کنید که عمق میدان کافی داشته باشد. مقدار ایده‌آل بستگی به دور بودن سوژه از دوربین دارد. برای عکاسی ماکرو با بزرگنمایی بالا، توصیه م‌ شود از f/16 یا f/22 (معادل فول فریم) استفاده کنید. اگر سوژه از شما دورتر است، می‌توانید از دیافراگم های بسیار بازتر نیز استفاده کنید. استفاده از f/4 و حتی f/2.8 برای عکس های کلوزاپ معمول است. سپس، سرعت شاتر را روی سرعت سینک آن تنظیم کنید. در بسیاری از دوربین‌ها، این سرعت 1/200 یا 1/250 ثانیه است – سریع‌ترین سرعت شاتری که همچنان با فلاش‌ها هماهنگ است. از آنجایی که تصویر را به طور مصنوعی با فلاش نورپردازی می‌کنید، باید نور طبیعی (و محوی حرکتی ناشی از آن) را کاهش دهید. تنظیم سرعت سینک راهی برای انجام این کار است.

مرحله بعدی تنظیم فلش است. در حال حاضر، فقط 1/4 قدرت فلاش را به صورت دستی تنظیم کنید. اگرچه در نهایت این کار را به صورت خودکار انجام می‌دهید، هدف در حال حاضر یافتن ترکیبی از تنظیمات دیگر است که نوردهی خوب فلاش را در حدود 1/4 قدرت می‌دهد.

مرحله آخر تنظیم حساسیت است. اکنون که همه چیز را تنظیم کرده اید، به تدریج ISO را از مقدار پایه آن افزایش داده و به عنوان نمونه از یک برگ معمولی از فاصله نزدیک عکس بگیرید.  هنگامی که عکس‌ها روشنایی مناسبی یافتند، افزایش ISO را متوقف کنید. از اینجا به بعد، دیافراگم، سرعت شاتر و ISO را در مقادیر دستی که تنظیم کرده‌اید حفظ کنید. فلاش را روی Auto/TTL قرار دهید. هم اکنون، حتی اگر فلاش در وضعیت خودکار باشد، همیشه در حدود 1/4 قدرت خواهد بود.

از فوکوس دستی (البته گاهی وقت‌ها) استفاده کنید

استفاده از فوکوس اتوماتیک حتی در ژانرهایی مانند عکاسی منظره که برخی از عکاسان دستی را توصیه می کنند، ایرادی ندارد. با این حال، در عکاسی ماکرو، ممکن است انتخاب بهتری نداشته باشید. برای نماهای خیلی نزدیک ، فوکوس خودکار برای ردیابی تمام حرکات در حال انجام به اندازه کافی سریع نیست. توصیه می شود در این حالت از تنظیم فوکوس بصورت دستی استفاده کنید. سپس به آرامی به جلو و عقب حرکت کنید تا سوژه شما در منظره یاب یا LCD پشت تا حد ممکن واضح به نظر برسد. وقتی این کار انجام شد، بلافاصله عکس بگیرید. این یک تکنیک کامل نیست، اما تکنیکی است که نسبتاً خوب عمل می‌کند. برای عکاسی روی دست با بزرگنمایی کامل 1:1 با لنز ماکرو و سوژه ثابت، بسته به تکنیک شما، در این روش بین 25 تا 50 درصد عکس‌های شما کاملاً شارپ خواهد بود.

با اجتناب از حداکثر بزرگنمایی لنز و عکاسی از سوژه‌های بزرگتر، می توانید مهارت خود را به میزان قابل توجهی بهبود ببخشید. در آن صورت، فوکوس خودکار کاملاً امکان پذیر می‌شود، و این چیزی است که توصیه می‌‌شود.

شاید نکته اصلی این مقاله این باشد که عکاسی ماکرو سخت است، اما شما می‌توانید با عکاسی از سوژه‌های بزرگتر آن را آسان‌تر کنید. عکاسی «کلوزآپ» ساده تر از عکاسی ماکرو است. هر دو ارزش انجام دادن دارند، اما هرکسی که به تازگی عکاسی ماکرو را شروع کرده است، در عکاسی با بزرگنمایی‌های کمتر موفقیت بیشتری خواهد داشت و کمتر ناامید می‌شود.

مراقب لکه‌های گردوغبار باشید

در نهایت، مهم است که عکس ماکرو خود را به خوبی ویرایش کنید، و بخشی از این ویرایش شامل حذف لکه‌های گرد و غبار در تصاویر شما است. هرچه دیافراگم لنز کوچکتر باشد، لکه‌های گرد و غبار بیشتری را خواهید دید و تیره‌تر نیز خواهند بود. این لکه‌ها فوراً نظر بسیاری از عکاسانی که به تصاویر شما نگاه می‌کنند را جلب می‌کنند – و هنوز هم عجیب است که چگونه اغلب نقاط گرد و غبار را در عکس‌های ماکرو منتشر شده، چه آنلاین و چه در چاپ می‌بینیم.

لکه‌های گرد و غبار در اکثر نرم افزارهای پس از پردازش به راحتی پاک می‌شوند. همچنین می‌توانید از ابزار «Envision Dust Spots» در نرم‌افزارهایی مانند Lightroom و Capture One استفاده کنید تا متوجه گرد و غباری شوید که در نگاه اول کمی ظریف‌تر است.  هیچ بهانه‌ای برای انجام ندادن این کار وجود ندارد؛ فقط یک دقیقه طول می‌کشد و عکس‌ها را به‌جای پرت کردن حواس بیننده باتجربه به حداکثر پتانسیل خود ارتقا می‌دهد.

سخن پایانی

عکاسی ماکرو بخصوص عکاسی از حشرات ممکن است در ابتدا خیلی دشوار و پیچیده به نظر برسد اما مانند سایر ژانرهای عکاسی، با ممارست و تمرین می‌توانید نتایج شگفت‌انگیزی خلق کنید. بی شک عکاسی ماکرو از شاخه‌های دشوار عکاسی محسوب می‌شود اما دنیایی که در عکاسی ماکرو به روی شما گشوده می‌شود، بی‌نهایت جذاب است.