بهترین تنظیمات دوربین برای عکاسی ماکرو
با اینکه ماکروگرافی خیلی آسان است و نیاز به تجهیزات گران قیمت و یا محل خاصی ندارد، انتخاب بهترین تنظیمات دوربین اغلب اوقات کار سختی است. در صورتی که میخواهید عکسهای واضحی بگیرید که به خوبی نوردهی شدهاند، باید از تمام امکانات دوربین خودتان استفاده کنید. این راهنما تمام تنظیمات دوربینی که برای عکاسی ماکرو لازم است بدانید (مانند حالت دوربین، دیافراگم، فلاش، سرعت شاتر، ایزو و فوکوس) را پوشش میدهد و در انتها دو چکلیست با جزئیات کامل را هم در اختیار شما قرار میدهد.
حالت دوربین در ماکروگرافی
دو حالت دوربین وجود دارد که برای ماکروگرافی مناسب هستند و اینکه کدام یکی از آنها را انتخاب میکنید، بستگی به عکسهایی که میخواهید بگیرید دارد:
Aperture Priority: این حالت برای مواقعی مناسب است که منبع نور عکسهای شما بهجای فلاش، خورشید یا دیگر نورهای محیطی است. البته در نظر داشته باشید که همیشه نمیتوانید بدون فلاش، به عکاسی ماکرو بپردازید.
حالت دستی: این حالت هنگامی که با استفاده از فلاش به عکاسی ماکرو میپردازید و یا در زیر نور طبیعی از سهپایه استفاده میکنید ضروری است.
من توصیه میکنم از حالتهای صحنه ماکرو یا کلوزآپ که در برخی دوربینها وجود دارد استفاده نکنید. با اینکه این حالتها نسبت به حالت پیشفرض بهتر هستند، از انعطافپذیری لازم برای کار با صحنههای ماکرو پیچیده علیالخصوص هنگام استفاده از فلاش برخوردار نیستند. همچنین، بهتر است از حالت اولویت شاتر (Shutter Priority) هم استفاده نکنید. مسلما شما نمیخواهید دیافراگم دوربین هنگامی که از سایه خارج و یا به آن وارد میشوید تغییر کند. اینکه خودتان کنترل دیافراگم را در دست داشته باشید، خیلی مهم است.
دیافراگم
اولین چیزی که باید تنظیم کنید، دیافراگم است که با F-Number هم شناخته میشود.از آنجایی که این تنظیمات مستقیما روی عمق میدان تاثیر میگذارد، یکی از ضروریترین تنظیمات برای عکاسی ماکرو است. در ماکروگرافی عمق میدان خیلی کمی خواهید داشت و هرچقدر که نزدیکتر فوکوس کنید، عمق میدان شما کمتر میشود. با یک لنز ماکرو در نزدیکترین فاصله فوکوس، اگر شانس بیاورید، میتوانید از سر یک مورچه با فوکوس کامل عکاسی کنید. بهترین کاری که میتوانید برای گرفتن تصاویر واضح انجام دهید، این است که دیافراگم خودتان را با دقت کامل انتخاب کنید.
بنابراین باید از چه دیافراگمی برای عکاسی ماکرو استفاده کنید؟
این سوال، خیلی سوال پیچیدهای است. از طرفی دیافراگم مناسب، به منبع نور شما بستگی دارد. با استفاده از فلاش میتوانید از دیافراگمهای خیلی بستهای مانند f/16 و یا حتی f/22 هم استفاده کنید و عمق میدان خودتان را تا اندازه زیادی افزایش دهید. ولی در صورتی که فلاش ندارید باید از دیافراگمهایی مانند f/5.6 یا f/8 استفاده کنید که به سرعت عمق میدان شما را کاهش میدهند.
دیافراگم مناسب به فاکتورهای دیگری مانند ابعاد سنسور دوربین، فاصله فوکوس تا سوژه و یا حتی برند دوربین (کانن در عکاسی ماکرو با بزرگنمایی بالا، دیافراگم را به صورت متفاوتی محاسبه میکند) هم بستگی دارد. در اینجا یک چارت از تنضیمات توصیه شده ما برای سوژههای متفاوت عکاسی ماکرو را میتوانید ببینید.
راحت باشید و این محدودههای مختلف را برای خودتان آزمایش کنید. اینگونه نیست که این قوانین اصلا قابل تغییر نباشند ولی میتوانند نقطه شروع خوبی برای شما باشند. در عکاسی ماکرو هیچوقت به اندازهای که فکر میکنید عمق میدان نخواهید داشت. من عکس زیر را با یک دوربین نیکون APS-C با دیافراگم f/22 گرفتهام و در عین حال عمق میدان خیلی کمی دارد.
فلاش
همانطور که گفته شد، فقط در صورتی عمق میدان کافی را خواهید داشت که از دیافراگمهای تاریکی مانند f/16 استفاده کنید. به همین خاطر باید از یک فلاش برای عکاسی استفاده کنید. استفاده از فلاش، تاری ناشی از حرکت سوژه یا دوربین را هم از بین میبرد. فلاش یکی از مهمترین تجهیزات برای عکاسی ماکرو است.
اما سوال اینجاست که از چه نوع تنظیمات فلاشی باید برای عکاسی ماکرو استفاده کنید؟ من به شدت توصیه میکنم از فلاش خودکار (TTL) به همراه حالت دستی استفاده کنید. به همین دلیل میتوانید دیافراگمی که عمق میدان کافی را به شما میدهد انتخاب کنید ولی از مزایای نوردهی خودکار برای جبران تغییر شرایط استفاده کنید.
برای گرفتن عکسی که به اندازه کافی روشن است، ممکن است نیاز باشد، تنظیمات مربوط به جبران نوردهی دوربین را کمی تغییر دهید. من برای ماکروگرافی با بزرگنمایی زیاد، معمولا از تنظیمات جبران نوردهی +۲ یا +۳ استفاده میکنم. برای عکاسی ماکرو، ممکن است نور فلاش خیلی ناملایم باشد و بهتر است از یک دیفیوزر برای نرمکردن نور و جلوگیری از هایلایتهای آینهای روی سوژه استفاده کنید.
در صورتی که از فلاش برای عکاسی ماکرو استفاده کنید، ممکن است پسزمینه تصویرتان تاریک یا کاملا سیاه شود. این موضوع به خاطر این است که سوژهای که خیلی به فلاش نزدیک است، نسبت به پس زمینه چندین برابر نور بیشتری دریافت میکند.
سرعت شاتر
با فلاش: در این صورت تنظیمات سرعت شاتر خیلی مهم نیستند. میتوانید آن را روی ۱/۲۰۰ یا ۱/۲۵۰ ثانیه تنظیم کنید تا نور محیطی را به صورت کامل بلاک کند. از آنجایی که نور فلاش شما در کمتر از ۱/۲۵۰ ثانیه به سوژه میرسد، این تنظیمات روی نور آن تاثیری نمیگذارد.
بدون فلاش: به منظور جلوگیری از تاری ناشی از لرزش دوربین و یا سوژه، خیلی مهم است که سرعت شاتر شما به اندازه کافی سریع باشد. من توصیه میکنم از ۱/۴۰۰ ثانیه یا حتی در صورت امکان سرعتهای بیشتر استفاده کنید. در صورتی که لرزشگیر تصویر داشته باشید و سوژه شما هم به اندازه کافی بزرگ باشد میتوانید از سرعت شاترهای طولانیتر هم استفاده کنید ولی مواظب باشید که زیادهروی نکنید. به یاد داشته باشید که تاری تصویر در عکسهای کلوزآپ مشکل بزرگی است. مطمئنا میتوانید بدون فلاش تصاویر ماکرو زیبایی بگیرید ولی باید خیلی مراقب این تنظیمات باشید.
ایزو
با فلاش: در ماکروگرافی ، ایزو و فلاش با هم مرتبط هستند. در بین فلاشهای مختلف، این یک موضوع ثابت است که نمیتوانند نور کافی برای تصاویر ماکرو فراهم کنند. همچنین اینکه فلاش خودتان را به صورت تماموقت با تمام قدرت روشن بگذارید هم فکر خوبی نیست؛ بهتر است آن را روی ۱/۴ قدرت تنظیم کنید تا بین تصاویر مختلف، به سرعت بازیابی شود.
اینجاست که ایزو وارد میشود. ایزو خودتان را به صورت دستی روی ۱/۴ قدرت تنظیم کنید و میزان ایزو را به گونهای انتخاب کنید که یک برگ را به خوبی نوردهی کند. سپس تنظیمات فلاش را به حالت خودکار (TTL) برگردانید. حالا میدانید که تنظیمات فلاش دوربین برای تصاویر معمولی تقریبا حدود ۱/۴ قدرت است. ایزو شما برای عکاسی ماکرو با استفاده از فلاش، چیزی حدود ۱۰۰ تا ۸۰۰ خواهد بود.
بدون فلاش: شما از سرعت شاتر بالا برای از بین بردن تاری ناشی از حرکت استفاده میکنید و برای داشتن عمق میدان مناسب نیز یک دیافراگم بسته را انتخاب کردهاید. در صورتی که فلاش ندارید، فقط یک گزینه دارید که به شما کمک میکند، تصاویر روشنی بگیرید و آن هم ایزو است. استفاده از ایزوهای بین ۸۰۰ تا ۳۲۰۰ برای عکاسی ماکرو موضوع غیرمعمولی نیست. من توصیه میکنم از ایزو خودکار برای این کار استفاده کنید. سرعت شاتر حداقل را روی ۱/۴۰۰ ثانیه تنظیم کنید و ایزو را روی ۱۰۰ بگذارید. در این صورت سرعت شاتر شما برای گرفتن تصاویر واضح کافی است و نگرانی خاصی هم بابت اینکه ایزو در محدوده معقولی است وجود ندارد.
فوکوس
خبر خوب اینکه تمام تنظیماتی که تا اینجا گفته شد، برای تمام تصاویر ثابت هستند. مطمئنا انجام این تنظیمات کار سختی است ولی در صورتی که یک بار آنها را تنظیم کنید، تقریبا دیگر نیازی به تغییر آنها ندارید. من اکثر تصاویر ماکرو با بزرگنمایی بالا را با f/16، ۱/۲۵۰ ثانیه، ایزو ۸۰۰ و فلاش TTL میگیرم و برای تصاویر ماکرو با بزرگنمایی پائین هم از حالت aperture-priority mode با ایزو خودکار ۱۰۰ و حداقل سرعت شاتر ۱/۴۰۰ ثانیه استفاده میکنم.
متاسفانه فوکوس کار نسبتا سختی است. شما تلاش میکنید تا یک عمق میدان خیلی کم را با سوژه خودتان که برخی اوقات خیلی سریع حرکت میکند تطبیق دهید و در عین حال ترکیب دلخواه خودتان را هم حفظ کنید. این کار تقریبا یک حالت هنری است و حتی حرفهایترین افراد نیز با سوژههایی روبرو میشوند که ضریب موفقیت خیلی کمی دارند.
مطالعه بیشتر: چگونه از گرفتن عکسهای تار جلوگیری کنیم؟
توصیه اصلی من این است که از فوکوس خودکار دنبالهدار برای سوژههای بزرگتر در بزرگنماییهای کم استفاده کنید. در صورتی که به عکاسی با بزرگنمایی بالا روی بیاورید، دیگر فوکوس خودکار به کار شما نمیآید. به جای این کار میتوانید لنز دوربین خودتان را در یک فاصله فوکوس مناسب تنظیم کنید و آنقدر عقب و جلو کنید که سوژه به اندازه کافی واضح باشد. چندین عکس پی در پی بگیرید تا مطمئن شوید تصاویری که میگیرید، به اندازه کافی واضح باشند.
چکلیست تنظیمات توصیه شده دوربین
ماکروگرافی با بزرگنمایی بالا، به همراه فلاش
۱-یک پایه بخرید
۲-یک فلاش قوی بخرید و برای نرمکردن نور از یک دیفیوزر استفاده کنید
۳-یک لنز ماکرو روی دوربین خودتان قرار دهید و در بزرگنمایی موردنظر خودتان آن را روی فوکوس دستی تنظیم کنید.
۴-تنظیمات نوردهی مناسبی انتخاب کنید تا نور کافی داشته باشید. در صورتی که منبع نور اصلی شما فلاش است و در بزرگنمایی ۱:۱ عکاسی میکنید، بهتر است از سریعترین سرعت شاتری که با فلاش تطبیق دارد استفاده کنید(معمولا ۱/۲۰۰ یا ۱/۲۵۰ ثانیه) از دیافراگم f/16 یا f/22 استفاده کنید.
۵-قدرت فلاش خودتان را روی ۱/۴ تنظیم کنید و ایزو خودتان را هم به صورت دستی روی مقداری ثبت کنید که سوژههای معمولی را به خوبی نوردهی کند.
۶-فلاش دوربین را روی حالت دوباره به حالت اتوماتیک (TTL) برگردانید. با اینکه فلاش روی اتوماتیک تنظیم شده است، شما میدانید که به خاطر مرحله ۵، همیشه با حدود ۱/۴ قدرت کار میکند.
۷-برای اینکه نوردهی دقیقی داشته باشید، باید میزان جبران نوردهی فلاش خودتان را تنظیم کنید. بسته به فلاشی که استفاده میکنید، طبیعی است که از جبران نوردهی فلاش +۲ یا +۳ در عکاسی ماکرو استفاده کنید.
۸-در این نقطه، تنها تنظیم خودکاری که استفاده میکنید، فلاش خودکار است که خودش را بسته به بازتاب سوژه تنظیم میکند. تمام تنظیمات دیگر مانند دیافراگم، سرعت شاتر و ایزو ثابت خواهند بود و نگران تغییر آنها نباشید.
۹-دوربین خودتان را روی یک مونوپاد قرار دهید. مواظب باشید که سهپایه از لحاظ ارتفاع با سوژه شما تداخل نداشته باشد.
۱۰-سوژهای پیدا کنید که با فاصله کافی از شما قرار داشته باشید.
۱۱-به اندازهای عقب و جلو بروید که سوژه شما واضح باشد. سپس چند عکس بگیرید تا مطمئن باشید یک عکس واضح دارید.
۱۲-در مرحله ویرایش، به نقاطی که ناشی از گرد و غبار است رسیدگی کنید و دیگر کاری نخواهید داشت.
مطالعه بیشتر: نسبت بزرگنمایی لنز در عکاسی ماکرو چیست و چرا اهمیت دارد؟
در اینجا یک چکلیست مشابه برای عکاسی کلوزآپ با بزرگنمایی پائین، بدون فلاش برای شما آماده کردهایم.
۱-حالت دوربین را روی aperture-priority تنظیم کنید و دیافراگمی انتخاب کنید که عمق میدان مطلوب خودتان را به شما بدهد. در صورتی که میخواهید پسزمینه شما تار باشد، دهانه دیافراگم خودتان را بین f/2.8 تا f/5.6 تنظیم کنید.
۲-ایزو خودکار را روشن کنید و حداقل سرعت شاتر را روی ۱/۴۰۰ ثانیه تنظیم کنید. حداکثر ایزو را روی ۳۲۰۰ تنظیم کنید. با این روش سرعت شاتر شما فقط هنگامی پائینتر از ۱/۴۰۰ ثانیه خواهد آمد که در یک محیط خیلی تاریک باشید. با این روش، تاری تصویر ناشی از حرکت به صورت محسوسی کاهش خواهد یافت.
۳-در صورتی که سوژه شما خیلی سریع حرکت میکند، حداقل سرعت شاتر را روی ۱/۱۰۰۰ ثانیه یا ۱/۲۰۰۰ ثانیه تنظیم کنید. در این حالت ۱/۴۰۰ ثانیه برای فریز کردن حرکت کافی نمیباشد.
۴-ایزو را روی حالت پایه که در اکثر دوربینها ۱۰۰ میباشد، تنظیم کنید. احتمال اینکه ایزو خودکار، ایزو شما را روی مقداری بیشتر از این تنظیم کند، وجود دارد ولی شما هم باید مقدار پیشفرض را به اندازه ممکن کاهش دهید.
۵-اگر تصاویر شما خیلی روشن یا تاریک هستند، تنظیمات نوردهی خودتان را تغییر دهید.
۶-از فوکوس خودکار ادامهدار (AF-C یا Continuous Servo) در حالتی که نقطه فوکوس روی سوژه است استفاده کنید و عکس بگیرید. باز هم چند عکس پشتسرهم بگیرید تا شانس خودتان را برای گرفتن یک عکس کاملا واضح افزایش دهید.
مطالعه بیشتر:چه مواقعی از تکنیک انباشت فوکوس استفاده کنیم؟
خوشبختانه این مقاله به تمام سوالات شما در مورد بهترین تنظیمات دوربین برای عکاسی ماکرو جواب میدهد. با اینکه ماکروگرافی ممکن است یک ژانر پیچیده باشد، یکی از سوددهترین ژانرها هم است. شما میتوانید در یک روز معمولی، تصاویر فوقالعادهای در حیاط پشتی خودتان بگیرید و یا بیشترین استفاده را از باران و مه ببرید تا کلوزآپهای زیبایی ثبت کنید.
برای اینکه در این موضوعات استاد شوید، باید تمرین زیادی داشته باشید و هرکدام از زیرسبکهای ماکروگرافی نیازمندیهای متفاوتی خواهد داشت. اطلاعات زیادی وجود دارد که باید همه آنها را در ذهن داشته باشید. با این حال، اکثر آنها تنظیماتی هستند که یک بار اعمال میکنید و معمولا نیازی به تغییر ندارند. در صورتی نیز که درمورد بهترین تنظیمات عکاسی برای نوع خاصی از ماکروگرافی سوالی دارید، در کامنتها بپرسید.