6 نکته هنگام عکاسی از سوژه های متحرک

یکی از نکات اصلی عکاسی متحرک ،‌ استفاده از سرعت شاتر زیاد است. تا جایی که ممکن است باید تمام تنظیمات به‌صورت دستی ثبت شوند یا از تقدم شاتر استفاده شود تا برای تنظیم دیافراگم دردسر نکشید. اما حالت تمام اتوماتیک دوربین از پس عکاسی از چنین سوژه‌هایی برنمی‌آید؛ فرقی هم ندارد که سوژه‌ی متحرکتان، گلی باشد که باد آن‌ را تکان می‌دهد، چرخ‌وفلک و ترن شهربازی، یا دوچرخه‌ی در حال حرکت، به‌هرحال باید از این تنظیمات استفاده کنید:

۱) وضعیت S (نوردهی خودکار با تقدم شاتر)

در این حالت، شما سرعت شاتر را به‌صورت دستی تعیین می‌کنید و دوربین به‌صورت خودکار مقدار دیافراگم را، با توجه به محیط و سرعت شاتر تعیین می‌کند و نوردهی مناسبی را ایجاد می‌نماید. یعنی شما به دوربین می‌گویید که دقیقاً از چه سرعت شاتری می‌خواهید استفاده کنید و خود دوربین دیافراگم موردنیاز برای آن سرعت شاتر را برایتان انتخاب می‌کند.

۲)تنظیمات سرعت شاتر

در این حالت، پس از آن‌ که سرعت شاتر را تنظیم کردید، دوربین به‌صورت خود‌به‌خود یک مقدار برای دیافراگم مشخص می‌کند. اصولاً برای عکاسی از سوژه‌های متحرک، بزرگی دیافراگم باید زیاد باشد تا سوژه‌ی متحرک کاملاً شارپ ثبت شود به این ترتیب پس‌زمینه‌ی آن تا حد ممکن محو شده و حرکت سوژه به خوبی نمایان می‌شود.

سرعت مناسب شاتر هنگام عکاسی از سوژه متحرک

البته این انتخاب به‌سرعت ظاهری حرکت سوژه نسبت به دوربین بستگی دارد. منظور از سرعت ظاهری چیست؟  فرض کنید که یک ماشین در یک کیلومتری شما با سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت در حال حرکت است. خب مسلم است از آن فاصله دور، حرکت ماشین کند به نظر می‌رسد، اما اگر نزدیک جاده ایستاده باشید، عبور ماشین به‌سرعت اتفاق می‌افتد. هرکدام از این‌ حالات، به‌سرعت شاتر خاص خودش نیازمند است، که برای به دست آوردن این مقدار باید تجربه کسب شود.

اما اگر نمی‌توانید حدس بزنید که چه مقدار سرعت نیاز است، سعی کنید سریع یک عکس بگیرید و سرعت شاتر را نگاه کنید. اگر تصویر سوژه خیلی تار است، سرعت را کاهش دهید (در اینجا عدد سرعت را روی دوربین افزایش می‌دهید و مثلاً از ۲۵۰ به ۵۰۰ می‌روید، اما در واقع سرعت را از ۱/۲۵۰ ثانیه به ۱/۵۰۰ ثانیه کاهش می‌دهید)

مثلاً من خودم برای عکاسی از موتورسواری پدرم در سیزده‌بدر، شش بار عکاسی کردم و هر بار تنظیمات را دوباره تغییر دادم تا به‌سرعت موردنظرم رسیدم. برای راحتی کار در زیر چند مقدار سر انگشتی در انتخاب سرعت شاتر مناسب برای سوژه‌های عکاسی قرار داده‌ام که امیدوارم برایتان مفید باشند:

• عکاسی پرتره: ۳۰/۱ ثانیه
• عکاسی از اشخاص در حال راه رفتن: ۱۲۵/۱ ثانیه
• عکاسی از کودکان و حیوانات: ۲۵۰/۱ ثانیه
• عکس‌های پرتحرک و ورزشیِ: ۵۰۰/۱ ثانیه

مقاله مرتبط: آموزش عکاسی از ماشین؛ جامع‌ترین راهنمای عکاسی از خودرو

به طور کلی، در عکاسی متحرک برای ثبت تصویر حرکات بسیار سریع مثل حرکت چرخ ماشین، موتور و …سرعت شاتر از ۱/۱۰۰۰ثانیه و یا سریع‌تر، مناسب است. اما به خاطر داشته باشید که این سرعت‌های شاتر در موقعیت‌های مختلف ممکن است تغییر کنند. به عنوان مثال عکاسی از یک مسابقه بسکتبال از صندلی ردیف اول با صندلی ردیف بیستم مسلماً متفاوت خواهد بود. همچنین ماتی حرکت (motion blur) همیشه چیز بدی نیست و گاهی برای نشان دادن حس حرکت و پویایی در عکس لازم است، اما این مهم است که به طور صحیح و آگاهانه به کار گرفته شود.

توجه کنید که در حالت تقدم شاتر، اگر سرعت شاتر را افزایش دهید، دوربین دهانه‌ی دیافراگم را برای حفظ نوردهی مناسب باز‌تر می‌کند. وقتی مقادیر دیافراگم کم می‌شود، عمق میدان کاهش پیدا‌ می‌کند،‌ پس درنتیجه محدوده‌ی فوکوس در تصویر شده و چشم روی بخش کوچک‌تری متمرکز می‌شود که فقط یک قسمت را شارپ ثبت می‌کند و سایر موارد و پس‌زمینه،‌ تار می‌شوند. بنابراین با بالاتر بردن سرعت شاتر، باید مراقب باشید که موضوعات از نقطه‌ی فوکوسی شما خارج نشوند و شارپ بیفتند.

همچنین می‌توانید از یک روش متفاوت برای عکاسی متحرک استفاده کنید. روشی که در آن،‌ به جای بالا بردن سرعت شاتر، آن را کاهش می‌دهید تا موضوع متحرک موردنظر تار شود، به‌ این ‌ترتیب می‌توانید جزءبه‌جزء حرکات سوژه را ثبت کنید و تاری جهت‌داری در عکس به وجود آورید. چون با سرعت شاتر کند، تمام حرکات سوژه ثبت می‌شوند. در مورد سوژه‌های پررنگ و لعاب، استفاده از سرعت شاتر کم، عکس‌های هنری بی‌نظیری ایجاد می‌کند.

۳)افزایش سرعت شاتر با افزایش حساسیت ISO‌

با کاهش عدد دیافراگم (باز کردن دیافراگم) می‌توانید سرعت شاتر را افزایش دهید. یک دیافراگم باز، نور بیشتری را به داخل دوربین راه می‌دهد و امکان استفاده از سرعت‌های شاتر بالاتر را می‌دهد. اگر دیافراگم را در بازترین حالت خود انتخاب کرده‌اید و هنوز هم سرعت شاتر شما به‌قدر کافی زیاد نیست، احتمالاً آن موقع می‌فهمید که چرا عکاسان برای خرید لنز‌های «سریع» (لنزهایی که عدد دیافراگم آن‌ها ۲٫۸ یا پایین‌تر است) این‌قدر مشتاق‌اند.

اگر در محیط‌های پرنور  یا طول روز، عکاسی نمی‌کنید؛ ممکن است نتوانید با مقادیر کم ایزو سرعت شاتر دوربین را بالا ببرید. حتی اگر دهانه‌ی دیافراگم تا حداکثر باز شود نیز نمی‌توانید سرعت شاتر را زیاد کنید. در این صورت می‌توانید حساسیت دوربین یا ایزو (ISO) بیشتری را انتخاب کنید تا دوربین با حساسیت بیشتری محیط عکس بگیرد. وقتی هم دوربین نور بیشتری دریافت کند، می‌توانید از سرعت‌های شاتر بالاتر استفاده کنید.

گاهی اوقات هم ممکن است بتوانید از تغییر حساسیت خودکار استفاده کنید. در این حالت دوربین هر زمان نتواند دیافراگم را به مقدار کافی باز کند و احساس کند نور کم است، به طور خودکار حساسیت را بالا می‌برد. البته افزایش مقدار ISO، واقعاً نویز زیادی تولید می‌کند، اما خب عکسی که نویز زیادی دارد، بهتر از یک عکس تار است.

عدم استفاده از فلاش از سوژه متحرک در تاریکی

متأسفانه استفاده از فلاش عکاسی از موضوعات متحرک را سخت می‌کند. اول اینکه فلاش در حالت خودکار زمان زیادی برای بررسی صحنه لازم دارد که زمان عکاسی را کند کرده و با کمی وقفه یک سوژه ثبت می‌کند.

پس نمی‌توان از آن برای عکاسی از سوژه‌های متحرک که هرلحظه ممکن است یک حرکت پیش‌بینی‌ نشده انجام دهند استفاده کرد. و نکته دوم اینکه فلاش برد محدودی دارد، پس اگر شما با سوژه فاصله زیادی دارید، وقت خود را با استفاده از فلاش تلف نکنید.  سوم اینکه به یاد داشته باشید حداکثر سرعت شاتری که می‌توانید با اغلب فلاش‌ها استفاده کنید  به‌صورت پیش‌فرض، حدود ۲۰۰/۱ ثانیه است که برای ثبت سوژه‌های خیلی سریع مثل حرکت لاستیک ماشین و چرخ دوچرخه و موتور، اصلاً کافی نیست. بنابراین اغلب نمی‌توانید از فلاش در عکس‌برداری از سوژه‌های خیلی سریع استفاده کرد.

۴)عکاسی پیاپی

فرض کنید می‌خواهید، صحنه‌ی شیرجه‌ی یکی از اقوام را در دریای خزر یا رودخانه‌ی جاجرود ثبت کنید. در این حالت حتی اگر با حالت تک عکس و سرعت شاتر زیاد عکس بگیرید، شاید عکس خوبی از آب درنیاید یا فرصت ثبت ناب‌ترین بخش شیرجه از دستتان برود. در این صورت باید از حالت های پیوسته یا متوالی استفاده کنید تا بتوانید از تمامی حرکات به صورت پشت سرهم عکس بگیرید.

در دوربین Nikon D5300 (و همچنین اغلب دوربین‌های دیگر نیکون) حالت متوالی یا پیوسته (continuous) و حالت کم‌سرعت (low) و پرسرعت (High) دارد که می‌توانید از آن‌ها با توجه به‌سرعت حرکت سوژه استفاده کنید. با استفاده از این حالت می‌توانید تمام حرکات یک شخص (یا یک سوژه متحرک) را در یک عکس به‌صورت پی‌درپی ثبت کنید.

فقط کافی است که دکمه‌ی شاتر را فشار دهید و نگاه دارید و عکاسی کنید. در نیکون D5300 تا زمانی که دکمه‌ی شاتر را نگه‌داشته اید، حالت متوالی کم‌سرعت، عکس‌ها را با سرعت سه فریم در ثانیه ثبت می‌کند و حالت متوالی پرسرعت عکس‌ها را تا حدود پنج فریم در ثانیه ثبت می‌کند و عکاسی انجام می‌شود.

در این مورد شما نباید از فلاش استفاده کنید  وگرنه بعد از فشار دادن دکمه‌ی شاتر، فقط یک حرکت سوژه را ثبت می‌کنید. شارژ شدن فلاش زمان زیادی طول می‌کشد و وقتی یک عکس را می‌گیرید، دوربین صبر می‌کند تا فلاش شارژ شود، برای همین هم دقیقاً مانند حالت عکاسی تک عکس، عکس‌ها به کندی و تک‌به‌تک ثبت می‌شوند.

۵)زمان استفاده از فوکوس خودکار

برای عکاسی از سوژه‌های خیلی سریع، سعی کنید که از فوکوس دستی استفاده کنید چون در فوکوس خودکار، زمان زیادی طول می‌کشد که دوربین موضوع موردنظر را تشخیص داده و فوکوس کند. فوکوس خودکار زمان کمتری برای پیدا کردن موضوع موردنظر صرف می‌کند. اما اگر می‌خواهید حتماً از فوکوس خودکار استفاده کنید، این دو تنظیم را در آن اجرا کنید تا بهتر عکاسی کنید:

-مود منطقه‌ی فوکوس خودکار یا (AF-area) را به یکی از تنظیمات داینامیک منطقه‌ای تغییر دهید.

-مود اتو فوکوس را به مود AF-C( فوکوس خودکار متوالی) تغییر دهید.

با این تنظیمات، دوربین دقیقاً روی سوژه‌ی موردنظر فوکوس می‌کند اما نقاط اطراف سوژه را نیز بررسی می‌کند تا اطلاعات لازم برای فوکوس روی آن را به دست آورد و حرکت بعدی موضوع موردنظر را تشخیص داده و پیش‌بینی کند. در این تنظیمات، فوکوس به‌صورت متوالی تا زمانی که عکس را بگیرید با محیط و حرکات سوژه تعدیل می‌شود.

۶)کادر عریض‌تر برای سوژه های متحرک

نمای مدنظر را بافریم عریض‌تری عکاسی کنید تا دیگر نگران خارج شدن سوژه از فریم خود نباشید. چون در مورد موضوعات و سوژه‌های متحرک، حفظ سوژه در کادر کمی سخت‌تر است و ممکن است گاهی اوقات از کادر صفحه‌ی نمایشگر خارج شود. نگران حاشیه‌ی اضافه‌ی دور عکس نباشید. بعداً در فتوشاپ می‌توانید خیلی راحت حاشیه‌ی اضافه‌ی آن را کات کنید.

استفاده از این تکنیک‌ها برای عکاسی متحرک و سریع واقعاً کارآمد است،‌ اما استراتژی‌های عکاسی متحرک با آموزش دوربین Nikon D5300، برای استفاده در عکاسی پرتره یا کودکان و حیوانات کوچک نیز به کار می‌رود و می‌توانید از این روش‌ها برای این موارد نیز استفاده کنید.

این سوژه‌ها حتی اگر حرکتی نداشته باشند (مثلاً نپرند، ندوند و جست‌وخیز نکنند) باز هم عکاسی از آن‌ها درست قبل از شروع حرکت خیلی سخت است.  پس به‌محض یافتن سوژه، دوربین D5300 خود را آماده کنید و آن‌ را در مود متحرک قرار داده و با استفاده از این تکنیک‌ها عکاسی متحرک کنید. فراموش نکنید که می‌توانید از کتابچه فارسی راهنمای دوربین D5300 نیز استفاده کنید. در این راهنما تمامی موضوعات مرتبط با این دوربین بررسی و تشریح شده است.

اگر به آموزش عکاسی علاقه دارید باید این مژده را به شما بدهیم که دوره‌های آکادمی نورنگار توسط برترین و برجسته‌ترین اساتید مطرح برگزار می‌شوند. شما می‌توانید بر اساس میزان دانش فنی خود در دوره ی آموزش عکاسی مقدماتی ، آموزش عکاسی پیشرفته و یا آموزش عکاسی جامع یا همان صفر تا صد شرکت نمایید. آکادمی نورنگار تنها آموزشگاه عکاسی است که مدرک معتبری از سوی سازمان فنی و حرفه ای کشور به هنرجویان خود اعطا می‌کند؛ بنابراین اگر قصد مهاجرت نیز دارید می‌توانید مدرک خود را ترجمه کرده و از اعتبار آن در کشورهای خارجی نیز استفاده نمایید. در آکادمی نورنگار دوره آموزش فیلمبرداری ، آموزش نورپردازی و تمام موارد مرتبط مانند ادیت و تدوین به سه حالت حضوری، آنلاین و دانلودی برگزار می‌شوند و می‌توانید از هر نقطه از جهان در این دوره‌ها مشارکت نمایید.