راهنمای روانشناسی رنگ ها

تفاوت رنگ های گرم و سرد چیست؟

­­­در روانشناسی رنگ ها با دو دسته رنگ ها گرم و سرد سرو کار داریم. رنگهای گرم شامل قرمز، نارنجی، زرد و رنگهای سرد شامل سبز، آبی و بنفش است.

• رنگ های گرم فعال‌ترند و بار احساسی بیشتری داشته و توجه مخاطب را جلب می‌کنند. به‌طورکلی، رنگ های گرم کمیاب‌تر از رنگ های سرد هستند، بنابراین تصویری که حتی یک جرقه کوچک از گرما داشته باشد، جلوه بیشتری دارد. به همین خاطر عکس‌های گرفته شده در هنگام غروب و طلوع آفتاب و در پاییز محبوبیت زیادی دارند.
• از طرف دیگر رنگ های سرد ملایم‌ترند آنها و در پس‌زمینه محو می‌شوند به‌ویژه اگر رنگ گرم در منظره ظاهر شود. به‌طورکلی، رنگ های سرد به‌اندازه رنگ های گرم توجه را به خود جلب نمی‌کنند. بیشتر طبیعت از رنگ های سرد ساخته شده است، اگرچه غروب و طلوع آفتاب می‌تواند حتی یک منظره آبی را به طلایی تبدیل کند.

با توجه به تاثیرگذاری رنگها در جلوه تصاویر، به‌عنوان یک عکاس باید با رنگ های مکمل آشنایی داشته باشید و بدانید که چگونه باید از آن‌ها در تصاویرتان استفاده کنید.

رنگ های اصلی در عکاسی

در ادامه رنگ های اصلی و احساسات هر رنگ را برایتان توضیح می‌دهیم به‌خاطر داشته باشید که تاثیر هریک از آنها بر احساسات بخش مهمی از عکاسی است.

رنگ قرمز در عکاسی

قرمز به عنوان یکی از نادرترین و قدرتمندترین رنگها در طبیعت، برای عکاسان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای یافتن رنگ قرمز در پاییز به دنبال برگ‌ها باشید. در سایر ژانرهای عکاسی، مانند پرتره، به‌خاطر داشته باشید که سوژه‌ای که از رنگ قرمز استفاده کند چه درلباس و چه در آرایش توجه را به خود جلب می‌کند.

رنگ نارنجی در عکاسی

در مقایسه با رنگ قرمز، نارنجی یکی از رایج‌ترین رنگ ها در طبیعت است. فقط رنگ غروب نارنجی نیست، رنگ قهوه‌ای هم که همیشه در طبیعت ظاهر می‌شود فقط کمی تیره‌تر از نارنجی است.

نارنجی طیف وسیعی از رنگ ها را دارد، از قهوه‌ای تیره درختان تا نارنجی روشن کدوتنبل. گرچه این رنگ به‌اندازه قرمز قوی نیست، اما نارنجی نیز یک رنگ منفعل نیست و توجه زیادی را به خود جلب می‌کند، به‌ویژه هنگامی که در پس‌زمینه سردتر قرار گیرد.

رنگ زرد در عکاسی

رنگ زرد درخشان ترین رنگ است، به ویژه هنگامی که به تنهایی ظاهر شود و نه ترکیبی از نارنجی یا سبز. زرد ترکیبی است که ما بیشتر در طبیعت می بینیم؛ حتی چمن سبز روشن و غروب های نارنجی تقریباً همیشه رنگ زرد را در خود دارند.

شن، برگ‌های پاییزی و حتی خورشید در ساعات خاصی از روز زرد روشن را دارند و در عکس‌هایی که هدف شما احساس هیجان است به‌خوبی تاثیرگذارند. زرد نیز مانند قرمز و نارنجی رنگی گرم است و هر زمان که ظاهر می‌شود چشم را به خود جلب می‌کند.

رنگ سبز در عکاسی

اگر چه آبی متداول ترین رنگ در طبیعت است، اما سبز رنگی است که ما بیشتر با آن ارتباط برقرار می کنیم. چشمان ما سایه های سبز را بیشتر از هر رنگ دیگری تشخیص می دهند. بنابراین، عکس های شما می توانند شامل سایه های مختلف تیره و روشن رنگ سبز باشند.

چون رنگ سبز نمایانگر دنیای زنده است، در ما احساس آرامش ایجاد می‌کند. از این نظر، سبز گرم‌ترین رنگ از بین رنگ های سرد است.

رنگ آبی در عکاسی

هنگام مشاهده رنگ آبی، فاصله های دور در ذهن ما تداعی می شود؛ مثلا مه در افق و آسمان آبی، هر دو نشانه مقاصد دور و حتی دست نیافتنی هستند. آبی تیره و آبی روشن احساسات متفاوتی را منتقل می کند. آبی تیره می تواند حسی منفی همراه با ترس را نشان دهد مانند یک ابر تیره و طوفانی ولی آبی روشن حس ملایم و خوش بینانه تری دارد. اما در کل هر دو را می توان خوش بینانه در نظر گرفت حتی ابر تیره هم بعد از طوفان با آرامش همراه است.

از رنگ آبی می‌توانید به‌عنوان تنها رنگ در یک تصویر آرام و عمیق یا زمینه‌ای برای جلب‌توجه یک رنگ گرم استفاده کرده و پیام‌های احساسی عکس را منتقل کنید.

رنگ بنفش در عکاسی

بنفش شاید نادرترین رنگی باشد که به شکل خالص خود در طبیعت دیده می‌شود، معمولاً فقط در غروب یا گل‌های بسیار خاص یافت می‌شود. رنگ بنفش در عکاسی احساساتی مشابه با رنگ آبی را منتقل کرده و در بسیاری مواقع در ترکیب با رنگ آبی در آسمان یا دریا دیده می شود.

رنگ بنفش احساس آرامش دارد؛ آرامشی دلپذیر و اغلب غیرمنتظره. اگر فرصتی برای عکاسی از نمایش این رنگ نادر، مانند شکوفه‌های گل‌های لوپین پیدا کردید، از آن حداکثر استفاده را ببرید. بنفش آن‌قدر غیرمعمول است که عکس‌های شما را متفاوت می‌کند.

هارمونی و روابط رنگ ها

نحوه تعامل رنگ ها با هم به‌اندازه هر رنگ اهمیت دارد. جهان واقعی دارای تنوع رنگی تقریباً بی‌پایان است. برخی از ترکیب رنگ ها در کنار هم اثر بهتری دارند. با کمی تمرین و حتی با ادیت می‌توانید به عکس‌های دلخواهتان برسید. با استفاده از پنل های روشنایی هوشمند RGB می‌توانید نورپردازی محیط تان را به‌آسانی انجام دهید.

رنگ های گرم و سرد

رنگ های گرم و سرد تفاوت زیادی داشته و هنگامی که هر دو نوع به وضوح در یک عکس ظاهر می شوند، تضاد رنگی قوی ایجاد می کنند که می تواند نقطه کانونی مورد توجه باشد.

استفاده از تئوری رنگ در عکاسی، یکی از موضوعاتی است که با آن می‌توانید عکسی فوق‌العاده را ثبت کنید. در نظریه رنگ های کلاسیک، مکمل هر رنگ سرد یک رنگ گرم است و برعکس. قرمز و سبز مکمل یکدیگر هستند. نارنجی و آبی و زرد و بنفش نیز همین‌طور.

یکی از بخش‌های مهم رنگ های مکمل این است که وقتی در کنار یکدیگر در عکس قرار می‌گیرند، تضاد ذاتی دارند، مشابه ترکیبی که سیاه‌وسفید را در کنار هم قرار می‌دهد. به‌عنوان‌مثال به‌عکس زیر نگاه کنید:

فقط دورنگ غالب در تصویر بالا وجود دارد، آبی و زرد نارنجی و آنها در چند منطقه مختلف تلاقی می‌کنند. یکی از مهم‌ترین آنها آسمان است، جایی که ابر گرم در پس‌زمینه سرد قرار دارد. در نسخه سیاه‌وسفید این عکس، فاصله بسیار کمی بین این دو وجود دارد و بنابراین توجه زیادی به قسمت بالای عکس جلب نمی‌شود. اما در نسخه رنگی، کنتراست قوی توجه را به سمت آسمان جلب می‌کند و آن را به عنصری بسیار مهم در ترکیب‌بندی تبدیل می‌کند.

برای یادگیری نحوه استفاده از رنگ های متفاوت، مقاله رنگ های متضاد در عکاسی را حتما مطالعه کنید.

رنگ هایی که انتخاب می‌کنید تأثیر عمده‌ای بر سبک شخصی شما دارند؛ بنابراین بهتر است اصول اولیه رنگ را درک کرده و از آن استفاده کنید.

با توجه به اهمیت روانشناسی رنگها،  همه کسب‌وکارها توجه ویژه‌ای به آن داشته و از تاثیر رنگ ها در هویت بصری خود در سایت، شبکه‌های اجتماعی و… استفاده می‌کنند. برای بهره‌برداری بهینه از این موضوع بهتر است با معنای رنگ ها در دنیای بیزینس آشنایی بیشتری پیدا کنیم.

هریک از رنگ ها احساس ویژه‌ای را منعکس می‌کنند مثلا قرمز نماد عصبانیت، آبی نماد اعتماد و سبز نماد سلامتی است. اما آیا نتایج روانشناسی رنگ ها موضوع ثابتی است و روی همه افراد تاثیر یکسانی دارد؟

این تصور کاملا اشتباه است و هر رنگ فقط یک احساس خاص و ثابت را روی افراد ایجاد نمی‌کند!

اکثر کسب‌وکارها از این موضوع آگاه نیستند و فقط کورکورانه از راهنماهای رنگ ها استفاده می‌کنند اما باید بدانید که استفاده از رنگ اشتباه می‌تواند به‌شدت آسیب‌زا باشد.

اگر از روانشناسی رنگ به‌درستی استفاده کنید، می‌توانید بر روند تصمیم‌گیری مخاطبان هدف خود تأثیر گذاشته و کاری کنید که طبق خواسته شما احساس و رفتار کنند. به همین خاطر روی آن تحقیقات زیادی انجام شده که در ادامه به مثال ها و توضیحات آن می پردازیم.

رنگ ها چگونه بر مغز ما تاثیر می‌گذارند؟

رنگ بر مغز انسان اثر گذاشته و در نتیجه بر احساسات ما نیز تأثیرگذار هستند. این اثرات می‌توانند فیزیکی هم باشند؛ تحقیقات نشان داده‌اند که رنگ و نور می‌توانند بر روحیه، ضربان قلب و خواب ما تاثیر بگذارند.

یک مثال جالب از این موضوع را می‌توان در زندگی روزمره مشاهده کرد. نور آبی و سبز (به عنوان مثال آسمان و طبیعت) در صبح ما را بیدار می‌کنند و به همین خاطر بسیاری از پزشکان و دانشمندان توصیه می‌کنند که قبل از خواب به صفحه موبایل که دارای نور آبی است خیره نشوید چون باعث بی‌خوابی می‌شود.

در سال 2015 نتیجه یک مطالعه نشان داد که رنگ آبی استرس و فشارخون را کاهش داده و ضربان قلب را کند می کند. بسیاری از کشورها از این تکنیک ها به نفع خود استفاده می کنند، به عنوان مثال، دولت توکیو از رنگ آبی در ایستگاه های قطار خود برای کاهش میزان خودکشی استفاده کرده است  و در نتیجه 74٪ خودکشی های کمتری داشته است. با این حال، این تحقیقات هنوز بی نتیجه است و دائماً توسط دانشمندان مختلف به چالش کشیده می شود.

اما با این حال همه بر سر این موضوع توافق کردند که رنگ بر فیزیولوژی، مغز و احساسات ما تاثیر می‌گذارد.

چگونه رنگ ها بر احساسات ما اثر می‌گذارند؟

اینکه ما در فصل بهار که رنگ های آبی، سبز و روشن در طبیعت ظاهر می‌شوند احساس شادی می‌کنیم و در فصل زمستان که اغلب چیزها خاکستری و تاریک‌اند، غمگین می‌شویم اثر رنگ ها بر احساسات را نشان می‌دهد.

رنگ ها همچنین روی احساسات ما و همچنین تصمیم‌های خرید ما اثرگذارند و به همین دلیل است که کسب‌وکارها از رنگ های مختلف استفاده می‌کنند. مثلا با رنگ قرمز شما را هیجان‌زده می‌کنند و یا با استفاده از رنگ آبی نشان می‌دهند که مورد اعتمادند.

بزرگ‌ترین افسانه در روانشناسی رنگها

رنگ ها به روش‌های مختلفی بر ما اثر می‌گذارند و همه افراد نسبت به یک رنگ واکنش مشابهی نشان نمی‌دهند.

یکی از بزرگ‌ترین تصورات غلط، قانون “آبی برای پسران و صورتی برای دختران” است، روشی که بسیاری از شرکت‌های خرده‌فروشی از آن استفاده می‌کنند. تحقیقات نشان داده‌اند که نوزادان و کودکان نوپا در واقع جذب رنگ های یکسانی (قرمز و آبی) می‌شوند و به‌ندرت تفاوت جنسیتی در رنگ ها وجود دارد، اما کسب‌وکارها همچنان افراد را بر اساس جنسیت تقسیم می‌کنند.

ایده آبی برای پسران و صورتی برای دختران توسط خرده‌فروشان ایجاد شد تا والدین را وادار کنند که لباس‌های جدیدی برای بچه‌های خود بخرند که متفاوت از اولین فرزندشان باشد.

صدها شرکت برند خود را صورتی یا آبی نشان داده‌اند زیرا به آنها گفته شده که مخاطبانشان این رنگ ها را ترجیح می‌دهند، درحالی‌که این موضوع اصلا درست نیست.

در صورتی که مطالعات بر وجود ارتباط رنگ و روحیه تاکید می‌کنند، هیچ شواهد قابل اعتمادی وجود ندارد که نشان دهد رابطه مستقیمی بین یک رنگ معین و یک احساس معین وجود دارد.

اگر می‌خواهید از روانشناسی رنگها به‌درستی استفاده کنید، باید بدانید که رنگها در 3 سطح مختلف بر ما تأثیر می گذارند.

• فرهنگ

به طور شگفت انگیزی معنای هر رنگ در فرهنگ‌های مختلف متفاوت است.قبل از انتخاب رنگ برای مخاطبان خود، حتماً فرهنگ آنها را بشناسید و بدانید که رنگ های مختلف برای هرکدام نشان‌دهنده چیست.

• به‌عنوان مثال، در دنیای غرب سفید بیشتر به‌عنوان یک رنگ خالص در مراسم عروسی و جشن‌ها دیده می‌شود، درحالی‌که در چین به‌عنوان رنگ عزاداری تلقی می‌شود.
• در فرهنگ غربی و ژاپنی، قرمز نماد خشم است در حالی که در هند خشم با رنگ سیاه نشان داده می‌شود.
• در فرهنگ ژاپن و هند بنفش نشان‌دهنده خرد است، در حالی که برای بومیان آمریکا از قهوه‌ای و در اروپای شرقی از رنگ آبی استفاده می‌کنند.
• عشق در فرهنگ‌های مختلف نیز رنگ های متفاوتی به خود می‌گیرد: قرمز برای غرب و ژاپن، سبز برای هندوها، زرد برای بومیان آمریکا و آبی برای آفریقایی‌ها.
• نمادگرایی

ترجیح ما برای یک رنگ خاص می‌تواند به احساسی که می‌خواهیم داشته باشیم و حتی نحوه به‌خاطر سپردن تجربیات خاص مربوط باشد.

در کنار فرهنگ، نمادهای مختلف را نیز به رنگ های مختلف اختصاص می‌دهیم. به‌عنوان مثال، برای برخی، رنگ زرد همیشه نشان‌دهنده خورشید است، برای برخی ممکن است نماد توقف چراغ راهنمایی باشد. سبز ممکن است به معنای “برو! ” و طبیعت برای برخی دیگر باشد. این نمادهایی که ما به هر رنگ وصل می‌کنیم تحت تأثیر فرهنگ و تجربیات ماست.

• تجربیات احساسی

تجربیات متفاوتی که در زندگی داشته‌ایم نیز بر نحوه درک رنگ تأثیر می‌گذارد. به‌عنوان مثال، رنگ آبی برخی از افراد را به یاد اقیانوس، آزادی، ساحل یا شاید حتی تعطیلات می‌اندازد و بعضی‌ها را به یاد یک تجربه غم‌انگیز، تنهایی و جدایی بیندازد.

برای اینکه ما رنگ های مناسب را برای مخاطبان خود انتخاب کنیم، باید آنها را بهتر بشناسیم، از کجا می‌آیند، به چه چیزی اعتقاد دارند و به چه چیزی اهمیت می‌دهند.

چگونه می‌توان رنگ های مناسب را برای مخاطبان خود انتخاب کرد؟

برای انتخاب رنگ هایی که بر بازدیدکنندگان کسب‌وکار شما تأثیر می‌گذارد، ابتدا باید تشخیص دهید که چه احساساتی بیشتر از همه بر مشتری شما اثرگذار است. شما ابتدا باید محرک‌های احساسی، نتایج جستجوی و دلیل واقعی خریدهای آنها را شناسایی کنید.

با فرض اینکه می‌دانید بر چه احساساتی باید تأکید کنید، باید موارد زیر را در نظر بگیرید:

داده‌های رفتاری

اولین کاری که باید انجام دهید این است که با استفاده از گوگل آنالیتیکس، رفتار بازدیدکنندگان خود را تجزیه‌وتحلیل کنید:

• موقعیت جغرافیایی آنها را مشخص کنید تا بتوانید فرهنگ‌های مختلف را بشناسید.
• زبان راهی عالی برای مشاهده تفاوت فرهنگ در کشورهای خاص است.
• سن و جنسیت که در ادامه بیشتر توضیح می دهیم.
• بررسی کلمات و اصطلاحاتی که افراد در سایت شما جستجو می کنند برای کشف نیازها و نگرانی های خاص آنها.

این معیارها به انتخاب رنگ مناسب برای مخاطبان خاص شما کمک می‌کند. به عنوان مثال، اگر می‌خواهید احساساتی مانند سرگرمی، هیجان و انرژی را نشان دهید، ممکن است به طور خودکار به سمت نارنجی و قرمز متمایل شوید، اما اگر مخاطب موردنظر شما ایرلندی یا آفریقای جنوبی باشد، این انتخابی اشتباه است.

 سن

تحقیقات نشان می دهد که ترجیحات رنگی افراد با افزایش سن تغییر می کند. رنگهای اصلی محبوب مانند قرمز و آبی در لیست اکثر افراد همیشگی هستند، اما ترجیحات نسبت به رنگ های دیگر مانند زرد، سبز و سایر رنگها بسیار تغییر می کند.

مثلا بعد از بلوغ، تمایل بیشتری به رنگ های طول موج کوتاه‌تر (آبی، سبز، بنفش) نسبت به رنگ های طول موج بلندتر (قرمز، نارنجی و زرد) ایجاد می‌شود. اگر مخاطبان شما به گروه سنی بسیار خاصی تعلق دارند، بهتر است این موارد را در نظر بگیرید.

 جنسیت

طبق تحقیقات، مردان رنگ ها و سایه‌های روشن را ترجیح می‌دهند، درحالی‌که زنان رنگ های ملایم را ترجیح می‌دهند. مردان رنگ آبی را به نسبت زنان بیشتر ترجیح می‌دهند و رنگ نارنجی برای زنان محبوبیت کمتری دارد.

نتیجه‌گیری

مطالعه تاثیر رنگها بر عواطف و تصمیمات انسانها، یکی از مهمترین مواردی است که هنگام فعالیتهایی همچون برندینگ و تبلیغات باید در نظر داشته باشید. اگر در حوزه عکاسی محصولات یا صنعتی در حال فعالیت هستید، روانشناسی رنگ ها در خلق تصاویری اثرگذار و منحصر به فرد، قطعا کمک کننده خواهد بود.