چرا این بیماری جدید که آمار مرگ و میر آن کمتر از آنفولانزای معمولی است تا این حد جدی گرفته شده است؟
همهگیری اقتصادی ناشی از ویروس کرونا
مخاطرات پزشکی COVID-19 هنوز در حال بررسی است و شرح آنها در این مقاله نمیگنجد. اما تا این لحظه تاثیر ویروس کرونا بیشتر اقتصادی بوده است تا پزشکی!
این ویروس به شکل جدی روی اقتصاد تاثیر گذاشته است و سقوط بازارهای بورس در سراسر دنیا نشانهی خیلی خوبی برای وجود همهگیری اقتصادیای (Economic Pandemic) است که باعث بروز نگرانیهای جدی در مورد تاثیر این مشکل جهانی جدید روی بازارهای مختلف و قبل از همه بازارهای چین شده است.
چین یک کشور خیلی مهم است. در سال 2018 این کشور حدود 16 درصد از اقتصاد کل جهان و حدود 28 درصد از کل خروجی تولیدی جهان را در اختیار داشت. به دلیل کاهش خروجی تولیدی به خاطر ویروس کرونا تولید کنندههای چینی در ماه فوریه یک رکورد جدید را در سقوط ارزش سهام ثبت کردند.
تولیدکنندههای وسایل بسیار زیادی از جمله ماشین و گوشیهای موبایل گرفته تا قطعات کوچکی که داخل تمام وسایل الکترونیکی مشاهده میکنید را تولید میکنند. به همین خاطر تعطیل شدن شرکتهای تولیدی در چین باعث بروز مشکلات جدی در سطح دنیا خواهد شد. حدود 5 میلیون شغل فقط وابسته به تولید دستگاههای اپل هستند و این شرکت نیز هشدار داده است که به دلیل شیوع بیماری نمیتواند به اهداف درآمدی خودش برسد. تخمین زده شده است که حدودا 760 میلیون نفر در چین به نوعی با محدودیت سفر روبرو هستند. برای مقایسه جالب است بدانید که این آمار دو برابر جمعیت کل آمریکا است.
تاثیر تعطیلی کارخانههای چینی به دلیل ویروس کرونا روی صنعت عکاسی دیجیتال
کاملا طبیعی است که کاهش تولید گوشیهای آیفون روی تمام بخشهای کارخانه آیفون تاثیر بگذارد. کارخانهی ژانگدو این شرکت روزانه حدود 500 هزار گوشی آیفون تولید میکنند و اپل نیز در هر سه ماهه حدودا صد برابر این مقدار را به فروش میرساند. این درصد تولید بیشتر از هر دوربین دیجیتال است اما در صنعت عکاسی نیز شیوع و فراگیر شدن ویروس کرونا احساس میشود.
برای مثال کارخانهی فوجیفیلم در چین پس از مدتهای طولانی تعطیل بودن در اواسط فوریه دوباره بازگشایی شد اما از آن زمان تابحال در حال فعالیت با ظرفیت کمتری است. این موضوع باعث بروز وقفه در تولید مدلهای X-T30 و X-T3 شده است و فوجی فیلم هم قادر نیست زمان ارسال X-T4 را به صورت دقیق اعلام کند.
البته موضوع فقط فوجی فیلم نیست. خیلی از تولیدکنندههای تجهیزات عکاسی دیجیتال بخشی از محصولات خودشان را در کشور چین تولید میکنند و اکنون تحت تاثیر تعطیلی صنعتی این کشور قرار گرفتهاند.
نمایندههای خیلی از شرکتهای عکاسی دیجیتال شرایط را نامشخص، غیرمطمئن و مبهم ارزیابی میکنند. در حال حاضر برخی از شرکتهای تولیدکنندهی دوربین و لنز که به کارخانههای چینی متکی هستند حتی به صورت دقیق نمیدانند که توان تولیدی آنها به چه میزان است. با شرایطی که دائما در حال تغییر است، قرنطینههای محلی و محدودیتهای سفر در چین اکثر دفاتر اصلی شرکتهای عکاسی در چین نمیتوانند تصویر دقیقی از اتفاقات در حال جریان در چین داشته باشند.
اکثر این شرکتها یک آرزوی یکسان دارند و آن هم این است که تاثیرات بلندمدت ویروس کرونا محدود باشد و اوضاع در چند هفتهی آینده واضحتر شود. اما دو ماه پس از شیوع ویروس کرونا واضح است که حتی برای افراد داخل چین نیز شرایط غیرواضح و مبهم است.
[relatedpost post=”132830″]
انتقال تولید از ژاپن به چین
شرکتهای ژاپنی از اواخر دههی 80 میلادی کارخانههای خود را به صورت کامل به چین منتقل کردند. اولین جرقهی این اتفاق نیز پیمان پلازا بود. پیمان پلازا یک توافقنامه بین فرانسه، آلمان غربی، ژاپن، ایالات متحده و بریتانیا برای تضعیف دلار آمریکا در برابر ین ژاپن و مارک آلمان بود. تاثیر این پیمان نیز ارزانتر شدن صادرات آمریکا و ایجاد یک دورهی رشد در ژاپن تحت عنوان «اقتصاد حبابی» بود.
متاسفانه پس از تلاشهای دولت ژاپن برای آرام کردن اوضاع این حباب منفجر شد و در دههی 90 میلادی وارد یک تورم و رکود طولانی شد که با عنوان «دههی گمشده» شناخته میشود. چند بحران اقتصادی داخلی دیگر که با رکود جهانی سال 2008 اوج گرفت باعث شد که خیلی از شرکتهای ژاپنی کارخانههای خود را به چین منتقل کنند تا هزینههای تولید را کاهش دهند.
در اوایل دههی 2010 اقتصاد چین به سرعت در حال رشد بود و هزینههای تولید نیز در این کشور افزایش یافت. همین موضوع باعث شد انتقال کارخانه به چین جذابیت زیادی نداشته باشد.
همین موضوع باعث شد کارخانههای ژاپنی از یک استراتژی که با عنوان «چین +1» شناخته میشد استفاده کنند و چندین کارخانهی مختلف در کشورهای جنوب شرق آسیا که هزینههای تولید کمتر است باز کنند. برای مثال فوجی فیلم علاوه بر کارخانههای چین و ژاپن چندین کارخانهی مختلف نیز در فیلیپین تاسیس کرده است. همچنین کانن و نیکون نیز علاوه بر چین و ژاپن در جنوب شرق آسیا هم فعالیت میکنند.
برخی تولیدکنندههای دوربین نیز هیچگونه حضوری در چین ندارند. برای مثال الیمپوس فقط در ویتنام فعالیت میکند.
مشکل زنجیرههای تامین جهانی
ممکن است تصور کنید که این شرکتها در امان هستند اما حتی شرکتهایی هم که در کشورهای دیگر دنیا کارخانه دارند هم تحت تاثیر تعطیلی کارخانههای چین و قطع ارتباط تجاری معمول بین چین و ژاپن قرار گرفتهاند. این بدین دلیل است که چین بزرگترین صادرکنندهی دنیا و منبع اکثر لوازم واسط دنیا مثل قطعاتی است که داخل وسایل نهایی قرار میگیرند.
با وجود تقریبا بیش از 3 میلیون کانتینر باری که در حال حاضر داخل چین است و قرار نیست به زودی این کشور را ترک کنند خیلی از شرکتهایی که وابسته به این محصولات و قطعات هستند تحت تاثیر قرار میگیرند.
در زمان نگارش این مقاله کانن اعلام کرد که تولیدات 5 کارخانهی خود در ژاپن را که به ساخت دوربینهای SLR، لنز و تجهیزات نظارتی مشغول هستند را به دلیل کمبود قطعات مصرفی از چین به حالت تعلیق در میآورد. ریکو (Ricoh) نیز به همین دلیل بازگشایی خطوط تولید خودش در ژاپن را به تعویق انداخت.
به احتمال زیادی خیلی از محصولات و وسایلی که روی آنها برچسب «ساخت ژاپن» وجود دارد حاوی قطعات زیادی هستند که ساخت ژاپن نیستند. Roger Cicala از کمپانی LensRental در یک مصاحبه عنوان کرد که امروزه ساخت کشور X هیچ معنی خاصی ندارد.
یکی از این استثنائات شرکت سیگما است. شرکت سیگما یکی از معدود شرکتهای عکاسی دیجیتال است که تمامی محصولات خودش را داخل ژاپن تولید میکند. به گفتهی مدیرعامل این شرکت به همین دلیل مشکلات به وجود آمده در چین کمترین تاثیر ممکن را در حال حاضر روی تولیدات این شرکت دارند. با این وجود خیلی از تامینکنندههای ژاپنی سیگما چند کارخانه داخل چین دارند و قطعات موردنیاز خود را از این کارخانهها تامین میکنند. البته کازوتو یاماکی گفته است که تیم وی در حال پیدا کردن جایگزین برای این منابع است تا در صورت لزوم از آنها استفاده کنند. او امیدوار است که شرایط در یک یا دو ماه آینده واضحتر باشد.
تشخیص تاثیر بلند مدت ویروس کرونا و تعطیلی کارخانههای ژاپنی روی صنعت عکاسی دیجیتال کار غیرممکنی است. احتمال میرود در صورتی که ظرفیت تولید کارخانههای چینی برای یک ماه دیگر در همین اندازه باقی بماند، کارخانههای ژاپنی و کره جنوبی در سه ماههی اول 2020 با ضرر سختی روبرو خواهند شد.
البته امید میرود که اوضاع بهبود یابد و ظرفیت تولید نیز دوباره به حالت عادی برگردد. همچنین احتمالا ذخیرهی قطعات به شکلی است که از وقفهی طولانی مدت جلوگیری میکند. اما با این وجود هنوز هم این ریسک وجود دارد که با گسترش ویروس کرونا در دیگر کشورهای دنیا به خصوص کشورهای جنوب شرق آسیا ما شاهد بسته شدن کارخانههای مختلف باشیم.
البته وقفهی زنجیره تامین مواد مصرفی تنها مشکل ایجاد شده توسط ویروس کرونا در کوتاه مدت یا میان مدت نیست. یکی دیگر از نگرانیها و البته مهمترین نگرانی شرکتهای تولید کننده تاثیر بلند مدت شیوع کرونا روی اقتصاد جهانی و تاثیر کوتاه مدت آن روی اقتصاد چین و کاهش خرید مصرفکنندههای چینی است.
[relatedpost post=”12371″]
در صورتی که مصرفکنندههای چینی دوربین نخرند چه اتفاقی میافتد؟
تولید حدود 30 درصد از کل خروجی اقتصادی چین را تشکیل میدهد و همانطور که میدانیم در حال حاضر تولید به صورت کامل تعطیل شده است. این موضوع خطرات بسیار بزرگی برای اقتصاد این کشور دارد که میتواند خبر خیلی بدی برای ژاپن باشد. در سالهای اخیر پس از اصلاحات متعدد چین به بزرگترین مصرفکنندهی کالا و خدمات تبدیل شده است. رشد طبقهی متوسط در چین نیاز کشور به مواد مصرفی و صنعتی با کیفیت ژاپنی را افزایش داده است. این موضوع نیز با توجه به تضعیف ین تقویت شده است.
در سال 2012 ژاپن بزرگترین شریک تجاری چین از لحاظ صادرات بود و در سال 2018، 9.2 درصد از کل واردات چین را ژاپن در اختیار داشت. به همین خاطر اقتصاد ژاپن به شدت تحت تاثیر اتفاقات چین است.
حتی قبل از ظهور ویروس کرونا شرکتهای ژاپنی تحت فشار تعرفههای آمریکا برای محدود کردن تجارت چین بودند. یکی از نمایندگان گروه مالی میتسوبیشی جنگ تجاری بین چین و آمریکا را «بزرگترین خطر برای اقتصاد ژاپن» معرفی کرد و اکنون هم شیوع ویروس کرونا کمک زیادی به این موضوع نمیکند. در ژانویه 2020 ارزش کلی صادرات ژاپن به چین 36% افت داشت.
چین امروزه یکی از بزرگترین بازارها برای دوربینها و لنزهای رده بالا است. امروزه که رشد خیلی زیادی در اکثر صنایع دیده نمیشود چین یکی از معدود کشورهایی در سراسر دنیا است که تولیدکنندهها در آن شاهد افزایش فروش بودهاند. برای مثال میدانیم که چین یک بازار خیلی مهم برای دوربینهای رده بالای سری GFX فوجی فیلم و همچنین لایکا است اما بازار چین برای تمام تولیدکنندهها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. کاهش فروش در چین و همچنین کاهش خرید توریستهای چینی از فروشگاههای سراسر دنیا مطمئنا تاثیر بسیار شدیدی روی این تولیدکنندهها خواهد داشت.
به گفتهی یکی از عوامل ارشد شرکتهای تولید دوربین که نخواست نامش فاش شود تولیدکنندهها امیدوار هستند تا ماه ژوئن که اوج فروش در بازار چین است اوضاع بهبود یابد. در عین حال اکثر نمایشگاههای تجاری دنیا تا حدودی به خاطر محدودیت سفر شرکتکنندههای چینی کنسل شده است. برای مثال نمایشگاه CP+ که قرار بود هفتهی آینده برگزار شود در حال حاضر کنسل شده است.
[relatedpost post=”131415″]
در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد؟
سوال اینجاست که در آینده چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ متاسفانه ما هیچ اطلاعی از این موضوع نداریم. حداقل انتظار میرود که عرضه چندین محصول مختلف به تعویق میافتد و ممکن است اکثر شرکتها نتوانند به موقع سفارشات خود را ارسال کنند. همچنین ممکن است شاهد این باشیم که تاریخ عرضهی محصولات مختلف به تعویق بیافتد. ما انتظار داریم که این موضوع بدترین حالت ممکن باشد.
اما در حال حاضر شاهد رخ دادن آن هستیم. چندین تولیدکنندهی کیف و تجهیزات نورپردازی که در چین کارخانه دارند به مشتریان خود اعلام کردهاند که ممکن است ارسال سفارشات آنها به تعویق بیافتد و اواخر هفتهی گذشته نیز Peak Design طی یک ایمیل به مشتریان سه پایه مسافرتی خود اعلام کرد که ممکن است ارسال خریدهای آنها تا اواسط آوریل به تعویق بیافتد.
اکثر افرادی که برای نگارش این مقاله با آنها صحبت کردیم روی این موضوع تاکید داشتند که در حال حاضر شرایط به دقت در دست بررسی است. تمامی شرکتها به دقت در حال برنامهریزی هستند و اولویت اول تمامی آنها سلامتی و امنیت کارکنانشان در سراسر جهان است.
به یاد داشته باشید که بازار دوربین به شدت در برابر تغییرات مقاوم است. برای مثال هیچکدام از ما زلزله و سونامی 2011 را که باعث تعطیلی چندین ماههی کارخانهها در ژاپن شد را فراموش نکردهایم (که با خودگذشتگی کارگرها خیلی از کارخانههای آسیبدیده ظرف چند روز با ظرفیت محدود به فعالیت پرداختند.) در غیر این صورت بحرانهایی از این دست یادآور این هستند که دنیا خیلی کوچک است و ما چقدر خوششانس هستیم که اتفاقات بدی برایمان رخ نداده است.