EFCS و کاهش لرزش‌های ناشی از شک شاتر

در این مقاله ما در مورد تاثیرات شک شاتر و نحوه‌ی حذف کامل آن با استفاده از قابلیت EFCS صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

شک شاتر و تاثیرات آن روی کیفیت تصویر

با افزایش رزولوشن تصویر در دوربین‌های مدرن ما شاهد برخی مشکلات جدید هستیم. لنزهایی که قبلا کیفیت تصویر خوبی داشتند اکنون با عرضه‌ی دوربین‌های رزولوشن بالا عملکرد خیلی خوبی ندارند و کامپیوترها هم باید از سخت‌افزارهای قوی‌تری استفاده کنند تا بتوانند فایل‌های RAW با حجم بالا را مدیریت کنند، لرزش دوربین هم در تصاویری که کاملا زوم شده‌اند مشهودتر است.

مشکل آخر یک موضوع معمولا خسته کننده است زیرا عکاس‌ها در اکثر شرایط نمی‌توانند منبع مشکل را تشخیص دهند. با وجود اینکه تکنیک‌های نامناسب نگه داشتن دوربین، عدم پایداری سه پایه و باد معمولا دلیل لرزش تصاویر هستند اما یکی از دلایل لرزش که معمولا به فکر کسی نمی‌رسد شک شاتر است. افرادی که با دوربین dslr عکاسی می‌کنند می‌دانند که مکانیسم شاتر باعث لرزش دوربین می‌شود و به همین خاطر مواقعی که شاهد تصاویر تار هستند از تکنیک‌های خاصی مثل Mirror Up یا قابلیت‌هایی مثل تاخیر نوردهی دوربین استفاده می‌کنند تا لرزش‌های ناشی از مکانیسم آینه را کاهش دهند و یا حذف کنند.

با این وجود آینه‌ی دوربین تنها منبع لرزش دوربین که باعث خلق تصاویر تار می‌شود نیست. شک شاتر ناشی از باز شدن مکانیسم شاتر قبل از شروع نوردهی هم می‌تواند تحت شرایط ویژه به همان اندازه به تصاویر شما آسیب بزند. متاسفانه شک شاتر در تمامی دوربین‌هایی که از مکانیسم شاتر مکانیکی استفاده می‌کنند قابل مشاهده است و به همین خاطر ممکن است در دوربین‌های DSLR، بدون آینه و حتی برخی از دوربین‌های Point-And-Shoot نیز قابل دیدن باشد.

برای مثال نگاهی به عکس زیر بیاندازید:

با رزولوشن مخصوص وب در زمان استخراج و افزایش وضوح تصویر در لایتروم این عکس به نظر خیلی خوب می‌رسد اما زمانی که با زوم 100 درصد به عکس نگاه کنید تا تمامی جزئیات آن قابل دیدن باشد، مشاهده می‌کنید که عکس کاملا تار است. برگ‌ها کاملا غیرواضح هستند و شاخه‌های درخت‌ها نیز به ندرت قابل دیدن هستند.

از آنجایی که این عکس با سرعت شاتر 1/8 ثانیه و فاصله کانونی 170 میلیمتر با استفاده از یک لنز 70-200 میلیمتر زوم روی دوربین 45 مگاپیکسلی نیکون D850 گرفته شده است تاثیر شک شاتر به شدت در آن قابل مشاهده است و تصویر تقریبا بلااستفاده می‌باشد.

ممکن است برای شما سوال باشد که این تصویر بدون شک شاتر چگونه به نظر می‌رسد. برای درک این موضوع به عکس زیر که با همان دوربین گرفته شده است نگاه کنید.

تفاوت این دو عکس خیلی زیاد است و عکس قبلی بیشترین آسیبی است که شک شاتر می‌تواند به تصاویر شما وارد کند. البته نگران نباشید زیرا در تمامی عکس‌ها شاهد این موضوع نخواهید بود و شک شاتر تحت برخی شرایط خاص، مثل شرایطی که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد رخ می‌دهد:

• در برخی سرعت شاترهای خاص نسبت به فاصله کانونی لنز. در اکثر لنزها محدوده‌ی خطر از 1/2 ثانیه تا 1/50 ثانیه است.
• زمانی که از لنزهایی با فاصله کانونی طولانی (لنزهای تله فوتو و سوپر تله فوتو) و سرعت شاتر پائین استفاده می‌کنید (معمولا پائین‌تر از مقدار قانون متقابل)
• زمان استفاده از دوربین‌هایی با مکانیسم شاتر پر سر و صدا

بنابراین در صورتی که دوربین شما یک مکانیسم شاتر کنترل شده دارد و شما هم از سرعت شاترهای سریع و یا سرعت شاترهای خیلی آهسته‌ی طولانی‌تر از 1 ثانیه استفاده می‌کنید، احتمال بروز شک شاتر در تصاویر شما خیلی کم است. با این وجود در صورتی که دوربین شما از قابلیت EFCS پشتیبانی می‌کند شما می‌توانید تاری تصویر ناشی از شک شاتر را به صورت کامل از تصاویر خودتان حذف کنید. در ادامه نگاهی با جزئیات کامل به قابلیت EFCS خواهیم داشت.

[relatedpost post=”153178″]

EFCS چیست؟

یک شاتر مکانیکی معمولی از دو پرده با نام‌های پرده جلو و پرده پشت تشکیل شده است. پرده جلو در ابتدای نوردهی باز خواهد شد تا نور کافی به سنسور برسد و پرده پشت هم در پایان مدت زمان نوردهی بسته خواهد شد و مانع رسیدن نور به سنسور خواهد شد. در زمان عکاسی شما معمولا یک صدای کلیک می‌شنوید اما این موضوع معمولا به دلیل این است که نمی‌توانید صدای باز و بسته شدن هر دو پرده را در ابتدا و انتهای نوردهی بشنوید. در صورتی که سرعت شاتر را روی مقادیر طولانی‌تر از 1 ثانیه تنظیم کنید می‌توانید دو عدد صدای قابل تشخیص را بشنوید.

از آنجایی که پرده جلو در ابتدای نوردهی فعال خواهد شد، لرزش‌های ناشی از آن ممکن است باعث لرزش دوربین و در نهایت تاری تصویر شود اما پرده‌ی پشت هیچوقت باعث لرزش تصویر نخواهد شد زیرا در انتهای زمان نوردهی فعال خواهد شد. این بدین معنی است که در صورتی که شما بتوانید لرزش ناشی از پرده جلو را از بین ببرید، می‌توانید به صورت کامل تاری تصاویر ناشی از مکانیسم شاتر را حذف کنید. اینجاست که استفاده از شاتر جلو الکترونیکی یا EFCS مزایای خودش را نشان خواهد داد.

با وجود EFCS نوردهی توسط دوربین به صورت الکترونیکی آغاز می‌شود و توسط پرده پشتی به شکل مکانیکی پایان خواهد یافت. این بدین معنی است که برای اینکه EFCS کار کند، باید پرده جلو از قبل باز باشد. در صورتی که با استفاده از حالت Live View روی دوربین DSLR در حال عکاسی باشید و یا با استفاده از دوربین بدون آینه عکاسی کنید، پرده جلو از قبل برداشته شده است و نور به صورت مستقیم به سنسور دوربین می‌رسد.

در چنین شرایطی می‌توانید از پرده جلویی باز شده نهایت استفاده را ببرید و نوردهی را به صورت الکترونیکی آغاز کنید. در نهایت نیز می‌توانید با استفاده از پرده شاتر پشتی به نوردهی خاتمه بدهید. اساس کار قابلیت EFCS هم به همین صورت است. با استفاده نکردن از پرده شاتر جلو می‌توانید شک شاتر را به صورت کامل از بین ببرید.

در صورتی که برای شما سوال است که EFCS تا چه اندازه روی تصویر تاثیرگذار است نگاهی به برش‌های زیر از دو عدد عکس پردازش نشده‌ی Raw بیاندازید:

همانطور که مشاهده می‌کنید در عکس سمت چپ که با سرعت شاتر 1/15 ثانیه و شاتر پرده جلو الکترونیکی خاموش گرفته شده است خیلی تار است اما عکس سمت راست که برای گرفتن آن قابلیت EFCS روشن شده است عکس ما کمی روشن‌تر است. در این مورد شک شاتر به اندازه‌ای زیاد بوده است که عکس سمت چپ به نظر خارج از فوکوس می‌رسد در حالی که اصلا اینطور نیست. در این مورد افزایش وضوح تصویر در زمان ادیت هم کمکی به اصلاح عکس نمی‌کند زیرا هیچ جزئیاتی داخل آن وجود ندارد.

EFCS در دوربین‌های DSLR در مقابل بدون آینه

از آنجایی که در دوربین‌های DSLR باید آینه قبل از رسیدن نور به سنسور برداشته شود، روش کار EFCS در دوربین‌های DSLR با دوربین‌های بدون آینه متفاوت است. حتی در صورتی که EFCS را داخل دوربین DSLR خودتان هم فعال کرده باشید بدون استفاده از برخی حالت‌های خاص دوربین مثل Live View یا Mirror Up نمی‌توانید از آن استفاده کنید زیرا باید قبل از هر چیز شاتر و پرده جلو را از مسیر خودتان برداشته باشید.

برای اطلاع از اینکه EFCS در دوربین شما در چه مواقعی کار می‌کند باید به دفترچه راهنمای دوربین مراجعه کنید. برای مثال در نیکون D810 قابلیت EFCS فقط در حالت Mirror Up فعال خواهد شد بنابراین تا زمانی که داخل این حالت قرار نگرفته باشید، باز هم شاهد شک شاتر خواهید بود. در نیکون D850 امکان استفاده از این قابلیت در حالت‌های Quiet و Quiet Continues هم وجود دارد. در دوربین‌های کانن هم در صورتی که با استفاده از حالت Live View عکاسی می‌کنید و قابلیت عکاسی با (Live View (Live View Shooting را فعال کرده باشید، EFCS هم به صورت پیشفرض فعال خواهد شد.

از آنجایی که در دوربین‌های بدون آینه هیچ آینه‌‎ای وجود ندارد و Live View همیشه روشن است، نیازی به برداشتن آینه ندارید. در صورتی که EFCS فعال شده باشد (به صورت پیشفرض در اکثر دوربین‌های بدون آینه فعال است)، دوربین نوردهی را به صورت الکترونیکی آغاز خواهد کرد و با کمک پرده شاتر پشتی به آن پایان خواهد داد.

در دوربین‌های بدون آینه استفاده از EFCS خیلی ضروری‌تر از دوربین‌های DSLR است زیرا اولین پرده شاتر مکانیکی از قبل باز است و در صورتی که دوربین نتواند نوردهی را به صورت الکترونیکی آغاز کند، پرده شاتر باید ابتدا بسته شود تا نور به سنسور نرسد و سنسور ریست شود. سپس دوباره شاتر باز می‌شود تا نوردهی آغاز شود. اساسا این بدین معنی است که شاتر دوبار درگیر می‌شود و به همین خاطر احتمال لرزش دوربین هم بیشتر خواهد بود.

در زمان عرضه‌ی A7R توسط سونی، قابلیت EFCS در آن وجود نداشت و به همین خاطر یک شاتر پر سر و صدا داشت و در زمان عکاسی با سرعت شاتر بالا باعث لرزش‌های زیادی می‌شد. برای درک بهتر این موضوع نگاهی به دو عکس زیر بیاندازید:

معایب EFCS

ممکن است از خودتان سوال بپرسید که چرا با وجود مزایای زیادی که قابلیت EFCS دارد چرا تمام دوربین‌ها از آن پشتیبانی نمی‌کنند و به شکل پیشفرض در آن‌ها فعال نیست. متاسفانه EFCS چندین عیب هم دارد. به دلیل اینکه طول می‌کشد تمام سنسور به صورت الکترونیکی فعال شود ممکن است برای عکاسی از رویدادهای سریع مشکل‌زا باشد. ممکن است سوژه در تصاویر شما تار باشد و یا عکس‌هایی که می‌گیرید کمتر یا بیشتر از مقدار نیاز نوردهی شده باشند.

در زمان استفاده از دیافراگم‌های بزرگ هم ممکن است شاهد اعوجاج در بوکه باشید و حتی در برخی موارد بخشی از تصویر هم برش بخورد. به همین خاطر خیلی از دوربین‌ها حداکثر سرعت شاتر دوربین را به 1/2000 ثانیه و حتی برخی اوقات کمتر نیز محدود می‌کنند. شاتر مکانیکی از این لحاظ خیلی سریع‌تر است و در صورتی که می‌خواهید از یک سوژه سریع با سرعت شاتر بالا عکاسی کنید (برای مثال عکاسی ورزشی یا حیات وحش) بهتر است EFCS را در دوربین بدون آینه خودتان غیرفعال کنید. این موضوع در دوربین‌های DSLR وجود ندارد زیرا زمانی که در حالت‌های تکی و پیاپی عکاسی می‌کنید، EFCS غیرفعال خواهد شد.

[relatedpost post=”123755″]

نحوه فعال‌سازی و عکاسی با EFCS

قبل از اینکه منوی دوربین را باز کنید، بخش زیر را مطالعه کنید تا متوجه شوید که دوربین شما از EFCS پشتیبانی می‌کند یا خیر. در صورتی هم که دوربین خودتان را در لیست زیر مشاهده نمی‌کنید، بهتر است دفترچه راهنمای دوربین خودتان را مطالعه کنید و یا با استفاده از گوگل این موضوع را جستجو کنید. سپس بسته به برند دوربین خودتان نحوه‌ی فعال‌سازی آن را بررسی کنید.

فعال‌سازی EFCS در DSLRهای نیکون

در صورتی که از دوربین‌های نیکون D7500، D500، D810، D850 یا D5 استفاده می‌کنید با مراجعه به مسیر Custom Setting Menu -> Shooting / display -> Electronic front-curtain shutter -> Enable می‌توانید این قابلیت را فعال کنید.

قابلیت شاتر پرده جلوی الکترونیکی را می‌توانید در منوی Custom Settings دوربین‌های DSLR نیکون پیدا کنید.

در دوربین‌هایی مثل نیکون D810 این قابلیت به صورت پیشفرض غیرفعال است و شما باید در منوی دوربین آن را فعال کنید.

پس از فعال‌سازی این قابلیت، شما باید در حالت‌هایی به عکاسی بپردازید که از EFCS پشتیبانی می‌کنند. در نیکون D7500، D500، D810 و D5 شما باید در حالت Mirror Up عکاسی کنید و در D850 هم شما باید از حالت‌های Quiet و Quiet Continues استفاده کنید تا امکان فعال‌سازی EFCS را داشته باشید. در نظر داشته باشید که رفتار Mirror Up با حالت EFCS تغییر خواهد کرد. در صورت درگیر کردن این حالت به جای اینکه فقط آینه برداشته شود، پرده اول هم برداشته خواهد شد.

فعال‌سازی EFCS در DSLRهای کانن

در صورتی که با هر کدام از دوربین‌های DSLR مدن کانن عکاسی می‌کنید، قابلیت EFCS هم در آن وجود دارد و به احتمال زیاد به صورت پیشفرض فعال شده است. شما می‌توانید این قابلیت را با مراجعه به مسیر Menu -> Live View Shooting Settings -> Live View Shooting -> Enable فعال کنید. در دوربین‌های پیشرفته‌تر مثل سری 5D شما یک قابلیت تحت عنوان Silent LV Shoot دارید که در بخش Shooting Menu قرار گرفته است.

قابلیت Silent LV Shoot کانن دو گزینه در اختیار شما قرار می‌دهد: Mode 1 برای عکاسی پی در پی و Mode 2 هم برای عکاسی تکی کاربرد دارد. زمانی هم که گزینه Disable را انتخاب کنید EFCS غیرفعال خواهد شد.

شما می‌توانید Mode 1 و Mode 2 را انتخاب کنید. در هر دو حالت EFCS روشن خواهد بود. تفاوت اصلی این دو حالت در این است که Mode 1 امکان عکاسی پیاپی را به شما می‌دهد اما Mode 2 فقط یک عکس تکی را ثبت می‌کند. در صورتی هم که گزینه Disable را فعال کنید، EFCS غیرفعال خواهد شد. در نظر داشته باشید که در DSLRهای کانن شما باید در حالت Live View قرار گرفته باشید تا بتوانید از EFCS استفاده کنید.

نکته: در صورتی که AF-C یا Quick Mode فعال شده باشد، EFCS به صورت پیشفرض غیرفعال خواهد بود. در صورتی که قصد دارید EFCS را فعال کنید باید در حالت AF-S عکاسی کنید. همچنین در صورت عکاسی با فلاش، EFCS هم غیرفعال خواهد شد.

فعال‌سازی EFCS در دوربین‌های بدون آینه سونی

در صورتی که یک دوربین بدون آینه سونی دارید، باید داخل منو یک گزینه تحت عنوان e-Front Curtain Shut را پیدا کنید که معمولا در زیرمنوی Sub قرار دارد و باید آن را روی On قرار دهید. در برخی دوربین‌های مثل A9 نیز این قابلیت در بخش Shooting Menu قرار خواهد داشت.

[relatedpost post=”148429″]

دوربین‌هایی که از EFCS پشتیبانی می‌کنند

در صورتی که برای شما سوال است که دوربینتان از EFCS پشتیبانی می‌کند یا نه، در بخش زیر می‌توانید خلاصه‌ای از دوربین‌هایی که داخل بازار از این قابلیت پشتیبانی می‌کنند را مشاهده کنید:

نیکون

• نیکون D7500
• نیکون D500
• نیکون D810
• نیکون D850
• نیکون D5
• نیکون Z6
• نیکون Z7

کانن

• کانن EOS M / EOS M3 / EOS M5 / EOS M6 / EOS R
• کانن EOS 1000D/ 700D/ 1300D/ 750D/ 760D/ 800D/ 100D/ 200D
• کانن 40D / 50D / 60D / 70D / 80D
• کانن 6D و 6D Mark II
• کانن 7D و 7D Mark II
• کانن 5D Mark II / 5D Mark III / 5D Mark IV
• کانن 5DS و 5DS R
• کانن 1DX و 1DX Mark II

سونی

• Sony NEX-series above 5N
• Sony A6000 / A6300 / A6500
• Sony SLT cameras
• Sony A7 / A7 II / A7S / A7S II / A7R II / A7R III / A9

فوجی

• Fuji X-H1
• Fuji GFX 50S

المپیوس

• Olympus OM-D E-M5 II
• Olympus OM-D E-M1 / E-M1 Mark II

پاناسونیک

• Panasonic GM1
• Panasonic G85
• Panasonic G7
• Panasonic GH5 / GH5s

پنتاکس

• Pentax K-1
• Pentax K-1 II

در صورتی که دوربین شما از EFCS پشتیبانی می‌کند اما در لیست بالا قرار ندارد لطفا از طریق قسمت کامنت‌ها به ما اطلاع دهید تا آن را به لیست اضافه کنیم.