چرا باید در عکاسی به سایه‌ها توجه کنیم؟

مانند هر چیز دیگری، هنگامی که به دنبال سایه‌ها بگردید هم می‌توانید آن را ببینید. می‌توانید دوربین خودتان را بردارید و سعی کنید از سایه‌ها عکس بگیرید. این کار به شما کمک می‌کند که راحت‌تر به دنبال نور باشید و نور را ببینید. در ادامه این مقاله با اهمیت سایه در عکاسی بیشتر آشنا می شوید.

جوینده یابنده است

معمولا به عکاس‌های تازه‌کار توصیه می‌شود که به دنبال نور باشند و آن را ببینند. ولی برخی اوقات نمی‌دانند که برخی برای دیدن بهتر آثار نور باید به سایه‌ها نگاه کنند.

ما هنگام صحبت در مورد خط بین سایه و نور از کلماتی مثل سخت و نرم برای توصیف کیفیت نور استفاده می‌کنیم. هنگامی که خط بین نور و سایه واضح باشد و به خوبی دیده شود، می‌گوییم که نور سخت است و زمانی که تبدیل نور به سایه به آرامی انجام شود، گفته می‌شود که نور نرم است. برای این کار باید هم نور و هم سایه را ببینیم تا بتوانیم تفاوت نور سخت و نرم را تشخیص دهیم.

فصل‌ها و ساعات مناسب برای عکاسی از سایه

در اوایل پائیز و هرچقدر که به انقلاب زمستانی نزدیک‌تر می‌شویم، خورشید در پائین‌ترین حد خودش خواهد بود و بهترین زمان برای عکاسی از سایه‌ها خواهد بود. البته به جز فصل، زمان روز هم نقش مهمی در وضعیت سایه‌ها خواهد داشت. یکی از دلایلی که خیلی از عکاس‌ها اوایل صبح و اواخر روز را برای عکاسی انتخاب می‌کنند، علاوه بر ساعت طلایی، زاویه پائین نور و سایه‌های دراماتیکی است که ایجاد می‌کند. سایه‌ها را می‌توان در هر زمان دیگری هم پیدا کرد اما اندازه و مشخصات سایه بسته به زمان روز و سال متفاوت خواهد بود.

البته این موضوع فقط در مورد نور طبیعی صدق می‌کند ولی می‌توانید منابع نور مصنوعی را برخلاف نور خورشید کنترل کرد. شما می‌توانید شدت، رنگ، جهت و حتی با کمک شکل‌دهنده‌ها کیفیت نور را هم تغییر دهید. در مورد سایه‌ها هم به یاد داشته باشید که نرم/سخت بودن سایه به صورت مستقیم به ابعاد منبع نور نسبت به ابعاد سوژه بستگی دارد.

برای مثال سافت باکس سایه‌های نرمی تولید می‌کند زیرا اندازه‌ی نور را نسبت به سوژه بزرگ‌تر می‌کند. همچنین با نزدیک کردن منبع نور به سوژه هم می‌توانید سایه‌های نرم‌تری تولید کنید. با نگاه کردن به یک عکس و مطالعه سایه‌های آن می‌توانید موضوعات زیادی را متوجه شوید:

جهت نور

به جایی که سایه‌ها افتاده‌اند نگاه کنید. در این شرایط متوجه می‌شوید که منبع نور دقیقا خلاف جهت سایه و یا تاریک‌ترین قسمت سوژه قرار گرفته است.

شکل و فرم

نحوه تشکیل نور و سایه به ما اطلاعاتی در مورد شکل سوژه می‌دهد. عکاسی یک روش دو بعدی برای ثبت دنیای سه بعدی است و ما می‌توانیم با کمک نور و سایه به اشیاء مختلف عمق، ابعاد و فرم بدهیم. در صورتی که منبع نور در کنار دوربین قرار گرفته باشد و از یک تخم مرغ عکاسی کنید، به جز یک بیضی دو بعدی، هیچ نشانه دیگری از تخم مرغ نمی‌بینید. اما اگر نور را به شکلی حرکت دهید که با دوربین زاویه 45 درجه داشته باشد می‌توانید شکل واقعی تخم مرغ را مشاهده کنید. اگر هم نور را به زاویه 90 درجه منتقل کنید، باز هم به شکل بهتری می‌توانید تخم مرغ را ببینید.

صرف نظر از سوژه، جهت نور و قسمت‌هایی از آن که در سایه قرار دارند به ما کمک می‌کنند سوژه را بهتر تفسیر کنیم.

بافت

ما اغلب دوست داریم بافت سوژه و نحوه دیده شدن آن را کنترل کنیم. برای برخی سوژه‌ها می‌خواهیم تا جای ممکن روی بافت تصویر تاکید داشته باشیم. در این مواقع نور سختی که از کنار، پشت، بالا یا پائین سوژه به این می‌تابد می‌تواند با ایجاد قسمت‌های سایه و روشن بافت سوژه را افزایش دهد.

اما برخی اوقات، مثلا زمان گرفتن عکس‌های پرتره، کمترین بافت ممکن را می‌خواهیم. برای این کار می‌توانیم از منابع نور بزرگ، مثل سافت باکس یا خورشید در یک روز ابری استفاده کنیم تا کمترین بافت ممکن را در تصویر خودمان داشته باشیم.

مقاله مرتبط: تکنیک عکاسی سایه روشن؛ چگونه عکس کیاروسکورو بگیریم؟

احساس تصویر

چه چیزهایی در نور یا سایه قرار گرفته‌اند؟ چه قسمت‌هایی روشن و چه قسمت‌هایی تاریک هستند؟ سایه‌ها به چه شکل و کجا قرار گرفته‌اند؟ تمام این موضوعات به ما کمک می‌کنند احساس یک تصویر را به بیننده انتقال دهیم. احساس تصویر یکی دیگر از روش‌هایی است که می‌توان اهمیت سایه در عکاسی را درک کرد.

ما می‌توانیم از ترکیب نور و سایه هم برای عکاسی پرتره استفاده کنیم.

نورپردازی سه نقطه‌ای استاندارد روش خیلی خوبی برای عکاسی پرتره است اما در مواقعی که می‌خواهید شکل، فرم یا بافت صورت سوژه را نشان دهید و یا یک پرتره احساسی‌تر ایجاد کنید، باید به سراغ نورپردازی‌های احساسی‌تر و به صورت خاص نحوه ارتباط نور و سایه بروید.

رنگی یا سیاه و سفید؟

اگر تا به حال به عکاسی سیاه و سفید پرداخته باشید، به احتمال زیاد می‌دانید که یکی از دلایل برتری این سبک عکاسی نسبت به عکاسی رنگی این است که بدون وجود حواس‌پرتی‌های مربوط به رنگ، در عکس‌های تک رنگ توجه بیشتری به خطوط، بافت و تون تصویر می‌شود.

زمان عکاسی از سایه هم ممکن است شما به دنبال چنین چیزی باشید. بنابراین می‌توانید برای عکاسی از سایه و بررسی اهمیت سایه در عکاسی هم به سراغ عکاسی سیاه و سفید بروید زیرا این دو به صورت مکمل یکدیگر عمل می‌کنند.

سایه به عنوان سوژه

تمام عکس‌ها متشکل از نور و سایه هستند و یک عکاس خوب سعی می‌کند از هر دو مورد استفاده کند تا کیفیت عکس‌های خودش را افزایش دهد. اما برخی اوقات به جای اینکه از سایه به عنوان یکی از عناصر تصویر استفاده کنید می‌توانید از سایه به عنوان سوژه و تمرکز اصلی تصویر خودتان استفاده کنید.

همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد، شما چیزی که به دنبال آن هستید را می‌بینید و جستجو به دنبال سایه نیز روش خیلی خوبی برای درک اهمیت سایه در عکاسی است.

جستجو و دیدن سایه‌ها در عکاسی

اکنون همه چیز به شما بستگی دارد. می‌توانید دوربین خودتان را بردارید و به دنبال سایه‌ها بگردید. همیشه شنیده‌اید که گفته می‌شود باید به عنوان یک عکاس به دنبال نور باشید. موسس کوداک، جورج ایستمن می‌گوید:

«نور عکاسی را به وجود آورده است. نور را بپذیرید، آن را ستایش کنید و دوست داشته باشید اما بیش از هر چیز نور را بشناسید. آن را با تمام وجود خودتان بشناسید تا کلید عکاسی را بشناسید»

من با تمام وجودم این نصیحت را قبول می‌کنم اما توصیه می‌کنم در حالی که نور یا خیر را می‌شناسید، سعی کنید شر یا سایه‌ها را فراموش نکنید. این دو به صورت کامل به هم مرتبط هستند و دو روی یک سکه‌اند و هر دو باید پذیرفته شوند، ستایش شوند، دوست داشته شوند و شناخته شوند.

پس با توجه به اهمیت سایه در عکاسی اکنون می دانیم که تمرین عکاسی از سایه‌ها کمک می‌کند عکاس بهتری شوید زیرا زمانی که سایه را ببینید، نور را هم خواهید دید. علاوه بر نکات اموزنده ای که در این مطلب یاد گرفتید ما به شما پیشنهاد میدهیم که برای دیدن آموزش عکاسی رایگان به اکادمی نورنگار مراجعه نمایید