رایج‌ترین و مهم‌ترین اصطلاحات موسیقی که باید بدانید

دسته‌بندی اصطلاحات موسیقی

قبل از شروع بررسی رایج‌ترین و مهم‌ترین اصطلاحات موسیقی، باید به دسته‌بندی این اصطلاحات اشاره کرد. برخی از این عبارات به نام یک سری دستگاه‌های اصلی و کاربردی در صدا و موسیقی اشاره دارند. دسته دیگر به نام سازهای مختلف، تکنیک‌ها و مراحل کار موسیقی اشاره دارند. تمام این اصطلاحات برای یک موسیقی‌دان اهمیت زیادی دارد و باید با آن‌ها آشنا باشد.

اصطلاح موسیقی ADC

ADC مخفف عبارت Analog to Digital Convertor است. در نتیجه این عبارت به دستگاهی اشاره دارد که از آن برای تبدیل کردن سیگنال‌های آنالوگ به سیگنال‌های دیجیتالی استفاده می‌شود. اهمیت این دستگاه‌ها از آن جایی است که امروزه بسیاری از تجهیزات موسیقی تنها می‌توانند صداهای ضبط شده را به صورت دیجیتالی ذخیره کنند.

برای این منظور به دستگاه ADC نیاز است تا بتوان سیگنال‌های آنالوگ را دریافت کرد و آن را به صورت دیجیتالی در این تجهیزات (مانند کامپیوتر) ذخیره کرد؛ بنابراین اصطلاح ADC یکی از رایج‌ترین اصطلاحات موسیقی مورداستفاده است که در واقع به یک دستگاه اشاره دارد.

اصطلاح ADR

یکی دیگر از مهم‌ترین اصطلاحات موسیقی، عبارت ADR است که این کوتاه شده عبارت Automated Dialogue Replacement است. بعد از مرحله ضبط ممکن است به دلیل مشکلاتی که در صدابرداری به وجود آمده، کیفیت بخشی از صدا خوب نباشد و نیاز باشد بخش‌هایی از صدا که ضعیف هستند یا صدای مطلوبی ندارند، با یک صدای بهتر و باکیفیت‌تر جایگزین شود. به این کار در موسیقی ADR گفته می‌شود.

در نتیجه صدایی باکیفیت بالاتر، اما با همان حس و حال جایگزین صدای ضعیف خواهد شد. این فرایند خصوصا برای فیلم‌ها و کلیپ‌های موسیقی کاربرد دارد. انجام این کار به دقت بالایی نیاز دارد و از تجهیزات بسیار پیشرفته‌ای برای این منظور استفاده می‌شود. نکته مهم این که ADR با دوبلاژ تفاوت دارد و نمی‌توان این دو مورد را یکی دانست.

آمپلی فایر

یکی دیگر از پراستفاده‌ترین اصطلاحات موسیقی، اصطلاح آمپلی فایر است. این اصطلاح که مخفف آن AMP است، به دستگاهی اشاره دارد که می‌تواند سیگنال‌های تولیدی را قوی‌تر کرده و توان و دامنه آن‌ها را افزایش دهد. آن‌ها روی دستگاه قرار می‌گیرند و صدای خروجی را بر اساس سیگنال ورودی تنظیم کرده و خارج می‌کنند.

اساسا آن‌ها برای تقویت صداهای ضعیف کاربرد دارند و می‌توانند آن را به یک صدای قوی‌تر تبدیل کنند.

اصطلاح Attenuator

یکی دیگر از مهم‌ترین اصطلاحات موسیقی، اصطلاح Attenuator است که از نظر عملکرد و معنا، این دستگاه دقیقا بر خلاف آمپلی فایر است. این اصطلاح به معنی تضعیف‌کننده است که توان و دامنه سیگنال‌های صدا را کاهش می‌دهد.

در واقع این دستگاه موجب کاهش گین صدا می‌شود و این کار را با تقسیم کردن ولتاژ و سرکوب کردن کنترل شده فرکانس انجام می‌دهد.

معمولا از این دستگاه‌ها برای کاهش نویز موسیقی استفاده می‌شود و با آن فایل‌های ضبط شده را فیلتر می‌کنند.

اصطلاح DSP

DSP در واقع مخفف عبارت Digital Signal Processor است و کار آن همان‌طور که معنی می‌توان متوجه شد، پردازش سیگنال‌های دیجیتالی است. این دستگاه کاربردی می‌تواند با کمک گرفتن از یک سری فرمول‌های ریاضی، سیگنال‌های صوتی دیجیتالی را دست‌کاری کرده و آن‌ها را تغییر دهد.

این قطعه کاربردی را می‌توان در طیف وسیعی از سیستم‌های صدا مانند میکروفون‌ها، بلندگوها و دستگاه‌های استریم مشاهده کرد. این قطعه پردازشگر صداست و دقیقا مانند CPU در کامپیوتر عمل می‌کند.

داینامیک رنج (Dynamic Range)

Dynamic Range دامنه یا محدوده دینامیکی است که بیان‌کننده تفاوت بین کمترین و آهسته‌ترین صدای ممکن با بیشترین و بالاترین صدای ممکن را بیان می‌کند. درست مانند سکوت محض در یک محیط و صدای بلند یک ساز.

این محدوده برای موارد مختلف، متفاوت است. برای مثال برای موسیقی که در یک محیط اکوستیک پخش می‌شود، این محدوده 120 دسی بل است یا مثلا برای رادیو اف ام این محدوده 50 دسی بل است. ازاین‌رو بسته به نوع صدا، داینامیک رنج می‌تواند متفاوت باشد.

در عملیات فشرده‌سازی که در میکس و مسترینگ انجام می‌شود، باید این Dynamic Range در نظر گرفته شود.

[relatedpost post=”313915″]

Bi-Directional

یکی دیگر از اصطلاحات موسیقی پراستفاده، عبارت Bi-Directional است. این عبارت مربوط به میکروفونی است که صداها را از سمت جلو و عقب دریافت می‌کند و صدایی از طرفین به آن انتقال نمی‌یابد.

Bit depth

بیت دپت یا عمق بیت یکی دیگر از مهم‌ترین اصطلاحات موسیقی است. این عبارت نشان‌دهنده اندازه‌گیری دقت یک برنامه است. هرچه عمق بیت بیشتر باشد، خروجی صدا نیز دقیق‌تر است. به عنوان مثال، اجرای یک جلسه ضبط با 24 بیت به این معنی است که صدا دقیق‌تر از زمانی است که با 16 بیت اجرا می‌شد.

Buffer size

بافر سایز یکی دیگر از مهم‌ترین اصطلاحات موسیقی است. این عبارت بیان می‌کند که یک برنامه کامپیوتری در یک زمان چقدر داده را می‌تواند مدیریت کند. اندازه‌های بافر پایین‌تر تاخیر کمتری دارند، اما بیشتر مستعد خراب شدن هستند.

اندازه‌های بافر بالاتر تاخیر بیشتری دارند، اما کمتر مستعد خراب شدن هستند. قاعده کلی این است که اندازه بافر خود را هنگام ضبط تا حد امکان کم و هنگام میکس تا حد امکان بالا تنظیم کنید. این تنظیم را می‌توان در تنظیمات برگزیده DAW پیدا کرد.

Cardioid یا Unidirectional

این اصطلاح به معنی یک میکروفون یک طرفه با الگوی پیکاپ قلبی شکل است. به عبارت دیگر، میکروفونی که صداها را از جلوی خود می‌گیرد، اما در پشت آن صداها را دریافت نمی‌کند.

[relatedpost post=”252557″]

Bus

این مورد یکی از اصطلاحات موسیقی است که به یک گذرگاه برای پردازش و جهت‌دهی به سیگنال‌های صوتی اشاره دارد. به زبانی ساده‌تر، باس به معنی مسیری است که می‌توان از آن جریان الکتریکی را پیدا کرد. می‌توان هر سیگنالی که مد نظر است را به باس هدایت کرد تا مورد پردازش قرار گرفته و سپس به مقصد مورد نظر برسد.

برای مثال می‌توان خروجی میکسر صدا را به باس هدایت کرده که به آن master stereo bus گفته می‌شود. در هر دستگاه صوتی از عبارت باس استفاده می‌شود. برای مثال درام باس تمام سیگنال‌های میکروفون را از دستگاه‌های درام جمع آوری می‌کند.

کانال

یکی دیگر از اصطلاحات موسیقی، کانال نام دارد که تقریبا مشابه باس است. درست شبیه به باس، مسیری از طریق یک دستگاه صوتی را ایجاد می‌کند. به عنوان مثال، میکسرهای صدا دارای چندین کانال ورودی و خروجی هستند.

Clipping یا Peaking

این عبارتی است که برای مخدوش شدن یا مختل شدن صدا به کار می‌رود. این مورد از اصطلاحات موسیقی زمانی استفاده می‌شود که به یک کانال روی DAW یا تخته میکس حجم زیادی ارسال می‌شود. در کل باید برای جلوگیری از ایجاد برش، فضای کافی برای یک کانال را ایجاد کنید.

Condenser mic

این اصطلاح موسیقی به میکروفون خازنی اشاره دارد. میکروفونی که معمولاً در استودیوها با محدوده فرکانس زیاد و حساسیت بالا یافت می‌شود. ازاین‌رو این میکروفون را معمولا برای کارهای بسیار دقیق در نظر می‌گیرند. برای اطلاع از قیمت و خرید میکروفون خازنی به فروشگاه نورنگار مراجعه کنید.

[relatedpost post=”264955″]

Phantom power

این منبع 48 ولتی می‌تواند قدرت و ولتاژ لازم برای به کار انداختن میکروفون‌های خازنی را تامین کند. اکثر رابط‌های صوتی دکمه‌ای دارند که این نیرو را به میکروفونی که به آن نیاز دارد، ارسال می‌کنند.

Doubling

این مورد یکی از اصطلاحات موسیقی است که دو برابر کردن معنی می‌شود. در واقع در این فرایند یک قسمت چندین بار ضبط می‌شود تا به یک صدای ضخیم‌تر دست یابند.

Dynamic mic

میکروفونی که در تنظیمات استودیویی و زنده با محدوده فرکانس محدود و حساسیت کمتر یافت می‌شود. از این میکروفون برای کار با ابزارهای تهاجمی‌تر یا برای صداهایی بلندتر استفاده می‌شود.

[relatedpost post=”259584″]

دسی بل

دسی بل در واقع یک واحد لگاریتمی است که نسبت کمی بین دو مشخصه فیزیکی را تعیین می‌کند. دسی بل بعد ندارد. این اصطلاح در موسیقی یکای تراز فشار صدا را مشخص می‌کند. در خصوص تجهیزات صوتی مختلف نیز از یک واحد دسی بل استفاده شده است.

برای مثال روی یک میکروفون می‌نویسند 120 دسی بل. این بدان معناست که این دستگاه می‌تواند در نهایت تا 120 دسی بل فشار صوتی را تحمل کند. این میزان را نه فقط برای میکروفون، بلکه باید برای همه تجهیزات دی جی یا صوتی در نظر گرفت. اگر فشار صوتی از این میزان فراتر رود، صدایی با نویز و خدشه بالا خواهیم داشت و قطعا کیفیت پایین خواهد بود. پس هنگام خرید تجهیزات دی جی به این نکته توجه داشته باشید.

Headroom

یکی دیگر از اصطلاحات موسیقی Headroom نام دارد. این مورد مشخص‌کننده میزان حجمی است که یک کانال می‌تواند ناهمواری بگیرد. هر چه صداها بلندتر باشد، فضای Headroom کمتری نیز خواهد داشت. به عنوان مثال، اگر صدایی در اوج -5 dB باشد، 5 dB فضای سر دارد. اگر اوج آن در ۱- دسی بل باشد، ۱ دسی بل فضای سر دارد.

Latency

تاخیر یکی دیگر از اصطلاحات موسیقی است. این اصطلاح در یک حالت مربوط به میزان تأخیر بین ورودی و خروجی یک سیگنال می‌شود. در واقع با این کار در یک سیگنال صوتی چند ثانیه تاخیر ایجاد می‌شود. این تعویق معمولاً به تأخیری اطلاق می‌شود که وقتی کسی سعی می‌کند چیزی را ضبط کند، زمانی که افزونه‌های زیادی در جلسه وجود دارد، رخ می‌دهد. در این حالت صدای ضبط شده کمی دچار تاخیر می‌شود و در نتیجه در زمان پخش آن نیز کمی تاخیر وجود خواهد داشت. در نتیجه یک سری اکوهای صدا یا مواردی مشابه در صدای پخش شده ایجاد می‌شود.

DAC

شاید موقع خرید اسپیکر اصطلاح DAC به چشمتان خورده باشد. این عبارت در واقع نقطه مقابل ADC است. در نتیجه سیگنال‌های دیجیتالی را به سیگنال‌های آنالوگ تبدیل می‌کند. این دستگاه در واقع می‌تواند سیگنال‌های دیجیتالی را به سیگنال‌های آنالوگ تبدیل کند تا این اصوات از طریق اسپیکر یا هدفون و هندزفری به گوش ما برسند.

Layering

یکی دیگر از اصطلاحات موسیقی لایه‌بندی نام دارد. لایه‌بندی یعنی ضبط چندین نسخه از یک قسمت موسیقی که روی هم اجرا می‌شود. این فرایند در واقع کاری چندین برابر از فرایند doubling انجام می‌دهد.

Tape

رسانه‌ای که صدا قبل از انتقال به رایانه در اواسط دهه 80 روی آن ضبط می‌شد. درحالی‌که نوار از لحاظ فنی نسبت به ضبط دیجیتال دقت کمتری دارد، اما به دلیل گرما و تهاجمی که به صداهای ضبط شده روی آن می‌افزاید، موردتوجه قرار می‌گیرد.

Talkback

یکی دیگر از مهم‌ترین اصطلاحات موسیقی Talkback نام دارد. این نام میکروفونی است که در اتاق کنترل یک استودیو قرار دارد و به مهندس یا تهیه‌کننده اجازه می‌دهد تا با نوازندگانی که در استودیو در حال ضبط هستند، صحبت کند.

مونو و استریو

این دو مورد نیز از جمله رایج‌ترین اصطلاحات موسیقی هستند. این دو اصطلاح دقیقا بر عکس هم بوده و مونو به معنی صدایی است که به‌جای دو منبع تنها یک منبع دارد. در مقابل استریو به معنی صدایی است که به‌جای یک منبع، دو منبع دارد.

[relatedpost post=”312679″]

Omnidirectional

Omnidirectional یا omni به معنای میکروفونی است که صداها را از تمامی جهت‌ها دریافت می‌کند.

Sibilance

این مورد به صدای اس در کلمات و جملات اشاره دارد. در واقع این صدا معمولا در ضبط صدا مشکل‌ساز می‌شود، چرا که میکروفون‌ها کلمات دارای اس را بیشتر از بقیه طیف‌های فرکانسی دریافت می‌کنند. ازاین‌رو به روش‌هایی برای رفع Sibilance نیاز است که یکی از محبوب‌ترین آن‌ها، de-esser است.

Sensitivity

یکی دیگر از رایج‌ترین اصطلاحات موسیقی، Sensitivity است. حساسیت یعنی این که میکروفون چقدر صدا می‌تواند دریافت کند. هنگامی که سطح پیش تقویت کننده میکروفون افزایش می‌یابد، حساسیت نیز افزایش خواهد یافت. هرچه میکروفون حساس‌تر باشد، جزئیات و نویز پس زمینه بیشتری ضبط می‌شود.

Room tone

این اصطلاح به معنای صدا و طنین تولید شده در یک اتاق است.

Preamp

یکی دیگر از کاربردی‌ترین اصطلاحات موسیقی، واژه Preamp است. این عبارت در واقع معرف تقویت‌کننده‌ای است که سیگنال دریافتی از میکروفون را تقویت می‌کند. بدون وجود این قطعه پیش‌تقویت‌کننده، صدای میکروفون برای استفاده بسیار آرام است.

Proximity effect

Proximity effect یا اثر مجاورت به این معنی است که هر چه به میکروفون نزدیک‌تر شوید، فرکانس‌های پایین‌تری ضبط می‌شوند. این پدیده فقط در هنگام استفاده از میکروفون خازنی یا میکروفون نواری اتفاق می‌افتد.

Ribbon mic

یکی دیگر از اصطلاحات موسیقی، میکروفون ریبون است. این گزینه میکروفونی است که معمولاً در استودیوها با محدوده فرکانس و حساسیت بالا یافت می‌شود.

[relatedpost post=”167147″]

Distortion

این عبارت به معنی تغییر شکل موج است. البته این تغییر شکل موج‌ها در صداها معمولا به صورت ناخواسته اتفاق می‌افتد باید حذف شوند. بااین‌حال ممکن است دیستورشن در برخی از موسیقی‌ها، مانند موسیقی گیتار الکتریک به عنوان یک افکت مورد استفاده قرار بگیرد. در این مواقع به صورت عمدی با استفاده از نرم‌افزار یا یک سری از دستگاه‌ها، شکل موج تغییر داده شده تا افکت‌های زیبایی در موسیقی ایجاد شود.

این افکت جذاب یکی از کاربردی‌ترین‌ها در اجرای موسیقی است و از پدال افکت برای آن استفاده می‌شود.

Compression

Compression به معنای فشرده‌سازی است. در این فرایند حجم صداهای بلند کاهش می‌یابد یا این که صداهای آرام تقویت می‌شوند. در میکس و مستر به این فرایند DRC گفته می‌شود که در آن دامنه دینامیکی صداها فشرده می‌شود و به این ترتیب صدا کاهش خواهد یافت.

این فرایند در ضبط موسیقی و تنظیم آن بسیار رایج است. امروزه این قطعات سخت‌افزاری جای خود را به یک سری پلاگین‌های نرم‌افزاری داده‌اند که به کمک آن‌ها می‌توان کار فشرده‌سازی صدا را انجام داد. نرم‌افزار DAW یکی از این موارد است.

کنسول یا میکسر

یکی دیگر از اصطلاحات موسیقی بسیار پرکاربرد، اصطلاح کنسول یا میکسر است. کنسول میکس نیز نام دیگری است که به این دستگاه‌های الکترونیکی اطلاق می‌شود.

این دستگاه می‌تواند ترکیب، مسیردهی و مشخصات کانال‌های صدا را تغییر دهد. برای مثال این دستگاه می‌تواند ولوم، تنالیته و رنگ صدایی که از میکروفون‌ها وارد می‌شود را کنترل کند. همچنین از این دستگاه می‌توان برای سایر تجهیزات موسیقی و صوتی مانند سازها و تجهیزات موسیقی برقی نیز استفاده کرد.

میکسرها انواع مختلفی دارند که برای آشنایی با آن‌ها می‌توانید مقاله زیر را مطالعه کنید. همچنین برای اطلاع از قیمت میکسر و خرید آنها می‌توانید به وب‌سایت فروشگاه نورنگار مراجعه کنید.

[relatedpost post=”302700″]

Automation

این مورد از اصطلاحات موسیقی مربوط به فرایند میکس و تنظیم است. با این کار می‌توان در یک زمان خاص در یک آهنگ، یک برنامه به‌خصوص را تنظیم کرد. بسیاری از پلاگین‌ها قابلیت این اتوماسیون‌سازی را دارند.

Auxiliary track

به این عبارت، تراک کمکی نیز گفته می‌شود. این در واقع آهنگی است که روی آن صدا وجود ندارد. بااین‌حال صدا برای پردازش به آن ارسال خواهد شد.

Comping

یکی دیگر از اصطلاحات موسیقی مربوط به میکس و تنظیم صدا، عبارت Comping است. در این فرایند چندین برداشت مختلف از چند ساز در قالب یکی، با هم ترکیب می‌شود. در این فرایند بهترین قسمت‌های هر ضبط را کپی کرده و روی یک آهنگ می‌چسبانند. در نتیجه با این کار عملکرد آن ساز به بهترین شکل ممکن در خواهد آمد.

Crossfade

این اصطلاح درواقع بیانگر نوع خاصی از محو شدن است که در آن یک صدا محو می‌شود و صدای دیگری برجسته می‌شود. از این موارد هنگام ویرایش صدا استفاده می‌شود تا انتقال بین دو کلیپ صوتی به‌جای بی‌حرکتی، روان باشد.

Dithering

یکی دیگر از اصطلاحات موسیقی، Dithering است که به معنای اضافه‌کردن نویز سفید به ضبط برای کاهش اعوجاج در زمانی است که ضبط با نرخ بیت پایین‌تری صادر می‌شود. فقط در طول فرآیند مسترینگ از این فرایند استفاده می‌شود.

Dry sound

Dry sound به معنای صدای خشک است. منظور از این صدا، صدای پردازش نشده‌ای است که هیچ افکت و تنظیمی روی آن انجام نشده است.

Wet sound

صدای خیس دقیقا بر عکس صدای خشک است. این صدا در واقع یک صدای کاملا پردازش شده است. صدایی که تنها یک افکت روی آن اعمال شده است.

Fade

فید یا محو شدن به معنی افزایش و کاهش صدا در ابتدا و انتهای یک صدا یا یک آهنگ است. این فرایند نیز در تنظیم و میکس موسیقی و صدا کاربرد دارد.

Pan pot

این اصطلاح در واقع معرف کنترلی است که صدا را در بلندگوی چپ، بلندگوی راست یا جایی در بین آن قرار می‌دهد.

Plug-in

نرم‌افزاری است که در DAW از آن استفاده می‌شود و می‌توان با استفاده از آن صدای ضبط شده را پردازش کرد. این مورد نیز یکی از رایج‌ترین اصطلاحات موسیقی است که در مرحله میکس و تنظیم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

Sound processors

پردازش‌کننده صدا اصطلاح رایج دیگری در حوزه موسیقی است که به هر سخت‌افزار و نرم‌افزاری اطلاق می‌شود که صداها را پردازش کرده و تغییر می‌دهند. تغییر زیر و بم صداها، سرعت، بلندی یا تن صدا توسط این پردازنده‌های صوت انجام می‌شود.

Send

این اصطلاح به معنی یک تابع مسیریابی در داخل یک DAW است که به شما این امکان را می‌دهد تا یک کپی از یک فایل صوتی را به یک آهنگ کمکی تبدیل کرده و بدون این که تأثیری بر صدای فایل اصلی بگذارد، آن را ارسال کنید.

Bandwidth

پهنای باند یکی دیگر از اصطلاحات موسیقی است. این اصطلاح به معنی مقدار فضای در دسترس در طیف فرکانسی است که صداهای یک ساز در آن تولید می‌شود. به عنوان مثال، یک گیتار الکتریک متوسط ​​دارای پهنای باند 80 هرتز تا 5 کیلوهرتز است و نمی‌تواند صداهای بالاتر یا پایین‌تر از این فرکانس‌ها را تولید کند.

Equalization

Equalization یا EQ یک پردازشگر صدا است که می‌تواند فرکانس‌های خاصی را در یک صدا تقویت کرده یا این که آن‌ها را کاهش دهد.

Filter

این گزینه یکی از مشخصه‌های مربوط به EQ است که می‌تواند صداهای پایین یا بالای طیف فرکانس را قطع کند. این فیلترها به ترتیب شامل فیلترهای بالاگذر یا HPF و فیلترهای پایین گذر یا LPF می‌شود.

Masking

یکی دیگر از اصطلاحات موسیقی Masking نام دارد. ماسکینگ در واقع پدیده‌ای است که در آن درک فرد از یک صدا، تحت تأثیر حضور صدای دیگری قرار می‌گیرد. اساساً، اگر دو صدا در یک محدوده فرکانسی وجود داشته باشند، تشخیص این دو دشوارتر خواهد بود. برای این که سازهای خود را به خوبی در ترکیب قرار دهید، باید از ماسک کردن خودداری کنید.

خلاصه

همان‌طور که در این مقاله مشاهده کردید، اصطلاحات موسیقی طیف بسیار گسترده‌ای دارد. از مراحل ضبط گرفته تا فرایندهای میکس و تنظیم، تغییر و پردازش صدا، دستگاه‌ها و تجهیزاتی که در موسیقی مورد استفاده قرار می‌گیرند، برنامه‌ها و نرم‌افزارهایی که از آن‌ها استفاده می‌شود و … هر کدام طیفی از اصطلاحات را شامل می‌شوند.

در اینجا تنها برخی از مهم‌ترین اصطلاحات موسیقی مورد بررسی قرار گرفت. برای درک و آشنایی با تمام این اصطلاحات، خصوصا انواع اختصاصی‌تر آن‌ها بهتر است با توجه به نوع فعالیت و کاربرد موسیقی، رایج‌ترین اصطلاحات را جست‌وجو کرد و آن‌ها را یافت.