تاثیر جشنوارههای فرهنگی و هنری در اعتلای فعالیتهای خیرخواهانه و پایهگذاری فرهنگهای مردمی بر کسی پوشیده نیست. تعهد و وابستگی اقشار مختلف مردم به کشور و دغدغهمندی در مورد وقایع و حوادث مختلف باعث افزایش همدلی و اتحاد میشود. جشنواره عکس ایران من نورنگار، یکی از جشنوارههای مهم در زمینه ایجاد پیوندی عمیق بین هنرمندان و تاریخ و فرهنگهای مختلف کشور است. این جشنواره علاوه بر در کنار هم جمع کردن عکاسان خبره و استعدادهای نوظهور، بهدنبال گسترش فرهنگهای اصیل ایرانی است. این مهم در چهارمین دوره این جشنواره که در سال 1396 برگزار شد نمود پیدا کرد.
همزمانی دوره چهارم جشنواره با زلزله کرمانشاه
چهارمین دوره جشنواره عکس ایران من در آن سال در دو بخش ایران من و بناهای تاریخی و باستانی برگزار شد که در مجموع با استقبال بسیار خوب شرکتکنندگان، با ارسال 3770 اثر به دبیرخانه همراه بود. این جشنواره که با تکیه بر ثبت تصاویری از آثار باستانی، تمدن اصیل و ریشهدار و تاکید بر روی هویت ایرانی برگزار شد، یک تاریخچه زیبا از قابهای ماندگار را ثبت کرد. آثار ارسالی با یک نگاه ویژه که نسبت به اصالت ایرانی بودن و افتخار به ریشه و هویتی که نسبت به این خاک دارند گرفته شده بود، یک مجموعه جذاب از زیباییها و تاریخ غنی کشور را برجا گذاشت.
با اینحال چیزی که این جشنواره را تبدیل به یک نقطه عطف تاریخی کرد، همزمانی آن با زلزله کرمانشاه و خسارات ناشی از آن بود. این زلزله که در ابعادی وسیع و با آسیبهای بسیار برای مناطق خاصی از این استان همراه بود، تمام کشور، مخصوصاً افراد دغدغهمند را به تکاپو انداخت.
ریشه همدلی در فرهنگ ایرانی
مردم ایران در دنیا به اصالت و بزرگ منشی معروف هستند و این خصلت بهخوبی در وقایع و بلایایی که در کشور رخ میدهد، نمود پیدا میکند. کمکهایی که هموطنان از سرتاسر کشور برای کمک به مردم زلزلهزده و کاهش درد و مشکلات آنها جمع میکردند خیلی زود تبدیل به جنبشی عظیم شد.
تاثیر پویشهای مختلف، همکاری هنرمندان و افراد برجسته و همچنین همدلی تمام مردم کشور باعث شد تا نگاه کلی افراد به مقوله کمک کردن تغییر کند و در همین باب مسئولان برگزاری جشنواره عکس نورنگار هم بهفکر همیاری با این موج کمکها و ایجاد تاثیری هرچند کم افتادند.
برگزاری مراسمات مختلف مانند افتتاحیه و اختتامیه همیشه با هزینههایی همراه است و بسته به ابعاد و تعداد شرکتکنندگان این مراسمات میتواند پرهزینه هم باشد. علاوه بر بحث هزینهای، این مراسمات در باب معرفی و شناساندن یک جشنواره و یا رویداد به اقشار مختلف هم اهمیت دارد و مسئولین تاکید خاصی بر برگزاری هرچه بهتر افتتاحیه و اختتامیه دارند. اما در چهارمین دوره جشنواره عکس نورنگار، یک تصمیم ویژه باعث تغییر در این روند عادی شد.
در مراسم افتتاحیه دوره چهارم جشنواره عکس ایران من نورنگار، علاوه بر آغاز به کار نمایشگاه و شروع بازدید علاقمندان، جوایز افراد برگزیده این جشنواره هم اهدا شد و نفرات برتری از همان ابتدا معرفی شدند. با اینحال همزمانی این جشنواره با زلزله باعث شد تا مسئولین جشنواره درباره برگزاری مراسم اختتامیه تجدیدنظر کنند. در واقع هزینههای برآورد شده برگزاری مراسم اختتامیه جشنواره عکس نورنگار بهعلاوه مبلغی اضافه بر آن، با تصمیم هیات برگزاری برای کمک به مردم زلزلهزده کرمانشاه اهدا شد.
مصاحبه زنده دبیران جشنواره در همان سال
در همان سال با دعوت آقای افشانی و فروغی به برنامه مهمانخانه، درباره هدف این کمک و نحوه تخصیص هزینهها صحبت شد. در حین مصاحبه با اشاره به مبلغ اهدایی و جویا شدن دلیل این تصمیم، آقای فروغی به دغدغهمندی و مسئولیت افراد مختلف در قبال حوادث این چنینی اشاره کردند. ایشان با ضمن تاکید بر حزن و اندوهی که این واقعه بهوجود آورد تاکید کردند که هر مجموعه و فردی باید کمک کردن را جزئی از مسئولیت اجتماعی خود در نظر بگیرد و برای انجام این کار از هیچ تلاشی دست نکشد.
این تصمیم که با همفکری و همراهی هیات داوران و مسئولین برگزاری جشنواره گرفته شد و مبلغ اهدایی برای هزینه کرد در حیطه کمک به مردم آسیب دیده اهدا شد. اینکار با همکاری هنرمند عزیز کشور سرکار خانم الهام پاوهنژاد که اتفاقاً سفیر جامعه فرهنگ و هنر در کمک به مردم کرمانشاه بودند، انجام گرفت. در همفکری و همکاری که برای تخصیص صحیح این مبلغ انجام گرفت، این هزینه در غالب یک برگه چک به برنامه مهمانخانه اهدا شد تا با رساندن آن به دست خانم پاوهنژاد، مراحل کمک به مردم کرمانشاه تسهیل شود.
همچنین در تماس تلفنی که با خانم پاوهنژاد در طول این برنامه گرفته شد، با نگاه مثبتی که این حرکت در ایجاد فرهنگ و همکاری مردم میتوانست ایجاد کند، به نحوه تخصیص این هزینه هم اشاره شد. ساز و کار رسیدن این هزینه به دست مردم آسیب دیده با همکاری خانم پاوهنژاد و تیمهای حاضر در استان کرمانشاه و آسیب شناسی دقیق نقاط درگیر انجام شد و تصمیم کلی بر این بود که این مبلغ با تقسیم و تفکیک به مبالغ کوچکتر، به عنوان کمک هزینه در اختیار تعدادی از هموطنان که بیش از سایرین نیاز به کمک دارند اهدا شود.
خانم پاوهنژاد با تاکید بر این موضوع که خسارات وارده زلزله بر مردمان کرمانشاه، جدای از تخریب منازل و از دست دادن هموطنان، با از دست رفتن منبع درآمدی و کسب و کارها همراه بود. به همین دلیل تصمیم بر این شد که این مبلغ صرف هزینه بازسازی و کمک به افرادی شود که در زلزله با خسارتهای مالی در بخش کار و فعالیت خود مواجه هستند. هدف از این تصمیم هم کمک به راهاندازی مجدد بعضی کسب و کارها و ایجاد یک منبع درآمدی برای تعدادی از هموطنان آسیب دیده بود.
دنیای بدون مرز هنر
این تصمیم علاوهبر جنبه انسان دوستانه و دغدغهمندی که داشت، نشانه همدلی و همراهی جامعه عکاسی و هنرمندان این صنعت با مردم آسیب دیده بود. هنر و هنرمند زبان بدون مرز و محدودیتی دارد که در کمتر حرفهای این تاثیر دیده میشود و زمانیکه از آن در جایگاه و موقعیت درست استفاده شود، تاثیر دوچندانی خواهد شد. همانطور که نورنگار دغدغه خاصی درباره فرهنگ ایرانی و حفظ آثار و تمدن فاخر ایران زمین دارد، توجه به مشکلات روز جامعه و همراه شدن با موج مردمی، در راستای کمک به دیگر هموطنان، از دیگر هدفهای این مجموعه است.
شاید از منظر شهرت و شناخته شدن، برگزاری مراسمات و تبلیغات گسترده برای بهتر دیده شدن یک مجموعه بسیار اهمیت داشته باشد اما همان مجموعه و حتی کل کشور بدون مردمانش ارزشی ندارد. بههمین دلیل است که جا انداختن و همراه شدن با موج کمکهای انسان دوستانه برای مسئولین نورنگار اهمیت بالاتری نسبت به برگزاری مراسم پیدا کرد.
سخن پایانی
میتوان گفت تاثیر این تصمیم بیش از اینکه جنبهای هزینهای داشته باشد، در جنبههای فرهنگی و اجتماعی قابل بررسی است. شاید این هزینه دربرابر ابعاد حادثه رخ داده در آن زمان ناچیز بود اما بار مسئولیتی که تکتک افراد در قبال هموطنان خود دارند با همین کمکهای اندک کم میشود و قطره قطره، دریایی از مهر و عشق و همدلی به داد مردمان آسیب دیده سرزمینان میرسد.