کارخانه نیکون سال 1971 در فضایی بالغ بر 27000 متر مربع در یکی از قسمت های شمالی توکیو به نام توهوکو کارخانه Sendai را احداث نمود. اخیرا ما این شانس را داشتهایم از این کارخانه و خط تولید سری Z دوربین های نیکون بازدید کنیم. این دومین بازدید من از این کارخانه بود و با وجود اینکه نسبت به سال 2007 تغییرات زیادی داشت، امنیت آن هیچگونه تغییری نکرده بود؛ هیچکدام از خبرنگارهایی که در این تور حضور داشتند، اجازه عکاسی و یا یادداشت برداری نداشتند؛ تمامی عکسهای استفاده شده در این مقاله نیز توسط خود نیکون تهیه شده است؛ به همین دلیل ممکن است جزئیات موجود در این تصاویر، نسبت به تورهای قبلی ای که داشتهام از دقت کمتری برخوردار باشند.
همانطور که گفته شد، این کارخانه در سال 1971 تاسیس شده است و به جز یک وقفه سه هفته ای در سال 2011 که به دلیل زلزله اتفاق افتاد، این کارخانه بدون وقفه درحال کار بوده است. کارخانه نیکون با 352 کارگر دوربینهایی مانند دوربین حرفهای D5 را در کنار Z7 جدید و F6 که به عنوان یکی از دوربین های SLR حرفه ای نیکون شناخته میشود را تولید کردهاست.
قلب هر دوربینی که قابلیت تغییر لنز دارد، پایه لنز است. نیکون با استفاده از فلز برنج و فولاد ضدزنگ بدنه و پایه لنزهای سری F و Z را در این کارخانه نیکون تولید میکند. کارخانه نیکون برای ساخت پایه لنز دوربینهای حرفهای مانند D5، D850 و Z7 از فولاد ضدزنگ استفاده میکند در حالی که ترجیح میدهد برای دوربینهای مبتدی مانند D500 از فلز برنج استفاده کند.
این فلز نسبت به فولاد نرمتر است و کار با آن برای دستگاه آسانتر است ولی راحتتر تغییر شکل میدهد؛ به همین دلیل استفاده از آن در دوربین هایی سری Z که پایه آن ها فقط 16 میلیمتر است ریسک بالایی دارد. لنزهای زوم رده پائین نیکون هم از پایه پلاستیکی استفاده میکنند ولی در بقیه لنزها از پایه برنجی استفاده شده است.
تمامی پایه ها پس از تراشیدهشدن توسط دستگاه های تمام اتوماتیک CNC بازبینی میشوند.در تصویر یکی از پایههای فولادی سری Z را مشاهده میکنید. ابعاد داخلی این پایهها 55 میلیمتر است که خیلی پهنتر از پایههای سری F میباشد و تطبیقپذیری آن با لنزهایی که دیافراگم التراواید دارند بیشتر است. نیکون اعلام کردهاست که با وجود ورود پایههای سری Z به خط تولید، این شرکت به تولید پایههای سری F نیز ادامه میدهد.
در این تصویر قاب پشتی دوربین Z7 جدید را میبینید که به عنوان اولین دوربین رده بالای بدون آینه با لنز قابل تعویض شرکت نیکون به بازار عرضه میشود. در کنار این مدل قاب پشتی دوربین D5 هم در همین کارخانه عرضه و تولید میشود. Z6 هم قرار است در همین کارخانه نیکون تولید شود ولی در هنگام بازدید من، هنوز وارد تولید انبوه نشده بود.
برای استفاده از تکنولوژیهای تولید جدید، باید از فرآیندهای تولید جدید نیز استفاده کنید. با اینکه خط تولید کارخانه نیکون نسبت به بازدید قبلی من تغییر چشمگیری نداشت، خط تولید Z7 تفاوت های بسیار زیادی با خط تولید “سلولی” قدیم داشت. در گذشته یک کارگر فقط تعداد کمی از مراحل تولید(یا حتی یک مرحله) را انجام میداد ولی اکنون یک تکنسین ممکن است زمان زیادی را بر روی یک قطعه و یا شاسی کار کند و قبل از تحویل دادن قطعه به تکنسین بعدی مراحل زیادی از کار را بر روی آن انجام دهد.
با استفاده از گیرههای اختصاصی جدید، کار این تکنسینها راحت تر شده است. این گیرهها بدنه را به محکم نگه میدارند و به تکنسین اجازه میدهند تا آن را به راحتی چرخانده و قطعات موردنظر خودش را به دوربین اضافه کند. این پایه ها نسبت به وقتی که تکنسینها مجبور بودند دوربین را در دست خودشان نگه دارند، کار را به اندازه چشمگیری سریعتر کردهاست.
در تصویرهای ارائه شده توسط نیکون مشخص نیست، ولی هر تکنسین یک دستگاه پیچ پخشکن تمام اتوماتیک بسیار کاربردی دارد. این دستگاه تعداد و نوع پیچهای موردنیاز برای هر مرحله و همچنین ترتیب استفاده آنها را به تکنسین نمایش میدهد. این دستگاه پیچها را بر روی یک سینی که در بالای سر تکنسین قرار دارد میگذارد و تکنسین با استفاده از پیچگوشتی مغناطیسی آنها را بر میدارد. نمایشگر های LED نیز پیچهای موردنیاز برای هر مرحله را به صورت شمارش معکوس به تکنسین نمایش میدهد، به همین دلیل امکان رد کردن هیچکدام از مراحل وجود ندارد.
تصویر یک دسته از بردهای مدار پرینتشده را نمایش میدهد که آماده الحاق به بدنه Z7 میباشند. در این مرحله یکی از چشمگیرترین عناصر خط تولید Z7 یعنی رباتهای اسمبلی “CARL” (تلفظ صحیح Carol) قرار دارد که متاسفانه در عکس ها مشخص نیستند.
این رباتها مسئولیت مراحلی که نیاز به دقت بسیار بالایی دارند را برعهده دارند. CARL مخفف “Computer automated robotic assembly” است. این رباتها شباهت زیادی به بازوهای روباتیک استفاده شده در شرکتهای ماشین سازی دارند و می توانند در حین کار روی یک قطعه چندین بار سری خود را تعویض کنند. از قابلیتهای این رباتها که باعث شدهاست نیکون از آنها استفاده کند، میتوان به حرکت با سرعت و دقت بالا اشاره کرد.
در داخل Z7 از سنسور جدید طراحی شده توسط نیکون یعنی BSI-CMOS استفاده شده است که شباهتهای بسیار زیادی به تراشه 47 مگاپیکسلی استفاده شده در D850 دارد.
به دلیل استانداردهای بهداشتی که باید در محیطهای که سنسور در آن تولید میشود رعایت شود، نتوانستیم از این قسمت کارخانه بازدید کنیم.
شاترهای دوربین Z7 نیز در این کارخانه تولید میشوند و هر شاتر قبل از قرارگرفتن بر روی دوربین، تست میشود. فرآیند تست این شاترها، تکامل یافته فرآیندی است که 30 سال قبل برای تست شاترهای پردقت استفاده شده در سری F4 ارائه شده بود. هنگامی که F4 به بازار عرضه شد، حتی تصور منظرهیاب پردقت Z7 نیز امکانپذیر نبود.
در تصویر چندین منظره یاب الکترونیک را مشاهده می کنید که آماده قرارگرفتن در بدنه Z7 می باشند.
این منظرهیاب به لطف پیچیدگی اپتیک آن فوقالعاده است. قسمت اپتیکال این منظرهیاب از چندین لنز از جمله یک لنز غیرکروی استفاده میکند. همچنین فرآیندهای اسمبلی و چککردن این منظرهیاب نیز، شبیه به فرآیندهایی بود که در کارخانه های مدرن لنزسازی دیده می شود.
در تصویر بالا بدنه کامل Z7 را مشاهده میکنید که در انتظار کنترل کیفیت نهایی است. پس از اینکه نرمافزار به صورت کامل بر روی این دوربین نصب شود، تکنسینها با استفاده از رابط “Load settings” عکسها و ویدئوهای تست را بر روی تمامی دوربینهای Z7 بازبینی میکنند تا مطمئن شوند تمامی تصاویر بر روی صفحه و یا از طریق HDMI آنگونه که باید نمایش داده میشوند.
برخی تستها مانند چیزی که گفته شد، بر روی تمامی دوربینهای Z7 انجام میشوند، در حالی که برخی تستها مانند تست مقاوت که باعث آسیب فیزیکی به دوربین می شوند، فقط بر روی یک نمونه اتفاقی انجام میشود. طبق گفته نیکون هر Z7 در طول فرآیند اسمبلی بیشتر از 100 بار بازبینی میشود.
فرآیند تست نهایی (که متاسفانه در تصاویر مشخص نیست)، یکی از فضاییترین قسمت های خط تولید Z7 است. دوربین های کامل شده در یک قاب قرار می گیرند و به داخل یک جعبه بزرگ انتقال داده میشوند در داخل این جعبه حدود 16 پایه وجود دارد.
بازوهای رباتیک دوربین را بلند میکنند و بر روی پایه ها قرار میدهند. در داخل این جعبه تستهای زیادی بر روی این دوربینها انجام میشود. پس از انجام این تستها، بازوهای روباتیک، دوربینها را از روی پایه نصب شده بلند میکنند و به بیرون از جعبه انتقال میدهند. پس از این مرحله، دوربینها آماده بستهبندی و انتقال به بازار میباشند.
دوست داشتم که قسمتهای بیشتری از این کارخانه را به شما نشان میدادم ولی به دلایل نامعلومی، نیکون نسبت به فرآیندهای اختصاصی که در ساخت دوربینها و لنزهای رده بالای خودش استفاده میکند، بسیار حساس است. هنگامی که 11 سال پیش از کارخانه نیکون بازدید کردم، دوربینهای D3 و D300 در این کارخانه تولید میشدند ولی Z7 از هرنظر تفاوت زیادی با این دوربینها دارد و روش ساخت آن نسبت به دوربینهای دیگر کاملا متفاوت است. علاوه بر تعداد فرآیندهای خودکاری که در ساخت این Z7 دخالت دارند، تعداد زیاد مراحل کنترل کیفی هم باعث تحت تاثیر قرار گرفتن من شد.