لنز الترا واید چیست؟ بررسی کاربردها و نحوه استفاده

لنزهای الترا واید یکی از پرطرفدارترین تجهیزات در دنیای عکاسی و فیلم‌برداری هستند که امکان ثبت تصاویر با زاویه دید گسترده را فراهم می‌کنند. این لنزها به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، در عکاسی منظره، معماری، مستند و حتی ویدیوگرافی کاربردهای فراوانی دارند. در این مقاله، به بررسی لنزهای الترا واید، ویژگی‌ها، کاربردها و نحوه استفاده صحیح از آن‌ها می‌پردازیم.

لنز الترا واید چیست؟

لنز الترا واید (Ultra Wide) به لنزی گفته می‌شود که فاصله‌ی کانونی آن کوتاه‌تر از لنزهای واید استاندارد است و زاویه‌ی دید بسیار گسترده‌ای ارائه می‌دهد. این لنزها معمولاً فاصله‌ی کانونی کمتر از 24 میلی‌متر در دوربین‌های فول‌فریم دارند و به دلیل پوشش وسیع صحنه، برای عکاسی معماری، مناظر طبیعی و فضاهای داخلی ایده‌آل هستند. لنزهای الترا واید باعث ایجاد اعوجاج پرسپکتیو می‌شوند که می‌تواند برای جلوه‌های خلاقانه در عکاسی نیز مورد استفاده قرار گیرد.

تفاوت لنز واید و الترا واید

این لنزها معمولاً در بازه‌ی ۲۴ تا ۳۵ میلی‌متر قرار دارند، در حالی که لنزهای الترا واید، میدان دید بیشتری ارائه داده و امکان پوشش بخش وسیع‌تری از صحنه را نیز فراهم می‌کنند. همچنین، لنزهای الترا واید نسبت به لنزهای واید اعوجاج بیشتری دارند.

انواع لنزهای الترا واید

در ادامه به بررسی انواع لنزهای الترا واید و کاربرد آنها خواهیم پرداخت :

لنزهای الترا واید فیکس

اگر شما به لنزی سبک و با کیفیت بالا نیاز داشته باشید این نوع لنز برای شما خواهد بود. این لنزها دارای فاصله‌ی کانونی ثابت هستند و به دلیل طراحی ساده‌تر، معمولاً کیفیت تصویر بالاتر و دیافراگم بازتری نسبت به مدل‌های زوم دارند. به دلیل شارپنس عالی و کنترل بهتر اعوجاج، گزینه‌ی محبوبی برای عکاسی حرفه‌ای معماری، نجومی و منظره محسوب می‌شوند. نمونه‌هایی مانند canon RF 16mm f/2.8 یا Sony FE 14mm f/1.8 از این دسته هستند.

لنزهای الترا واید زوم

 این لنزها امکان تغییر فاصله‌ی کانونی را فراهم می‌کنند و به دلیل انعطاف‌پذیری، برای عکاسان مستند، فیلم‌برداری و سفر کاربرد زیادی دارند. گرچه معمولاً کمی بزرگ‌تر و سنگین‌تر از مدل‌های فیکس هستند، اما با داشتن فاصله‌ی کانونی متغیر مانند 16-35mm یا 10-20mm می‌توانند کادربندی متنوع‌تری ارائه دهند. نمونه‌هایی مانند Nikon Z 14-30mm f/4 S یا Canon EF 11-24mm f/4L از این دسته محسوب می‌شوند.

لنزهای تله واید

درواقع می‌توان گفت این لنزها از ترکیب ویژگی‌های لنزهای واید و تله فوتو تشکیل شده‌اند؛ این لنزها معمولاً در فاصله کانونی 24mm تا 35mm قرار دارند و به عکاس این امکان را می‌دهند که در عین داشتن زاویه دید وسیع، بتوانند بیشتر بر جزئیات سوژه‌ها تمرکز کنند. این ویژگی به‌ویژه در عکاسی از پرتال‌ها و طبیعت بسیار مفید است و کمک می‌کند تا اعوجاج‌های معمول در عکس‌های واید کاهش یابد و عمق میدان بهتر کنترل شود.

لنزهای الترا واید با زاویه دید بسیار وسیع

 این لنزها از نظر زاویه دید گسترده‌تر از لنزهای الترا واید معمولی هستند و می‌توانند زاویه دیدی تا 120 درجه یا بیشتر ارائه دهند. فاصله کانونی این لنزها معمولاً بین 8mm تا 12mm است و برای عکاسی‌های پانوراما، معماری یا تصاویر با اثرات خاص مناسب هستند. ویژگی اصلی این لنزها ثبت تصاویری است که به‌طور خاص نیاز به پوشش وسیع دارند و می‌توانند فضای بیشتری را در یک فریم به نمایش بگذارند.

کاربرد لنزهای الترا واید در عکاسی

عکاسی معماری

اگر شما به تازگی وارد شاخه عکاسی معماری شده باشید قطعا نام این لنزها به گوشتان خورده‌ است، چرا که این لنزها می‌توانند به‌راحتی جزئیات ساختمانی بزرگ یا فضای داخلی محدود را در یک فریم جای دهند. این لنزها به عکاس این امکان را می‌دهند که نمای وسیع‌تری از ساختمان‌ها، پل‌ها و سازه‌ها را بدون ایجاد اعوجاجات شدید ثبت کنند. همچنین، توانایی کاهش اعوجاج‌های زاویه‌ای در این لنزها باعث می‌شود که عکس‌های معماری حرفه‌ای و دقیق‌تری به‌دست آید.

عکاسی پانوراما

 همانطور که گفته شد این لنزها زاویه دید وسیعی را در اختیار کاربران می‌گذارند، بنابراین برای عکاسی پانوراما، لنزهای الترا واید از سایر لنزها بسیار مناسب‌تر هستند. این لنزها به عکاس کمک می‌کنند که بتواند تصاویری با وسعت زیاد از مناظر طبیعی یا شهری بگیرد. به‌ویژه در هنگام عکاسی از چشم‌اندازهای وسیع و بی‌کران، لنزهای الترا واید جزئیات بیشتری را در یک فریم ثبت می‌کنند که در نتیجه عکسی پانورامیک زیبا و کامل به‌دست می‌آید.

عکاسی از فضای داخلی

شاید فکر کنید این لنزها مناسب فضاهای بزرگ‌تر و عظیم هستند، اما باید بدانید که در عکاسی از فضاهای داخلی کوچک، مثل خانه‌ها یا اتاق‌های هتل، لنزهای الترا واید می‌توانند به‌طور موثری تمام فضا را در یک تصویر به‌نمایش بگذارند و بسیار کارامد هستند. این لنزها برای به تصویر کشیدن جزئیات داخلی در فضاهای محدود بسیار مؤثرند و به دلیل زاویه دید وسیع‌تری که دارند، می‌توانند حس باز و بزرگ بودن فضای داخلی را به بیننده منتقل کنند.

عکاسی از طبیعت و مناظر

عکاسان طبیعت گاهی از لنزهای الترا واید برای ثبت سوژه‌های خود غافل می‌شوند؛ این لنزها برای ثبت مناظر طبیعی وسیع مانند کوه‌ها، دریاچه‌ها، جنگل‌ها یا صحراها فوق‌العاده عمل می‌کنند. همچنین به دلیل زاویه دید بسیار گسترده خود می‌توانند مناظر بزرگ و باز را به‌طور کاملاً طبیعی و با جزئیات دقیق ثبت کنند. این ویژگی به‌ویژه در عکاسی از طبیعت و ثبت چشم‌اندازهای وسیع بسیار حائز اهمیت است و تصاویر جذابی خلق می‌کند.

عکاسی خیابانی

در عکاسی خیابانی، لنزهای الترا واید به عکاس این امکان را می‌دهند که در محیط‌های شلوغ شهری به‌راحتی تصاویر جامع و وسیعی از مردم و محیط اطرافشان بگیرد. این لنزها می‌توانند جزئیات زیادی را در یک فریم جا دهند و به‌ویژه در ثبت حرکت‌های سریع و داینامیک خیابانی مفید هستند. همچنین، این لنزها به‌طور طبیعی احساس نزدیکی به سوژه‌ها را ایجاد می‌کنند و تصاویر جالب و پرتحرک از زندگی شهری به‌وجود می‌آورند.

تأثیر لنز الترا واید روی عمق میدان

همانطور که پیش‌تر اشاره شد لنزهای الترا واید دید وسیع‌تری نسبت به سایر لنزها دارند، بنابراین عمق میدان بیشتری نسبت به لنزهایی با فاصله کانونی بلندتر ایجاد می‌کنند. این به این معنی است که در عکاسی با لنزهای الترا واید، بخش‌های بیشتری از تصویر، از پیش‌زمینه تا پس‌زمینه، به‌طور واضح و متمرکز به نظر می‌رسند. این ویژگی برای عکاسانی که می‌خواهند تمام جزئیات یک صحنه، از جمله مناظر طبیعی، فضاهای داخلی یا معماری، به‌طور یکسان و دقیق ثبت شوند، بسیار مفید است.

همچنین برای کنترل عمق میدان در این لنزها، می‌توان از تنظیم دیافراگم و فاصله تا سوژه استفاده کرد. باز نگه‌داشتن دیافراگم (مثلاً f/2.8) باعث کاهش عمق میدان می‌شود، در حالی که بستن دیافراگم (مثلاً f/11) موجب افزایش آن خواهد شد.

یکی از تأثیرات مهم لنزهای الترا واید بر روی تصاویر، تغییر در پرسپکتیو است. این لنزها خطوط را اغراق‌شده‌تر نشان داده و باعث ایجاد حس عمق بیشتر در تصویر می‌شوند.

 نحوه استفاده از لنزهای الترا واید

استفاده از لنزهای الترا واید نیازمند توجه به چند نکته کلیدی برای به‌دست آوردن بهترین نتایج است. در اینجا نحوه استفاده از این لنزها به‌طور کامل و دقیق توضیح داده می‌شود:

انتخاب زاویه و ترکیب‌بندی درست

لنزهای الترا واید با زاویه دید وسیع‌تر از 24mm، می‌توانند عناصری زیادی را در قاب جای دهند. برای استفاده مؤثر از این لنزها، مهم است که ترکیب‌بندی خود را با دقت انتخاب کنید. سعی کنید خطوط افقی و عمودی را در عکس‌های معماری یا مناظر خود به‌درستی در قاب قرار دهید تا اعوجاج تصویر کاهش یابد. با این لنزها، بهتر است سوژه‌ها را در مرکز قاب قرار دهید تا از بروز انحرافات غیرطبیعی در گوشه‌ها جلوگیری کنید.

کنترل اعوجاج

یکی از ویژگی‌های معمول این لنزها ، بروز اعوجاج در لبه‌ها است که به نام “barrel distortion” شناخته می‌شود. اما نگران نباشید، برای کاهش این مشکل، می‌توانید از نرم‌افزارهای ویرایش تصویر استفاده کنید تا اعوجاج‌ها را اصلاح کنید. همچنین، با قرار دادن سوژه‌های اصلی در مرکز تصویر و اجتناب از گوشه‌ها می‌توانید این مشکل را کاهش دهید.

نکات نورپردازی

می‌توان این نکته را در نظر گرفت که همیشه داشتن همه‌چیز در کادر یا به اصطلاح زاویه وسیع در عکاسی خوب نیست؛ بنابراین عکاسی با لنزهای الترا واید، نورپردازی اهمیت زیادی دارد. چرا که زاویه دید وسیع، باعث می‌شود نور از منابع مختلف وارد کادر شود و روی تصویر تاثیر بگذارد. بنابراین، حتماً به نورپردازی مناسب و تا حد امکان نرم و ملایم توجه کنید. اگر از نور طبیعی استفاده می‌کنید، دقت کنید که منابع نور پشت سوژه قرار نگیرند تا از بروز مشکلات روشنایی یا سایه‌های سخت جلوگیری شود.

کنترل فاصله سوژه

مراقب باشید که در عکاسی با لنزهای الترا واید، اگر سوژه خیلی نزدیک به لنز باشد، ممکن است تصویر به‌طور غیرطبیعی بزرگ و اعوجاجی به نظر برسد. بنابراین، بهتر است فاصله‌ای معقول از سوژه حفظ کنید تا از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کنید. در صورتی که قصد دارید از سوژه‌های نزدیک عکاسی کنید، سعی کنید آن‌ها را در مرکز کادر قرار دهید تا از انحرافات جانبی آن جلوگیری شود.

آزمایش با خطوط و الگوها

لنزهای الترا واید به‌ویژه برای عکاسی از خطوط و الگوها مناسب هستند. خطوط عمودی و افقی مانند راه‌ها، ساختمان‌ها یا درختان می‌توانند در تصاویر به‌طور زیبا و مؤثری به‌نظر برسند. بنابراین، با استفاده از این لنزها می‌توانید عمق و ابعاد بیشتری به تصاویر خود بدهید و فضایی منحصر به فرد ایجاد کنید.

 استفاده از فیلتر در لنزهای الترا واید

با توجه به نکات گفته شده در خصوص نوپردازی در عکاسی با لنزهای التراواید، فیلتر پلاریزه یکی از بهترین گزینه‌ها برای این لنزها است؛ این فیلتر می‌تواند بازتاب‌های ناخواسته از سطوحی مانند آب، شیشه و دیگر سطوح براق را کاهش دهد، که به‌ویژه در عکاسی طبیعت و مناظر آبی مفید است. همچنین، فیلتر ND (نیوتری) کمک می‌کند تا میزان نور ورودی به سنسور کاهش یابد، که در عکاسی با نوردهی طولانی‌تر یا گرفتن عکس‌های متحرک بسیار مؤثر است. فیلتر UV نیز به‌عنوان محافظی برای لنز عمل می‌کند و از آن در برابر گردوغبار و اشعه‌های مضر UV محافظت می‌کند، که باعث طول عمر بیشتر لنز و کاهش آسیب‌های محیطی می‌شود.

استفاده از فیلترهای مناسب نه‌تنها باعث بهبود کیفیت تصویر می‌شود بلکه تأثیر قابل توجهی بر نور و رنگ‌ها دارد. برای مثال، فیلتر پلاریزه می‌تواند کنتراست آسمان را افزایش دهد و رنگ‌ها را واضح‌تر و برجسته‌تر کند.  

مزایا و معایب لنزهای الترا واید

فهمیدیم که استفاده از لنزهای التراواید در شاخه‌های گسترده عکاسی کاربرد دارد و مفید است؛ با این حال استفاده از این لنزها نیز چالش‌هایی دارد که باید به آن‌ها توجه کرد. در ادامه، به بررسی مزایا و معایب این لنزها می‌پردازیم.

جمع‌بندی

لنزهای الترا واید به دلیل میدان دید وسیع، در بسیاری از ژانرهای عکاسی و فیلم‌برداری کاربرد دارند. با این حال، استفاده بهینه از آن‌ها نیازمند درک صحیحی از نحوه ترکیب‌بندی، کنترل اعوجاج و انتخاب فیلترهای مناسب است. اگر به دنبال ثبت تصاویر منحصربه‌فرد و حرفه‌ای هستید، یادگیری اصول استفاده از این لنزها می‌تواند کیفیت کار شما را به میزان قابل توجهی ارتقا دهد.