فیلتر UV چیست و چه کاربردی دارد؟

بین عکاسان مختلف در خصوص استفاده یا عدم استفاده از فیلترهای UV اختلاف‌نظر وجود دارد و باید بگوییم برای این موضوع هیچ پاسخ قطعی نداریم. اما می‌توانید در مورد مزایا و معایب فیلترها و نحوه عملکردشان بیشتر بدانید و نهایتاً در خصوص استفاده از آنها تصمیم بگیرید.

 فیلتر UV چطور کار می‌کند؟

برای بررسی نحوه عملکرد فیلتر UV قبل از هرچیز باید تاثیر اشعه یو وی را روی کیفیت تصاویر بررسی کرد. هنگام عکاسی در فضای باز، اشعه ماورا بنفش به‌صورت مه ظاهر می‌شود که به میزان نزدیکی شما به سطوح آب یا برف بستگی دارد (آب و برف هر دو نور خورشید را منعکس کرده و میزان اشعه یو وی را چندبرابر می‌کنند).

علاوه بر این افزایش ارتفاع و فضاهایی با ساختمان‌های شیشه‌ای و روکش‌های فلزی، شدت اشعه یو وی را بیشتر میکنند. مه ایجاد شده ناشی از اشعه UV جزئیات تصویر را از بین می‌برد؛ به‌ویژه در فواصل طولانی‌تر با لنزهای بافاصله کانونی زیاد.

تاثیر اشعه ماورا بنفش روی عکس، با ایجاد شدن یک رنگی آبی مشخص می‌شود. این رنگ در روزهای مه‌آلود بیشتر دیده شده که در این مواقع با استفاده از فیلتر یو وی می‌توانید آن را از بین ببرید. با استفاده از فیلتر تصویر شما واضح‌تر و با جزئیات بیشتر ثبت می‌شود. استفاده از فیلتر UV در هنگام عکاسی در ارتفاع و یا در صورت وجود منبع نور بسیار روشن، معمولاً خیلی مفید است.

اگر اهل عکاسی طبیعت هستید حتماً این فیلترها را امتحان کنید تا هم تغییرات را ببینید و هم از لنزتان در برابر آسیب‌ها محافظت کنید.

فیلتر یو وی چه کاربردی دارد؟

در کل فیلترهای UV سه مزیت یا کاربرد دارند.

حذف نور فرابنفش

در عکاسی آنالوگ اشعه ماورا بنفش اثرات ناخواسته‌ای روی تصاویر ایجاد می‌کرد؛ چون فیلم نگاتیو نسبت به این اشعه حساس بود. تغییر رنگ (به سمت رنگ بنفش مایل به آبی)، از بین رفتن جزئیات و شارپ بودن تصویر از حمله تأثیرات منفی اشعه یو وی روی کیفیت تصاویر بود.

برای رفع این مشکل، عکاسان فیلتر یو وی را اختراع کردند تا اشعه ماورا بنفشی که وارد دوربین می‌شد را کاهش دهد. با ظهور دوربین‌های DSLR  و دوربین‌های بدون آینه، اشعه ماورا بنفش کمتر موردتوجه قرار گرفت چون دوربین‌های دیجیتال به این اشعه حساسیت چندانی نداشتند. بااین‌حال همچنان عکاسان از فیلترها برای محافظت از لنزهایشان استفاده می‌کنند.

عکاسی خلاقانه

می‌توانید از فیلترهای یو وی برای ایجاد خلاقیت در عکس‌هایتان استفاده کنید. از وازلین و قلم‌های رنگی می‌توان روی فیلتر UV استفاده کرد تا عکس‌های جالبی ثبت کرد بدون اینکه آسیبی به لنزتان وارد شود.

محافظت از لنز

نکته جالب در مورد فیلترها این است که به‌عنوان یک مانع عمل کرده و از لنز در مقابل گردوخاک، رطوبت، لکه‌ها و آسیب‌های جدی محافظت می‌کنند. شکستن تصادفی لنز باعث ازبین‌رفتن لنز گران‌قیمتتان می‌شود و بهتر است که با استفاده از فیلتر از این اتفاق جلوگیری کنید. طبیعتاً تعویض فیلتر هزینه کمتری از تعویض لنز دارد.

از طرفی فیلترها بر خلاف لنزها دارای سطوح صاف هستند و در صورت ایجاد گردوخاک به‌آسانی تمیز می‌شوند. این را هم بدانید که بسیاری از عکاسان استدلال می‌کنند که لنزها اغلب نیازی به تمیزکردن نداشته و احتمال خراشیده شدن لنز کم است؛ در نتیجه نیازی به استفاده از فیلترها وجود ندارد.

اگر سلامت لنزتان برایتان مهم است، نگاهی به مقاله 12 روش محافظت از لنزها بیندازید.

معایب استفاده از فیلتر UV

فیلتر UV با این که بسیار پرکاربرد و متداول است اما خیلی از عکاسان هم ترجیح می‌دهند از این فیلتر استفاده نکنند. دلایلشان را هم در ادامه می‌خوانید.

غیرضروری برای دوربین‌های دیجیتالی

استفاده از این فیلترها برای قطع اشعه فرابنفش در دوربین‌های دیجیتال ضروری نیست. باید بدانید که سنسورهای دیجیتال طوری طراحی شده‌اند که تا حد زیادی به این طول موج‌ها حساس نیستند.

افت کیفیت تصویر

فیلترها می‌توانند نور ورودی به دوربین را بین 0.5 تا 5 درصد کاهش دهند. این کار می‌تواند وضوح تصویر را تا حدی کاهش دهد؛ ممکن است روی لنزهای کیت 18-55 متوجه این موضوع نشوید ولی در سایر لنزهای شارپ تر این مسئله مشخص است. البته کیفیت فیلتر تأثیر به سزایی در کیفیت عکستان داشته و باید بدانید به هر میزانی که سرمایه‌گذاری کنید همان قدر هم دریافت می‌کنید.

ازدست‌دادن نور

فیلترهای یو وی در انواع سطوح قیمتی و کیفیتی قرار دارند. استفاده از فیلترهای باکیفیت پایین می‌تواند اثرات نامناسبی مثل کاهش نور داشته باشند.

دوربین‌های دیجیتال دیگر نیازی به استفاده از فیلتر UV نداشته و نیاز به مراقبت و نظافت ویژه دارند. از طرف دیگر هیچ نکته منفی علیه فیلترهای باکیفیت خوب وجود ندارد و این فیلترها می‌توانند از لنز شما محافظت کرده و وضوح تصویر شما را کاهش نمی‌دهند.

درجه پوشش فیلترهای UV چقدر است؟

باید بدانید که شیشه پنجره معمولی هم می‌تواند جلوی نور ماورا بنفش را بگیرد، اما نمی‌تواند به‌اندازه شیشه‌ها با روکش‌های مخصوص، اثرات این اشعه را کاهش دهد. برای کاهش این اثرات بر روی تصاویر،  تولیدکنندگان فیلترهایی ویژه‌ای ساختند.

• فیلترهای UV 1a، UV010 و UV (0) حدود 70درصد از اشعه فرابنفش را خنثی می‌کنند. این فیلترها رنگ‌های مایل به آبی را کاهش می‌دهند.
• فیلترهای UV15، UV16، UV17 و فیلترهای قوی‌تر UV 24 به میزان 81 درصد اشعه یو وی را خنثی می‌کنند.
• فیلترهای UV2A، UV415، UV2B برای عکاسی در ساحل، برف یا ارتفاعات ساخته شده‌اند و اشعه را به میزان 100 درصد کاهش می‌دهند.

آیا فیلترهای با جنس ژله، پلی‌استر یا رزین مناسب‌اند؟

علاوه بر فیلترهای شیشه‌ای، فیلترهای یو وی به شکل ژلاتینی، پلی‌استری و رزینی هم موجود هستند. اگرچه این فیلترها شکننده‌ترند و نسبت به شیشه راحت‌تر خراش داده می‌شوند، اما نازک بودن فیلترهای ژله‌ای برای عکاسانی که کمترین میزان تخریب عکس را می‌خواهند مناسب است. فیلترهای رزینی ضخیم‌تر بوده، آسیب‌پذیری کمتری داشته و جایگزین مناسبی برای فیلترهای شیشه‌ای محسوب می‌شوند.

آیا واقعاً به فیلتر لنز UV نیاز دارید؟

بعد از همه این اطلاعات ممکن است این سؤال را بپرسید که «آیا واقعاً به فیلتر احتیاج دارم؟» پاسخ این است که بستگی دارد که از چه چیزی و در چه مکانی عکاسی می‌کنید.

اگر در حال فیلم‌برداری از رویدادی هستید که افراد زیادی اطراف شما هستند، ممکن است لنز شما بیشتر در معرض خطر و آسیب باشد. شاید شما عکاس رویدادهای ورزشی هستید و یا اینکه برای عکاسی به صحرا، کوه‌های برفی و سواحل می‌روید؛ اینها همه محیط‌هایی هستند که گردوغبار، نمک و ذرات آب زیادی در هوا وجود دارند.

در چنین شرایطی، استفاده از فیلتر ایده خوبی است که حداقل با استفاده از آن از لنز خود محافظت کنید. مطمئناً بدون فیلتر ماوراء بنفش می‌توانید لنز خود را تمیز کنید، اما حتی تمیزکردن لنز با ابزارهای حرفه‌ای باعث تجمع ذرات ریز شده و به‌مرورزمان به لنز شما آسیب می‌رساند.

چه زمانی لازم نیست از فیلتر یو وی استفاده کنم؟

اگر در آتلیه عکاسی می‌کنید و عکس‌های هنری می‌گیرید، کیفیت تصویر برایتان اولویت بالاتری داشته و از طرف دیگر در چنین محیطی نیاز به حفاظت زیادی از لنز ندارید پس می‌توانید بدون فیلتر عکاسی کنید.

همچنین هنگام عکاسی مستقیم از منابع نوری مانند غروب آفتاب نباید از فیلتر UV استفاده کنید چون عنصر شیشه‌ای اضافی می‌تواند انحراف ناخواسته در نور ایجاد کند.

چطور بهترین فیلتر UV را برای لنز خود انتخاب نمایم؟

بر اساس کیفیت لنز خود می‌توانید در مورد کیفیت فیلترتان تصمیم بگیرید. اگر لنزی باکیفیت بالا دارید، برای اثربخشی بهتر فیلتر باکیفیت‌تری را هم خریداری نمایید.

در مقاله راهنمای کامل خرید فیلتر مناسب عکاسی به سوالاتی که هنگام خرید فیلتر برای شما پیش می‌آید پاسخ داده‌ایم. در صورتی که برای خرید فیلتر نیاز به اطلاعات بیشتری دارید، میتوانید از طریق شماره های موجود در سایت، با کارشناسان فروش ما در ارتباط باشید.