Dual Pixel RAW چه چیزی نیست؟!
قبل از اینکه به این سوال جواب دهم که Dual Pixel RAW دقیقا چیست، بهتر است اول ببینیم که این تکنولوژی چه چیزی نیست! شاید بیشترین دلیل برای گمنام ماندن این تکنولوژی، شباهت اسمی آن با Dual Pixel AF است.
تکنولوژی Dual Pixel AF اختصاصی کانن (که این شرکت روی دوربین‌های Canon 70D یا Canon 80D قرار داده است) اشاره به فوکوس خودکار سریع همانند فوکوس تشخیص فاز، در زمان عکاسی با LiveView یا هنگام فیلمبرداری با این دوربین‌ها دارد.
با این قابلیت، فوکوس این دوربین‌ها در حین فیلمبرداری یا LiveView بسیار سریع عمل می‌کند و اگر از لنز‌های STM استفاده کنید، می‌توانید با لمس هر نقطه از تصویر روی LCD، با سرعت بسیار بالا و کاملا بی‌صدا (حتی روی سوژه‌های متحرک) فوکوس را نگه دارید. این قابلیت بسیار عالی است، اما کاملا با Dual Pixel RAW فرق دارد.
همچنین برخی از کاربران تصور می‌کنند که Dual Pixel RAW یک روشی برای افزایش کیفیت عکس است.
در برخی از دوربین‌ها مانند Pentax K-1 یک تکنولوژی به نام Pixel-Shift به کار رفته است که می‌تواند موجب افزایش شارپنس تصویر شود. اما تکنولوژی Dual Pixel RAW در دوربین Canon 5D Mark IV کاملا جدید است و هیچ ربطی به حرکت کردن پیکسل‌های حسگر به صورت فیزیکی (مثل لرزشگیر بر اساس حسگر) ندارد.
هنوز اطلاعات زیادی در این زمینه منتشر نشده است و هر آنچه می‌دانیم از میان معدود اسناد و اطلاعاتی است که در زمینه درباره این دوربین منتشر شده است. تکنولوژی Dual Pixel RAW به معنی پیکسل دوگانه یا دوتایی، به این دلیل دوگانه نامیده شده که در حسگر این دوربین، به جز سلول اصلی هر پیکسل، از دو تا نیمه پیکسل کناری هم استفاده می‌شود.
اما قبل از اینکه توضیح دهم این تکنولوژی چطور کار می‌کند، باید بگویم که دقیقا چه‌کار می‌کند.
با Dual Pixel RAW می‌توانید اول عکس بگیرید، بعدا فوکوس کنید! یعنی همان چیزی که سال‌ها رؤیای عکاسان پرتره بوده است.
Dual Pixel RAW چیست؟
در توضیحات خود کانن آمده است:
“… قابلیت Dual Pixel RAW در دوربین کانن EOS 5D Mark IV امکان ثبت فایل‌های DPRAW را فراهم می‌آورد. عکس‌هایی که به صورت فایل‌های DPRAW ثبت می‌شوند در هنگام ویرایش با نرم‌افزار اختصاصی کانن یعنی Digital Photo Professional ، دارای قابلیت‌های ویرایش اضافی هستند.
به‌واسطه این قابلیت‌های اضافی می‌توان ویرایش‌هایی در سطح پیکسلی در تصاویر ثابت انجام داد که شامل:
- تنظیمات Micro-adjustment برای افزایش شارپنس عکس در جزئیات تصویر،
- جابجایی بوکه در مناطق خارج از فوکوس
- کاهش برخی مشکلات لنز مانند لبه‌های رنگی در مناطق پرکنتراست و فلر نور می‌شود…”
Dual Pixel RAW چه‌کار می‌کند؟
ترجمه متن بالا از خود کانن بود! اما برای فهم دقیق آن بهتر است عملکرد Dual Pixel RAW آن را به سه قابلیت مهم تقسیم کنیم:
1- شما می‌توانید بعد از گرفتن عکس، فوکوس دوربین را تغییر دهید. این تقریبا شبیه همان چیزی است که دوربین‌های دارای تکنولوژی Light Field مانند LYtro انجام می‌دهند. در این دوربین‌ها می‌توانید عکس را در داخل کامپیوتر باز کنید و مثلا فوکوس دقیق روی چهره یک عکس پرتره را از نوک بینی سوژه جابجا کنید و دقیقا روی چشم سوژه قرار دهید!
البته این قابلیت از لحاظ تکنولوژی Light Field شبیه نیست، اما تجربه کاربری آن تقریبا مشابه است. البته فاصله تغییر فوکوس، خیلی جزئی است و به این معنی نیست که می‌توانید بدون فوکوس عکاسی کنید و بعدا آن را درست کنید.
2- شما می‌توانید میزان محوشدگی و بوکه تصویر را چه در پیش‌زمینه و چه در پس‌زمینه تغییر دهید. متاسفانه هنوز اطلاعات کامل و جامعی درباره این عملکرد در دسترس نیست و حتی وب‌سایت‌های معتبری مانند DPreview نیز توضیح این قابلیت را به بررسی دقیق دوربین در چند هفته آینده موکول کرده‌اند.
3- با این قابلیت می‌توانید مثلا بازتاب نور فلر را از داخل عکس‌های منظره حذف کنید. یعنی مثلا دیگر نیازی به هود آفتاب‌گیر ندارید یا زاویه عکاسی زیر نور خورشید مهم نیست! در واقع این قابلیت آن‌قدر خوب است که نمی‌تواند واقعی به نظر برسد یا شاید در اظهار آن کمی اغراق شده است. باز هم مانند موارد قبلی لازم است خودم دوربین را در دست بگیرم و آن را تست کنم، چون هنوز تست‌های عملی از آن منتشر نشده است.
همان‌طور که از نام این تکنولوژی مشخص است این قابلیت روی فایل خام دوربین انجام می‌شود و احتمالا برای کار با آن نیاز دارید که کار کردن با فایل‌های خام را در جایی مانند آموزشگاه نورنگار یاد بگیرید. البته خیلی خوشحالم که کانن این قابلیت را مختص فایل‌های JPEG نکرده است.
Dual Pixel RAW چطور کار می‌کند؟
روش کار تکنولوژی Dual Pixel RAW کانن به این شکل است که این دوربین به‌طور هم‌زمان دو عکس با رزولوشن ۳۰٫۴ پیکسل می‌گیرد که در هر کدام از عکس‌ها اطلاعات از نیمی از پیکسل کناری هم خوانده می‌شود. از آنجا که این دو عکس با دو زاویه دید متفاوت ثبت می‌شوند، دو پرسپکتیو مختلف از یک صحنه ثبت می‌گردد و کانن می‌تواند اطلاعات آن‌ها را به صورت مستقل فیلتر کند.
به عنوان مثال این دو عکس به دلیل تفاوت زاویه دید، دارای میزان فلر متفاوتی هستند و یکی از آن‌ها احتمالا مقدار فلر بیشتری دارد یا یکی از آن‌ها در محدوده فوکوس، کنتراستی بالاتر و طبیعتا شارپنس بیشتری دارد.
این همان روشی است که دوربین‌های Lytro هم استفاده می‌کنند، اما برخلاف Lytroها درجه تفاوت تصاویر خیلی ناچیز است. طبیعتا نمی‌توان انتظار داشت حسگر یک دوربین فول‌فریم با رزولوشن ۳۰ مگاپیکسل شبیه به یک دوربین Lytro عمل کند!
نکات مهم و دردسرهای Dual Pixel RAW
براساس اطلاعاتی که خود کانن درباره Dual Pixel RAW منتشر کرده، به نظر می‌رسد استفاده از این تکنولوژی به همین سادگی که گفته می‌شود نباشد.
دردسر ویرایش فایل‌های خام:
تمامی این تنظیمات و تغییرات در ویرایش فایل خام این دوربین اتفاق می‌افتد. بنابراین مثلا برای حذف فلر عکس، اول باید عکس را با همان شرایط فلر بگیرید و بعدا امیدوار باشید که می‌توان آن را در فایل خام برطرف کرد. هیچ روشی برای پیش‌نمایش این قابلیت یا بررسی میزان تاثیر آن وجود ندارد.
بنابراین مانند دوران نگاتیو همه چیز به مهارت شما در مرحله پس از عکاسی بستگی خواهد داشت. در حال حاضر تنها برنامه‌ای هم که می‌تواند این کارها را انجام دهد برنامه Digital Photo Professional ویرایشگر اختصاصی کانن است.
این برنامه بین کاربران ایرانی چندان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و یادگیری آن هم ساده نیست و برخلاف برنامه‌های پیشرفته مانند Photoshop و لایتروم که در کلاس‌های آموزشی نورنگار آن‌ها را آموزش می‌دهم، معمولا در جایی آموزش داده نمی‌شود.
البته صحبت‌هایی هست که گفته می‌شود نسخه آینده لایتروم احتمالا این تکنولوژی را پشتیبانی می‌کند، اما هنوز خبری رسمی درباره آن منتشر نشده است.
سخت‌افزار یا مهارت خاصی نیاز است؟
می‌توان اطمینان داشت که استفاده از این تکنولوژی به لنز خاصی محدود نشده است. مثلا مانند Dual Pixel AF نیاز نیست حتما لنز STM داشته باشید تا در حین فیلمبرداری فوکوس پیوسته بتواند از آن استفاده کند. در اینجا حرفی از لنز‌های بخصوصی زده نشده و این خود یک مزیت محسوب می‌شود. اما از تعاریف این تکنولوژی می‌توان حدس زد که عملکرد آن در عکس‌هایی که افقی یا عمودی گرفته می‌شود متفاوت است. از آنجا که تاثیر این تکنولوژی تنها در یک جهت اتفاق می‌افتد، فرق دارد که عکس را در حالت عمودی بگیرید یا افقی.
تنظیمات دیافراگم
طبیعتا تاثیر این تکنولوژی در هنگام استفاده از دیافراگم‌های باز به دلیل شکست کمتر نور بیشتر خواهد بود. بنابراین احتمالا تاثیر آن در دیافراگم f/16 یا f/22 خیلی کم دیده می‌شود و این تکنولوژی وابسته به دیافراگم انتخابی است.
تنها یک تنظیم برای هر عکس
تاثیر این تکنولوژی در سه زمینه فوکوس، بوکه یا تصحیحات لنز اتفاق می‌افتد. بنابراین باید تنها یکی از آن‌ها را انتخاب کنید و نمی‌توان هر سه تنظیم را روی یک فایل خام اعمال کرد.
حجم فایلها افزایش می‌یابد؟
بله. وقتی با این فرمت عکس می‌گیرید حجم فایلها تقریبا دو برابر می‌شود. یعنی عکس‌های خام ۳۷ مگابایتی این دوربین به ۶۷ مگابایت می‌رسد که حجم قابل‌توجهی است. بنابراین مثلا اگر عکاسی عروسی می‌کنید، می‌توانید فقط برخی از عکس‌های مهم را با این فرمت بگیرید. چون احتمالا آرشیو کردن تمامی عکس‌ها با این حجم دردسرساز خواهد بود.
اما نکته مهم اینجاست که آیا این تکنولوژی روی یکی از قابلیت‌های اصلی این دوربین یعنی عکاسی ۷ فریم برثانیه تاثیر می‌گذارد. اگرچه هنوز گزارشی درباره آن منتشر نشده، اما بعید نیست که این حجم اطلاعات، سرعت عکاسی پی‌درپی EOS 5D Mark IV را کاهش دهد.
وب‌سایت Imaging Resource یک ویدئوی جالب درباره این دوربین منتشر کرده که به Dual Pixel RAW در آن اشاره شده است. دیدن این ویدئو را پیشنهاد می‌کنم.
سلام،ضمن عرض سلام مجدد وقدردانی از مطالب مفید وکادشناسانه شما استاد گرامی من دارای دوربین ۵ دی مار ک ۴ وبیشتر کار منظره وعکاسی نجوم انجام میدم وبصورت آزمون وخطا از این آیتم استفاده کرده ام وبجز ایجاد حجم اضافی فایلها مزیتی از این توانایی را نتونستم درک کنم ومنتظر دریافت اطلاعات فنی بودم که مطالب مقفید شمارا در یافت کردم،ودرضمن من با فعال بودن این آیتم اقدام به عکاسی با نور دهی طولانی کردم ولی در نهایت فایل گرفته شده هرگز لود نشد وتا ساعتی دوربین در حال پردازش وانتقال آن بروی رم بود که من صرف نظرکردم ومجبور شدم باطری را از دربین خارج کنم چون حتی با خاموش کردن سویچ پاور دوربین نیز مرور گر فعال بود ،خواستم ببینم علت فعال بودن دوال پیکسل بوده یا مطلب دیگری،سپاس.
سلام. از گزینه Dual pixel Raw معمولاً برای عکاسی پرتره و با هدف جابجایی جزئی فوکوس پس از عکسبرداری آن هم در نرم افزار ویرایش کانن استفاده می کنند. البته حجم فایل در حالت عادی خیلی بالاتر خواهد بود چه برسد به نوردهی های طولانی. این گزینه را با نوردهی طولانی ترکیب نکنید