تنها زمانی که اطلاعات این نقشه به نور و رنگ توسط نرم‌افزارهای تخصصی که امکان تعریف مجدد اطلاعات تصویر را دارند، تبدیل شود، می‌توانید آن‌ها را ببینید. در واقع، آنچه که توسط نرم‌افزارهای نمایش تصویر به شما نشان داده می‌شود، تنها یک تعریف اولیه از فایل خام است که هنوز روی آن‌ها کاری انجام نشده است. به بیان ساده‌تر، اطلاعات یک فایل خام، هیچ چیز قابل نمایشی نیست. این تصویر اصلاً وجود ندارد، مگر اینکه توسط نرم‌افزاری که آن را می‌شناسد، تعریف شود. ما چیزی به نام “عکس خام” نداریم، تنها چیزی که واقعاً وجود دارد “اطلاعات خام” است.
وقتی شما یک فایل خام را توسط نرم‌افزارهای مانند لایتروم، ON1 Photo، AlienSkin Exposure، فتوشاپ، یا حتی Photos خود ویندوز باز می‌کنید، چیزی که عملاً می‌بینید، تفسیر آن تصویر خام، توسط مبدل JPEG آن برنامه است، یا در واقع یک پیش‌نمایش از آنچه که آن برنامه به عنوان JPEG می‌بیند. بنابراین بسیار طبیعی است که اولاً، تصویر خام در نرم‌افزارهای مختلف، به شکل‌های متفاوتی دیده شود و ثانیاً، هیچ کدام از آن‌ها تصویر دقیق و صحیح و واقعی نیستند و کاملاً بسته به پردازش کارت گرافیک و نمایشگری که دارید وابسته‌اند.
معمولاً برنامه‌های مبدل فایل خام، گزینه‌هایی برای نمایش و خروجی سریع این فایل‌ها دارند که به شما اجازه می‌دهند رنگ‌ها و نور و کنتراست تصویر را تغییر دهید و یک خروجی جدید از آن فایل خام دریافت کنید. اما نکته اینجاست که فایل خام، بدون تغییر باقی می‌ماند و شما می‌توانید با یک برنامه دیگر، دوباره همان فایل را به صورت دست نخورده باز کنید، یا یک خروجی جدید از آن بگیرید. زیرا اطلاعات فایل خام “روی خودش ذخیره نمی‌شود”.
واقعیت درباره فایل خام
نام فایل خام ممکن است شما را به یاد یک غذا یا خوراکی “خام” بیندازد. اما این نام هیچ ربطی به معنی دقیق این عبارت ندارد. معنی فایل خام را شاید بتوان در زبان فارسی، نزدیک به توصیف بی‌تجربه یا تازه‌کار در توصیف اجتماعی دانست. زیرا نشان می‌دهد که این فایل یک سری اطلاعات در خود دارد که به صورت پردازش نشده از حسگر دوربین دریافت و ذخیره شده است. این اطلاعات، شدت نور دریافت شده از هر کدام از پیکسل‌های رنگی در سطح حسگر دوربین هستند که شامل شدت نور در زیر پیکسل‌های سبز و قرمز و آبی می‌شود.
هر کدام از سلول‌های حساس به نور در یک حسگر دوربین را می‌توان به یک نورسنج شبیه دانست که روی آن با یک زرورق رنگی قرمز، سبز یا آبی پوشانده شده است. بنابراین آن‌ها کور رنگ هستند و تنها می‌توانند سیگنال‌های نوری “یک رنگ” را دریافت کنند و حجم دریافتی همان رنگ را ثبت کنند. البته در یک فیلتر، چیدمان این سلول‌ها به گونه‌ای است که تعداد بیشتری از سلول‌ها نسبت به نور سبز حساس هستند و این الگوی چیدمان را “الگوی بایرن” می‌نامند.
فیلتر‌های سه رنگ روی سلول‌های حسگر، نور ورودی را به اطلاعات جداگانه در سه کانال رنگی تقسیم می‌کنند. هر کانال رنگی، فقط شامل اطلاعات همان رنگ می‌شود که البته خود حسگر، سوراخ‌های رنگ‌های دیگر را با میانگینی از دو حسگر مجاور پر می‌کند. البته اینکه چطور این سوراخ‌ها پر می‌شوند و این میانگین چگونه محاسبه می‌شود، از سطح این مقاله بیشتر است. در همین حد کافیست که هر پیکسل، می‌تواند به همین شکل، شدت و نوع رنگی که با آن پر شده است را حدس زده و آن را در اطلاعات کلی تصویر ذخیره کند.
حسگر دوربین دیجیتال، این اطلاعات دریافت شده را در قالب یک فایل سه رنگ یا RGB به نمایشگر دوربین می‌فرستند تا پیش نمایشی از تصویر دریافت شده را ببینید. اما اطلاعات اصلی فایل خام، به صورت دست نخورده، در فرمت RAW ذخیره می‌شود.
جالب اینجاست که این پردازش، حتی پیش از ذخیره‌سازی عکس هم اتفاق می‌افتد. یعنی زمانی که شما دوربین را رو به یک کادر نگه می‌دارید، میزان نور دریافت شده به همین صورت تفسیر شده و به صورت زنده، روی نمایشگر دوربین نشان داده می‌شود. این همان چیزیست که صدها بار در هر ثانیه در دوربین اتفاق می‌افتد تا شما بتوانید کادر تصویر را در Live View دوربین مشاهده کنید. حتی قابلیت هیستوگرام زنده که دیاگرام نور را به شما نشان می‌دهد هم دقیقاً به همین شکل می‌تواند نور را تفسیر کند و همزمان با خود تصویر، به شما نشان دهد.
اما اتفاق مهم زمانی می‌افتد که شما دکمه شاتر را فشار می‌دهید و تصویر ثبت می‌گردد. هنگامی که اطلاعات مستقل هر رنگ به صورت جداگانه به پردازشگر دوربین می‌رسد، این اطلاعات در قالب اطلاعات جداگانه‌ای برای رنگ یا Hue، غلظت یا Saturation و روشنایی یا Luminance در یک فایل خام ذخیره می‌شود. این اطلاعات در فایل‌های JPEG با هم ترکیب می‌شوند و به همین دلیل گستردگی خود را از دست می‌دهند. این همان چیزیست که برای ویرایش فایل‌های عکس به آن نیاز داریم. زیرا وقتی عکسی را ویرایش می‌کنیم، عمومی می‌خواهیم رنگ‌ها و نور‌های آن را ویرایش کنیم و از آنجا که اطلاعات فایل‌های JPEG محدود شده‌اند، وقتی تغییرات زیادی را روی آن اعمال می‌کنیم، رنگ و نور‌ها با محدودیت مواجه شده و اصطلاحاً برش می‌خورند.
مزایای عکاسی با فایل خام
1-دستیابی به بالاترین حد کیفیت
این مهم‌ترین دلیلی است که بخواهید با فایل خام عکس بگیرید. اگرچه دوربین‌های امروزی با پردازشگر‌های پیشرفته‌ای که دارند، آن‌قدر هوشمند هستند که بتوانند نزدیک به ذهن عکاسی عمل کنند، اما خلاقیت ذهن یک عکاس وقتی پای کامپیوتر می‌نشیند و هر عکس را برای زمان طولانی تماشا و ویرایش می‌کند، بسیار قوی‌تر از پردازشگر دوربین عمل می‌کند. در این حالت، این شما هستید که می‌توانید عکس را براساس چیزی که می‌خواهید تغییر دهید.
2-ثبت محدوده بیشتری از روشنایی‌ها
ما روشنایی‌ها را در اینجا Levels of Brightness می‌نامیم. در واقع محدوده‌ای که از سفید خالص تا سیاه خالص گسترده شده است، سایه‌های روشنایی یا محدوده روشنایی نامیده می‌شود و این مقدار یا تعداد مراحل روشنایی در فایل خام، نزدیک به 3 برابر بیشتر از فایل JPEG است. بنابراین جایی از تصویر که برق‌زده و در فایل JPEG احساس می‌کنید دیگر توسط فتوشاپ قابل بازگشت نیست، احتمالاً در فایل خام بسیار راحت، قابل بازگشت است. طبیعتاً هرچقدر ترنزیشن (محدوده تبدیل) از نور تیره به روشن بیشتر باشد، آن فایل را راحت‌تر می‌توانید ویرایش کنید و نتیجه مطلوب‌تری به شما می‌دهد.
این سایه‌های روشنایی را دستکم نگیرید. تعداد محدوده روشنایی در فایل JPEG تنها 256 مرحله را شامل می‌شود. در حالی که این مراحل در فایل خام بین 4096 تا 16384 مرحله است (بسته به اینکه فایل 12-bit یا 14-bit باشد). ما قبلاً در نورنگار، درباره بیت‌های عکس‌های خام و دلایل استفاده از آن‌ها، مفصلاً توضیح دادیم.
با این مراحل بیشتر، دست شما باز است تا تغییرات بسیار بیشتر و سنگین‌تری را روی فایل‌های خام ایجاد کنید، بدون اینکه تصویر افت کیفیت پیدا کند یا رنگ‌ها و نور‌ها از هم بازشوند.
3-تنظیم راحت‌تر تراز سفیدی
شاید برایتان جالب باشد که بدانید تراز سفیدی یا White Balance عکس، اصولاً یکی از پردازش‌های ثانویه تصویر محسوب می‌شود. یعنی وایت‌بالانس، هیچ تأثیری روی فایل خام ندارد. زیرا اصولاً اول عکس ثبت می‌شود و بعداً تراز سفیدی روی آن اعمال می‌گردد.
به همین دلیل، وقتی از فایل خام استفاده می‌کنید، دیگر لازم نیست نگران وایت بالانس باشید. هر زمان دیگری می‌توانید فایل خام را باز کرده و تراز سفیدی آن را تغییر دهید، بدون اینکه تأثیری روی کیفیت اصلی تصویر بگذارد.
4-تنظیم بهتر شارپنس و نویز
اگرچه دوربین‌ها برای ثبت عکس JPEG می‌توانند تا حدودی، نویز تصویر را برطرف کرده یا عکس را شارپ کنند، اما نرم‌افزارهایی مانند لایتروم، فتوشاپ یا Exposure 3 می‌توانند فایل‌های خام را بهتر پردازش کنند و طبیعتاً اگر با آن‌ها کار کنید، عکستان بسیار واضح‌تر و باکیفیت‌تر شارپ می‌شود.
آنچه در تصویر RAW به صورت پیش‌فرض می‌بینید، اصلاً شارپ نشده است و اگر خودتان در نرم‌افزار، آن را شارپ کنید، کیفیت آن به مراتب بهتر از فایل JPEG خود دوربین می‌شود. زیرا نرم‌افزار در داخل کامپیوتر، دسترسی بیشتری به اطلاعات عکس دارد و طبیعتاً کیفیت خروجی بهتری هم خواهد داشت.
5-امکان ویرایش غیر مخرب
ویرایش غیر مخرب را جدی بگیرید. وقتی شما یک فایل خام را ویرایش می‌کنید، هر آنچه که انجام می‌دهید غیر مخرب است. زیرا اصولاً نمی‌توانید چیزی را روی یک فایل خام ذخیره کنید و هر آنچه انجام می‌دهید به عنوان یک پروسه ویرایشی، تنها هنگام خروجی فایل، روی آن اعمال می‌شود و خود فایل بدون تغییر باقی می‌ماند.
اما وقتی روی یک فایل JPEG کار می‌کنید، یا باید همه تغییرات را روی همان فایل ذخیره کنید، یا اینکه تغییرات را در قالب یک فایل جدید، در جایی دیگر نگه دارید. این کار موجب می‌شود تا فایل‌های مختلف شبیه به هم روی کامپیوترتان ذخیره شود و برای هر مرحله از کار باید یک فایل جدید ذخیره کنید. ضمناً در صورتی که بعداً بخواهید مجدداً به همان فایل رجوع کنید و بخشی از ویرایش را تغییر دهید، دیگر ممکن نخواهد بود.
در حالی که فایل‌های خام، تمامی مراحل ویرایش را در کنار خود نگه می‌دارند و بارها و بارها می‌توانید از همان فایل، خروجی‌های مختلفی بگیرید، بدون اینکه خود فایل تغییری کند.
6-خروجی چاپ بهتر
توجه داشته باشید که فایل‌های JPEG دارای محدوده رنگ‌های کمتری هستند. برخی از چاپگر‌های رومیزی می‌توانند عکس‌ها را با کیفیت بسیار بالایی چاپ کنند. خصوصاً چاپگر‌های حرفه‌ای که برخلاف لابراتوارهای چاپ عکس در ایران، با فضاهای رنگی مختلفی کار می‌کنند و برخی از آن‌ها کاملاً منحصر به همین چاپگر‌هاست.
لابراتوارهای چاپ عکس در ایران معمولاً تنها با یک یا دو فضای رنگی مانند sRGB یا Adobe RGB بیشتر کار نمی‌کنند، زیرا اغلب فایل‌های JPEG هم همین دو فضا را پوشش می‌دهند. اما وقتی با فایل خام کار می‌کنید، خود شما می‌توانید نوع فضای رنگی را انتخاب کنید و طبیعتاً اگر چاپگر حرفه‌ای داشته باشید، کیفیت رنگ‌های خروجی آن‌ها بسیار بهتر از رنگ‌های لابراتوار‌ها با فضای رنگی sRGB خواهد بود.
[relatedpost post=”89093″]
7-فضای کار بهتر
روند کاری برای فایل‌های خام بسیار بهتر از فایل‌های JPEG است. شما وقتی با فایل‌های خام کار می‌کنید این امکان را دارید تا ویرایش‌های انجام شده برای یک عکس را روی فایل‌های دیگر کپی کنید. به این ترتیب زمانی که برای ویرایش دسته‌ای از فایل‌ها صرف می‌کنید بسیار کمتر از فایل‌های JPEG می‌شود که مجبورید آن‌ها را تک به تک در داخل فتوشاپ باز کنید و آن‌ها را جداگانه ویرایش کنید. ضمناً بسیاری از فیلتر‌ها و اکشن‌های رنگی، مخصوص فایل‌های خام طراحی می‌شوند و ویرایش‌های سنگین آن‌ها با فایل‌های خام هماهنگی بیشتری دارد.
بنابراین ویرایش فایل‌های خام برخلاف آنچه که گفته می‌شود، در نهایت بسیار سریع‌تر از فایل‌های JPEG خواهد بود.
فایل‌های خام یک گزینه حرفه‌ای محسوب می‌شوند. اگر می‌خواهید از بیشترین قابلیت‌های دوربین‌های گران‌قیمتی مانند Nikon Z6 یا Canon EOS R بهره‌مند شوید، بدون شک باید به سراغ فایل‌های خام بروید. مگر اینکه عکاس خبری باشید و فرصت کافی برای ویرایش عکس‌هایتان نداشته باشید. هر چند که باز هم پیشنهاد می‌شود، حداقل برای آرشیو خودتان هم که شده، فایل‌های خام عکس‌هایتان را هم نگه دارید.
