آشنایی کامل با ایزو در عکاسی

ایزو چیست؟

به زبان ساده ایزو یا حساسیت سنسور در عکاسی یکی از تنظیمات دوربین است که باعث تاریک شدن و یا روشن شدن تصاویر شما خواهد شد. با افزایش ایزو تصاویر شما هم به تدریج روشن‌تر خواهند شد. به خاطر همین ایزو می‌تواند به شما کمک کند که در محیط‌های تاریک‌تر عکاسی کنید و یا انعطاف‌پذیری بیشتری برای انتخاب سرعت شاتر و دیافراگم داشته باشید.

البته افزایش حساسیت سنسور در عکاسی پیامدهایی هم دارد. روی تصاویری که با ایزو بالا گرفته شده‌اند دانه‌های زیادی دیده خواهد شد که با اسم نویز شناخته می‌شوند و ممکن است تصویر شما بلااستفاده باشد. بنابراین برای افزایش روشنایی یک تصویر با استفاده از ایزو باید آماده باشید که کمی کیفیت عکس را از دست بدهید. شما فقط زمانی باید ایزو را افزایش دهید که امکان روشن‌تر کردن تصویر با استفاده از دیافراگم و سرعت شاتر ممکن نباشد. (برای مثال در مواقعی که با کاهش سرعت شاتر سوژه تار خواهد شد می‌توانید ایزو را افزایش دهید.)

ایزو به چه معنی است؟

عبارت مختصر ایزو مخفف عبارت « International Organization for Standardization» است اما حساسیت سنسور در عکاسی به صورت مستقیم به سازمانی که مسئول ایجاد استاندارد برای تکنولوژی‌ها و محصولات مختلف است اشاره ندارد. از زمانی که دو استاندارد آنالوگ ASA و DIN با هم ادغام شدند و استاندارد ISO در سال 1974 خلق شد، از عبارت ایزو برای اشاره به آن‌ها استفاده می‌شود. با وجود اینکه از ISO در ابتدا فقط برای اشاره به حساسیت فیلم استفاده می‌شد بعدا تولیدکننده‌های دوربین عکاسی دیجیتال هم با هدف حفظ مقادیر روشنایی دوربین‌های فیلم از این استاندارد استفاده کردند.

مقادیر متداول ایزو

هر دوربین محدوده‌ی متفاوتی از ایزو را پوشش می‌دهد. یکی از محدوده‌های متداول به شرح زیر است:

• ISO 100 (ایزو پائین)
• ISO 200
• ISO 400
• ISO 800
• ISO 1600
• ISO 3200
• ISO 6400 (ایزو بالا)

به زبان ساده، در صورتی که شما مقدار ایزو را یک گام افزایش دهید (دو برابر کنید)، مقدار روشنایی تصویر هم دو برابر خواهد شد. بنابراین عکسی با ایزو 400 دوبرابر روشن‌تر از عکسی است که مقدار ایزو آن برابر با 200 است و عکسی که با ایزو 200 گرفته شده است هم دو برابر روشن‌تر از یک عکس با ایزو 100 است.

ایزو پایه چیست؟

کمترین مقدار ایزو اصلی (Native) دوربین شما به عنوان ایزو پایه (Base Iso) شناخته می‌شود. این مقدار خیلی مهم است زیرا با استفاده از آن می‌توانید به یک عکس با بیشترین مقدار کیفیت تصویر دستیابی داشته باشید و تا جای ممکن احتمال دیده شدن نویز را از بین ببرید.

مقدار ایزو پایه در برخی از دوربین‌های DSLR قدیمی و برخی دوربین‌های جدید مثل Fuji X-T2 برابر با 200 است اما در اکثر دوربین‌های دیجیتال امروزی این مقدار برابر با 100 است. معمولا بهتر است در اکثر شرایط ممکن از ایزو پایه استفاده کنید تا تصاویر شما بیشترین کیفیت ممکن را داشته باشند اما اکثر اوقات و به خصوص اگر در شرایط کم نور عکاسی می‌کنید استفاده از حساسیت سنسور پائین ممکن نیست.

نکته: در برخی دوربین‌ها ممکن است مقادیر افزایش یافته HI یا کاهش یافته LO ایزو وجود دارد که از مقدار ایزو اصلی دوربین فراتر می‌روند. البته این مقادیر کاملا شبیه‌سازی شده هستند و کیفیت تصویر شما را به شدت کاهش می‌دهند. به همین خاطر توصیه می‌شود اصلا از آن‌ها استفاده نکنید.

[relatedpost post=”150200″]

مشاهده پذیری نویز در ایزو بالا و پائین

برای مثال به دو عکس زیر که با مقادیر ایزو مختلف گرفته شده‌اند نگاهی بیاندازید. به مقدار نویز در هر دو تصویر (رنگ‌های دانه‌دار و غیر واضح) دقت کنید:

تفاوت را می‌توانید به وضوح مشاهده کنید؛ عکس گرفته شده با مقدار حساسیت سنسور 3200 مقدار نویز خیلی بیشتری نسبت به عکسی دارد که با حساسیت سنسور 200 گرفته شده است و با استفاده از سرعت شاتر طولانی‌تر روشنایی آن افزایش یافته است. به همین خاطر است که باید تا جای ممکن از مقادیر ایزو بالا استفاده نکنید، مگر اینکه بسته به شرایط مجبور به استفاده از آن‌ها باشید.

چگونه ایزو را تغییر دهید؟

نحوه تغییر ایزو از دوربینی تا دوربین دیگر متفاوت است. برخی از روش‌های متداول برای این کار به شرح زیر است:

• برای شروع از حالت‌هایی استفاده کنید که امکان تغییر دستی ایزو را به شما می‌دهد. از حالت خودکار خارج شوید و یکی از حالت‌های دستی، اولویت شاتر، اولویت دیافراگم یا برنامه را انتخاب کنید (ما اولویت دیافراگم یا تنظیم دستی را به شما توصیه می‌کنیم).
• در دوربین‌های مبتدی و یا بدون آینه شما احتمالا باید یک منو را باز کنید (احتمالا Quick Menu) و بخش مربوط به ایزو را پیدا کنید. سپس مقادیر مدنظر خود را انتخاب کنید و یا ایزو را روی Auto تنظیم کنید.
• در دوربین‌های رده بالاتر ممکن است یک کلید اختصاصی برای تنظیم ایزو روی دوربین وجود داشته باشد. در صورتی که این کلید را نگه دارید و با چرخاندن یک کلید مدرج شما می‌توانید تنظیمات ایزو را تغییر دهید. در صورتی هم که روی دوربین شما کلید اختصاصی برای تغییر ایزو وجود ندارد، احتمالا می‌توانید یکی از کلیدها را برای این کار برنامه‌ریزی کنید
• در برخی دوربین‌ها هم یک کلید چرخان اختصاصی وجود دارد که مقادیر مختلف ایزو روی آن درج شده است و به سادگی می‌توانید تنظیمات را تغییر دهید.

در صورتی که هنوز مطمئن نیستید می‌توانید دفترچه‌ی راهنمای دوربین خودتان را بررسی کنید. شما باید بدانید که چطور می‌توانید تنظیمات ایزوی دوربین خودتان را به سرعت تغییر دهید زیرا معمولا شما نیاز دارید که مقدار ایزو را تغییر دهید.

از چه مقادیر ایزویی باید استفاده کنید؟

خیلی از عکاس‌ها اصول ابتدایی ایزو را بلدند اما نمی‌دانند که در زمان عکاسی باید از چه مقادیر ایزویی استفاده کنند. یک دلیل خاص وجود دارد که دوربین مقادیر گسترده‌ای از حساسیت ایزو را در اختیار شما قرار می‌دهد: شرایط مختلف به مقادیر مختلف ایزو نیاز دارد. در ادامه برخی از سناریوهای متداولی که شما ممکن است با آن‌ها برخورد داشته باشید را پوشش داده‌ایم.

[relatedpost post=”86279″]

چه زمانی از مقادیر پائین ایزو استفاده کنیم؟

همانطور که در بالای مقاله به این موضوع اشاره شد شما همیشه باید از مقادیر ایزو پائین (ایزو پایه) دوربین خودتان استفاده کنید. این مقدار معمولا 100 یا 200 است. در صورتی که نور زیادی در اختیار شما قرار دارد می‌توانید از مقادیر ایزو پائین استفاده کنید و تا جای ممکن احتمال دیده شدن نویز در تصاویر خودتان را کاهش دهید.

حتی در شرایط تاریک یا کم نور هم شما می‌توانید از مقادیر ایزو پائین استفاده کنید. برای مثال در صورتی که دوربین شما روی سه پایه نصب شده باشد و یا به صورت کاملا بی حرکت روی یک سطح صاف قرار گرفته باشد می‌توانید به جای افزایش ایزو، سرعت شاتر را افزایش دهید. البته باید در نظر داشته باشید که در صورت استفاده از سرعت شاترهای طولانی هر جسم متحرکی به شکل روح در تصویر شما دیده خواهد شد.

چه زمانی از ایزو بالا استفاده کنیم؟

با وجود اینکه توصیه می‌شود همیشه از مقادیر ایزو پایه استفاده کنید، برخی اوقات برای اینکه بتوانید یک عکس خوب بگیرید استفاده از مقادیر ایزو بالا ضروری است. ساده‌ترین دلیل برای استفاده از مقدار ایزو بالا این است که شما نمی‌خواهید در تصویر خودتان شاهد تاری ناشی از حرکت (Motion Blur) باشید. در این مواقع باید بین یک عکس واضح با ایزو بالا و یک عکس تار با ایزو پائین یک مورد را انتخاب کنید. نگاهی که عکس زیر بیاندازید:

این عکس با سرعت شاتر 1/2000 ثانیه و ایزو 800 گرفته شده است. برای ثبت این تصویر باید از ایزو 1/2000 ثانیه استفاده می‌شد تا دوربین بتواند به صورت کامل پرنده‌های در حال پرواز را فریز کنید. در صورتی که ایزو روی 100 تنظیم می‌شد عکاس باید از سرعت شاتر 1/250 استفاده می‌کرد تا یک تصویر کاملا روشن داشته باشد. اما در صورتی که این تنظیمات انتخاب می‌شد شما شاهد مقدار زیادی Motion Blur بودید زیرا پرنده‌ها خیلی سریع در حال حرکت هستند. به زبان ساده با ایزو 100 تصویر خراب می‌شد.

به همین خاطر در صورتی که نور کافی برای دوربین وجود ندارد و شما نمی‌توانید یک عکس واضح و روشن بگیرید باید حساسیت سنسور دوربین را افزایش دهید. زمانی که روی دست و بدون فلاش در فضاهای داخلی عکاسی می‌کنید، همیشه بهتر است از مقادیر ایزو بالاتر استفاده کنید تا بتوانید بدون تاری تصویر یک عکس خوب بگیرید. همچنین برای عکاسی از سوژه‌های خیلی سریع مثل پرنده‌های تصویر بالا هم استفاده از مقادیر بالای حساسیت سنسور توصیه می‌شود.

در اکثر دوربین‌ها تنظیماتی تحت عنوان ایزو خودکار وجود دارد که برای عکاسی در محیط‌های کم نور فوق‌العاده است. خوبی این تنظیمات این است که شما می‌توانید حداکثر مقدار حساسیت سنسوری که می‌خواهید از آن استفاده کنید را انتخاب کنید تا دوربین از آن فراتر نرود. معمولا برای اینکه مقدار نویز تصویر را کاهش دهید بهتر است این مقدار را روی ایزو 800، 1600 یا 3200 قرار دهید. نکته منفی این قابلیت این است که در صورتی که دوربین به محدودیت ایزوی تعیین شده برسد به تدریج سرعت شاتر را کاهش خواهد داد و در نتیجه منجر به تاری ناشی از دید خواهد شد.

کاهش نویز و افزایش کیفیت تصویر

برخی عکاس‌ها تصور می‌کنند که بهترین روش برای افزایش کیفیت تصویر این است که همیشه از ایزو پایه استفاده کنند. اما همانطور که در این مقاله مشاهده کردید، این موضوع همیشه صحت ندارد. برخی اوقات ممکن است در شرایط کم نوری قرار بگیرید که هیچ انتخاب دیگری به جز استفاده از مقادیر ایزو بالا نداشته باشید.

شما فقط وقتی باید از ایزو پایه استفاده کنید که نور کافی برای عکاسی وجود داشته باشد. سعی نکنید که به هر قیمتی شده از ایزو 100 در محیط‌های تاریک استفاده کنید زیرا ممکن است تصاویر شما خیلی تاریک شوند. همچنین در صورتی که از سرعت شاتر بالا برای ثبت حرکات استفاده می‌کنید شرایط برای دوربین مثل عکاسی در نور کم خواهد بود زیرا شما مدت زمانی که نور به سنسور دوربین می‌رسد را محدود خواهید کرد. بنابراین برای برخی از انواع عکاسی ورزشی و اکشن استفاده از ایزو بالا ممکن است تنها انتخاب شما باشد.

برای افزایش کیفیت تصاویر خودتان شما باید چهار عمل زیر را انجام دهید:

1. دیافراگم را به شکلی تنظیم کنید که عمق میدان مناسب خودتان را داشته باشید.
2. ایزو را روی مقدار پایه قرار دهید و سرعت شاتر را به شکلی که نوردهی مناسبی در اختیار شما قرار دهد تنظیم کنید.
3. در صورتی که سوژه تار است به تدریج ایزو را افزایش دهید و سرعت شاتر را افزایش دهید تا تاری ناشی از حرکت از بین برود.
4. در صورتی که احساس می‌کنید ایزو دوربین خیلی بالا است و شما می‌توانید از دیافراگم‌های بازتر استفاده کنید، دیافراگم را به تدریج باز کنید تا به سطح قابل قبولی از نویز برسید.
5. در صورتی که این قدم‌ها را دنبال کنید همیشه قادر خواهید بود بیشترین کیفیت تصویر را داشته باشید. شما با انجام این کارها به یک تعادل بین نویز، تاری ناشی از حرکت و عمق میدان می‌رسید.

افسانه‌هایی در مورد ایزو

در مورد ایزو افسانه‌های زیادی وجود دارد و برخی از آن‌ها خیلی متداول هستند. در این بخش ما به صورت سریع نگاهی به این سوء تفاهم‌ها خواهیم داشت تا در آینده دچار سردرگمی نشوید.

[relatedpost post=”107652″]

آیا ایزو همان حساسیت سنسور است؟

این موضوع یکی از متداول‌ترین سوالات در مورد ایزو است و ممکن است همیشه آن را مشاهده کنید. اما با وجود اینکه فکر کردن به ایزو به عنوان حساسیت سنسور دوربین می‌تواند به شما در درک بهتر آن کمک کند اما در واقع اینگونه نیست. سنسورهای دیجیتال صرف نظر از میزان ایزو یک مقدار حساسیت ثابت دارند. بهتر است به ایزو مثل یک نقشه نگاه کنید که به دوربین شما می‌گوید تصویر نهایی با توجه به مقدار نوردهی ورودی، تا چه اندازه روشن باشد.

ایزو بخشی از نوردهی است؟

نه، ایزو بخشی از نوردهی نیست. سرعت شاتر و دیافراگم با ورود نور بیشتر به صورت فیزیکی باعث روشن‌تر شدن تصاویر شما می‌شوند اما ایزو اینطور نیست. اساسا ایزو تصویری که گرفته شده است را روشن‌تر خواهد کرد و به همین خاطر عکاس‌ها آن را جزو اجزاء نوردهی قلمداد نمی‌کنند.

آیا افزایش ایزو مثل افزایش روشنایی تصویر داخل کامپیوتر است؟

این سوال خیلی هوشمندانه است اما در عین حال ممکن است باعث سردرگمی شود. روشن کردن تصویر داخل کامپیوتر تا حدودی مثل افزایش ایزو است زیرا باعث مشخص شدن بیشتر نویز خواهد شد (و البته روشنایی تصویر را هم افزایش خواهد داد) اما تفاوت عمده این است که در اکثر شرایط افزایش ایزو داخل دوربین به کیفیت تصویر بهتری منجر خواهد شد. به بیانی دیگر بهتر است در صورت لزوم از ایزو 800 استفاده کنید تا اینکه یک عکس با ایزو 100 بگیرید و سپس در زمان ادیت روشنایی آن را تا حدود زیادی افزایش دهید

ایزو چگونه روی یک عکس تاثیر خواهد گذاشت؟

ایزو باعث افزایش یا کاهش روشنایی یک عکس خواهد شد اما به صورت همزمان روی محدوده‌ی داینامیک و مقدار نویز تصویر هم تاثیرگذار خواهد بود. در پائین‌ترین تنظیمات ایزو (ایزو پایه) تصاویر شما کمترین میزان نویز و بیشترین مقدار محدوده‌ی داینامیک را خواهند داشت و به همین خاطر انعطاف‌پذیری خیلی زیادی در زمان ادیت عکس در اختیار شما خواهد بود. با افزایش ایزو مقدار نویز هم افزایش خواهد یافت و معمولا محدوده‌ی داینامیک تصویر هم کاهش خواهد یافت.

بهترین تنظیمات ایزو برای نور کم

در زمان عکاسی در نور کم معمولا سرعت شاتر شما هم کاهش خواهد یافت و باعث لرزش دوربین و یا تاری ناشی از حرکت خواهد شد. برای جلوگیری از چنین مشکلاتی شما باید مقدار ایزو را روی عددهای بزرگتر مثل ایزو 1600 قرار دهید. بسته به دیافراگم دوربین شما و شرایط نوری شما ممکن است نیاز باشد حتی ایزو را به مقدار خیلی بیشتری افزایش دهید.

بهترین ایزو برای عکاسی منظره

برای عکاسی منظره شما باید از یک سه پایه استفاده کنید و به همین خاطر بهتر است ایزو دوربین را روی مقدار پایه که معمولا 100 است تنظیم کنید

سخن نهایی

در صورتی که سوال، نظر یا بازخورد خاصی در باره‌ی حساسیت سنسور دارید، از قسمت نظرات همین مطلب با ما در ارتباط باشید.