فاصله کانونی چیست؟ + ویدئو

فاصله کانونی یک لنز به این صورت تعریف می‌شود: فاصله ای بین مرکز نوری (optical center) و حسگر دوربین (image sensor) است، در زمانی که لنز روی بی نهایت فوکوس است.

مرکز نوری یک لنز، نقطه‌ای است درون لنز که در آن فرض می‌شود دو پرتو نور که از منابع مختلف داخل لنز آمده‌اند (دو خط زرد رنگ در عکس فوق)، با هم برخورد می‌کنند. فاصله کانونی کوتاه‌تر میدان دید عریض تری فراهم خواهند کرد ولی توانایی زوم را کاهش می‌دهند. و برعکس، فاصله‌های کانونی بلند‌تر میدان دید کوتاه‌تری به شما داده اما با زوم خیلی بیشتر. در دوربین‌های DSLR فاصله کانونی لنزهای قابل تعویض بر حسب میلیمتر اندازه‌گیری می‌شود و معمولا این عدد روی لنز نوشته شده‌است.

بیشتر بخوانید : چه لنزی برای من مناسب است؟

هنگامی که به قسمت استوانه‌ای شکل لنز خود نگاه می‌کنید، یک عدد نسبی می‌بینید (Lens ratio در عکس بالا) که بیانگر بیشترین اندازه دریچه دیافراگم لنز است. دریچه دیافراگم تعیین می‌کند که لنز چه میزان نور به حسگر دوربین می‌رساند. هر چه این عدد کوچک‌تر باشد، کیفیت لنز در روشنایی نیز بیشتر خواهد بود.

بیشتر بخوانید : راهنمای جامع انواع لنز دوربین عکاسی

لنزهای زوم با کیفیت، برای فواصل کانونی متفاوت ضریب F ثابتی ارائه می‌دهند( به عنوان مثال f/2.8 در ۳۵ میلیمتر و f/2.8 در ۸۰ میلیمتری)؛ در حالی که در لنزهای با کیفیت کم‌تر، با بالا رفتن فاصله کانونی ضریب F هم تغییر می‌کند (مثلا f/3.5 در ۲۸ میلیمتر و f/5.6 در ۸۰ میلیمتری) ؛ و این یعنی بعد از زوم کردن لنز از حالت عریض به تله فوتو، حداقل یک پله نور را از دست داده اید. یک لنز با عدد f کمتر (با دریچه دیافراگم عریض‌تر) لنزی با کیفیت بالاتر به حساب می‌آید که به شما اجازه قدرت مانور بیشتری می‌دهد.

۱.لنز نرمال/استاندارد:‌

لنز نرمال لنزی است که فاصله کانونی آن بین ۵۰ میلی‌متر و یا ۸۰ یا ۱۰۰ میلی متر در ساختار ۳۵ میلی‌متری است.

ویژگی های تصویر:

پرسپکتیو در این لنز همانند چشم انسان است. اجزای صحنه نیز به طور معمولی قرار میگیرند. نه ریز و نه درشت.

این لنز مناسب برای عکاسی پرتره است مخصوصا برای فاصله کانونی ۸۵ تا ۱۰۰ میلی متر. چرا که ترکیب این لنز با دریچه دیافراگم باز یک تصویر با فوکوس کم و سوژه برجسته را به ما میدهد.

۲.لنز واید یا زاویه باز:

لنز واید انگل (wide angle lens) یا زاویه باز لنزی است که دارای فاصله کانونی کمتر از لنز نرمال است. تمام لنزهایی که عدد فاصله کانونی آنها زیر ۴۳ است، یعنی از حدود ۴۳ تا ۵ میلیمتر جزو این دسته از لنزها قرار می‌گیرند.

ویژگی تصویر:

عکاسی با این لنز اغراق در تصویر را به وجود می آورد.بهم ریختگی پرسپکتیو همراه با اعوجاج زیاد از ویژگی های این لنزهاست.در این لنز اجسام و موضوعات ریزتر، عمق میدان وضوح تصویر نیز زیاد است.

به خاطر دید وسیعی که ایجاد میکند در عکاسی طبیعت، شاخه ای از عکاس معماری و عکاسی فاین آرت کاربرد فراوانی دارد.

۳.لنزهای تله فوتو:‌

لنزهایی که فاصله کانونی آنها بین ۱۰۰ تا ۸۰۰ میلی متر جای دارند جز لنزهای تله فوتو محسوب می‌شوند.

ویژگی های تصویر:

فشردگی تصویر زیاد است و پرسپکتیو در این لنزها کم است.اجزای صحنه درشت تر نمایان میشوند. این لنزها عمق میدان وضوح کمی به تصویر می‌دهند.

برای عکاسی حیات وحش، پرتره، ورزشی و مستند بسیار مناسب هستند. در کل برای سوژه هایی که در فواصل دور قرار دارند بسیار ایده آل هستند. چرا که میتوانید به راحتی و با عمق میدان کم روی سوژه مورد نظر فوکوس کنید.

۴.لنز ماکرو:‌

فاصله کانونی در لنزهای ماکرو بین ۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌متر می‌باشد.

ویژگی تصویر:

لنزهای ماکرو برای عکاسی از اجسام ریز یا عکاسی کلور آپ بسیار مناسب اند. این لنزها عکاس را قادر میسازد که روی سوژه مورد نظر در فاصله فوکوس ماکرو به خوبی فوکوس کند و عکس شارپ و واضحی را بدست آورد.

۵.لنز تله شیفت:

لنز‌های تیلت شیفت (Tilt shift lenses) یا لنز‌های با قابلیت تغییر زاویه لنز، به عکاس زمانی که در عمق میدان و پرسپکتیو محدودیت دارد کمک می‌کنند. حقه‌های نوری که این لنز‌ها به کار می‌برند به صورت دیجیتال قابل پیاده سازی نیستند پس هنگام عکس‌برداری از مناظر و بنا‌های معماری خاص، ضروری هستند.

مثلا وقتی از یک ساختمان بلند عکس می‌گیرید اگر دوربین را به سمت بالا بگیرید یک پرسپکتیو عمودی ایجاد می شود اما با بالا بردن لنز (Shifting) تصویر کل سوژه را خواهید داشت.

۶.لنز چشم ماهی یا fisheye:

فاصله کانونی در لنز چشم ماهی بین ۷ تا ۱۶ میلی‌متر متغییر است.

ویژگی های تصویر:

زاویه این لنز بسیار عریض است و میتواند با انحنا دادن به خطوط صاف عکس هایی خیلی عریض به عکاس بدهد. این لنز با ایجاد یک تصویر ۱۸۰ درجه ای عکس هایی به صورت محدب یا بیضوی ایجاد میکند.

7 .لنز های دارای لرزشگیر تصویر:

لنز‌های تثبیت کننده تصویر (Image-Stabilization Lens) دارای سنسور‌های ثبات بخش ژیروسکوپی کوچک و المان‌های تصحیح کننده‌ی خطایی هستند (servo) که لرزش‌های دوربین را به صورت مداوم اصلاح خواهند کرد. این برای زمانی که به دلیل کم بود نور سرعت شاتر طولانی تری انتخاب می کنیم و باید لرزش ها حذف شوند بسیار مفید است. ادعا می‌شود که این لنزها کاربر را قادر می‌‌سازند که بین ۲ تا ۴ پله سرعت شاتر را پایین‌تر بیاورند (یعنی نوردهی بین ۴ تا ۱۶ برابر طولانی تر شود) و عکس همچنان شارپ باقی بماند.

۸.لنز زوم:

لنزهای زوم فاصله کانونی متغیری دارند و بسیار کاربردی هستند. برخی از این لنزها می‌تواند از یک لنز زاویه عریض تا یک لنز تله فوتو (مثلا ۲۴ تا ۳۰۰ میلیمتر) تغییر زاویه دهند پس دست شما برای ترکیب‌بندی کاملا باز خواهد بود. چیزی که در لنزهای زوم باید سبک و سنگین شود، دریچه دیافراگم است.

از آنجا که برای ساخت این لنز ها قطعات زیادی لازم است، توانایی محدودی در باز کردن دریچه دیافراگم و ورود نور دارند پس هنگام خریدن یک لنز زوم به این موضوع نیز فکر کنید.