لنز نیکون Nikon AF-S Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR

AF Micro 105 f/2.8G ED VR

لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR

لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR پرچمدار لنز های ماکرو شرکت نیکون است. این لنز اولین لنز ماکرویی است که واجد لرزشگیر می باشد . لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR قابلیت سازگاری با دو قطع FX و DX در دوربین های نیکون را دارد.

لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR یکی از شش لنز ماکرو شرکت نیکون است و به لحاظ فاصله کانونی و قیمت در رتبه دوم قرار دارد. لنز Micro NIKKOR 200mm f/4G IF-ED VR از این لحاظ در رتبه اول است. ولی از نظر حداکثر گشادگی دیافراگم و فاصله کانونی لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR لنز کاربردی تری است و در مجموع می توان از آن به عنوان بهترین لنز ماکرو شرکت نیکون یاد کرد.

فاصله کانونی این لنز بر دوربین های قطع FX 105 میلی متر است که یک لنز تله فوتو متوسط محسوب می شود. ولی با قرار گیری آن بر یک دوربین قطع DX می توان لنزی با فاصله کانونی 160 میلی متر داشت که لنز تله فوتو قدرتمندی همراه با ماکرو محسوب می شود.

اولین سری لنز های 105 میلی متری شرکت نیکون در سال 1990 معرفی شد. از آن زمان تا کنون سیستم فوکوس این لنز ها بسیار تغییر کزده و بهبود یافته است. ولی اکنون شرکت نیکون با معرفی لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR به کل ساختار لنز را تغییر داده است و جایگاهی ویژه در بازار لنز های ماکرو ایجاد کرده است.

تفاوت های اساسی این لنز با مدل های قبلی به شرح زیر است:

-استفاده از 14 المان در 10 گروه در سیستم اپتیکی لنز به جای 10 المان در 9 گروه

-افزودن عدسی ED و کوتینگ نانو (nano coating)

-موتور فوکوس خودکار AF-S

-لرزشگیر نسخه 2 VRII

نسبت اندازه تصویر و اندازه سوژه مانند سایر لنز های 105 میلی متری نیکون 1:1 است. نزدیک ترین فاصله ای که می توان با این لنز فوکوس کرد یک فوت یا 305 میلی متر است. از آنجایی که قطر دهانه آن 62 میلی متر است به خوبی با فیلتر های کلوزآپ سری 6T سازگار است؛ می توان تا فاصله 10 ساتنی متری هم با آن فوکوس کرد.

بدنه و ساختار

بدنه لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR به عنوان یک لنز تله فوتو نه چندان بلند نسبتا بزرگ و زمخت است ولی این زمختی به گونه ای نیست که برای کاربر مساله ساز شود. بدنه بسیار مقاوم و سخت طراحی شده است. با قرار گیری در دست کیفیت مطلوب آن کاملا احساس می شود. ولی در مجموع لنزی سنگین و بزرگی است که اگر بر بدنه های کوچک نصب شود کمی باعث عدم تعادل در مجموعه لنز و دوربین می شود.

رینگ فوکوس طراحی شده بر بدنه بسیار عریض است که این موضوع می تواند نکته مثبتی باشد. هنگام عکاسی ماکرو بسیاری از مواقع لازم است به صورت دستی عمل فوکوس صورت گیرد که عریض بودن رینگ فوکوس در این لنز بسیار این کار را راحت می کند.

بر بدنه سه دکمه با عملکرد های متفاوت وجود دارد:

-M/A – M: این دکمه برای قرار دادن لنز بر حالت فوکوس خودکار و فوکوس دستی است. در حالت فوکوس خودکار (M/A) هم می توان دستی فوکوس را انجام داد هم به صورت خودکار. علاوه بر این می توان به صورت دستی فوکوس خودکار را اصلاح کرد. در حالت (M) فوکوس تنها به صورت دستی صورت می گیرد.

-Full – Infinity to 0.5 m: در حالت Full لنز عمل فوکوس یابی را در سرتاسر محدوده فوکوس انجام می دهد. در حالت Inf-0.5 لنز تنها در این محدوده که فواصل دوردست را شامل می شود؛ فوکوس یابی می کند. دکمه کنترل محدوده فوکوس یابی امکان نسبتا مطلوبی است ولی بسیاری از کاربران ترجیه می دهند به جای این گزینه، گزینه ای داشتند که لنز تنها در محدوده ماکرو و فواصل خیلی کوتاه فوکوس یابی می کرد.

-VR On – VR Off: این دکمه برای فعال سازی و غیر فعال سازی لرزشگیر لنز تعبیه شده است.

لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR گشادگی دیافراگم بسیار بالایی دارد که هم در شرایط نوری ضعیف بسیار کارساز است هم عمق میدان بسیار محدودی برای جدا کردن سوژه از پس زمینه فراهم می کند. ولی باید این را در نظر داشت هنگام عکاسی ماکرو برای اینکه لنز بتواند بر سوژه های نزدیک فوکوس کند لنز بیش از اندازه از حسگر فاصله پیدا می کند.

این موضوع باعث تغییر فاصله کانونی نمی شود ولی باعث کاهش شدت نور می شود. درست است که دیافراگم این لنز ثابت است ولی اگر با حداکثر بزرگنمایی ماکرو با این لنز عکاسی شود تا یک استاپ و نیم از شدت نور کاسته می شود. در واقع در این شرایط ارزش نوردهی لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR به جای f/2.8، f/4.8 خواهد بود. البته در بزرگنمایی های کم تر میزان افت نور نیز کم تر خواهد بود.

نکته ای که هنگام استفاده از لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR باید به آن توجه کرد این است که دهانه لنز و آخرین المان عدسی لنز بسیار آسیب پذیر هستند. فاصله آخرین المان تا دهانه لنز بسیار کم است و انحنایی که در مرکز آن وجود دارد تقریبا هم سطح با دهانه لنز به نظر می رسد. توصیه می شود حتما از آفتابگیر استفاده شود، نه به خاطر کاهش اثر هاله درون لنز بلکه برای محافظت از آن.

سیستم فوکوس و فوکوس خودکار

فوکوس خودکار در لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR عملکرد بسیار خوبی دارد و از سرعت و دقت بالای برخوردار است. ولی هنگم عکاسی ماکرو سرعت فوکوس خودکار افت پیدا می کند. این مساله چندان بغرنج نیست زیرا عموما هنگام عکاسی ماکرو عکاسان ترجیه می دهند به صورت دستی فوکوس کنند تا فوکوس دقیق داشته باشند. بهترین کار این است که دوربین را در نقطه ای مستقر کنید و با شیکبایی بر موضوع مورد نظر به صورت دستی فوکوس کنید.

رینگ فوکوس عملکرد بسیار خوبی دارد. میزان چرخش آن 270 درجه است. این به این معنا است که برای اینکه فوکوس را به صورت دستی انجام دهید باید رینگ را به میزان زیادی بچرخانید. این مساله از این جهت مفید است که هنگام عکاسی ماکرو که فاصله لنز تا سوژه بسیار کم است؛ با اندک تغییر در نقطه فوکوس ممکن است سوژه کاملا از وضوح خارج شود؛ می توان با چرخاندن دقیق رینگ فوکوس وضوح کامل و دقیقی داشت.

بر روی لنز جدول نشانگر عمق میدان نیز تعبیه شده است ولی تنها میزان عمق میدان را در دیافراگم 32 نشان می دهد. با توجه به اینکه عمق میدان در دیافراگم های باز لنز بسیار پایین است بهتر بود جدول عمق میدان برای سایر دیافراگم ها هم تعبیه می شد.

بر حلقه نشانگر متراژ فوکوس علاوه بر فاصله نقطه فوکوس نشانگر دیگری نیز وجود دارد که میزان بزرگنمایی را نشان می دهد. برای مثال اگر قصد گرفتن عکسی دارید که نسبت اندازه سوژه به اندازه تصویر 1:2 است؛ می توانید لنز را در حالت فوکوس دستی قرار دهید و با چرخش رینگ فوکوس، فوکوس را در نقطه ای قرار دهید که نسبت 1:2 را نشان می دهد و لنز را آنقدر به سوژه نزدیک کنید تا کاملا واضح دیده شود. این امکان بسیار خوبی است زیرا می توانید عکس هایی با مقیاس مشخص از اجسام بگیرید.

شارپنس و کنتراست

بر خلاف مدل های قبلی لنز های ماکرو نیکون 105 میلی متری که تصاویر بسیار شارپ هم در مرکز و هم در گوشه ها داشتند؛ لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR از این جهت نسبت به آنها با کاستی هایی همراه است. تصویر در مرکز شارپنس قابل توجهی دارد ولی هر چه به سمت گوشه ها می رود از شدت شارپنس کاسته می شود. خوشبختانه در دیافراگم f/8 کاملا این مساله برطرف می شود. البته ناگفته نماند در دیافراگم های باز گوشه ها از کیفیت بسیار بالایی برخوردار هستند ولی به نسبت به مرکز کمی از شارپنس پایین تری برخوردار هستند. در مجموع میزان شارپنس این لنز بسیار عالی است و تصاویری با کیفیت فوق العاده تولید می کند.

شاید تنها خطای لنز خطای آسفریکال لنز باشد که به صورت بسیار خفیف باعث کاهش شارپنس در گوشه های تصویر می شود. در غیر این صورت به هیچ وجه خطا های دیگری مانند خطای رنگی و کوما در این لنز دیده نمی شود.

لرزشگیر، VR

وجود دکمه ای برای فعال سازی و غیر فعال سازی لرزشگیر بر روی لنز امکان بسیار خوبی است. در عکاسی ماکرو به این علت که با کوچکترین حرکت عکاس سوژه از فوکوس خارج می شود؛ بسیاری از عکاسان ترجیه می دهند بر روی سه پایه عکاسی کنند. لرزشگیر هنگام استفاده از سه پایه نباید فعال باشد زیرا باعث محوی تصویر می شود. از طرف دیگر در دفترچه راهنمای لنز نوشته شده است که اگر بزرگنمایی در حالت ماکرو از یک سوم بیشتر شود تاثیر لرزشگیر بر تصویر کاهش پیدا می کند.

در واقع به صورت تلویحی شرکت نیکون توصیه می کند هنگام عکاسی ماکرو لرزشگیر را غیر فعال کنید زیرا تاثیری بر لرزش دست ندارد و تنها باعث مصرف باتری بیشتر می شود. ولی اگر از لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR به عنوان یک لنز تله فوتو استفاده کنید لرزشگیر کمک بسیاری در گرفتن عکس های کاملا شارپ، حتی با سرعت های شاتر کم تر از 1/30 sec می کند.

اعوجاج تصویر

اعوجاچ بشکه ای به هیچ وجه در این لنز دیده نمی شود. اعوجاچ بالشتکی هم آنقدر خفیف است که به سختی قابل مشاهده است (حدود 3 درصد).

Vignetting

افت نور در کناره های تصویر در لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR نسبتا محسوس دیده می شود که با بستن دیافراگم می توان آن را از بین برد. بسته به اینکه از چه دوربینی استفاده می کنید میزان آن متفاوت است. به عنوان مثال بر دوربین D700 اختلاف شدت نور میان مرکز تصویر و گوشه ها تا دو و نیم استاپ دیده شد ولی بر دوربین D800 این اختلاف شدت نور به یک استاپ رسید. هنگام عکاسی ماکرو به علت اینکه برای داشتن عمق میدان بیش تر عموما از دیافراگم های بسته استفاده می شود؛ نگرانی ای بابت افت نور وجود ندارد. ولی در حالت های دیگر عکاسی بایستی مراقب بود که گوشه های تصویر در تاریکی فرو نروند.

بوکه

به مدد دیافراگم 9 تیغه ای در لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR قسمت های محو در تصاویر حاصل از این لنز کیفیت بسیار خوبی دارند. نواحی محو شده بسیار نرم و زیبا دیده می شوند و عکاسی پرتره و عکاسی از اشیا با پس زمینه محو را لذت بخش می کند. نکته ای که در مورد بوکه در این لنز وجود دارد این است که کیفیت آن در دیافراگم های مختلف متفاوت است. بوکه ها در دیافراگم های باز کاملا دایره ای و ظریف هستند که بوکه بسیار زیبایی را تولید می کنند ولی هرچه دیافراگم از f/5.6 بسته تر شود از زیبایی بوکه کاسته می شود.

جمع بندی

لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR یک لنز ماکرو بسیار خوب است. در این لنز، چه بر دوربین های DX نصب شده باشد و چه بر دوربین های FX، وضوح تصویر در مرکز و در گوشه های تصویر بسیار بالا است. لرزشگیر اضافه شده به این لنز عملکرد بسیار خوبی دارد و از محاسن این لنز نسبت به سایر لنز ها در این رده محسوب می شود.

حداکثر نسبت تصویر و سوژه در این لنز 1:1 است که برای بسیاری از عکاسی های ماکرو مناسب است ولی اگر به بزرگنمایی بیشتر نیاز داشته باشید یا باید سراغ لنز های دیگری بروید و یا از لوازم جانبی مخصوص عکاسی ماکرو استفاده کنید. در عوض لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR یک لنز تله فوتو همه کاره است که هم برای عکاسی پرتره بسیار مناسب است و هم برای عکاسی از سوژه هایی که از دوربین فاصله دارند.

در مجموع به لحاظ فنی لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR لنز بسیار قدرتمند و خوبی است ولی بسیار گران تر و سنگین تر از سایر لنز های ماکرو شرکت نیکون است. شاید تنها مزیت این لنز نسبتا به آنها فاصله کانونی بلند تر آن باشد ولی بد نیست به صورت اجمالی با لنز ماکرو  Nikon 85mm f/3.5G DX VR که به غیر از اندازه فاصله کانونی تفاوت فنی دیگری با لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR ندارد؛ مقایسه شود.

از لحاظ سیستم فوکوس و لرزشگیر و به لحاظ بزرگنمایی این دو لنز با هم برابری می کنند. ولی از نظر قیمت و وزن نسبت به هم متفاوت و از این نظر لنز 85 میلی متری برتری دارد. زیرا هم سبک تر است هم ارزان تر. از طرف دیگر لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR دیافراگم باز تری دارد و از تکنولوژی nano coating در ساختار عدسی های آن استفاده شده است که باعث می شود هم در شرایط نوری ضعیف عملکرد بهتری داشته باشد و هم کیفیت تصویر بالا تری داشته باشد.

در نهایت اگر از دوربین قطع DX استفاده می کنید لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR زاویه دید بسیار محدودی دارد و با توجه به اینکه بسیار سنگین است و دوربین های قطع DX عموما سبک هستند چندان مجموعه دوربین و لنز متعادلی نخواهید داشت و می توانید با هزینه کم تر لنزی سبک تر برای دوربینتان تهیه کنید.

اگر از دوربین قطع FX استفاده می کنید بدون شک لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR بهترین گزینه برای شما است؛ زیرا هم فاصله کانونی بلند تری دارد هم در شرایط نوری ضعیف به مدد دیافراگم باز با آن به راحتی می توانید عکاسی کنید. همچنین تصاویر با این لنز کیفیت بسیار بالایی دارند و دیافراگم باز آن عمق میدان بسیار محو و زیبایی را تولید می کند. درست است که با تهیه لنز ماکرو  Nikon 85mm f/3.5G DX می توانید با هزینه کم تر لنزی مشابه با لنز Micro NIKKOR 105mm f/2.8G ED VR داشته باشید ولی فراموش نکنید به علت اینکه این لنز برای قطع DX طراحی شده است کاملا سطح تصویر را پوشش نمی دهد و هاله ای تیره اطراف مرکز تصویر دیده می شود.