عکاسی ماکرو یا در اصطلاح علمی آن ماکروفتوگرافی، یکی از شاخ های مهم و الیته جذاب عکاسی است. هدف از این نوع عکسبرداری، تهیه عکس از سوژه های کوچک با نسبت بزرگنمایی 1:1 می باشد. در عکاسی ماکرو ایده آل، سوژه با اندازه واقعی خود بر روی حسگر دوربین ثبت می شود.
حال اگر این نسبت به صورت 1:2 ثبت گردد، اندازه تصویر ثبت شده یک دوم اندازه واقعی سوژه خواهد بود و اگر نسبت بصورت 2:1 باشد آنگاه اندازه تصویر دو برابر اندازه واقعی سوژه می گردد.
تکنیک های مختلفی برای عکسبرداری ماکرو وجود دارد. سریع ترین و بهترین روش برای عکاسی ماکرو استفاده از لنزهای اختصاصی ماکرو می باشد. این لنزها بطور اختصاصی برای عکسبرداری ماکرو ساخته شده و بهترین نتیجه را بدست می دهند.
لنزهای ماکرو ابزارهای گران قیمتی هستند و تهیه آن ها برای افراد آماتور مقرون به صرفه نیست، به همین دلیل از تکنیک های دیگر برای عکاسی ماکرو نیز استفاده می شود. در نظر داشته باشید روش های دیگر نمی توانند از نظر کیفی جایگزین استفاده از لنزهای ماکرو شوند اما تجربه خوبی به شمار می روند. یکی از تکنیک های محبوب عکاسی ماکرو استفاده از رینگ های معکوس لنز می باشد.
در این تکنیک همان طور که از نام آن پیداست به کمک یک حلقه مخصوص، لنز بطور معکوس بر روی دوربین نصب می شود در نتیجه می توانید بزرگنمایی زیادی را بدست آورید. میزان بزرگنمایی در این تکنیک می تواند بیش از نسبت 1:1 هم باشد، به همین دلیل تسلط بر این تکنیک چندان آسان نیست.
با مشاهده شکل زیر می توانید دلیل بزرگنمایی لنزها را در حالت معکوس مشاهده کنید.
انتخاب لنز
رینگ معکوس به تنهایی میزان بزرگنمایی را مشخص نمی کند بلکه در ترکیب با لنز میزان بزرگنمایی را می توانید تعیین کنید. بطور معمول برای عکسبرداری ماکرو با لنز معکوس، از لنزهای 50 یا 35 میلیمتری استفاده می شود. اگر می خواهید میزان بزرگنمایی را افزایش دهید بایستی از لنزهای 85 یا حتی 100 میلیمتر استفاده کنید.
توجه داشته باشید استفاده از لنزهای با فاصله کانونی بلند، باعث کاهش نور ورودی به دوربین شده و بایستی نور کافی برای عکسبرداری وجود داشته باشد. با استفاده از یک لنز 50 میلیمتری، میزان بزرگنمایی تقریبی به میزان 1:1 خواهد بود. برای تعیین میزان بزرگنمایی می توانید از این روش استفاده کنید.
با رینگ معکوس و لنز متصل به آن، از یک خط کش که دارای تقسیمات میلیمتری بطور واضح باشد عکس بگیرید. تعداد میلیمترهای درون عکس را در نظر گرفته و عرض حسگر دوربین خود را (برحسب میلیمتر) بر این عدد تقسیم کنید.
بعنوان مثال، اگر در عکس شما 6 میلیمتر از خط کش ثبت شده باشد و از دوربین DX نیکون استفاده کرده باشید( عرض حسگر دوربین های DX نیکون برابر با 23.6 میلیمتر است) آنگاه با تقسیم 23.6 بر 6، میزان بزرگنمایی تقریبی برابر با 4 خواهد بود یعنی در این حالت عکاسی ماکرو با نسبت بزرگنمایی زیاد 4:1 بدست آورده اید.
توصیه می شود از لنزهایی استفاده کنید که دارای حلقه تنظیم دیافراگم روی لنز باشند. هنگامی که لنزی را با کمک رینگ معکوس به دوربین وصل می کنید ارتباط الکتریکی لنز با دوربین قطع می شود بنابراین عملکردهایی مثل فوکوس اتوماتیک و تنظیم دیافراگم توسط دوربین را از دست می دهید.
در صورتی که لنز شما فاقد حلقه تنظیم دیافراگم باشد، در حالت معکوس دیافراگم در بسته ترین میزان خود خواهد بود در نتیجه نور کمی به دوربین وارد می شود. برای غلبه بر این مشکل در این لنزها دو راه دارید :
- اگر لنز شما دارای اهرم تنظیم دیافراگم باشد، ان را یا با دست باز نگه داشته یا توسط نوار جسب در بازترین حالت قرار دهید.
- می توانید از ایزار کنترل دیافراگم استفاده کنید. این ابزار به شما کمک می کند که هنگام استفاده از رینگ معکوس با لنزهای فاقد رینگ دیافراگم، بتوانید دیافراگم لنز را کنترل کنید.
برای عکسبرداری ماکرو با رینگ معکوس هم از لنزهای ثابت(پرایم) و هم از لنزهای زوم می توانید استفاده کنید. لنزهای پرایم کیفیت بالاتری ارائه می دهند اما با لنزهای زوم میزان بزرگنمایی متغیر خواهد بود. لنزهای پرایم 50 میلیمتر و لنزهای زوم که بصورت کیت همراه دوربین ارائه می شوند( لنزهای 55-18) را براحتی می توانید استفاده کنید.
لنز 55-18 در فاصله کانونی 18 میلیمتر
میزان بزرگنمایی در این تکنیک می تواند بسیار زیاد باشد، در نتیجه فاصله سوژه تا دوربین بسیار کم بوده و شاید به اندازه یک تا 2 سانتیمتر باشد. عکسبرداری در این فاصله نزدیک مستلزم رعایت احتیاط در برخورد با سوژه و میزان نور سوژه می باشد.
استفاده از سه پایه در این نوع عکسبرداری بشدت توصیه می شود و برای عکسبرداری حرفه ای هم لازم است از ریل فوکوس استفاده کنید. از آنجایی که سیستم فوکوس اتوماتیک در این نوع عکسبرداری فاقد کارایی است، عمل فوکوس با جلو و عقب رفتن دوربین انجام می شود. ریل های فوکوس در این حالت کمک بزرگی به کسب شارپ ترین فوکوس ممکن می باشند.
استفاده از تکنیک رینگ معکوس باعث می شود المان جلویی لنز در معرض خط و خش و آسیب قرار بگیرد. یک راه حل مناسب، استفاده از یک اکستنشن تیوب مانند شکل زیر است:
عکسبرداری ماکرو با استفاده از رینگ معکوس، راه حلی ارزان برای ورود به دنیای ماکروگرافی می باشد. مسلماً بهترین راه، استفاده از لنزهای ماکرو می باشد اما قبل از اینکه لنزهای گرانقیمت ماکرو را تهیه کنید، تجربه عکاسی با رینگ معکوس می تواند بسیار ارزشمند باشد. در سایت نورنگار می توانید انواع رینگ معکوس را برای لنزهای مختلف بیابید.