بوکه در عکاسی؛ آموزش تکنیک های بوکه در عکاسی

در دنیای عکاسی، جلوه‌های بصری متعددی وجود دارند که می‌توانند حس و زیبایی منحصر به فردی به تصاویر ببخشند. در میان این جلوه‌ها، “بوکه” (Bokeh) جایگاهی ویژه دارد و به عنوان یکی از عناصر کلیدی در خلق عکس‌هایی چشم‌نواز و گیرا شناخته می‌شود. اگر شما نیز به عنوان یک عکاس یا علاقه‌مند به این حرفه‌ دوست دارید هر چه بیشتر با بوکه آشنا شوید با ما همراه باشید. در این مقاله آموزشی جامع، به دنیای شگفت‌انگیز بوکه سفر خواهیم کرد و با ظرافت‌ها و تکنیک‌های خلق آن در عکاسی آشنا خواهیم شد.

بوکه در عکاسی چیست؟

بوکه به کیفیت تاری دلنشینی در عکس اطلاق می‌شود که در اثر عدم وضوح بخش‌هایی از تصویر به وجود می‌آید. این تاری، غالبا در نواحی دورتر از سوژه اصلی رخ می‌دهد و به واسطه عواملی همچون دیافراگم، فاصله کانونی لنز، فاصله سوژه تا دوربین و فاصله سوژه تا پس‌زمینه، شکل و شمایل متفاوتی به خود می‌گیرد.

بوکه با ایجاد کنتراست بین نواحی شارپ و تار تصویر، توجه بیننده را به طور مستقیم به سوژه اصلی جلب می‌کند و به برجسته‌تر شدن آن کمک می‌نماید.

تنظیمات دوربین برای عکاسی بوکه

برای خلق بوکه‌های زیبا و چشم‌نواز، تسلط بر تنظیمات دوربین از اهمیت بالایی برخوردار است. در این میان، سه تنظیم کلیدی نقشی اساسی در ایجاد بوکه ایفا می‌کنند:

• دیافراگم: دیافراگم، روزنه‌ای در لنز دوربین است که میزان نور ورودی به سنسور را کنترل می‌کند. هرچه دیافراگم بازتر باشد (عدد f کوچکتر باشد)، عمق میدان کم‌تر شده و نواحی دورتر از سوژه تارتر خواهند شد. به همین دلیل، برای ایجاد بوکه‌های قوی و دلنشین، استفاده از دیافراگم‌های باز (f/1.8، f/2.8، و …) توصیه می‌شود.
• فاصله کانونی: فاصله کانونی لنز، به فاصله بین مرکز لنز تا سطح حسگر دوربین اطلاق می‌شود. لنزهای با فاصله کانونی بلندتر (مانند 85mm، 100mm، و …) عمق میدان کم‌تری دارند و برای ایجاد بوکه‌های قوی‌تر مناسب‌تر هستند.
• فاصله سوژه تا دوربین: هرچه سوژه به دوربین نزدیک‌تر باشد، عمق میدان کم‌تر شده و بوکه قوی‌تر خواهد شد.

برای ثبت انواع بوکه درعکاسی چه لنزی بخریم (بهترین لنز برای ایجاد بوکه در عکاسی)

انتخاب لنز مناسب، نقشی اساسی در خلق بوکه‌های زیبا و چشم‌نواز ایفا می‌کند. در این میان، عوامل متعددی همچون دیافراگم، فاصله کانونی، نوع لنز، برند و قیمت لنز باید مورد توجه قرار گیرند.

در ادامه، به بررسی برخی از محبوب‌ترین لنزها برای عکاسی بوکه در دسته‌های مختلف می‌پردازیم:

1-لنزهای پرایم

لنزهای پرایم، لنزهایی با فاصله کانونی ثابت هستند که غالبا دیافراگم‌های بسیار بازی دارند. این لنزها، به دلیل کیفیت اپتیک عالی و ایجاد بوکه‌های نرم و دلنشین، در بین عکاسان پرتره و ماکرو بسیار محبوب هستند.

برخی از لنزهای پرایم محبوب برای عکاسی بوکه:

• پرتره: 50mm f/1.8، 85mm f/1.8، 105mm f/2.8
• ماکرو: 60mm f/2.8، 100mm f/2.8
• لنداسکیپ: 35mm f/1.4، 50mm f/1.8

2-لنزهای زوم

لنزهای زوم، به شما این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به جابجایی، از سوژه خود فاصله بگیرید و بوکه‌های مختلفی را خلق کنید.

برخی از لنزهای زوم محبوب برای عکاسی بوکه:

• پرتره: 70-200mm f/2.8، 100-400mm f/4.5-5.6
• ورزشی: 70-200mm f/2.8، 100-400mm f/4.5-5.6
• سفر: 18-135mm f/3.5-5.6، 24-105mm f/4

3-لنزهای تله‌فوتو

لنزهای تله‌فوتو، به دلیل فاصله کانونی بلندتر، عمق میدان کم‌تری دارند و برای ایجاد بوکه‌های قوی و فشرده ایده‌آل هستند.

برخی از لنزهای تله‌فوتو محبوب برای عکاسی بوکه:

• حیات وحش: 200-600mm f/5.6-6.3، 150-600mm f/5-6.3
• ورزشی: 70-200mm f/2.8، 100-400mm f/4.5-5.6
• پرتره: 85mm f/1.8، 135mm f/2

تجهیزات مورد نیاز برای ایجاد بوکه در عکاسی

برای خلق بوکه‌های زیبا و چشم‌نواز، به تجهیزات خاصی نیاز دارید که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم:

دوربین عکاسی

اولین و مهم‌ترین تجهیز برای عکاسی بوکه، یک دوربین عکاسی با قابلیت تعویض لنز است. دوربین‌های DSLR و بدون آینه، به شما این امکان را می‌دهند که از لنزهای مختلف با دیافراگم‌های باز استفاده کنید و بوکه‌های متنوعی را خلق کنید.

لنز مناسب

همانطور که قبلا اشاره شد، انتخاب لنز مناسب نقشی اساسی در عکاسی بوکه ایفا می‌کند. لنزهای با دیافراگم باز (f/1.8، f/2.8، و …) و فاصله کانونی بلندتر (مانند 85mm، 100mm، و …) برای ایجاد بوکه‌های قوی و دلنشین ایده‌آل هستند.

سه پایه

استفاده از سه پایه، به خصوص در شرایط نوری کم، می‌تواند به شما کمک کند تا از لرزش دوربین جلوگیری کنید و عکس‌های شارپ‌تر و با بوکه‌های بهتر ثبت کنید.

دیفیوزر

دیفیوزر، ابزاری است که برای پخش نور و ملایم‌تر کردن آن استفاده می‌شود. استفاده از دیفیوزر می‌تواند به شما کمک کند تا سایه‌های خشن را از بین ببرید و بوکه‌های نرم‌تر و لطیف‌تری خلق کنید.

رفلکتور

رفلکتور، ابزاری است که برای بازتاب نور و روشن‌تر کردن سوژه استفاده می‌شود. استفاده از رفلکتور می‌تواند به شما کمک کند تا کنتراست تصویر را کاهش دهید و بوکه‌های متعادل‌تری خلق کنید.

مقاله مرتبط: راهنمای خرید رفلکتور و نکات مهمی که باید بدانید

ایجاد پس‌زمینه بوکه یا مات

در این بخش، به طور مفصل به روش‌های مختلف ایجاد پس‌زمینه بوکه یا مات در عکاسی می‌پردازیم:

1. استفاده از دیافراگم باز: برای ایجاد بوکه‌های قوی، استفاده از دیافراگم‌های باز (f/1.8، f/2.8، و …) توصیه می‌شود.
2. استفاده از لنزهای با فاصله کانونی بلند: لنزهای با فاصله کانونی بلندتر، عمق میدان کم‌تری دارند و برای ایجاد بوکه‌های قوی‌تر مناسب‌تر هستند.
3. نزدیک شدن به سوژه: هرچه به سوژه خود نزدیک‌تر باشید، عمق میدان کم‌تر شده و بوکه قوی‌تر خواهد شد.
4. استفاده از نورپردازی مناسب: نورپردازی، نقشی کلیدی در خلق بوکه‌های زیبا و چشم‌نواز ایفا می‌کند. استفاده از نورهای نرم و ملایم می‌تواند به شما کمک کند تا بوکه‌های لطیف‌تر و دلنشین‌تری خلق کنید.
5. استفاده از دیفیوزر و رفلکتور: دیفیوزر و رفلکتور ابزاری برای تنظیم نور هستند، با استفاده صحیح از این ابزار به راحتی می‌توان بوکه‌های کارا و جذاب را خلق کرد.
6. استفاده از حالت‌های بوکه در دوربین: برخی از دوربین‌ها، حالت‌های عکاسی خاصی برای بوکه دارند که به طور خودکار تنظیمات مناسب را برای ایجاد بوکه‌های قوی اعمال می‌کنند.

بوکه (Bokeh) که در زبان ژاپنی به معنای “تار” یا “محو” است، به ناحیه خارج از فوکوس یک عکس اشاره دارد که معمولا توسط منابع نور و رنگ در پشت سوژه ایجاد می‌شود. این جلوه بصری جذاب، می‌تواند زیبایی و عمق را به عکس اضافه کند و توجه بیننده را به سوژه معطوف کند. در حالی که تار شدن در عکس می‌تواند ناخواسته باشد، بوکه یک افکت عمدی و مطلوب است که با تنظیمات دوربین و انتخاب لنز مناسب به دست می‌آید.

اثر بوکه در عکاسی و فیملبرداری

اثر بوکه فقط به عکاسی محدود نمی‌شود. این تکنیک در فیملبرداری نیز کاربرد فراوانی دارد و می‌تواند به خلق صحنه‌های سینمایی و چشم‌نواز کمک کند. در ادامه، به بررسی برخی از تاثیرات بوکه در عکاسی و فیملبرداری می‌پردازیم:

Ø    جلب توجه به سوژه

بوکه با محو کردن بخش‌های غیرضروری تصویر، توجه بیننده را به طور مستقیم به سوژه اصلی جلب می‌کند. این تکنیک، به خصوص در عکاسی پرتره و فیملبرداری از افراد کاربرد فراوانی دارد و می‌تواند به برجسته‌تر شدن سوژه و انتقال حس و پیام مورد نظر عکاس یا فیلمبردار کمک کند.

Ø    ایجاد حس عمق و بعد

بوکه با ایجاد کنتراست بین نواحی شارپ و تار تصویر، حس عمق و بعد را به عکس یا فیلم می‌بخشد. این تکنیک، به خصوص در عکاسی از اشیاء و مناظر طبیعی کاربرد فراوانی دارد و می‌تواند بیننده را به درون تصویر بکشاند و حس حضور در آن را القا کند.

Ø    ایجاد فضایی لطیف و رویایی

بوکه با ایجاد تاری دلنشین در پس‌زمینه، فضایی لطیف و رویایی را به وجود می‌آورد. این تکنیک، به خصوص در عکاسی پرتره و فیملبرداری از کودکان و نوزادان کاربرد فراوانی دارد و می‌تواند به خلق تصاویری زیبا و احساساتی کمک کند.

ایجاد بوکه در فتوشاپ

ایجاد بوکه در فتوشاپ به شرح زیر است:

مقاله مرتبط: ایجاد لایه بوکه در فتوشاپ

فاصله کانونی چه ربطی به بوکه دارد؟

فاصله کانونی یکی از مهم‌ترین عوامل در ایجاد بوکه در عکاسی است. به طور کلی، هرچه فاصله کانونی لنز بلندتر باشد، بوکه قوی‌تر و محوتر خواهد بود.

دلیل این امر به زاویه دید لنز مربوط می‌شود. لنزهای با فاصله کانونی بلند، زاویه دید باریک‌تری دارند و به همین دلیل، نواحی دورتر از سوژه را بیشتر فشرده می‌کنند. این فشرده‌سازی باعث می‌شود که پس‌زمینه تارتر شده و بوکه قوی‌تر ایجاد شود.

در مقابل، لنزهای با فاصله کانونی کوتاه، زاویه دید وسیع‌تری دارند و به همین دلیل، نواحی دورتر از سوژه را کمتر فشرده می‌کنند.

مقاله مرتبط: فاصله کانونی چیست؟ تعریف شفاف و دقیق

ایجاد بوکه با گوشی موبایل

امروزه با پیشرفت چشمگیر دوربین‌های گوشی‌های موبایل، می‌توان با استفاده از این دستگاه‌ها نیز عکس‌هایی با بوکه‌های زیبا و چشم‌نواز خلق کرد.

استفاده از حالت پرتره

بسیاری از گوشی‌های هوشمند امروزی، به حالت پرتره مجهز هستند که به طور خودکار بوکه را در پس‌زمینه سوژه ایجاد می‌کند. این حالت، از طریق تشخیص سوژه از پس‌زمینه و تار کردن نواحی پشت سر سوژه عمل می‌کند.

استفاده از لنزهای کمکی

می‌توانید از لنزهای کمکی مخصوص گوشی موبایل که برای ایجاد بوکه طراحی شده‌اند، استفاده کنید. این لنزها به صورت کلیپسی به دوربین گوشی شما متصل می‌شوند و با افزایش فاصله کانونی لنز، بوکه قوی‌تری ایجاد می‌کنند.

استفاده از برنامه‌های ویرایش عکس

برخی از برنامه‌های ویرایش عکس، ابزارهایی برای ایجاد بوکه در عکس‌های موجود دارند. این ابزارها به شما این امکان را می‌دهند که به صورت دستی نواحی مورد نظر را تار کرده و بوکه دلخواه خود را ایجاد کنید.

مقاله مرتبط: آموزش ایجاد شکل‌های اختصاصی برای بوکه

کلام آخر

دنیای بوکه، دنیایی پر از خلاقیت و زیبایی است که با کمی تمرین و ممارست، می‌توانید به تسلط بر آن دست پیدا کنید و عکس‌ها و فیلم‌هایی خلق کنید که بیننده را مجذوب خود کنند. در این راهنما، سعی کردیم تا به طور جامع و کاربردی، به بررسی روش‌های مختلف ایجاد بوکه در عکاسی و فیملبرداری بپردازیم.