چطور پابلو پیکاسو می‌تواند الهام بخش عکاسی باشد؟
عکاسی یکی از هنرهای مدرن محسوب می‌شود. اصولاً عکاسان هنرمندانی هستند که برای ثبت آثار هنری خود، به تکنولوژی‌های مدرن وابسته‌اند و از این رو عمر این هنر و آثاری که توانسته‌اند دنیا را تکان دهند به بیش از یک قرن نمی‌رسد. به همین دلیل این هنرمندان، بیشتر از اینکه الگوی هنرمندان دیگر باشند، از هنرمندان آثار هنری بصری مانند نقاشان الهام گرفته‌اند. بیراه نیست اگر بگوییم هنوز هم عکاسان زیادی، با الهام از داوینچی، پرتره می‌گیرند یا عکاسان بزرگ منظره کادربندی‌های زیادی را از کارهای ایوان شیشکین می‌آموزند. در این مقاله، مطلبی را از قلم یکی از عکاسان هنرمند فعال در حوزه هنرهای مدرن می‌خوانیم که برای ما می‌گوید چطور برای پیشرفت عکس‌هایش از نقاشی‌های پابلو پیکاسو الهام می‌گیرد.
من همیشه سعی می‌کنم با یادگیری تکنیک‌های جدید، هنر عکاسی خودم را پیشرفت بدهم. به همین علت هم جستجو درباره الهاماتی که می‌تواند از کارهای دیگران بگیرم، یک روند همیشگی در مطالعات من است. اما در این میان، هیچ‌وقت خودم را محدود به یادگیری از عکاسان هنرمند نمی‌کنم. اگرچه به عنوان یک عکاس، احتمالاً باید بیشترین تأثیر را از عکاسان هنرمند و بزرگ بگیرم، اما شبکه ایده‌یابی خودم را بزرگ‌تر از بزرگان این رشته کرده‌ام و سعی می‌کنم از هنرمندان شاخه‌های دیگر مانند نویسندگان، نقاشان، موسیقی‌دانان و هر رشته هنری دیگر نیز الهام بگیرم. هر جایی که ایده و عقیده جدیدی رشد کند، جایی است که من را علاقه‌مند می‌کند تا به آن سر بزنم و دنبال الهامات جدیدی بگردم.
اخیراً مدتی را در کشور اسپانیا گذراندم. تقریباً جایی نزدیک به محض زندگی نقاش مشهور جهان، پابلو پیکاسو. پس از اینکه برای دیدن موزه آثار او رفتم و مطالعاتی درباره نظرات او درباره هنر معاصر کردم، احساس کردم که چقدر نظرات و ایده پردازی‌های او می‌تواند در عکاسی به من کمک کند. برخی از این نظرات واقعاً می‌توانند برای هر شخصی که به عکاسی علاقه‌مند است جذاب باشد. به همین علت تصمیم گرفتم که این نظریات را با شما هم در میان بگذارم تا ببینید چقدر می‌تواند در پیشرفت عکاسی به شما کمک کنند.
پس بیایید با هم به سراغ آنها برویم. چون پیکاسو می‌گوید: ” Inspiration does exist, but it must find you working ” که از نظر معنا شباهت زیادی به ضرب‌المثل فارسی “کار نیکو کردن از پر کردن است” یا “از تو حرکت از خدا برکت” دارد. در واقع اشاره به این موضوع دارد که الهام گرفتن، تنها در انجام دادن کار نهفته است.
1-“هنرمند مخزنی برای جذب ایده‌ها و احساسات از محیط پیرامون خود است. او از زمین، از یک تکه کاغذ، از یک شکل بی‌معنی، یا حتی از یک تار عنکبوت هم ایده می‌گیرد”
نظر پیکاسو در این جمله این است که یک هنرمند همواره در حال جذب نظرات و ایده‌های مختلف از پیرامون خودش است. عکاسان هنرمند چطور؟ هر چیزی که در اطراف شما قرار دارد، می‌تواند یک ایده جدید برای عکاسی باشد. کافیست در ذهن خود را باز بگذارید و خودتان را در شرایط جذب ایده‌های مختلف قرار دهید. با این کار، خلاقیت‌های مختلفی در گوشه و کنار ذهن شما رشد می‌کند که احتمالاً پیش از آن با نگاه مستقیم به اشیا نمی‌توانستید آنها را ببینید.
سعی کنید در آرامش ذهنی و جسمی، به هر آنچه در اطرافتان می‌بینید توجه کنید. لازم نیست روی هر چیزی فوکوس کنید. فقط اجازه دهید چشم‌هایتان به جای نگاه کردن به هر چیز، عمق وجود آنها را تماشا کند. ما در فارسی این حالت را مراقبه یا باز گذاشتن درب روح می‌نامیم و در تاریخ ادبیات خودمان داریم که بسیاری از شعرای برجسته فارسی برای الهام گرفتن از محیط اطرافشان از همین روش استفاده می‌کردند.
بیشتر بخوانید: چگونه می‌توانیم یک عکاس خلاق باشیم؟
2-ایکاش می‌شد تعقل را از ذهن خود بیرون می‌کشیدیم و فقط از احساسمان استفاده می‌کردیم.
ذهن انسان همواره پر مشغله است. همیشه باید مشغول دسته‌بندی و مرتب کردن اطلاعات باشد. برای همین هم یک ذهن شلوغ، همیشه بدترین وضعیت برای عکس گرفتن را دارد.
یادگیری نگاه کردن به محیط، در واقع باید یادگیری این موضوع باشد که چطور می‌توان این شلوغی‌ها را ندید. اینکه چطور از این شلوغی گذر کنیم و با ذهنی آرام به آنچه که پیرامون ما است توجه کنیم. چطور به لحظه نگاه کنیم.
من باید به این جملات اضافه کنم: چطور باید از قلبمان استفاده کنیم و اجازه دهیم تا احساساتمان ما را راهنمایی کنند. جایی که غریزه ما زنده است، همان جایی است که ایده‌های ناخواسته ما برای عکاسی از آن بیرون می‌آیند. وقتی درباره شهود و دانایی صحبت می‌کنیم، در واقع درباره نوعی از دانش حرف می‌زنیم که نه توسط ذهن و منطق، بلکه توسط ایده‌ها و احساسات کنترل می‌شود.
پیکاسو در این رابطه می‌گوید: “همواره این دست‌های من هستند که به من می‌گویند به چه فکر می‌کردم”
چشم‌های شما، غریزه شما، می‌توانند شما را به عنوان یک یک عضو از خانواده عکاسان هنرمند جهت دهند. اما ذهن شلوغ شما می‌تواند گمراهتان کند.
3-“وقتی من یک اسب وحشی می‌کشم، شاید اسب را نبینید، اما مطمئناً وحشی بودن او را خواهید دید”
اغلب ما عکاسان هنرمند این‌طور تصور می‌کنیم که باید از آنچه که می‌بینیم عکس بگیریم. البته که برای عکس گرفتن باید ببینیم. من اهمیت این موضوع را اصلاً نادیده نمی‌گیرم. به‌هرحال به عنوان یک عکاس، شما باید چیز‌هایی را در پیرامون خود ببینید و عکس بگیرید که اصولاً دیگران از دیدن آن غفلت می‌کنند.
اما علاوه بر این باید از چیزی عکس بگیریم که علاوه بر اینکه دیگران را به توجه وادارد، بلکه احساسی را در آنها برانگیزاند. همان احساسی که باعث شده تا ما به آن موضوع علاقه‌مند شویم.
ما یک چیزی را می‌بینیم، یک حسی در ما ایجاد می‌کند، از آن عکس می‌گیریم و نهایتاً چیزی که دیگران می‌بینند “فقط یک چیزی” است! این خیلی بد است. نباید آنها فقط یک چیزی را ببینند. باید آنها هم بتوانند همان را احساس کنند. همان چیزی که شما احساس کرده‌اید باید در ذهن آنها نیز ایجاد شود. عکس، تنها بازتابی از آنچه که بوده است نیست، باید بازتابی باشد از آنچه که شما ان را احساس کردید.
مطلب مرتبط: مجموعه عکسی به نام “زیبایی خنده”
4-“برای اینکه بفهمید چه می‌کشید، اول باید شروع به کشیدن کنید”
این جمله را برای خلق هر چیزی می‌توان به کار برد. اگر نمی‌دانید از کجا باید شروع کنید، اصلاً نگران نباشید، از هر کجا می‌توانید شروع کنید. فقط شروع کنید! شروع کنید تا ایده‌ها یکی پس از دیگری به سراغتان بیایند.
حتی وقتی که درگیر کار و زندگی خانوادگی‌تان هستید، باز هم وقتی بیرون می‌روید، دوربینتان را همراه خودتان ببرید. همین کار شما را در جریان کار قرار می‌دهد. فکر نکنید همواره باید زمانی خالی را برای عکاسی اختصاص دهید. به جای اینکه بنشینید و منتظر بمانید تا ایده‌هایی خلاقانه به ذهنتان برسند، بروید و سعی کنید خودتان را در معرض ایده‌ها قرار دهید. گاهی اوقات بودن در یک زمان خاص و جای مناسب، می‌تواند به راحتی الهام‌بخش شما باشد تا تصویری را خلق کنید که هرگز به آن فکر نمی‌کردید.
5-“هرچقدر مهارت بیشتری داشته باشید، چیز‌های کمتری می‌تواند شما را نگران سازد. مهارت بیشتر، نگرانی کمتری را به دنبال خواهد داشت”
شاید این مهم‌ترین دلیلی باشد که باعث می‌شود هنوز هم همواره به دنبال یادگیری نکات و تکنیک‌های بیشتری باشم. وقتی تجهیزاتتان را به خوبی می‌شناسید، وقتی نحوه کار با آنها را کاملاً می‌دانید، وقتی در جریان خلق یک اثر هستید، از هیچ چیزی نگران نخواهید شد. به جای اینکه به دوربین و لنزتان سر و کله بزنید، می‌توانید کاملاً در زیبایی آنجا که هستید و آنچه که می‌بینید غرق شوید. همه نوری که در آنجا وجود دارد را جذب کنید و تصاویری بی‌همتا بسازید.
شما جز عکاسان هنرمند هستید، باید بتوانید به سادگی، شرایط را برای ثبت بهترین تصویر مهیا کنید. من افراد زیادی را می‌بینم که وقتی در یک موقعیت قرار می‌گیرند، به جای اینکه ببینند چه می‌خواهند ثبت کنند، به این فکر می‌کنند که “چطور” آن را ثبت کنند. شما باید آنقدر در کار با تجهیزاتتان مهارت داشته باشید که به چطور ثبت کردن یک عکس فکر نکنید، بلکه به محض تصور آنچه که دوست دارید ثبت کنید، آن کار را بکنید. بدون درنگ!
6-“من همیشه دنبال انجام آن چیزی هستم که نمی‌توانم انجام دهم، این کار به من یاد می‌دهد چطور آن را انجام دهم”
این روز‌ها من همواره به دنبال این هستم که ببینم چه کاری را نمی‌توانم انجام دهم و با یادگیری آنچه که نمی‌دانستم، برای خودم جشن می‌گیرم. با یادگیری مداوم، می‌توانید ذهن خود را همیشه جوان نگه دارید. ذهن انسان نیز مانند ماهیچه‌ها، می‌تواند آرام آرام پیر شود و فعال کردن دوباره آن، همواره مشکل تر از فعال نگه داشتن آن است. با یادگیری چیز‌های جدید، ذهن خود را جوان نگه دارید.
پیکاسو جمله دیگری در این باره دارد. او می‌گوید: “هر کسی می‌تواند همان چیزی باشد که فکر می‌کند می‌خواهد باشد و هرگز نمی‌تواند کسی باشد که فکر می‌کند نمی‌تواند باشد. این یکی از قوانین غیر قابل انکار در جهان است”
من کاملاً و دقیقاً با این جمله موافقم. من فکر نمی‌کردم که بتوانم یک عکاس جهانگرد باشم. عکاسی را به صورت آنلاین درس بدهم و کارهایم را به صورت آنلاین به صورت بین‌المللی بفروشم. این شرایط تا 10 سال پیش برای من غیرممکن بود. اما الان، من دقیقاً همین چیزی هستم که برایم غیرممکن بود.
اگر من توانستم این کار را بکنم، مطمئناً شما هم می‌توانید. کافیست بخواهید باشید.
7-در هنر، نگرش به تنهایی کافی نیست. همان‌طور که ما در اسپانیایی می‌گوییم، عشق باید در عمل ثابت شود، نه با دلیل. اینکه یک نفر چه کاری انجام می‌دهد ارزش دارد، نه اینکه چه می‌خواسته انجام دهد.
خلاصه حرف پیکاسو در این جمله این است: هیچ وقتی برای انجام یک کار، بهتر از همین الان نیست. پس بلند شو و دست به کار شو.
خواندن این مطلب را از دس ندهید: زیبایی‌شناسی عصبی؛جایی که علم با هنر عکاسی تلاقی می‌کند
امیدوارم از آنچه که در اینجا از قول پیکاسو آورده شد لذت برده باشید و توانسته باشم، تأثیر کوچکی روی ایده و ذهن شما بگذارم تا بتوانید هنر عکاسی خودتان را یک گام به پیش ببرید. و همچنین امیدوارم هفته آینده برای شما، هفته‌ای پر از الهامات درونی و ایده‌های خلاقانه برای عکاسی باشد. موفق و پیروز باشید.
مترجم: امیر یاری
