هلی شات و تصویربرداری هوایی
تاریخ عکسبرداری هوایی تقریباً با تاریخ نخستین پروازهای بشر با هواپیما همزمان است. از هنگامی که انسان خود را برفراز زمین و درحال پرواز یافت آرزوی عکسبرداری و ثبت تصاویر از ارتفاع بالا به حقیقت پیوست. گرچه قبل از اختراع هواپیما، با استفاده از بالن‌ها نیز تصاویری از ورای سطح زمین ثبت شده بود اما با ورود هواپیماها تحولی شگرف در این زمینه بوجود آمد.
با اختراع هلیکوپتر و با قابلیت مانورپذیری بیشتری که نسبت به یک هواپیما در هلیکوپتر به لحاظ تنظیم سرعت، ایستایی و انواع حرکات جانبی دارد، رویای فیلمبرداری و عکسبرداری کنترل شده جامه عمل پوشید و بسیاری از فیلم‌های سینمایی اعم از داستانی یا مستند و حتی فیلم‌های تحقیقاتی و پژوهشی با استفاده از هلی‌کوپترها ساخته شدند.
بدین طریق واژه هلی شات به معنای تصاویر ثبت شده از درون یک هلیکوپتر به واژگان تولید فیلم‌های سینمایی افزوده شد و تا امروز هم از این واژه برای تصاویری که توسط پهپادها (پرنده‌های هدایت پذیر از راه دور) گرفته می شود، بکار می‌رود.
پهپاد ها که به آن‌ها UAV (مخفف Unmanned Aerial Vehicle) یا Drone هم گفته می‌شود ابزارهای پروازی بدون سرنشین با قابلیت هدایت از راه دور برای اهداف مختلف اعم از اهداف نظامی، تفریحی، تولید کلیپ‌های تبلیغاتی و موارد تحقیقاتی مانند پایش زمین‌های کشاورزی، صنایع استخراج و پالایش نفت در سکوهای دریایی، نقشه برداری و بسیاری کاربردهای دیگر بطور گسترده‌ای در سراسر جهان استفاده می‌شوند.
از زمان ارائه رسمی اولین پهپاد های تجاری و عمومی در سال 2013 تاکنون، تغییرات بسیار چشمگیری در قابلیت‌های این نوع پهپادا که عموماً برای مصارف شخصی و تصویربرداری‌های عمومی بکار می‌روند، رُخ داده است.
طبقه بندی هلی شات تصویربرداری
پهپادهای تصویری به لحاظ ساختاری به چندین گروه تقسیم می‌شوند:
کوادکوپترها
متداول‌ترین و به نوعی ساده‌ترین پهپادهای تصویربرداری از نوع کوادکوپترها هستند. همانطور که از نام آن‌ها مشخص است این پهپادها دارای 4 موتور بوده و ابعاد نسبتاً کوچکی دارند بطوری که برخی از آن‌ها را می‌توانید در یک کوله پشتی حمل کنید.
امروزه اکثر پهپاد ها از نوع کوادکوپتر ساخته می‌شوند و اندازه برخی از مدل‌ها به قدری کوچک است که در یک کف دست قرار می‌گیرند.
هکزاکوپترها
برای غلبه بر محدودیت‌های پروازی و حمل بار کوادکوپترها، مدل‌های هکزاکوپتر با 6 موتور معرفی شدند. این پهپادها می‌توانند نسبت به کوادکوپترها مداومت پروازی بیشتر و دوربین‌های سنگین‌تری را حمل کنند اما معمولاً برای کنترل بهینه آن‌ها، به دو نفر یعنی یک نفر خلبان و یک نفر اپراتور دوربین نیاز است.
اُکتاکوپترها
هنگامی که نیاز به مقدورات پروازی بالا و جمل دوربین‌های سینمایی باشد، بهترین گزینه استفاده از پهپادهای اُکتاکوپتر است. این پهپادها با ابعاد بزرگ و دارا بودن هشت موتور قوی می‌توانند دوربین‌های سنگین را حمل کرده و تصاویر خارق‌العاده‌ای ثبت کنند.
بدنبال پیشرفت روزافزون در زمینه مقدورات پروازی و کیفیت تصویربرداری کوادکوپترها، امروزه کمتر از پهپادهای هگزا و اُکتاکوپتر استفاده می‌شود.
در میان سازندگان مختلف پهپادها در جهان، سهم شرکت چینی DJI بیش از سایرین بوده بطوری‌که تقریباً 75 درصد سهم بازار پهپادهای تصویربرداری در اختیار این شرکت است.
نخستین پهپاد کوادکوپتر شرکت DJI که بطور رسمی عرضه شد مدل Phantom 1 بود. این پهپاد فاقد دوربین و سیستم گیمبال درون ساخت بود و می بایست گیمبال و دوربین روی آن توسط کاربر نصب شود که معمولاً از دوربین گوپرو استفاده می‌شد.پ
علیرغم محدودیت‌های پروازی، این مدل به سرعت به پهپادی موفق در زمینه تصویربرداری هوایی مبدل شد بطوری که هنوز شرکت DJI پهپادهای سری فانتوم را البته با قابلیت‌های بسیار فراتر از مدل اولیه تولید می‌کند.
شرکت DJI برای نیازهای مختلف، کوادکوپترهای مختلفی تولید می‌کند که آخرین مدل آن درحال حاضر (دسامبر 2022( ، مدل AVATA می‌باشد که یکی از پیشرفته‌ترین مدل‌های معرفی شده در سال‌های اخیر است.
عوامل مهم در انتخاب هلی شات
با توجه به تنوع و گوناگونی هلی شات کوادکوپتر، ممکن است انتخاب یک کوادکوپتر مناسب سخت باشد اما با توجه به عوامل زیر، می‌توانید پهپادی مناسب برای اهداف تصویربرداری خود انتخاب کنید. این عوامل در سه گروه پروازی، تصویری و کنترلی قرار می‌گیرند. پهپادهای کوادکوپتر از نظر کاربرد نیز در گروه‌های تفریحی، کاربری نیمه حرفه‌ای و کاربرد حرفه‌ای تقسیم‌بندی می‌شوند.
عوامل پروازی
در این گروه باید به عواملی که مربوط به پرنده است توجه شود. عواملی مانند وزن پهپاد به تنهایی، وزن هلیشات هنگام پرواز، حداکثر مسافت پرواز، حداکثر سرعت پرواز، حداکثر ارتفاع، سیستم ممانعت از برخورد، سیستم موقعیت یاب (GPS)، حافظه داخلی مداومت پرواز با یکبار شارژ باتری.به عنوان مثال پهپاد DJI مدل Mavic 3 دارای مشخصات پروازی به شرح زیر است :
وزن پهپاد هنگام برخاستن : 895 گرم
حداکثر زمان پرواز : 46 دقیقه
سیستم ممانعت از برخورد : تمام جهات
حداکثر ارتفاع پرواز : 6 کیلومتر
حداکثر مسافت پرواز : 30 کیلومتر
سیستم موقعیت یاب : GPS + Galileo + BeiDou
حافظه داخلی : یک ترابایت (در مدل Mavic 3 Cine)
حداکثر سرعت پرواز : 21 متر در ثانیه
عوامل تصویری
شاید مهم‌ترین عامل در انتخاب یک هلی شات ، قابلیت‌های تصویربرداری و عکسبرداری آن است. در مدل‌های اولیه، پهپادها فاقد دوربین بودند و بایستی دوربین برای آن‌ها تهیه نمود. اما امروزه تقریباً تمامی انواع کوادکوپترها دارای دوربین‌های داخلی بسیار با کیفیتی هستند. همچنین امکان ارسال تصاویر با کیفیت بالا نیز در اکثر پهپادها وجود دارد. به مشخصات تصویری پهپاد DJI Mavic 3 توجه کنید :
دوربین اصلی : دوربین هسلبلاد با اندازه حسگر 4/3
زاویه دید : 84 درجه معادل لنز 24 میلیمتری
بازترین دیافراگم : F/2.8
حساسیت : از ISO 100 تا ISO 6400
سرعت شاتر : از 8 ثانیه تا 1/8000 ثانیه
دوربین ثانویه : حسگر CMOS در اندازه ½ اینج
حداکثر رزولوشن فیلمبرداری : 5.1K و 50p
حداکثر رزولوشن عکسبرداری : 20 مگاپیکسل
حداکثر بُرد فرستنده تصویر : 15 کیلومتر
نوع گیمبال : 3 محوره موتوردار
عوامل کنترلی
کنترل کردن پهپادها بخصوص در ارتفاع بالا و هنگامی که از دید کاربر خارج می‌شوند، همیشه چالش برانگیز بوده است. به کمک سیستم موقعیت یاب و ارسال تصویر، کاربر می‌تواند هرلحظه از موقعیت پهپاد مطلع باشد. فرستنده‌های پهپادها نه تنها تصویر بلکه اطلاعات کامل جغرافیایی را نیز ارسال می‌کنند. همچنین امکان برنامه ریزی مسیر پرواز رفت و برگشت و امکان برگشت هوشمند به نقطه شروع پرواز، از قابلیت‌های کنترلی بیشمار این پهپادهاست.
FPV چیست؟
منظور از اصطلاح FPV (مخفف First Person View) در پهپادها، ارسال بی‌سیم تصاویر به عینک‌های مخصوص پرواز است تا کاربر براحتی و بدون مزاحمت دید، تصویر کاملی از آنچه دوربین پهپاد می‌بیند، مشاهده کند. بدین ترتیب کاربر می‌تواند احساس پرواز را به شکل ملموس‌تری تجربه کند. در برخی از مدل‌ها، امکان تغییر جهت پرواز با تغییر جهت سر کاربر نیز وجود دارد.
اکنون با توجه به عوامل فوق، می‌توانید براحتی پهپاد مورد نیاز خود را از بین مدل‌های متنوعی که در بازار وجود دارند، انتخاب کنید. برند عمده پهپادها در بازار ایران، برند DJI است اما برندهای دیگری مانند Parrot نیز یافت می‌شود. قیمت پهپادها با توجه به امکانات آن‌ها بسیار متغییر است، بنابراین باید ابتدا نیاز خود و سپس بودجه درنظر گرفته شده را مشخص کنید.
چه برندهایی پهپادهای عکاسی و تصویربرداری تولید می‌کنند
با پیشرفت تکنولوژی و زیاد شدن مدل‌های مختلف پهپاد عکاسی و تصویربرداری، شرکت‌های زیادی به تولید مدل‌های مختلف روی آوردند. در زیر به نام برخی از این شرکت‌های فعال در این صنعت نوپا و پر سود اشاره خواهیم کرد.
- دی جی‌ای DJI (تولید کننده مدل‌های فانتوم)
- پروت Parrot
- رایز Ryze
- اسکایدیو Skydio
- پاور ویژن PowerVision
- یونیک Yuneec
پهپاد هلی شات کوادکوپتر
هنگام خرید پهپادهای عکاسی و تصویربرداری به چه نکاتی توجه کنیم
مدل‌های مختلفی از پهپادهای عکاسی و تصویربرداری در بازار موجود هستند. اگر علاقه مند به تهیه آن‌ها هستید، پیش از خرید به این نکات توجه کنید.
به کیفیت تصویربرداری توجه کنید
دوربین‌های نصب شده بر روی مدل‌های مختلف پهپاد متفاوت هستند. در این شرایط شما باید دقت کنید و مدلی را تهیه نمایید که بتواند از نظر کیفیت به نیازهای شما پاسخ دهد. به نوع سنسور استفاده شده و همچنین قابلیت‌های بزرگنمایی و دیگر شرایط دوربین توجه لازم را داشته باشید.
نحوه پرواز پهپاد را نیز در نظر داشته باشید
همانطور که در بالا اشاره شد، پهپادها مدل‌های مختلفی دارند و بیشترین تنوع نیز در میان مدل‌های کوادکوپتر و هگزاکوپتر قرار دارد. مدل‌های کوادکوپتر مدل‌هایی با قابلیت انعطاف و مانور بیشتر هستند ولی از طرف دیگر ثبات صد در صدی ندارند و برای ثبت تصاویر با کیفیت باید از اپراتوری کار کشته استفاده کنید. از طرف دیگر مدل‌های هگزاکوپتر قابلیت مانور کمتری دارند ولی می‌توانند با ثبات بیشتری بر روی هوا قرار بگیرند و تصاویر تهیه شده توسط آن‌ها نیز از کیفیت بالاتری برخوردار است.
به نحوه کنترل دستگاه نیز توجه کنید
برخی مدل‌های پهپاد عکاسی و تصویربرداری از کنترل‌های دستی استفاده می‌کنند و برخی دیگر نیز با اتصال به تلفن همراه و یا تبلت کنترل می‌شوند. سعی کنید با توجه به استعداد و نوع کاری خود مدل بهتر را انتخاب کنید. البته به طور کلی داشتن سیستم کنترل راحت‌تر و امکانات بیشتر می‌تواند استفاده از هر کدام از مدل‌ها را برای شما آسان‌تر کند.
به باطری توجه کنید
برخی مدل‌ها ممکن است باطری قدرتمندی نداشته باشند. بدین ترتیب شما خیلی زود امکان تصویربرداری و عکاسی را از دست می‌دهید و مجبور به شارژ پهپاد می‌شوید. سعی کنید مدلی با ظرفیت باطری بیشتر تهیه کنید تا از دردسر‌های شارژ کردن زود هنگام باطری راحت شوید.
پهپاد هلی شات کوادکوپتر
محصولات جانبی پهپادهای عکاسی و تصویربرداری
پهپادهای عکاسی و تصویربرداری معمولا لوازم جانبی مختلفی بر اساس مدل‌های خود دارند. در زیر به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
- کنترلر‌های حرفه‌ای و قوی تر.
- دوربین‌های با کیفیت با قابلیت تصویربرداری و زوم بالا.
- انواع حسگر‌ها که به شناسایی و همچنین پرواز پهپپاد کمک می‌کنند.
- پایه‌های شارژ برای شارژ آسان‌تر پهپاد.
- انواع کیف‌های حمل برای حمل و نقل راحت‌تر محصول.
پهپاد هلی شات کوادکوپتر