پایه دوربین عکاسی
پایه عکاسی را می‌توان اولین وسیله جانبی دوربین عکاسی و دارای قدمتی برابر با آن دانست که تا مدتها جزئی جدانشدنی از دوربین عکاسی بود ، زیرا در ابتدای اختراع این وسیله برای ثبت تصویر نیاز به ثابت ماندن سوژه و دوربین به مدت طولانی بود.
با وجود افزایش خیره‌کننده‌ی سرعت ثبت تصاویر همچنان سه‌پایه یکی از ضروری‌ترین لوازم جانبی عکاسان حرفه‌ای باقی مانده است ، زیرا بخش بزرگی از سبک‌های عکاسی همواره نیاز به تثبیت دوربین و جلوگیری از کوچک‌ترین لرزش آن دارند.
برای مثال برای ثبت یک عکس با القای حس حرکت و محوشدگی بخش‌ها متحرک تصویر نیاز به سه‌پایه است ، همچنین عکس‌های نجومی یکی از مواردی هستند که به شدت نیازمند تثبیت دقیق دوربین می‌باشند.
انواع سه‌پایه
سه‌پایه‌ها را می‌توان بر اساس موارد بسیاری دسته‌بندی کرد ، برای مثال قیمت ،جنس بدنه ، نوع لوله تلسکوپی پایه و قفل آن ، سرسه‌پایه با همان “هد” همراه و . . .
گرچه انواع خاصی از سه‌پایه با پایه‌های منعطف نیز در بازار وجود دارند که مزیتشان حمل راحت در هر شرایطی است اما سه‌پایه‌ها معمولاً دارای پایه تلسکوپی با قفل گیره‌ای یا پیچی هستند تا علاوه بر دارا بودن اندازه کوچک در هنگام حمل ، در هنگام نیاز بتوانند به ارتفاع مناسبی دست یابند.
البته نمی‌توان یکی از دو نوع قفل پیچی (پیچشی) و گیره‌ای (یا همان کلیپسی) را بر دیگری ارجح دانست و آنچه دراین‌بین تفاوت ایجاد می‌کند کیفیت ساخت قفل است و نه نوع آن!
آنچه در خرید پایه عکاسی مهم‌تر از نوع قفل سه‌پایه خواهد بود ، امکان باز شدن پایه‌های سه‌پایه در زوایای مختلف است. سه‌پایه‌های غیرحرفه‌ای دارای پایه‌هایی با بازشدگی یکسان و محدود هستند درحالی‌که سه‌پایه‌های حرفه‌ای عکاسی دارای پایه‌هایی هستند که گاهی تا 180 درجه زاویه می‌گیرند.
باید گفت عدم محدودیت بازشدگی پایه شرط لازم حرفه‌ای بودن سه‌پایه است اما کافی نیست. یکی دیگر از موارد قابل توجه در انتخاب سه پایه امکان یا عدم امکان تعویض هد است.
معمولاً سه‌پایه‌های ارزان‌قیمت این امکان را به شما نمی دهند و در صورت خراب شدن هد و یا نیاز به تعویض هد برای مناسب‌سازی سه‌پایه جهت کاربری خاص ، عملاً کاری از دست شما بر نمی آید جز انتخاب یک سه‌پایه جدید!
جنس سه‌پایه
معمولاً سه‌پایه‌ها از آلومینیوم و منیزیم و همچنین فیبر کربن ساخته می‌شوند. این موارد دارای وزن کمتر و همچنین دوام و تحمل وزن بالاتری هستند و گرچه وزن کمتر معمولاً یک مزیت محسوب می‌شود اما همیشه این‌طور نیست و در برخی موارد وزن بیشتر به دلیل ایجاد ثبات بیشتر مطلوب است.
ایجاد ثبات تا جایی اهمیت دارد که برخی برندها یک پایه دیگر نیز به مدل‌های خاصی ازسه‌پایه‌های خود اضافه کرده‌اند تا به حداکثر ثبات دست یابند.
نکته قابل‌ذکر دیگر در این مورد قلاب زیر میله وسط سه‌پایه است. شما میتوانید سه‌پایه سبکی را انتخاب کنید که حمل آن همواره آسان است ، اما در هنگام عکاسی و نیاز به ثبات بیشتر با آویزان کردن کیف تجهیزات روی قلاب قرار گرفته زیر میله وسط ، ثبات سه‌پایه را به شکل چشمگیری افزایش دهید.
کاری که قطعاً از داشتن یک پایه‌ی بیشتر موثرتر خواهد بود. البته توجه داشته باشید که وزن این مورد به‌علاوه دوربین و لنز نصب‌شده روی سه‌پایه بیش از تحمل وزن اعلام شده‌ی سه‌پایه‌ی شما نباشد!
انواع هد سه‌پایه
یکی دیگر از مواردی که می‌توان از طریق آن پایه عکاسی را دسته‌بندی کرد نوع سر سه‌پایه یا هد آن‌هاست. هد سه‌پایه به سه دسته‌ی کلی بال هد ، سه جهته یا پن هد و هد ویدئویی یا “تک دسته” دسته بندی می‌شوند.
نوع اول که بال هد یا توپی نامیده می‌شوند به‌گونه‌ای هستند که محل نصب دوربین دقیقاً روی یک کره قرارگرفته است.
این کره یا توپی امکان دست‌یابی به تمامی زوایا را در سریع‌ترین زمان فراهم می‌آورد اما به دلیل عدم امکان حرکت با ثبات ممتد در یک خط ، به‌هیچ‌عنوان برای فیلم‌برداری مناسب نیست و بیشتر برای مواردی مناسب است که هدف عکاسی با فریم‌های جدا از هم از یک سوژه متحرک با حرکات غیرقابل پیش بینی ، یا عکاسی از یک سوژه کاملاً ثابت باشد.
در این نوع هد عکاس خود لنز و دوربین را به سمت سوژه حرکت می دهد و خبری از دسته برای تغییر زاویه نیست.
نوع دوم سر پایه عکاسی ، پن هد یا سه جهته است. این نوع هد دارای دو دسته است که یکی از دسته‌ها حرکت به چپ و راست یا پن و دیگری حرکت به بالا و پایین یا تیلت را کنترل می‌نماید ، همچنین محل نصب دوربین این نوع هدها خود به‌تنهایی امکان چرخش 90 درجه را داراست.
این هد نیز گرچه امکان استفاده برای فیلم‌برداری را دارد ، اما به‌طور خاص برای عکاسی از سوژه‌هایی طراحی شده که نیاز به تعقیب دقیق دارند.
حفظ امتداد خط افق در چند عکس با این نوع از سه‌پایه راحت‌تر از دیگر انواع سه‌پایه است. این نوع از هدها همواره بیش از یک تراز دارند و از تمامی جهات دارای درجه‌بندی دقیق هستند.
نوع سوم دسته‌بندی را می‌توان اختصاص داد به هدهای ویدئویی که معمولاً با یک دسته بلند کنترل می‌شوند و درواقع نوع خاصی از دسته‌ی قبل هستند.
این نوع هد بهترین انتخاب برای فیلم‌برداری است زیرا هم‌زمان با یک دسته کنترل و پن و تیلت را در اختیار کاربر قرار می‌دهد و بلندتر بودن دسته‌ی آن برای انجام حکات آهسته و نرم ایده‌آل است.
نکته جالب در مورد این نوع هد این است که هم ارزان‌ترین و رایج‌ترین و هم بخشی از گران‌ترین انواع سر سه‌پایه‌ها از این نوع هستند. هدهای سری S بنرو از این دسته است.
آنچه در مورد انواع هد گفته شد سه دسته کلی را شامل می‌شود و دیگر انواع هد مانند هد دسته تفنگی و . . . زیرمجموعه‌های این سه نوع کلی هستند.
صلیبی شدن یا نشدن
از مواردی که تفاوت قیمت و کارایی زیادی بین سه‌پایه‌های عکاسی ایجاد می‌کند ، امکان تغییر زاویه میله وسط است.
در سه‌پایه‌های معمولی این میله فقط به بالا و پایین حرکت می‌کند اما در برخی سه‌پایه‌های خاص برای سهولت در هنگام عکاسی خصوصاً ماکرو ، میله وسط را می‌توان با زاویه‌ای مناسب چرخاند.
این قابلیت امکان نزدیک کردن هرچه بیشتر دوربین به سوژه را فراهم می‌آورد و باید به یاد داشت که سه‌پایه‌های دارای این قابلیت کمترین ارتفاع ممکن را که دست‌یابی به آن با دیگر سه‌پایه‌ها ممکن نیست را هم فراهم می‌آورند.
تک‌پایه
تک‌پایه‌ها گرچه برای استفاده با هدف عکاسی با سرعت شاتر بسیار کند یا چند فریم دقیقاً یکسان از سوژه ثابت مناسب نیستند ، اما وسیله کارآمدی جهت ایجاد سهولت در حمل دوربین و لنز و همچنین عکاسی با سرعت شاتر کمی کندتر از حد معمول است.
یک تک‌پایه هرگز جای یک سه‌پایه را پر نمی‌کند ، اما برخی از سه‌پایه‌ها این امکان را به شما خواهند داد که با جدا کردن یک پایه و یا میله وسط تلسکوپی ، به یک تک‌پایه نیز دسترسی داشته باشید و درواقع با یک هزینه هم سه‌پایه خریده باشید و هم تک‌پایه!
این قابلیت می‌تواند یکی از موارد تأثیرگذار خصوصاً برای انتخاب سه‌پایه خانگی و یا انتخابی مناسب برای طبیعت گردان باشد.
با توجه به این مواردی که گفته شد میتوانید با مدنظر قرار دادن قابلیت‌های موثر در نوع عکاسی خود سه‌پایه‌ای مناسب با کارایی هرچه‌بیشتر برای خود انتخاب کنید.
همچنین به مراجعه به مطالبی همچون “راهنمای جامع انتخاب سه پایه” و “بهترین مارک سه پایه دوربین برای عکاسان” در مجله نورنگار میتوانید اطلاعات دقیق‌تری در این مورد کسب کنید.