سه پایه های عکاسی معمولاً از دو بخش تشکیل شده اند : بخش پایه ها (Legs) و بخشی که بر روی پایه ها قرار داشته و دوربین بر روی آن بسته می شود. این بخش را بطور کلی، هد (Head) می نامند. به کمک هد می توانید جهت حرکت و وضعیت استقرار دوربین را تعیین نمایید.
در سه پایه های ارزان قیمت، این دو بخش یکپارچه بوده و قابل تفکیک نمی باشند. کنترل حرکت و تعیین وضعیت دوربین در این مدل ها توسط دسته ای که به هد متصل است انجام می شود.
این نوع سه پایه ها برای عکسبرداری با دوربین های سبک آماتوری استفاده می شوند و بالطبع قیمت پایینی نیز دارند. عکاسان حرفه ای اما ترجیح می دهند از سه پایه ها و هدهای جداگانه استفاده کنند. این امر باعث انعطاف در کاربرد عکاسی با سه پایه می گردد.
بسیاری از عکاسان از قبل هدهای مختلف برای کاربردهای مختلف دارند، بنابر این لازم است از سیستم های مجزا بهره ببرند. سه پایه های بدون هد، شکل ساده ای دارند و در بالای آن ها بجای هد، معمولاً یک پین رزوه دار قرار داده شده تا هد را بتوانید بر روی آن پیچ نمایید.
هدهای مورد استفاده عکاسان حرفه ای در دو گروه کلی طبقه بندی می شوند :
1) بال هدها
2) پن هدها
بال هدها، همانگونه که از نام آن ها پیداست دارای یک توپی یا گوی متحرک هستند که درون یک محفظه جای داده شده و حول یک نقطه درون آن به همه جهات می چرخند.
از آنجایی که بال هدها فقط دارای یک مکانیسم برای عملکرد هستند، از نظر ابعاد کوچک تر از پن هدها با دسته های جداگانه هستند. مهم ترین مزیت بال هدها، سرعت عملکرد آن ها است. کافی است با چرخاندن بال هد و قرار دادن دوربین در وضعیت دلخواه، عکاسی کنید.
بال هدها نیز انواع مختلفی دارند، برخی از مدل ها بسیار ساده بوده و فقط دارای یک دکمه کنترل می باشند. با باز کردن این دکمه می توانید بال هد را تغییر وضعیت داده و سپس با بستن آن، حرکت را قفل کنید. این نوع بال هدها برای دوربین های کامپکت و سبک مناسب هستند.
بال هدهای بهتر دارای یک صفحه جدا شونده اتصال دوربین بر روی خود هستند. این صفحه ها یا به اصطلاح پلیت را می توانید از روی بال هد جدا کرده و به زیر دوربین متصل کنید. بسیاری از عکاسان، برای سرعت عمل بیشتر این صفحه را به زیر دوربین خود متصل نگه می دارند تا بتوانند به راحتی آن را بر روی بال هد قرار دهند.
اکثر بال هد ها دارای سه دکمه کنترلی هستند :
1) دکمه ای برای محکم کردن صفحه نگه دارنده
2) دکمه کنترل کشش و اصطکاک بال هد
3) دکمه قفل حرکت بال هد
برخی از مدل های بال هد به شکل طپانچه ای ساخته می شوند. کار کردن با این نوع بال هد بسیار آسان تر از مدل کلاسیک است و سرعت عمل را باز هم افزایش می دهد.
درواقع کاربرد سریع بال هدها آن ها را برای کاربردهای عکسبرداری اکشن و ورزشی و عکسبرداری خبری و اصولاً هرجا که به عکاسی سریع نیاز است، مناسب می سازد. در عوض عکاسان طبیعت و منظره، عکاسان ماکروگرافی، عکاسان پانوراما و هر نوع عکاسی که به کنترل دقیق حرکت در راستای عمودی و افقی مستقل از هم نیاز است، از پن هدها بجای بال هد استفاده می کنند.
نکاتی که هنگام خرید بال هد بایستی در نظر بگیرید عبارتند از:
تحمل وزن : هر چقدر تجهیزاتی که استفاده می کنید سنگین تر باشند( دوربین و لنز) با یستی از بال هایی با تحمل وزن بالاتر استفاده کنید. توجه داشته باشید میزان تحمل وزن بال هد را حداقل حدود 30 درصد بالاتر از مجموع وزن تجهیزات در نظر بگیرید تا در عمل دچار مشکل نشوید. همچنین در صورت استفاده از لنزهای تله فتو سنگین، بهتر است از بال هد استفاده نکنید.
مکانیسم اتصال صفحه به دوربین : توجه داشته باشید که مکانیسم اتصال صفحه به دربین در مدل های مختلف متفاوت است و هر سازنده از مدل مخصوص به خود استفاده می کند. هنگام خرید به این نکته توجه داشته باشید.
برندهای مختلفی بال هدها را تولید می کنند. برخی از این برندها فقط بال هد تولید می کنند و برخی دیگر هم بال هد و هم سه پایه تولید می کنند. از برندهای مشهور بازار می توان به بنرو، مانفروتو، ونگارد و ولبون اشاره نمود. از نظر ساختار نیز بال هدها انواع مختلفی دارند، بهترین بال هدها از آلیاژ منیزیوم ساخته شده اند. این بال هدها در عین سبکی دارای استحکام بالایی هستند.