چگونه از فلاش در نور روز استفاده کنیم؟

خیلی‌ها هستند که در آتلیه با نورهای استودیویی خودشان خیلی خوب کار می‌کنند و هیچ مشکلی ندارند، اما وقتی بحث نورسنجی بیرون از آتلیه و ترکیب نور روز با فلاش پیش می‌آید، کار برایشان سخت می‌شود. برعکس این موضوع هم صادق است، خیلی از بهترین عکاسان منظره که تکنیک‌های نورسنجی و نوردهی فضای باز را به خوبی می‌شناسند، هرگز یک فلاش اکسترنال نداشته‌اند یا اصلاً نمی‌توانند به درستی با فلاش کار کنند.

بیشتر بخوانید: ۹ دلیل برای تهیه فلاش اکسترنال

شاید مهم‌ترین سوالی که برای عکاسان پرتره‌ای که در فضای باز با فلاش عکاسی می‌کنند این باشد که چطور رنگ و نور آسمان را دقیق ثبت کنند. در واقع در اکثر عکس‌هایی که ترکیب نور روز با فلاش است، آسمان زیادی روشن می‌شود و عکاسان مجبورند بعداً در فتوشاپ رنگ آسمان را برگردانند و آبی کنند. این کار معمولاً زمان زیادی را از آن‌ها می‌گیرد. به همین دلیل بهتر است از همان ابتدا رنگ و نور کامل را در هنگام عکس‌برداری ثبت کنید تا اینکه بخواهید بعداً درگیر کار با فتوشاپ شوید. چرا نباید از نورپردازی با فلاش در فضای باز بترسید؟

سرعت 1/100 ثانیه، دیافراگم f/9 ، حساسیت ISO 100، در اینجا ما آسمانی کاملاً آبی تیره و تصویری سایه‌وار از سوژه را داریم، این دقیقاً همان چیزی است که می‌خواهیم.

در تصاویر نمونه زیر، سعی کردیم تا با پایین آوردن سطح دوربین و عکاسی رو به بالا، آسمان را در پشت سر سوژه قرار دهیم. هدف اولیه در اینجا این است که چطور به رنگ درست و دقیق آسمان برسیم. یعنی در ابتدا، این‌طور فرض می‌کنیم که سوژه ما اصولاً خود منظره و آسمان است و فعلاً کاری با فردی که در تصویر قرار گرفته است نداریم. آنچه که برای تاریک‌تر کردن آسمان در دست ما است، شامل سه فاکتور حساسیت، دیافراگم و سرعت شاتر می‌شود.

برای ترکیب نور روز با فلاش در اولین قدم باید حساسیت دوربین را تا حد ممکن پایین بیاوریم. وقتی با نور روز کار می‌کنیم، هیچ دلیلی برای استفاده از حساسیت بالا وجود ندارد. اغلب دوربین‌ها دارای حساسیت آغازین ISO 100 هستند. اما برخی از آن‌ها هم هستند که با حساسیت‌های پایین‌تری مانند ISO 50 یا ISO 60 هم کار می‌کنند. فرقی نمی‌کند پایین‌ترین چقدر است. هر مقداری بود همان را انتخاب می‌کنیم.

سرعت معمول برای یک آسمان نسبتاً روشن بین 1/30 تا 1/200 ثانیه است. انتخاب این مقدار بستگی به مقدار روشنایی خورشید دارد. یعنی برای ساعات اولیه صبح معمولاً سرعت 1/30 کافی است و هر چقدر که به ساعات ظهر نزدیک‌تر می‌شوید سرعت هم افزایش می‌یابد.

البته فراموش نکنید که هرچقدر از سرعت‌های پایین‌تر استفاده کنید، احتمال محو شدگی بیشتر می‌شود. یعنی مثلاً با سرعت 1/30 ثانیه، سوژه باید اصلاً حرکتی نکند و حتی تکان دادن دست‌ها نیز می‌تواند باعث محو شدن آن بشود. بنابراین این سرعت برای سوژه‌هایی که قدم می‌زنند یا دست و موهایشان را تکان می‌دهند بسیار کم است.

همچنین این سرعت برای اغلب لنز‌های پرتره نیز سرعت پایینی محسوب می‌شود. بنابراین اگر می‌خواهید چنین سرعت‌هایی را انتخاب کنید، حتماً اطمینان پیدا کنید که لرزشگیر لنز (اگر دارد) روشن است.

حالا سؤال اینجاست که چرا در ترکیب نور روز با فلاش نباید سرعت شاتر را تا حداکثر 1/200 ثانیه انتخاب کنیم؟ طبیعتاً هرچقدر سرعت را بالاتر ببریم، آسمان تاریک‌تر می‌شود و رنگ زیباتری در عکس‌ها پیدا می‌کند. اما مشکل اینجاست که اغلب فلاش‌ها (فلاش‌هایی که از سرعت‌های شاتر بالا یا High Speed پشتیبانی نمی‌کنند) نمی‌توانند با سرعت بالاتر از 1/200 عکس بگیرند. اگرچه این سرعت برای همه دوربین‌ها یکسان نیست و برخی از دوربین‌ها دارای سرعت سینک (حداکثر سرعت شاتر برای عکاسی با فلاش) بالاتری هستند، اما این سرعت برای اغلب دوربین‌ها حداکثر 1/200 ثانیه است.

پس از تنظیم این دو که معمولاً مقدار مشخصی هستند، به تنظیم دیافراگم می‌رسیم. اینجا دیگر همه چیز بستی به نور محیط و سوژه دارد. باید آرام آرام دیافراگم را باز کنید تا به مقدار مناسبی برای نوردهی برسید. یکی از روش‌های خوب برای پیدا کردن سریع دیافراگم در چنین شرایطی این است که دوربین را روی وضعیت اولویت شاتر قرار دهید.

این حالت در اغلب دوربین‌ها با وضعیت S شناخته می‌شود و در دوربین‌های کانن هم نام آن Tv است. وقتی دوربین را روی این حالت قرار می‌دهید، سرعت شاتر را خودتان انتخاب می‌کنید و دوربین براساس حساسیت ISO و سرعت شاتر، دیافراگم مناسب برای نوردهی صحیح را برایتان انتخاب می‌کند. می‌توانید دوربین را روی این حالت قرار داده و یکبار عکس بگیرید و ببینید چه دیافراگمی برای آن عکس انتخاب شده است. بعد دوباره دوربین را از روی حالت تقدم شاتر بیرون آورده و روی حالت M یا دستی قرار دهید.

البته فراموش نکنید که برای این کار باید فلاش را خاموش نگه دارید تا نورسنجی براساس کل صحنه انجام شود. احتمالاً سوژه در پس زمینه آبی آسمان، سیاه یا سیلوئت خواهد شد. باید رنگ آسمان و فضای اطراف درست در بیاید. حتی بعضی از عکاسان، کمی نور عکس را تیره‌تر هم می‌کنند تا رنگ آسمان کاملاً آبی تیره شود.

حالا نورسنجی محیط را تمام کرده‌ایم و رنگ آسمان و محیط کامل شده است. چیزی که باید به آن توجه کنید این است که برای تنظیم رنگ و نور محیط فقط باید با سرعت شاتر کار کنید. اگر آسمان روشن است سرعت را از 1/100 به 1/125 یا 1/200 برسانید. اگر هنوز نمی‌دانید در این کم و زیاد کردن سرعت شاتر چه اتفاقی می‌افتد، می‌توانید تأثیر مثلث نوردهی را در وب‌سایت نورنگار مطالعه کنید.

بسیار خوب. تا اینجا فعلاً توانسته‌ایم یک عکس سایه‌وار از سوژه‌مان بگیریم، در حالی که پشت سر او هم یک آسمان آبی رنگ و زیبا قرار گرفته است. ما برای این آموزش از فلاش D&E Atlantic 600BM استفاده کردیم. این فلاش علاوه بر قدرت 600 ژول که برای عکاسی در نور روز نسبتاً کافی است، دارای امکانات نورسنجی TTL نیز می‌باشد و در صورتیکه مجبور شوید از سرعت‌های شاتر سریع‌تر از 1/200 هم استفاده کنید، می‌توانید از قابلیت High Speed آن استفاده کنید.

ضمناً این فلاش‌ها به این خاطر که می‌توانند با باطری کار کنند، نیازی به برق مستقیم ندارند و می‌توانید در فضای باز و جاهایی که دسترسی به برق شهری وجود ندارد به راحتی با آن‌ها نورپردازی کنید.

با تریگر از راه دور این فلاش هم می‌توانید از فاصله‌ای حدود 30 متر دورتر فلاش بزنید. اگرچه برای این عکس‌ها نیازی نبود که این‌قدر از سوژه دور شوم. اگر بخواهید از فلاش، بدون شکل دهنده نور استفاده کنید، احتمالاً موجب برق زدگی روی صورت سوژه می‌شود. در اینجا می‌توانید از انواع شکل‌ دهنده‌های نور مانند چتر یا سافت باکس استفاده کنید.

سافت‌ باکس‌ها به دلیل متمرکز کردن نور و پرده‌های ملایم کننده نور فلاش، کاربرد بیشتری برای ترکیب نور روز و فلاش دارند. ما در اینجا از سافت باکس استفاده کردیم. برای اینکه نور به صورت جهت‌دار و زیبا روی صورت بنشیند، فلاش را در سمت چپ سوژه و کمی رو به پایین قرار دادیم تا در سمت دیگر (سمت راست سوژه) کمی سایه ایجاد کند.

سرعت 1/100 ثانیه، دیافراگم f/9 ، حساسیت ISO 100، در اینجا فقط نور فلاش را به صحنه اضافه کرده‌ایم که در سمت چپ سوژه قرار دارد.

خوب در اینجا شانس با ما بود که نور فلاش در همین اولین شات با نور تنظیم شده برای منظره پشت هماهنگ از آب درآمد. اما اگر نور فلاش خیلی زیاد یا خیلی کم بود باید چکار کنیم؟

نکته مهم اینجاست که تنظیمات دوربین را نباید به هیچ وجه دست بزنید. بلکه فقط باید با تنظیم شدت نور فلاش، این تیرگی یا روشنی را جبران کنید. اگر بخواهید تنظیمات دوربین را تغییر دهید، دوباره باید همه این روند تنظیم نور برای محیط، تنظیم سرعت و شاتر و افزودن فلاش و بعد دوباره تنظیم کردن فلاش را انجام دهید.

اما اگر شرایطی پیش آمده که نمی‌توانید فقط با کم و زیادی کردن نور فلاش، شدت نور را تصحیح کنید، دیگر وقت آن رسیده که تنظیمات دوربین را تغییر دهید. “البته” تنها تنظیم نوری که باید در اینجا تغییر کند، دیافراگم دوربین است. فراموش نکنید سرعت شاتر هیچ تأثیری روی نور فلاش ندارد و فقط نور محیط را کم و زیاد می‌کند و روی نور محیط یا پس زمینه تأثیر می‌گذارد.

در ترکیب نور روز با فلاش حساسیت را هم تغییر ندهید. زیرا درست است که روی نور فلاش هم تأثیر می‌گذارد، اما میزان جذب نور محیط را نیز تغییر می‌دهد. آن‌وقت باید برگردید و سرعت شاتر را هم عوض کنید. طبیعتاً گاهی اوقات مجبورید از دیافراگم‌های بسته استفاده کنید.

به همین دلیل در روز‌های گرم تابستان که شدت آفتاب زیاد است، احتمالاً فلاش‌های اکسترنال کوچک که روی دوربین‌ها هم وصل می‌شوند، قدرت کافی برای نوردهی را ندارند و بهتر است از فلاش‌های بزرگ‌تر و قوی‌تر استفاده کنید.

به همین دلیل هم هست که فلاش‌های اکسترنال مانند Hahnel MODUS 600RT علی‌رغم کیفیت و قدرت نسبتاً خوبی که دارند، بیشتر برای هوای ابری مناسب‌اند و برای عکاسی از نور شدید تابستان، احتمالاً به فلاش‌های بزرگ‌تری و قوی‌تری نیاز دارید.

آنچه که تا اینجا یاد گرفتیم را خلاصه می‌کنیم تا همیشه بتوانید به همین ترتیب، آن‌ها را پشت سر هم انجام دهید:

1-ابتدا تنظیمات ISO  و سرعت شاتر را براساس نور محیط به دست آورید
2-نور فلاش را به صحنه اضافه کنید
3-نور فلاش را براساس تنظیمات قبلی دوربین کم یا زیاد کنید
4-اگر با کم یا زیاد کردن نور فلاش نمی‌توانید به نور مطلوب برسید، کمی با دیافراگم کار کنید
5-اگر هنوز این ترکیب صحیح نیست، به مرحله نخست برگردید و دوباره شروع کنید

هیچ چیز مانند تمرین، این روش را برایتان ساده نخواهد کرد. مطمئناً وقتی با سوژه واقعی مانند عکاسی از عروس و داماد روبرو هستید تمرین چنین روش‌هایی که مراحل پی‌درپی دارد ساده نیست و ممکن است استرس و عدم تمرکز باعث شود تا به نتیجه دلخواه نرسید. اما می‌توانید این کار را بارها و بارها، ترکیب نور روز با فلاش را روی سوژه‌هایی مانند دوستان و نزدیکانتان آزمایش کنید تا سرعت عملتان بالاتر برود و بعداً در حین کار به راحتی بتوانید آن‌ها را تکرار کنید.

اگر در انجام این کار‌ها با مشکلی مواجه شدید یا به نتیجه دلخواهتان نرسیدید، کادر نظرات پایین مقاله در اختیار شماست تا بتوانیم به شما کمک کنیم.