پنج راه برای استفاده بهتر از دیافراگم

قبل از آغاز، باید تعریف دیا‌فرا گم و طرز استفاده از آن را یاد بگیریم. داخل اکثر لنزها، تعدادی “تیغه” وجود دارد که می‌تواند باز و بسته شود و مسیر عبور نور را، باز یا بسته کند. بدیهی است که روزنه بازتر، به معنی عبور نور بیشتر و روزنه بسته‌تر به معنای عبور نور کم‌تر از لنز است، اما این تنها تاثیر آن بر تصویر نهایی نیست.

طبق تعریف، دیافراگم چیزی نیست جز باز شدن، با این وجود، اندازه‌های مختلف آن، به ما اجازه میدهد تا موارد بسیاری را در عکاسی کنترل کنیم. بیایید نگاهی داشته باشیم به برخی از افکت‌های ساده که می‌توان با تغییر دیافراگم به آن ها دست یافت، با موارد ساده آغاز می‌کنیم.

1-عمق میدان زیاد

 اول از همه، می‌توانیم با استفاده از دیا‌فرا گم ، فوکوس قابل قبول‌ تری داشته باشیم. با تنظیم f-stop بالاتر،(عدد بزرگتر) می‌توانیم تضمین کنیم که عمق بیشتری از تصاویر فوکوس خواهند بود.

مخصوصا با لنزهای واید، تقریبا می‌توان به عمق میدان بینهایت رسید. در واقع، می‌توانیم از چیزی به نام فاصله هایپرفوکال استفاده کنیم، ما می‌توانیم در تمامی صحنه، به بیشترین وضوح ممکن برسیم. به کمی محاسبه نیاز است اما خوشبختانه، برنامه‌هایی مانند DOFMaster اینکار را برای شما انجام می‌دهند.

با اینکه شاید به نظر برسد که استفاده از بسته ترین دیا‌فرا گم لنز یعنی f/16 یا f/22، فکر بسیار خوبی برای افزایش عمق میدان باشد، ممکن است به دلیل افکتی به نام انکسار، واضح‌ترین تصویر را به عکاس ارائه ندهد. اما این مورد در لنزها و حسگرهای مختلف، متفاوت است، به عنوان یک راهنمایی ابتدایی، شاید در بسته ترین دیافراگم، به حداکثر وضوح پتانسیل لنز خود، دست پیدا نکنید.

دیافراگم f/11  در این لنز 9 میلی‌متری این قابلیت را می‌دهد تا روی سنگ‌ها نیز، مانند کوهستان زمینه، وضوح  حفظ شود.

2- عمق میدان کم

برعکس این موضوع چطور؟ البته، باز کردن دیافراگم تا حداکثر اندازه ممکن، قسمت‌های تحت فوکوس صحنه را، کاهش می‌دهد، مخصوصا با لنزهای تله‌ فتو. با استفاده از دیافراگمی مانند f/1.8 در لنز ۸۵ میلی‌متری، منطقه فوکوس قابل قبول، بسیار کاهش یافته و  سوژه های پشت، به نرمی مشاهده می‌شوند.

این افکت در فاصله فوکوس نزدیکتر، تشدید می‌شود. پس، اگر سوژه خود را یک متر دورتر از خود بگذارید، و روی آن فوکوس کنید، همه چیز در مقابل و پشت آن، کاملا از فوکوس خارج می‌شود. در این فاصله، حتی دیافراگمی مثل f/4 یا f/5.6 در یک لنز ۸۵ میلی‌متری نیز، عمق میدان بسیار باریکی را به عکاس ارائه می‌دهد.

دقیقا مثل استفاده از دیافراگم‌های کوچک، استفاده از دیافراگم‌ بزرگ نیز معمولا منجر به ضعف کیفیت تصویر میشود. این مورد نیز در لنزها و حسگرهای مختلف، متفاوت است، اما معمولا رندر نرم‌تر و اختلالات بیشتری مانند حاشیه دار کردن سبز یا بنفش در اطراف سوزه هایی با کنتراست بالا، مشاهده می‌شود. برای مثال، به دقت به تصویر موضوع این مقاله نگاه کنید.

دیافراگم f/1.2 با لنز 56 میلی‌متری، همه چیز را به غیر از زنگوله تار میکند.

3-نوردهی طولانی

همانطور که در ابتدای این مقاله به آن اشاره کردیم، دیا‌فرا گم بسته تر، نور کمتری را به حسگر میرساند. برای کسب نوردهی بیشتر پس از بستن دیافراگم، باید کاهش نور را جبران کنید. اینکار را می‌توانید با افزایش ایزو یا طولانی کردن سرعت شاتر، انجام دهید. هرچقدر دیافراگم بسته تر باشد، سرعت شاتر نیز باید کندتر باشد. می‌توانید از این مورد به نفع خود استفاده کنید.

بیایید فرض کنیم که می‌توانید در نور فعلی، از نوردهی ۱/۱۵ ثانیه در f/1.4 استفاده کنید. اگر دیافراگم را در f/11 تنظیم کنید، برای کسب نوردهی قبلی، به سرعت ۴ ثانیه‌ای شاتر نیاز خواهید داشت. البته این کار به تار شدن صحنه منجر می شود. حتماً به خاطر داشته باشید که دوربین را هنگام کار با نوردهی‌های طولانی، ثابت کنید.

دیافراگم f/11 که سرعت شاتر را در یک روز ابری به 1/7 میرساند و تمامی اجسام متحرک را تار می‌کند.

4-ایجاد افکت ستاره

قبلا به چیزی به نام انکسار اشاره کردیم. با این که ممکن است باعث کاهش کیفیت تصویر شود، اما می‌تواند باعث افکت‌هایی جالب با پین لایت نیز شود (نورهایی که به طرزی موثر، بسیار ضعیف هستند). شاید خورشید را دیده باشید که ستاره مانند به نظر می‌رسد، یا چراغ‌های شهر که شبیه به ستاره به نظر می‌رسند. این موارد، تاثیر انکسار هستند و نتیجه‌ی مستقیم دیافراگم.

در بسته ترین تنظیم دیافراگم، حتی گردترین تیغ‌های دیافراگم نیز، در یک دایره بی‌نقص همپوشانی نمی‌کنند. در محل تلاقی آنها، لبه‌های بسیار واضحی تشکیل می‌شود و نورهای منعکس از این نقاط در تصویر نهایی، شبیه به ستاره به نظر می‌رسند. آسان‌ترین روش برای رسیدن به این مورد، استفاده از لنزهای واید می‌باشد. پس لنز واید خود را بردارید و در f/11 یا f/16 تنظیم کنید تا نتیجه آن را مشاهده کنید.

متوجه خواهید شد که هر لنز، این افکت ستاره ای را به طرزی متفاوت ایجاد میکند، پس اینکار را با تمام لنزهای خود، امتحان کنید.

دیافراگم f/11 در Laowa 9 میلی‌متری f/2.8 ستاره‌های زیبایی را از پین لایت‌های این صحنه تشکیل میدهد.

5-فرم دهی نورها و هاله‌ها

بعضی از انحرافات لنز، که می‌توانند با استفاده از تغییر درجه‌ی دیافراگم لنز کنترل شوند، نور و هاله‌ها هستند.وقتی لنز را به سمت منبعی روشن مانند خورشید می‌گیرید، شاید متوجه کاهش کنتراست و حتی فرم‌های عجیب تصاویر خود شوید. این موارد، نور و هاله نامیده می‌شوند.

موردی متداول که بین تمامی لنزها مشاهده می‌شود، این است که بستن دیافراگم، باعث کاهش نور و هاله می‎‎شود، اما فرم هاله‌ها را نیز تغییر می‌دهد. پس با تغییر واحد دیافراگم، میتوانید بر این موارد تاثیر بگذارید. توجه کنید که چطور در F/1.4، نورها می‌توانند ظاهری تقریبا هاله مانند به خود بگیرند، اما وقتی دیافراگم را می بندید، این مقدار کاهش میابد و حتی باعث ایجاد ستاره‌هایی می‌شود که در قسمت قبل، در مورد آنها صحبت کردیم. باید دوباره به این موضوع توجه داشته باشیم که لنزها با یکدیگر متفاوت هستند، پس آزمایش کنید.

در اینجا میتوانید نور مشخص و شبح گونه لنز Mitakon 35 میلی‌متری f/0.95 را با دیافراگم کاملا باز مشاهده کنید.

در اینجا میتوانید نور مشخص و شبه Mitakon 35 میلی‌متری f/0.95 را با دیافراگم کاملا باز مشاهده کنید.

جمع بندی

پس، همانطور که مشاهده می‌کنید، این کنترل ساده، دارای پتانسیل بسیار برای تغییر ظاهر تصاویر شماست. دیا‌فرا گم را به عنوان یک ابزار برای تعریف داستان موردنظر خود در نظر بگیرید. اگر داستان شما برای تکمیل نیازمند تار بودن است، می‌توانید با استفاده از دیا‌فرا گم ، ظاهر آن را تغییر دهید.

ملاحظات بسیار زیاد دیگری نیز مانند وضوح، کنتراست و اختلالات وجود دارند که به انتخاب دیا‌فرا گم شما مربوط هستند، پس حتما لنز خود را امتحان کنید و طرز کار این موارد را نیز، یاد بگیرید. از همه مهم تر، لذت ببرید و خلاق باشید.