اتوفوکوس یا فوکوس دستی؟ کدام یک برای عکاسی منظره بهتر است؟ + ویدئو

فوکوس دستی یا فوکوس خودکار: پاسخ ساده‌

در صورتی که درگیر این هستید که بین لنز اتوفوکوس یا دستی برای عکاسی منظره یک مورد را انتخاب کنید احتمالا دچار وسواس فکری شده‌اید. زیرا در هر عکس فقط یک فاصله‌ی مناسب برای فوکوس وجود دارد. با فرض اینکه هیچ چیزی مانع فوکوس خودکار یا فوکوس دستی دقیق نمی‌شود تصاویری که می‌گیرید با استفاده از هر دو روش کاملا شبیه به هم خواهند بود.

اما فوکوس دستی به خصوص در صورتی که به دنبال دقت خیلی زیاد باشید کندتر انجام خواهد شد و در صورتی که متد فوکوسی که انتخاب می‌کنید خیلی خوب نباشد، دقت فوکوس در تصاویری که می‌گیرید به خاطر خطای انسانی کمتر از اتوفوکوس است.

معمولا در لوکیشن‌های شلوغ دیده می‌شود که خیلی از مردم از فوکوس دستی برای عکس‌های منظره‌ی خودشان استفاده می‌کنند. خیلی از اوقات این کار هم از روی سه پایه و با استفاده از Live View زوم شده هم انجام نمی‌شود بلکه به صورت روی دست و با استفاده از منظره‌یاب DSLR انجام می‌شود. این کار هیچوقت منجر به عکس‌های کاملا واضح نخواهد شد.

فوکوس دستی زمانی کاربرد دارد که اتوفوکوس دوربین نتواند وظیفه‌ی خودش را به صورت کامل انجام دهد. برای مثال در عکاسی از راه شیری تقریبا هیچ دوربینی نمی‌تواند به صورت موفق روی ستاره‌ها فوکوس کند. در این مواقع استفاده از فوکوس دستی ضروری است. همین موضوع در زمان عکاسی از محیط‌هایی مثل مه غلیظ که کنتراست کمی دارند هم ضروری است.

اما برای انتخاب بین لنز اتوفوکوس یا دستی برای عکاسی منظره باید به این موضوع هم توجه کنید که خیلی از اوقات اتوفوکوس نیز عملکرد خیلی خوبی دارد. انجام فوکوس با استفاده از فوکوس خودکار خیلی سریعتر و راحت‌تر از فوکوس دستی است و در صورتی که همه چیز به خوبی پیش برود به همان اندازه دقیق است. این استنباط «در صورتی که همه چیز خوب پیش برود» ممکن است کمی نگران‌کننده به نظر برسد اما نباید نگران باشید. احتمال اینکه چیزی در زمان استفاده از اتوفوکوس خوب پیش نرود در فوکوس خودکار خیلی کمتر از فوکوس دستی است.

همچنین احتمال اینکه متوجه شوید اتوفوکوس به درستی انجام نشده است خیلی بیشتر است زیرا نقطه‌ی فوکوس چشمک می‌زند و شما متوجه این موضوع خواهید شد. اما در فوکوس دستی در صورتی که روی نقطه‌ی اشتباهی فوکوس کنید احتمالا تا پس از گرفتن یک مجموعه عکس و بازگشت به منزل متوجه این موضوع نخواهید شد.

کی و چگونه از فوکوس خودکار برای عکاسی منظره استفاده کنید؟

در صورتی که به شکل پیش فرض از اتوفوکوس استفاده می کنید، احتمالا مواردی که این حالت عملکرد خیلی خوبی دارد را می‌شناسید: نور روز، زمان غروب و به صورت کلی عکس‌های منظره. در صورتی که نور کافی باشد احتمال اینکه اتوفوکوس شکست بخورد خیلی کم است. (این موضوع در مواقع دیگری غیر از عکاسی منظره مثل عکاسی پرتره و عکاسی ورزشی هم صدق می‌کند)

به عکس‌های زیر نگاه کنید. هر دو عکس با استفاده از فوکوس خودکار گرفته شده‌اند زیرا زمان کمی می‌گیرند و کاملا هم دقیق هستند.

البته به یاد داشته باشید که تمامی تکنیک‌های اتوفوکوس با هم برابر نیستند. روش‌های بد زیادی هم برای فوکوس خودکار وجود دارد که ممکن است به تصاویر تار منجر شوند و یا ممکن روی شئ دیگری به جز سوژه‌ی اصلی خودتان فوکوس کنید.

اول از همه توصیه می‌شود در شرایطی که دوربین مجبور است حدس بزند سوژه کدام یک از اجزای صحنه است جلوگیری کنید. به دلیل عدم وجود واژه‌ی بهتر ما اسم این حالت را اتو-اتوفوکوس می‌گذاریم و به این معنی است که شما نمی‌توانید باکس فوکوس را هر جایی که دوست داشته باشید قرار دهید.

در مقابل دوربین تلاش می‌کند خودش تشخیص دهد سوژه شما کدام یک از اجزاء صحنه است و روی آن فوکوس می‌کند. برای اکثر منظره‌ها اتوفوکوس تک نقطه‌ای و ثابت (AF-S) ایده‌آل است.

دومین موضوع تفاوت بین اتوفوکوس تشخیص کنتراست و تشخیص فاز است. در دوربین‌های DSLR منظره‌یاب تقریبا همیشه از سیستم تشخیص فاز استفاده می‌کند و Live View نیز از سیستم تشخیص کنتراست بهره می‌برد. در دوربین‌های بدون آینه سیستم اتوفوکوس معمولا تشخیص کنتراست (یا ترکیبی) است. سیستم اتوفوکوس تشخیص فاز سریع‌تر است اما باید به درستی کالیبره شود وگرنه احتمال بروز خطاهای قابل دیدن در آن خیلی زیاد است. اما به صورت کلی سیستم تشخیص کنتراست دقیق‎‌تر است اما این تفاوت‌ها به شکلی نیست که باعث خراب شدن یک عکس شوند. با این وجود در صورتی که دلیل خاصی برای عکاسی با استفاده از منظره‌یاب دوربین dslr خودتان ندارید، معمولا Live View روش خیلی بهتری برای فوکوس کردن است.

سوم اینکه حتی بهترین سیستم‌های اتوفوکوس هم ممکن است در قسمت‌هایی که جزئیات کمی دارند دچار خطا شوند. به همین خاطر بهتر است یک نقطه با کنتراست بالا مثل تیغه‌های گیاه یا لبه‌های صخره‌ها را برای فوکوس انتخاب کنید. در اکثر مواقع فوکوس کردن روی ابرها نتیجه خیلی خوبی در پی نخواهد داشت.

استفاده از فوکوس دستی برای عکاسی منظره

با وجود مزایای سیستم اتوفوکوس دلایل خیلی زیادی وجود دارد که ممکن است شما ترجیح دهید از فوکوس دستی برای عکاسی منظره استفاده کنید. قبلا اشاره کردیم که فوکوس دستی برای محیط‌های تاریک و با کنتراست کم کمک زیادی به شما می‌کند اما این تنها جایی نیست که می‌توانید از این سیستم استفاده کنید. بسیاری از عکاس‌ها در مواقعی که به فوکوس یکنواخت در تمامی تصاویر خود نیاز دارند، از فوکوس دستی استفاده می‌کنند.

برای مثال وقتی که روی سه پایه عکاسی می‌کنید و در هر عکس فقط مقدار کمی ترکیب‌بندی خودتان را تغییر می‌دهید، مطمئنا دوست ندارید هر چند ثانیه دوباره فوکوس کنید. اما در صورتی که از فوکوس خودکار استفاده می‌کنید هر بار که کلید شاتر را تا نیمه فشار می‌دهید دوربین دوباره فوکوس می‌کند. به همین خاطر بسیاری از عکاس‌ها دوربین خودشان را روی فوکوس دستی قرار می‌دهند تا در تمامی عکس‌هایی که می‌گیرند، فوکوس یکنواخت باشد.

البته می‌توانید از فوکوس دکمه پشتی هم استفاده کنید تا عمل فوکوس کردن از کلید شاتر جدا شود. در برخی دوربین‌ها معمولا این عمل به کلید AF-On اختصاص داده می‌شود اما این موضوع روی همه دوربین‌ها یکسان نیست ولی اکثر دوربین‌ها قابلیت فوکوس دکمه پشتی را دارند.

اکنون سوال اینجاست که وقتی استفاده از فوکوس دستی ضروری است چگونه می‌توانید از آن استفاده کنید؟ بهترین روش برای انجام فوکوس دستی با دقت ضمانت شده این است که عجله نکنید. از یک سه پایه استفاده کنید، Live View را فعال کنید و تا اندازه‌ای که دوربین به شما اجازه می‌دهد، تصویر LCD را بزرگنمایی کنید. توصیه می‌شود از یک دیافراگم نسبتا باز استفاده کنید و سپس به آرامی و با دقت حلقه‌ی فوکوس را بچرخانید تا تصویر تا حد ممکن واضح باشد. ممکن است نیاز باشد چند بار حلقه فوکوس را عقب و جلو کنید تا بهترین نقطه را پیدا کنید.

این روش ممکن کمی وقت‌گیر به نظر برسد اما این بدین دلیل است که فوکوس دستی مقداری سخت است. چشم خیلی از افراد هم به اندازه‌ای قوی نیست که بتوانند فوکوس را با استفاده از صفحه نمایش بدون بزرگنمایی و یا منظره یاب به صورت 100% دقیق انجام دهند. در صورتی که آموزش و تمرین کافی نداشته باشید استفاده از Live View روی سه پایه تنها روشی است که می‌توانید عکس‌های خوبی با فوکوس دستی بگیرید.

جمع‌بندی

برای اکثر عکاس‌های منظره نقطه پایانی کاملا واضح است. تا زمانی که اتوفوکوس شکست نخورده است از آن استفاده می‌کنند و زمانی که به فوکوس دستی نیاز دارید باید از Live View با بزرگنمایی زیاد استفاده کنید تا شانس خودتان را برای گرفتن عکس‌های واضح افزایش دهید.

خبر خوب اینکه در اکثر شرایط اتوفوکوس دقیق یا فوکوس دستی دقیق برای عکاسی منظره به یک تصویر منجر خواهد شد. مزیت اتوفوکوس این است که سریع‌تر است و احتمال خطای انسانی را هم کاهش می‌دهد. البته فوکوس دستی هم هنوز مزایای خاص خودش را دارد به همین خاطر استفاده‌ی درست از آن را باید یاد بگیرید. با این وجود برای خیلی از عکاس‌های منظره به خصوص افرادی که در حال یادگیری هستند اتوفوکوس باید تنظیم پیش فرض شما باشد.