شک شاتر چیست و چگونه می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد؟

اول از همه اجازه دهید بررسی کنیم که شک شاتر چیست و چگونه به تصاویر شما آسیب می‌زند. سپس به سراغ کارهایی که باید برای کاهش و یا حذف آن انجام دهید، خواهیم رفت.

شک شاتر چیست؟

به زبان ساده، شک شاتر لرزشی است که به دلیل مکانیسم شاتر دوربین در ابتدای نوردهی ایجاد می‌شود. با افزایش محبوبیت دوربین‌های رزولوشن بالا، مشکل شک شاتر بیشتر نمایان خواهد شد. از آنجایی که پروسه‌ی استاندارد ثبت تصاویر روی دوربین‌های دیجیتال به باز و بسته شدن شاتر در ابتدا و انتهای نوردهی نیاز دارد، در ابتدای نوردهی به تصویر شما آسیب می‌رساند و باعث لرزش دوربین و در نهایت ثبت عکس‌های تار خواهد شد. عکس نهایی خیلی ناخوشایند خواهد بود و به نظر خواهد رسید که با استفاده از دیافراگم‌هایی که باعث انکسار نور می‌شوند مثل f/16 گرفته شده است. در برخی مواقع هم که سرعت شاتر خیلی پائین است ممکن است شاهد لبه‌های دوگانه در اطراف سوژه باشید. به زبان ساده شک شاتر یک مشکل بزرگ و واقعی است.

با اینکه شک شاتر همیشه وجود داشته است اما با معرفی دوربین‌های رزولوشن بالا، این موضوع بیشتر نمایان شده است. تولیدکننده‌ها هر روز دوربین‌هایی با رزولوشن بیشتر و بیشتر به بازار عرضه می‌کنند و در عین حال فیلترهای Low-Pass را حذف می‌کنند و لنزهایی با قدرت انتقال نور بالا می‌سازند تا تصاویری با وضوح خیلی بالا در سطح پیکسلی داشته باشند. به همین خاطر امروزه عکاس‌ها انتظار دارند تصاویری با مقدار وضوح خیلی بالا مشاهده کنند و زمانی که با لرزش‌های ناشی از شاتر و تصاویر تار مواجه می‌شوند، سریعا ناامید می‌شوند و دوربین یا لنز خودشان را مقصر می‌دانند..

خوشبختان روشی برای رفع این مشکل در اکثر دوربین‌های دیجیتالی مدرن وجود دارد. امروزه تولیدکننده‌ها متوجه شده‌اند که در صورتی که بتوانند از درگیر شدن مکانیسم شاتر در ابتدای نوردهی به صورت کامل جلوگیری کنند، می‌توانند شک شاتر را به صورت کامل حذف کنند. در نتیجه این تولیدکننده‌ها از یک قابلیت کاربردی به نام Electronic Front-Curtain Shutter یا EFCS رونمایی کردند.

نگاهی به دو عکس زیر بیاندازید تا با تاثیر شک شاتر و نقش EFCS در رفع لرزش‌های شاتر در دوربین‌های دیجیتال بیشتر آشنا شوید:

تاثیر شک شاتر روی عکسی که با سرعت 1/15 ثانیه در زمان غروب آفتاب با لنز تله فوتو گرفته شده است

[relatedpost post=”114755″]

چگونه شک شاتر را حذف کنیم؟

متاسفانه تنها روشی که می‌توان با استفاده از آن شک شاتر را حذف کرد، روشن کردن EFCS از طریق منوی دوربین است. هدف از این کار این است که از دوربین بخواهید شاتر را باز نگه دارد و سنسور را در معرض نور قرار دهد تا دقیقا در زمان شروع نوردهی درگیر نشود. سپس دوربین نوردهی را به صورت الکترونیکی آغاز خواهد کرد و فقط در انتهای مدت زمان نوردهی از شاتر مکانیکی استفاده می‌کند. البته در صورتی که شاتر الکترونیکی روشن باشد، شروع و پایان نوردهی به صورت الکترونیکی خواهد بود و شاتر مکانیکی اصلا درگیر نخواهد شد.

مشکل اینجاست که دوربین شما باید قابلیت EFCS را داشته باشد تا شما بتوانید این کار را انجام دهید. بنابراین اولین قدم این است که به منوی دوربین مراجعه کنید و با مطالعه‌ی دفترچه‌ی راهنمای دوربین متوجه شوید که امکان استفاده از این قابلیت را دارید یا خیر. در صورتی که از دوربین‌های DSLR نیکون استفاده می‌کنید، این قابلیت در بخش Electronic Front-Curtain Shutter در مسیر Custom Settings > Shooting/Display قابل دسترس است.

در دوربین‌های دیگر هم ممکن است این قابلیت با اسم‌های مختلفی قرار گرفته باشد و یا در بخش‌های دیگر دوربین گنجانده شده باشد.

در صورتی که دوربین شما این قابلیت را ندارد عملا هیچ شانسی برای حذف شک شاتر ندارید. می‌توانید از متدهای دیگر برای حذف لرزش‌های دوربین (مثل ضربه‌ی آینه و…) استفاده کنید اما ممکن است نتوانید به صورت کامل شک شاتر را از بین ببرید

حذف شک شاتر در نیکون D810، D850 و سری Z

در صورتی که از دوربین‌هایی مثل Nikon D810 یا D850 برای عکاسی استفاده می‌کنید باید به یاد داشته باشید که برای حذف شک شاتر در این دوربین‌ها به انجام برخی کارهای ویژه نیاز دارید. برخی افراد عقیده دارند که در صورتی که فقط EFCS را روی دوربین dslr خودشان فعال کنند، دیگر مشکلی بابت شک شاتر نخواهند داشت. مطمئنا این تفکر اشتباه است و اصلا واقعیت ندارد. در واقع در صورتی که از برخی حالت‌های خاص دوربین استفاده نکنید، روشن کردن قابلیت EFCS هیچ کاربردی برای شما نخواهد داشت. اجازه دهید به سراغ کارهایی که باید برای حذف شک شاتر در نیکون D810 و D850 انجام دهید برویم:

[relatedpost post=”131193″]

فعال کردن EFCS در Nikon D810

پس از روشن کردن کردن EFCS در منوی Custom Settings صرف نظر از اینکه از Live View استفاده می‌کنید و یا منظره‌یاب، باید مطمئن شوید که حالت Mirror Up یا MUP فعال است. درست است این کار اصلا منطقی نیست زیرا شاتر در حالت Live View باز است. پس چرا باید این موضوع مشکل ساز باشد؟ این سوالی است که باید از مهندس‌های نیکون پرسیده شود که تصمیم گرفته‌اند شاتر نیکون D810 در تمامی حالت‌های عکاسی به جز حالت Mirror up در ابتدای نوردهی درگیر شود. در بخش زیر تمامی قدم‌هایی که باید برای حذف شک شاتر در نیکون D810 بردارید بررسی شده است

1. EFCS را از منوی Custom Setting > Electronic Front-Curtain Shutter فعال کنید
2. حالت آزادسازی دوربین را روی Mirror Up قرار دهید
3. یک بار کلید شاتر را فشار دهید تا آینه بالا بیاید و شاتر باز شود و بار دوم هم برای گرفتن عکس آن را فشار دهید.

توصیه من این است که قبل از آزادسازی شاتر حالت Live View را فعال کنید اما لزوما نیازی نیست این کار را انجام دهید. شما می‌توانید حالت تاخیر نوردهی را فعال کنید و آن را روی چیزی مثل 3 ثانیه قرار دهید. تاثیری که این کار دارد این است که آینه را با اولین فشار دادن کلید شاتر بالا می‌آورد و سپس با دومین فشار دادن کلید شاتر 3 ثانیه قبل از شروع نوردهی صبر می‌کند.

به یاد داشته باشید که بدون استفاده از حالت Mirror Up، قابلیت EFCS کاملا بلااثر است و هیچ تاثیری روی تصاویر شما ندارد.

فعالسازی EFCS روی نیکون D850

در نیکون D850 می‌توانید از EFCS در حالت‌های مختلفی مثل (Q (Quiet)، Qc (Quiet Continuous) و (Mup (Mirror Up استفاده کنید. این بدین معنی است که پروسه فعال‌سازی EFCS در این دوربین کمی متفاوت‌تر از D810 است.

1. با مراجعه به مسیر Custom Settings Menu > Electronic Front-Curtain Shutter قابلیت EFCS را فعال کنید
2. حالت آزادسازی دوربین را روی یکی از حالت‌های Q، Qc یا Mup قرار دهید.
3. یکبار کلید شاتر را فشار دهید تا آینه بالا بیاید و شاتر روشن شود و دوباره آن را فشار دهید تا عکس موردنظر خود را بگیرید.

توصیه‌هایی که در بخش قبلی به شما کردیم را به یاد بیاورید. بهتر است حالت Live View را قبل از آزادسازی شاتر فعال کنید تا ضربه‌ی شاتر را کاهش دهید و تاخیر نوردهی را هم روی 3 ثانیه قرار دهید.

EFCS روی D850 هم درست مثل D810 با برخی محدودیت‌ها روبرو است. این قابلیت سرعت شاتر دوربین را در حالت‌های Q، Qc  و Mup به 1/2000 ثانیه محدود می‌کند و به همین خاطر شما نمی‌توانید سرعت شاتر را بیشتر از این مقدار افزایش دهید. بنابراین در صورتی که نمی‌توانید سرعت شاتر را بیشتر از 1/2000 ثانیه افزایش دهید به این معنی است که قابلیت EFCS فعال شده است و شما از یکی از حالت‌های Q، Qc  یا Mup استفاده می‌کنید.

در صورتی که می‌خواهید این مشکل را دور بزنید باید دوربین را روی حالت‌های دیگر قرار دهید و یا EFCS را غیرفعال کنید و در حالت Silent Live View عکاسی کنید. در این حالت می‌توانید سرعت شاتر را تا 1/8000 ثانیه افزایش دهید.

روش فعالسازی EFCS روی Nikon Z6 و Z7

در صورتی که با دوربین‌های بدون آینه مثل Nikon Z6 یا Z7 عکاسی می‌کنید نیازی نیست که بابت محدودیت‌های بالا نگران باشید. تنها کاری که لازم است انجام دهید این است که EFCS را فعال کنید و بدین ترتیب دوربین به شما این امکان را می‌دهد که در تمامی حالت‌ها از آن استفاده کنید. در واقع اکثر دوربین‌های بدون آینه بدین شکل کار می‌کنند. از آنجایی که در زمان استفاده از دوربین‌های بدون آینه، شاتر از قبل باز است، به صورت پیشفرض در ابتدای زمان نوردهی درگیر نخواهد شد و در نتیجه به سادگی می‌توانید از این قابلیت استفاده کنید:

• EFCS را در منوی Custom Settings > Electronic Front-Curtain Shutter فعال کنید
• کلید شاتر را فشار دهید

در نظر داشته باشید که محدودیت‌های EFCS هنوز هم وجود دارند و در صورت استفاده از این حالت نمی‌توانید سرعت شاتر را بیش از 1/2000 ثانیه افزایش دهید.

در این مقاله سعی شد به صورت کامل با شک شاتر و نحوه‌ی برطرف کردن آن در داخل دوربین با استفاده از EFCS آشنا شوید. در صورتی که سوال خاصی در این باره دارید، از طریق بخش نظرات همین مطلب با ما در ارتباط باشید. کارشناسان نورنگار در اسرع وقت به سوالات شما پاسخگو خواهند بود.