- دیافراگم چیست و چکار می‌کند؟
- چطور دیافراگم دوربین را تنظیم کنید
- چطور تنظیمات دیافراگم لنز را عیب یابی کنید
دیافراگم چیست؟
لنز دوربین نور را جمع و متمرکز می‌کند. – اما چه میزان نور؟ دیافراگم یکی از سه مشخصه‌ای است که روی روشنایی و یا تاریکی یک عکس (به زبان عکاسی نوردهی) تاثیر می‌گذارد.
دیافراگم تعیین می‌کند که دهانه لنز چه میزان باز باشد. هنگامی که عکاس دیافراگم را تنظیم می‌کند داخل دوربین مجموعه‌ای از تیغه‌های دایره‌ای باز و بسته می‌شوند. مردمک چشم انسان نسبت به نور زیاد بسته می‌شود و هنگامی که نور محیط هم کم است باز می‌شود. دیافراگم نیز همین سیستم را دارد و نسبت به شرایط نوری متفاوت تغییر می‌کند. تنها تفاوت این است که این تغییر مکانیکی است و بیولوژیکی نیست.
لنز دوربین نور را جمع و متمرکز می‌کند. هنگامی که دیافراگم یا دهانه لنز باز باشد، نور زیادی وارد لنز می‌شود و هنگامی که بسته باشد نور خیلی کمی وارد می‌شود. وقتی که با تنظیمات خودکار عکاسی می‌کنید، کامپیوتر خود دوربین تشخیص می‌دهد دیافراگم به چه اندازه‌ای باز یا بسته باشد. برای مثال در یک روز روشن دیافراگم خیلی بسته است و در شب این قضیه برعکس است.
درک دیافراگم هنگامی خیلی سخت می‌شود که اعداد وارد می‌شوند. میزان باز بودن (یا بسته بودن) دیافراگم با اعدادی مانند f/8 اندازه‌گیری می‌شوند که f-number یا f-stop خوانده می‌شوند. عدد کوچکی مانند f/1.8 نشان دهنده دیافراگم باز و عدد بزرگی مانند f/22 نشان دهنده دیافراگم بسته است. برای درک این جمله نگاهی به عکس زیر بیاندازید تا متوجه شوید نقش f-number در تعیین دیافراگم چیست ؟
با اینکه اندازه‌گیری دیافراگم مناسب می‌تواند پروسه پیچیده‌ای باشد، عکاس‌های مبتدی باید یک مفهوم مهم را به یاد داشته باشند و بدانند معنی هر عدد در کنترل دیافراگم چیست ؟
در کنترل دیافراگم دوربین، اعداد کوچک یعنی دیافراگم باز و اعداد بزرگ یعنی دیافراگم بسته.
نقش دیافراگم
دیافراگم به کنترل نوردهی کمک می‌کند. همانطور که یک پنجره بزرگ اجازه ورود نور بیشتری را به داخل اتاق می‌دهد، یک دیافراگم باز (f-number کوچک) تصویر روشن‌تری به شما تحویل می‌دهد. اگر یک تصویر خیلی تاریک باشد، باز کردن دیافراگم به تصحیح روشنایی آن کمک می‌کند.
اما وظیفه دیافراگم چیست ؟ مطمئنا وظیفه دیافراگم بیشتر از کنترل روشنایی یا تاریکی تصویر است. دیافراگم به عکاس این امکان را می‌دهد که روی میزان فوکوس و تاری تصویر کنترل داشته باشد. احتمالا پرتره‌های رویایی با پس‌زمینه‌های تاری مانند تصویر زیر را دیده‌اید:
پیشنهاد مطالعه : چگونه به هدفمان در عکاسی پرتره برسیم؟
همچنین عکس‌های منظره شفافی مانند عکس زیر را هم دیده‌اید:
احتمالا می‌پرسید وظیفه دیافراگم در این دو تصویر چیست؟
یک دیافراگم باز (f-number کوچک) باعث ایجاد پس زمینه تار می‌شود ولی دیافراگم بسته (f-number بزرگ) قسمت بیشتری از عکس را داخل فوکوس نگه می‌دارد. این یکی دیگر از عبارات متداول عکاسی است که با اسم عمق میدان شناخته می‌شود.
مهم است بدانید که دیافراگم اجزای فوکوس شده تصویر را مشخص نمی‌کند بلکه سیستم فوکوس خودکار دوربین این کار را انجام می‌دهد. اما وظیفه دیافراگم این بین چیست ؟ وظیفه دیافراگم در این بین تشخیص قسمت‌های فوکوس شده و فوکوس نشده تصویر می‌باشد. هنگامی که دیافراگم دوربین باز باشد، تفاوت زیادی بین پس زمینه تار و سوژه واضح وجود دارد اما هنگامی که دیافراگم بسته باشد تفاوت کمتری بین وضوح سوژه و پس زمینه وجود دارد.
تنظیم دیافراگم دست عکاس را برای خلاقیت باز می‌گذارد. اگر در پس زمینه چیزی وجود داشته باشد که حواس بیننده را پرت می‌کند، دیافراگم باز کمک می‌کند بتوانید آن را تار کنید ولی در صورتی که تمام صحنه برای شما مهم است، می‌توانید با دیافراگم بسته تمام تصویر را واضح نگه دارید.
نحوه تنظیم دیافراگم دوربین
دیافراگم عمق میدان و نوردهی را کنترل می‌کند و باز کردن دیافراگم برای تار کردن پس زمینه باعث روشن شدن تصویر هم می‌شود. عکاس‌های پیشرفته از سرعت دیافراگم و ایزو هم برای متعادل ساختن میزان نوردهی استفاده می‌کنند. اما در صورتی که با ایزو و سرعت دیافراگم هم آشنایی ندارید می‌توانید در عین حالی که دیافراگم را کنترل می‌کنید، تصویر خودتان را هم به خوبی نوردهی کنید.
حالت اولویت دیافراگم چیست؟
یکی از تنظیمات نیمه خودکار دوربین است که به کاربر این اجازه را می‌دهد که درحالی که دیافراگم را کنترل می‌کند دیگر تنظیمات نوردهی به صورت خودکار انتخاب شوند. در اکثر دوربین‌ها حالت اولویت دیافراگم با علامت A یا Av روی دیالِ مود مشخص است.
در حالت اولویت دیافراگم شما فقط دیافراگم را به منظور کنترل عمق میدان مشخص می‌کنید و بقیه تنظیمات نوردهی توسط دوربین انتخاب می‌شوند. با استفاده از اعداد کوچکی مانند f/2.8 شما پس زمینه را تار می‌کنید و یا می‌توانید از دیافراگم‌های بازی مانند f/11 استفاده کنید تا تصویر واضح‌تری داشته باشید. در اکثر دوربین‌ها هنگامی که دوربین را روی حالت اولویت دیافراگم قرار داده‌اید می‌توانید دیافراگم را با استفاده از دیال پشتی که در گوشه سمت راست بالای تصویر وجود دارد کنترل کنید. اما اگر مطمئن نیستید دفترچه راهنمای دوربین خودتان را مطالعه کنید.
اما با توجه به اینکه در حالت اولویت دیافراگم دوربین تنظیمات باقیمانده را انتخاب می‌کند اگر تصویر خیلی روشن یا تیره باشد، تکلیف چیست و چطور باید نوردهی را تنظیم کنید؟ جبران نوردهی یکی از راه‌های ساده برای انجام این کار است. این کنترل در دوربین‌های مختلف متفاوت است اما اغلب با علامت +/- مشخص می‌شود. در صورتی که این دکمه را نگه داشته باشید با استفاده از دیال ذکر شده می‌توانید این تنظیمات را کنترل کنید. اعداد مثبت تصویر را روشن‌تر می‌کنند و اعداد منفی باعث تاریک شدن تصویر می‌گردند.
دیافراگم لنز و چند هشدار
دیافراگم یکی از ابزارهای مفید برای افزایش خلاقیت در تصاویر شما است اما چند نکته وجود دارد که رعایت نکردن آن‌ها ممکن است باعث ایجاد مشکلات متعددی برای شما شود.
اول اینکه دیافراگم باز تاثیر خلاقانه زیادی روی تصویر شما دارد اما گرفتن عکس‌های واضح را سخت می‌کند. اگر قرار است از دیافراگمی مانند f/2.8 استفاده کنید، باید به توانایی فوکوس خودکار دوربین خودتان اطمینان داشته باشید. نحوه استفاده از فوکوس خودکار تک نقطه‌ای را یاد بگیرید و در مواقعی که فوکوس روی سوژه سخت است از دیافراگم‌های خیلی باز استفاده نکنید.
فاصله هم نقش مهمی در عمق میدان دارد. هرچقدر به سوژه نزدیک‌تر باشید پس‌زمینه تارتر خواهد بود. به همین خاطر در صورتی که برای مثال قصد دارید به عکاسی ماکرو یا کلوزآپ بپردازید و به پس زمینه تار نیاز دارید می‌توانید از دیافراگم‌های بسته‌تر هم استفاده کنید. در صورتی که برای عکاسی ماکرو از دیافراگم باز استفاده کنید، قسمت کمی از تصویر در فوکوس خواهد بود.
در مواقعی که فوکوس کردن روی سوژه سخت است (برای مثال سوژه‌هایی که خیلی سریع حرکت می‌کنند و یا شما خیلی نزدیک هستید) از دیافراگم بسته‌تر استفاده کنید تا شانس خودتان را برای گرفتن تصاویر واضح‌تر افزایش دهید.
میزان باز یا بسته بودن دیافراگم در تمام لنزها برابر نیست. برخی لنزها به شما امکان عکاسی با دیافراگم‌های خیلی بازی مانند f/1.8 را می‌دهند در حالی که برخی دیگر امکان عکاسی با دیافراگم‌های پائین‌تر از f/3.6 را ندارند. مدل ساخت لنزهای زوم باعث می‌شود گنجاندن دیافراگم باز در آن‌ها خیلی سخت باشد. به همین خاطر اکثر لنزها محدوده دیافراگم بسته‌ای دارند. از طرف دیگر دیافراگم f/1.8 برای لنزهای پرایم موضوع عادی‌ای است.
نکته: برای اینکه بتوانید از پس زمینه کاملا تار استفاده کنید بهتر است یک لنز 50 میلیمتری f/1.8 انتخاب کنید. این لنز کیفیت و کنترل خلاقانه بیشتری نسبت به لنزهای کیت که همراه دوربین‌های DSLR و بدون آینه عرضه می‌شود در اختیار شما قرار می‌دهد و خیلی هم گران نیست.
دیافراگم – به خصوص هنگامی که اعداد را به آن اضافه می‌کنید – مانند یک زبان خارجی به نظر می‌رسد. اما امکان کنترل اینکه چقدر از یک عکس در فوکوس باشد را به عکاس‌ها می‌دهد و یکی از قطعات مهم پازل حالت دستی می‌باشد.
جمع‌بندی از دیافراگم چیست؟
همانطور که می‌دانید آموزش عکاسی دنیای بسیار بزرگی است و با دانستن هر تکنیک جذابیت و کیفیت تصاویری که ثبت می‌کنید، بسیار متفاوت خواهد شد. اگر به این زمینه علاقه دارید، حتما آموزش عکاسی را جدی بگیرید. ما در آکادمی نورنگار بهترین اساتید برجسته‌ی کشوری را گردهم آورده‌ایم تا دوره‌های آموزش عکاسی مقدماتی، آموزش عکاسی پیشرفته و دوره‌ی صفر تا صد که به عنوان دوره‌ی جامع از آن یاد می‌کنند. مزیت آموزشگاه عکاسی نورنگار این است که اگر بتوانید دوره را با موفقیت پشت سر بگذارید، مدرک معتبری به شما داده می‌شود که می‌توانید با ترجمه‌ی آن، از آن در رزومه‌ی خود برای کشورهای خارجی نیز استفاده کنید.
خیلی خیلی عالی کامل تریم مقاله آیی که خوندم مرسی مرسی
ممنون بسیار مفید بود
بسیار ممنونم توضیحاتتون خیلی بدردم خورد. خیر ببینید.
ممنون به خیلی سوالهای بی جوابم رسیدم…???