در بخش قبلی این مقاله به توضیح Auto ISO پرداختم. قابلیت مهمی که می‌تواند نحوه پردازش محدوده نور توسط دوربین شما را تغییر دهد و رکن سوم نوردهی یعنی حساسیت یا ISO را وارد معادله سرعت و شاتر کند. این قابلیت یکی از مهم‌ترین امکانات در دوربین‌های دیجیتال جدید است و به شما امکان می‌دهد تا از پردازشگر و حسگر پیشرفته دوربین‌های جدید، بیشترین استفاده را ببرید. بنابراین پیشنهاد می‌کنم اگر با این قابلیت آشنا نیستید، ابتدا مقاله قبلی را مطالعه کنید.
تنظیمات Auto ISO در حالت اولویت شاتر یا S
در حالت اولویت سرعت شاتر یا Shutter Priority شما سعی می‌کنید بر اساس سرعت سوژه‌‌ای که می‌خواهید از آن عکاسی کنید، سرعت شاتر دوربینتان را تعیین کنید تا خود دوربین، دیافراگم مورد نیاز را برایتان انتخاب کند. مثلاً می‌توانید با انتخاب یک سرعت شاتر سریع مانند 1/500 ثانیه، سوژه را کاملاً فریز کنید، یا با انتخاب سرعت ½ ثانیه (مثلاً روی سه پایه) حرکت سوژه را به تصویر بکشید.
در این حالت خود دوربین با در نظر گرفتن پایین‌ترین حساسیت ISO ممکن، دیافراگم لنز را براساس نور موجود در تصویر بازتر یا بسته‌تر می‌کند تا تصویر تیره نشود. از آنجا که این خود شما هستید که سرعت شاتر را تعیین می کنید، بنابراین شاخص “حداقل سرعت شاتر” در منوی Auto ISO نادیده گرفته می‌شود. در اینجا اگر دوربین با باز کردن کامل دیافراگم هم به نور مورد نیاز خودش دست پیدا نکند، شروع به بالا بردن حساسیت ISO می‌کند.
مثلاً فرض کنیم که خود شما سرعت شاتر را 1/125 ثانیه گذاشته‌اید و در حال عکاسی از جایی هستید که دوربین نور کافی را با دیافراگم f/11 و حساسیت ISO 200 به دست می‌آورد (این را نقطه شروع در نظر می‌گیریم و نوع لنز و حسگر پیش‌فرضمان را در مقاله قبلی توصیف کردیم). حالا می‌خواهید با سرعت‌های شاتر پایین‌تر مانند 1/60 یا 1/30 ثانیه، کمی محوشدگی حرکتی روی سوژه در حال حرکتی که دارید ایجاد کنید. اینجا دوربین هم شروع به بستن دیافراگم می‌کند تا نور دریافت شده را ثابت نگه دارد (هنوز حساسیت همچنان ISO 200 است).
باید حواستان باشد که تصویرتان خیلی روشن نشود. چون وقتی سرعت را چندین استاپ پایین‌تر بیاورید، عملاً دوربین نمی‌تواند با بستن بیشتر دیافراگم، جذب نور را کمتر کند و حساسیت حسگر نیز کمتر نمی‌شود. بنابراین مثلاً اگر از سرعت ½ ثانیه استفاده کنید، قطعاً تصویر OverExposed شده یا می‌سوزد. در این مواقع معمولاً عکاسان حرفه‌ای از فیلتر‌های تاریک کننده محیط یا ND مانند Benro SD ND 8X استفاده می‌کنند که با درجات مختلف تیرگی مختلف عرضه می‌شود.
اما از سوی دیگر ممکن است بخواهید از سرعت‌های شاتر خیلی بالاتر برای فریز کردن سوژه استفاده کنید. مثلاً می‌خواهید از یک موتور سوار در حال حرکت در نور کم عکاسی کنید و لازم است سرعت شاتر را روی 1/2000 ثانیه قرار دهید. دوربین در این حالت برای جبران کاهش نور، دیافراگم را تا f/2.8 باز می‌کند و حساسیت همچنان روی ISO 200 قرار دارد.
از این سرعت به بعد (مثلاً 1/4000 ثانیه) با افزایش حساسیت توسط Auto ISO امکان‌پذیر می‌شود و دوربین مدرن شما می‌تواند با استفاده از افزایش حساسیت و استفاده از بازترین دیافراگم لنز، نور کم محیط را جبران کند.
| دیافراگم | سرعت شاتر | ISO | توضیح |
|---|---|---|---|
| حالت اولویت سرعت شاتر: در این حالت عکاس، سرعت شاتر را براساس سرعت حرکت سوژه تعیین می‌کند. | |||
| 2.8 | 1/4000 | 400 | دیافراگم بازتر از ایننمی‌شود، بنابراین ISO افزایش می‌یابد. |
| 2.8 | 1/2000 | 200 | در حالی که حداقل ISO ثابت است، دیافراگم تا باترین حالت ممکن خودش رسیده است. |
| 4 | 1/1000 | 200 | حداقل مقدار ISO ثابت است و دیافراگم بازتر می‌شود. |
| 5.6 | 1/500 | 200 | حداقل مقدار ISO ثابت است و دیافراگم بازتر می‌شود. |
| 8 | 1/250 | 200 | حداقل مقدار ISO ثابت است و دیافراگم بازتر می‌شود. |
| 11 | 1/125 | 200 | نقطه شروع |
| 16 | 1/60 | 200 | حداقل مقدار ISO ثابت است و دیافراگم بسته‌تر می‌شود. |
| 22 | 1/30 | 200 | حداقل مقدار ISO ثابت است و دیافراگم بسته‌تر می‌شود. اکنون دیافراگم درسبته‌ترین حالت خوش است. |
| 22 | 1/15 | 200 | اکنون دیافراگم در بسته‌ترین حالت خودش است و مقدار ISO هم کمترین مقدار را دارد. بنابراین تصویر OverExposed یا روشن می‌شود. |
حالا یک مثال دیگر می‌زنیم. فرض کنیم در حال استفاده از اولویت شاتر و Auto ISO هستید و می‌خواهید از سرعت شاتر 1/125 ثانیه استفاده کنید. این سرعت برای عکاسی از مهمانان یک مراسم عروسی سرعت مناسبی است، اما نور مجلس عروسی خیلی کم است و دوربین مجبور است دیافراگم را تا f/2.8 باز کند.
حالا زمان رقص و پایکوبی می‌رسد و شما مجبورید سرعت شاتر را تا 1/2000 ثانیه افزایش دهید تا مطمئن شوید که هیچ‌یک از مهمانان در حال حرکت محو نخواهند شد. در این حالت حساسیت دوربین به حداکثر مقدار تعریف شده برای حساسیت می‌رسد که قبلاً در منوی Auto ISO آن را روی ISO 3200 گذاشتیم.
حالا اگر باز هم سرعت شاتر را بالاتر ببریم چه اتفاقی می‌افتد؟ هیچ چیز. خوشبختانه در این حالت دوربین از حساسیت مجاز عبور نمی‌کند. بنابراین فقط تصویر تیره‌تر می‌شود، اما حساسیت و دیافراگم تغییر نمی‌کنند. خوشبختانه درک Auto ISO روی اولویت شاتر ساده‌تر است.
| دیافراگم | سرعت شاتر | ISO | توضیح |
|---|---|---|---|
| حالت اولویت سرعت شاتر: در این حالت عکاس، سرعت شاتر را براساس سرعت حرکت سوژه تعیین می‌کند. | |||
| 2.8 | 1/4000 | 3200 | تصویر UnderExposed یا تیره می‌شود. |
| 2.8 | 1/2000 | 3200 | دیافراگم بازترین حالت است و ISO افزایش یافته و به حداکثر مقدار خود می‌رسد. |
| 2.8 | 1/1000 | 1600 | دیافراگم بازترین حالت است و ISO افزایش می‌یابد. |
| 2.8 | 1/500 | 800 | دیافراگم بازترین حالت است و ISO افزایش می‌یابد. |
| 2.8 | 1/250 | 400 | دیافراگم بازترین حالت است و ISO افزایش می‌یابد. |
| 2.8 | 1/125 | 200 | نقطه شروع |
| 4 | 1/60 | 200 | حداقل مقدار ISO ثابت است و دیافراگم بسته‌تر می‌شود. |
تنظیمات Auto ISO در حالت دستی یا M
در حالت دستی شما بیشترین کنترل را در اختیار دارید، یعنی هم سرعت و هم دیافراگم را خودتان انتخاب می‌کنید و دوربین سعی می‌کند با تغییر حساسیت، مقدار ISO را متناسب با انتخاب‌های شما تغییر دهد. در این حالت شما می‌توانید با تنظیم دیافراگم، میزان عمق میدان مورد نیازتان را تعیین کنید و با تنظیم سرعت شاتر نیز مقدار محوشدگی سوژه در حال حرکت را کنترل کنید.
حالت کنترل دستی یا M بیشتر زمانی استفاده می‌شود که قرار است مقدار حداقل سرعت شاتر، پی‌درپی تغییر کند. مثلاً فرض کنید در حال عکاسی از همان مراسم عروسی هستید، گاهی اوقات، با خاموش کردن چراغ‌های اصلی، نور سالن را کم می‌کند. وقتی جشن شروع می‌شود، مجبورید با افزایش سرعت شاتر از محو شدن مهمانان در حال رقصیدن جلوگیری کنید.
در این حالت سرعت شاتر را روی یک مقدار سریع مانند 1/500 ثانیه می‌گذارید تا مطمئن شوید که تصویر هیچ کدام از مهمانان محو نمی‌شود و چون نور کم است، شما معمولاً این عکس‌ها را که به صورت لحظه‌ای و اسنپ‌شات ثبت می‌شوند در ابعاد بزرگ چاپ نخواهید کرد. بنابراین بالا رفتن حساسیت شاتر و ثبت عکس‌ها با نویز بالا قابل قبول است.
اما وقتی زمان بریدن کیک فرا می‌رسد و مدیر سالن چراغ‌ها را روشن می‌کند دیگر نور کافی خواهد بود و مهمانان نیز معمولاً سر جای خود می‌نشینند و حرکت ندارند. عکس‌هایی که در این نور می‌گیرید را ممکن است در اندازه یک آلبوم بزرگ نیز چاپ کنید و به همین دلیل دیگر نیازی به سرعت شاتر بالا و حساسیت زیاد دوربین ندارید.
حتی اگر از یک دوربین فول‌فریم مانند Canon 5D Mark IV استفاده می‌کنید، باز هم نویز خیلی زیاد می‌تواند برای چاپ عکس در اندازه بزرگ زیاد باشد. در اینجا می‌توانید بلافاصله سرعت را از 1/500 به 1/125 ثانیه کاهش دهید تا دوربین مجبور به بالا بردن بیش از حد حسگر نباشد. این کار بسیار راحت است و نیازی نیست که وارد منوی Auto ISO شوید. فقط کافیست دکمه چرخان روی دوربین را بچرخانید و سرعت را کم کنید، به همین راحتی!
| دیافراگم | سرعت شاتر | ISO | توضیح |
|---|---|---|---|
| مود دستی، عکاس هر دو پارامتر دیافراگم و سرعت شاتر را کنترل می‌کند. | |||
| 4 | 1/250 | 200 | تصویر خیلی روشن یا OverExposed. |
| 5.6 | 1/250 | 200 | حساسیت ISO به اندازه سه استاپ کاهش یافته است. |
| 8 | 1/1000 | 1600 | نقطه شروع |
| 8 | 1/2000 | 3200 | حساسیت افزایش یافته است. |
| 8 | 1/4000 | 3200 | تصویر خیلی تیره یا UnderExposed، زیرا حساسیت نمی‌تواند بالاتر برود و نور بیشتری جذب کند. |
نکته مهم این است که وقتی در حال عکاسی هستید، با دقت اطلاعات دوربین را از داخل منظره‌یاب کنترل کنید. زیرا ممکن است به راحتی عکس‌هایتان خیلی روشن یا خیلی تیره شوند (OverExposed یا UnderExposed).
مثلاً فرض کنیم در حال عکاسی از کبوترهایی هستید که یک عروس و داماد در جلوی در سالن عروسی به آسمان رها می‌کنند. در این حالت تصمیم دارید که از سرعت شاتر 1/1000 ثانیه استفاده کنید تا حرکت آن‌ها در آسمان محو نشود و بتوانید آن‌ها را در حال پرواز کاملاً فریز کنید. همچنین برای جلوگیری از خارج شدن آن‌ها از محدوده عمق میدان، دیافراگم را هم روی f/8 می‌گذارید، به این ترتیب مطمئن می‌شوید که هر دو کبوتر، کاملاً شارپ ثبت می‌شوند. فرض کنیم در این حالت، دوربین شما حساسیت را برابر ISO 1600 در نظر می‌گیرد.
حالا یک بار کبوترها را رها می‌کنند و شما می‌بینید که هر دوی آن‌ها محو شده‌اند و نیاز است که دوباره از آن‌ها عکاسی کنید. با انتخاب سرعت 1/2000 ثانیه و پرواز دوباره کبوترها، می‌توانید آن‌ها را فریز کنید. در این حالت دوربین، حساسیت را تا ISO 3200 بالا می‌برد.
امیدوارم عکسی که گرفته‌اید زیبا شده باشد. زیرا دیگر جایی برای تکرار ندارید. چون دوربین در حال استفاده از حداکثر حساسیت تعریف شده در منوی Auto ISO است و نمی‌تواند آن را بالاتر ببرد. بنابراین اگر بخواهید سرعت را روی 1/4000 ثانیه بگذارید، قطعاً تصویر تیره خواهد شد و از آن مهم‌تر اینکه دیگر کبوتری هم برای عکاسی ندارید!
حالا فرض کنیم که کبوترها (چون دست‌آموز هستند) دوباره برمی‌گردند و روی ماشین عروس می‌نشینند. در این هنگام شما می‌خواهید با کاهش سریع دیافراگم، از آن‌ها عکس‌هایی با پس زمینه محوی از عروس و داماد بگیرید. در اینجا دیگر نیازی به سرعت شاتر خیلی بالا ندارید و بلافاصله سرعت را روی 1/250 ثانیه می‌گذارید.
اما سریعاً می‌بینید که میزان بوکه در تصویر زیاد نیست و نیاز هست که دیافراگم را سریعاً کاهش دهید تا پس‌زمینه‌ای بسیار محو و زیبا در پشت سر کبوتران ایجاد کنید. کاهش دیافراگم تا f/5.6 مشکلی ندارد، زیرا حساسیت می‌تواند تا ISO 200 کاهش یابد و این افزایش نور را جبران کند. اما اگر دیافراگم را تا f/4 یا f/2.8 کاهش دهید، قطعاً عکس شما OverExposed خواهد شد و اصطلاحاً می‌سوزد!
به همین دلیل نیاز هست که پیوسته، چشم از اطلاعات داخل منظره‌یاب دوربین برندارید.
اگر از دوربین‌های بدون آینه مانند Canon EOS M5 استفاده می‌کنید، این توانایی را دارید که با تغییر سرعت، دیافراگم و حساسیت (که در اینجا توسط خود دوربین تغییر می‌کند)، پیش از ثبت عکس، تأثیر آن‌ها را در تصویر نمایشگر پشت دوربین ببینید. در دوربین‌های DSLR این امکان تنها زمانی قابل استفاده است که در حال عکاسی با LiveView باشید. البته در این حالت هم می‌دانید که فوکوس اغلب دوربین‌های DSLR چندان سریع و دقیق عمل نمی‌کند (در اینجا ارزش دوربین‌هایی مانند Canon 6D Mark II آشکار می‌شود).
دوربین‌های DSLR در اغلب موارد، موارد این‌چنینی را با یک علامت اخطار چشمک‌زن نشان می‌دهند تا به شما اعلام کنند که در حال عکاسی با تنظیمات اشتباهی هستید. بنابراین حتماً باید حواستان به علامت‌های داخل منظره‌یاب باشد.
چه وقت باید از Auto ISO استفاده کنیم؟
استفاده از Auto ISO زمانی ضروری است که لازم است به طور پیوسته، نوردهی دوربین را تغییر دهید. اگرچه وضعیت‌های نیمه خودکار مانند A و S هم می‌توانند به صورت خودکار نوردهی را برای شما تنظیم کنند، اما همان‌طور که دیدید وجود قابلیت Auto ISO گاهی اوقات می‌تواند هم در زمان کاری شما صرفه‌جویی کند و هم کنترل بهتری را در اختیارتان می‌گذارد.
یکی از مواردی که بیشترین استفاده از Auto ISO را خواهید داشت، عکاسی از مراسم عروسی است که نور محیط پی در پی تغییر می‌کند. فرض کنید سفره عقد عروس و داماد در فضای باز قرار دارد و عروس و داماد قرار است پس از ورود به تالار از یک دالان گل و از میان مهمانان عبور کرده و بر سر سفره عقد بنشینند.
در این زمان عکاسی از ورود آن‌ها، عکاسی از مهمانان، لحظات قدم‌زدن آن‌ها از میان دالان گل و مسیری که بخشی از آن در سایه و بخشی دیگر در آفتاب قرار دارد، … هر کدام به نوردهی متفاوتی نیاز دارد و امکان تکرار آن صحنه‌ها نیز وجود ندارد. مثال بالا یکی از زمان‌هایی است که می‌توانید از Auto ISO بیشترین بهره را ببرید.
چه وقت نباید از Auto ISO استفاده کنیم؟
اگرچه Auto ISO یک قابلیت فوق‌العاده است، اما گاهی اوقات بهتر است حساسیت دوربین را به صورت دستی کنترل کنید. وقتی دوربین را روی سه‌پایه قرار می‌دهید، دیگر سرعت شاتر نمی‌تواند برای شما یک فاکتور تأثیرگذار محسوب شود، بنابراین می‌توانید میزان دیافراگم را براساس نیاز خودتان تعیین کنید و دیگر نیازی به تنظیم خودکار حساسیت ندارید.
در چنین حالتی می‌توانید حساسیت را روی کمترین مقدار ممکن قرار داده و بالاترین کیفیت تصویر را ثبت کنید. همچنین هنگام عکاسی در آتلیه با فلاش‌های آتلیه‌ای نیز همیشه نور کافی و ثابت وجود دارد و برای جبران نور، لازم نیست از تغییر حساسیت استفاده کنید و فقط کافیست نور فلاش‌ها را کم یا زیاد کنید.
نکته مهم دیگر اینکه باید ببینید آیا دوربین شما می‌تواند هنگام استفاده از Auto ISO هم از قابلیت جبران نوردهی استفاده کند یا خیر. اگر دوربینتان این قابلیت را نداشته باشد، قادر نخواهید بود هنگام کار در شرایط نوردهی مشکل (مانند نور پس زمینه سوژه یا شرایط نوردهی خاص)، دوربین را مجبور به کاهش یا افزایش نور اجباری کنید.
خلاصه
شخصاً ترجیح می‌دهم از Auto ISO اغلب روی حالت M یا نوردهی دستی استفاده کنم. اگرچه این کار کمی سخت‌تر از حالت‌های خودکار است، اما امکان خلاقیت بیشتری دارد. در این حالت می‌توانید با دیافراگم، عمق میدان و با سرعت شاتر، میزان محوشدگی را کنترل کنید و باز هم همچنان از نورسنجی خودکار بهره‌مند شوید.
تنها باید حواستان باشد که عکس‌ها را خیلی تیره یا روشن نکنید. البته وقتی با فایل خام کار می‌کنید، دستکم تا 1 استاپ روشنایی یا تیرگی را می‌توانید در نرم‌افزار برطرف کنید، اما بیشتر از این مقدار اشتباه، ممکن است بعداً کمی کار را سخت‌تر کند.
قابلیت Auto ISO یکی از امکانات خیلی مهم در دوربین‌های دیجیتال است و امیدوارم این مقاله دید بهتری درباره این قابلیت به شما داده باشد. اگر همچنان سوالی دارید یا تجربه مهمی درباره این قابلیت دارید، می‌توانید در بخش نظر خودتان را با ما در میان بگذارید.
سلام و ممنون بابت مطالب مفیدتون
من سرعت شاترم مرتب تغییر میکنه با وجوداینکه دوربینم روی حال دستی هست علت چی میتونه باشه ممنونم میشم راهنماییم کنین
سلام؛ احتمالا دوربین شما در حالت برکتینگ هست ؛ حالت برکتینگ رو لغو کنید