عکاسی ماکرو یکی از جذابترین شاخههای عکاسی است که امکان ثبت جزئیات ریز و باورنکردنی از سوژههای کوچک را فراهم میکند. اما برای عکاسی ماکرو حرفهای، معمولاً نیاز به لنزهای تخصصی ماکرو وجود دارد که قیمت بالایی دارند. یکی از روشهای مقرونبهصرفه برای ورود به دنیای ماکرو، استفاده از فیلترهای کلوز آپ است. این فیلترها به عکاسان امکان میدهند بدون نیاز به تجهیزات گرانقیمت، تصاویر باکیفیت از نمای نزدیک ثبت کنند. در این مقاله، با فیلتر کلوز آپ، انواع آن، نحوه استفاده و کاربردهای آن در عکاسی ماکرو آشنا خواهید شد.
فیلتر کلوز آپ چیست؟

فیلتر کلوز آپ یک نوع عدسی افزایشدهنده بزرگنمایی است که روی لنز دوربین نصب میشود و فاصله فوکوس لنز را کاهش میدهد. این فیلترها مانند یک ذرهبین عمل میکنند و امکان نزدیک شدن بیشتر به سوژه را فراهم میکنند، بدون اینکه نیازی به خرید لنز ماکرو باشد.
تفاوت فیلتر کلوز آپ با لنز ماکرو
| ویژگی | فیلتر کلوز آپ | لنز ماکرو |
|---|---|---|
| قیمت | ارزانتر و اقتصادی برای مبتدیان | گرانتر و معمولاً مخصوص حرفهایها |
| کیفیت تصویر | کیفیت کمتری نسبت به لنز ماکرو | وضوح و جزئیات بالاتر |
| انعطافپذیری | قابل استفاده روی لنزهای مختلف | اختصاصی برای بزرگنمایی ماکرو |
| حمل و نقل | سبک و کمحجم، راحت برای حمل | سنگینتر و فضای بیشتری نیاز دارد |
انواع فیلتر کلوز آپ

فیلترهای کلوز آپ در مدلهای مختلفی ارائه میشوند که هرکدام ویژگیهای خاص خود را دارند:
فیلترهای کلوز آپ تک دیوپتر
این فیلترها بهطور معمول با یک مقدار ثابت دیوپتر مانند +1، +2، +4 یا +10 تولید میشوند که مشخصکننده قدرت بزرگنمایی فیلتر است. فیلترهایی با دیوپتر بالاتر توانایی بزرگنمایی بیشتر دارند و در عین حال فاصله فوکوس کمتری را به وجود میآورند. این فیلترها برای افرادی که به دنبال راهی مقرون به صرفه و ساده برای عکاسی ماکرو هستند، انتخاب مناسبی به شمار میروند.
فیلترهای کلوز آپ چند دیوپتر (ست فیلترهای ماکرو)
این نوع فیلترها شامل چندین فیلتر با قدرتهای مختلف هستند که میتوانند بهصورت جداگانه یا ترکیبی استفاده شوند. استفاده از این فیلترها به عکاس این امکان را میدهد که قدرت بزرگنمایی را با توجه به نیاز خود تنظیم کند. ترکیب این فیلترها ممکن است باعث افزایش بزرگنمایی بیشتر شود، اما در عین حال میتواند بهطور منفی بر کیفیت تصویر تأثیر بگذارد و موجب کاهش وضوح تصویر شود.
فیلترهای کلوز آپ متغیر
این فیلترها دارای مکانیزم تنظیم میزان بزرگنمایی هستند که به عکاس این امکان را میدهند تا میزان فوکوس و بزرگنمایی را بهدلخواه تغییر دهند. این ویژگی بهویژه برای مواقعی که نیاز به تغییر فوری و دقیق در بزرگنمایی دارید، مفید است. فیلترهای متغیر امکان انعطافپذیری بیشتری را در عکاسی ماکرو فراهم میکنند، اما ممکن است از نظر کیفیت بهاندازه سایر انواع فیلترها نباشند.
کاربردهای فیلتر کلوز آپ

در قسمت پنج مورد از کاربردهای فیلتر کلوز را آوردهایم:
عکاسی ماکرو از اجسام کوچک
فیلترهای کلوز آپ معمولاً برای عکاسی از اجسام کوچک، مانند حشرات، گلها، یا جزئیات اشیاء، استفاده میشوند. این فیلترها با کاهش فاصله فوکوس دوربین، به عکاس این امکان را میدهند که تصاویری با جزئیات بالا از اشیاء ریز ثبت کند.
افزایش جزئیات در پرترههای نزدیک
در عکاسی پرتره، زمانی که بخواهید به جزئیات صورت یا چشمهای مدل توجه بیشتری داشته باشید، فیلتر کلوز آپ میتواند مفید باشد. این فیلتر به شما اجازه میدهد تا بهصورت دقیقتر و واضحتری از چهرهها یا ویژگیهای خاص صورت عکاسی کنید.
عکاسی از جزئیات معماری یا اشیاء

فیلتر کلوز آپ برای عکاسی از جزئیات کوچک معماری مانند نقوش دیوارها، دربها، پنجرهها یا دیگر عناصر تزئینی مفید است. این فیلتر به شما کمک میکند که این جزئیات را با وضوح و دقت بیشتری ثبت کنید.
عکاسی از مواد غذایی
در عکاسی از غذا، جزئیات مثل بافت و رنگ غذاها اهمیت زیادی دارند. فیلتر کلوز آپ میتواند به شما این امکان را بدهد که با فاصله کمتر از غذا، جزئیات رنگ، بافت و ظاهر غذا را ثبت کنید تا تصویر جذابتری بهدست آید.
عکاسی از جواهرات و اشیاء تزئینی
برای ثبت تصاویر نزدیک از جواهرات و اشیاء تزئینی که دارای جزییات ریز هستند، فیلتر کلوز آپ انتخاب خوبی است. این فیلترها با نزدیک کردن فوکوس، کمک میکنند که هر درخشندگی، خط و خش و جزئیات ظریف جواهرات به وضوح در تصویر نمایش داده شود.
نحوه استفاده از فیلتر کلوز آپ

نحوه نصب روی لنز
فیلترهای کلوز آپ بهطور مشابه با فیلترهای UV یا ND روی دهانه لنز پیچ میشوند. برای نصب صحیح این فیلترها، ابتدا باید قطر دهانه لنز خود را بررسی کنید که معمولاً بر روی بدنه لنز درج شده است. سپس فیلتر مناسب با همان قطر را انتخاب کرده و آن را با دقت روی لنز پیچ کنید. دقت در نصب، بهویژه برای جلوگیری از آسیب به فیلتر یا لنز، ضروری است.
تأثیر دیوپترهای مختلف بر میزان بزرگنمایی

فیلترهای کلوز آپ دارای دیوپترهایی با قدرتهای مختلف هستند که هرکدام تأثیر متفاوتی بر میزان بزرگنمایی دارند:
- +1 دیوپتر: این فیلتر کمی بزرگنمایی ایجاد میکند و برای عکاسی از اشیاء نهچندان کوچک مناسب است. این فیلتر معمولاً برای مبتدیان و عکاسیهای عمومی کاربرد دارد.
- +2 دیوپتر: این فیلتر بزرگنمایی متوسطی را ایجاد میکند و برای عکاسی از اشیاء کوچک مانند سکهها، قطعات الکترونیکی، یا گلها مناسب است.
- +4 دیوپتر: فیلتر با قدرت بزرگنمایی بیشتر است و برای عکاسی از جزئیات ریز مانند جواهرات یا حشرات بسیار مؤثر است. این فیلتر به شما این امکان را میدهد که جزئیات ظریفتری را ثبت کنید.
- +10 دیوپتر: این فیلتر حداکثر بزرگنمایی را ارائه میدهد و برای عکاسی از کوچکترین اجسام بسیار مناسب است. با این حال، استفاده از آن باعث کاهش عمق میدان و افزایش اعوجاج میشود که باید در نظر گرفته شود.
تنظیمات دوربین برای بهترین نتیجه

برای بهدست آوردن بهترین کیفیت تصاویر هنگام استفاده از فیلتر کلوز آپ، تنظیمات دوربین باید دقیقاً تنظیم شوند:
- استفاده از سهپایه: استفاده از سهپایه برای جلوگیری از لرزش دوربین و ثبت تصاویری دقیقتر و واضحتر ضروری است. لرزش دوربین در هنگام استفاده از فیلترهای کلوز آپ که بزرگنمایی بیشتری ایجاد میکنند، میتواند منجر به تاری تصویر شود.
- انتخاب دیافراگم بستهتر (f/8 تا f/16): برای افزایش عمق میدان و داشتن فوکوس واضحتر بر روی تمام اجزاء تصویر، بهتر است از دیافراگم بسته (f/8 تا f/16) استفاده کنید. این تنظیمات به شما کمک میکند که بیشتر قسمتهای تصویر در فوکوس باقی بمانند.
- استفاده از حالت فوکوس دستی: در هنگام استفاده از فیلتر کلوز آپ، فوکوس خودکار ممکن است دقت کافی را نداشته باشد. بهویژه زمانی که فوکوس باید دقیق و کنترلشده باشد، استفاده از حالت فوکوس دستی به شما این امکان را میدهد که بهطور دقیقتری نقطه فوکوس را تنظیم کنید و از تاری تصویر جلوگیری کنید.
فیلتر کلوز آپ یکی از این سطوح اضافی است که بین دوربین و سوژه قرار می گیرد. حتی بالاترین کیفیت اپتیک ها نیز به نوعی تصویر را تضعیف میکنند. بنابراین ، اگر به دنبال وضوح و کیفیت بیشتر هستید، فیلترهای کلوز آپ برای شما مناسب نیستند.
نکات مهم در انتخاب و استفاده از فیلتر کلوز آپ

تأثیر کیفیت فیلتر بر وضوح تصویر
کیفیت فیلتر تأثیر زیادی بر وضوح تصویر دارد. فیلترهای ارزان و بیکیفیت ممکن است باعث افت وضوح تصویر، افزایش انعکاسهای نوری و حتی انحرافات شوند. برای دستیابی به تصاویر واضح و بدون مشکل، توصیه میشود از فیلترهای برندهای معتبر و با کیفیت بالا مانند Hoya، B+W و canon استفاده کنید. این برندها معمولاً از مواد بهتری ساخته میشوند که وضوح و دقت بیشتری را در تصویر فراهم میآورند.
کاهش خطاهای نوری
برای جلوگیری از خطاهای نوری و اعوجاج، بهتر است از فیلترهای چندلایه (Multi-Coated) استفاده کنید. این فیلترها بهطور مؤثر از انعکاسهای نوری اضافی جلوگیری کرده و تصویر واضحتر و با کنتراست بهتری ارائه میدهند. علاوه بر این، انتخاب دیوپتر مناسب برای فیلتر نیز اهمیت دارد. استفاده از دیوپترهای صحیح و متناسب با نیاز عکاسی میتواند به جلوگیری از کاهش کیفیت تصویر کمک کند.
ترکیب فیلترهای کلوز آپ برای بزرگنمایی بیشتر
اگر نیاز به بزرگنمایی بیشتر دارید، میتوانید چندین فیلتر کلوز آپ را روی هم قرار دهید. با این حال، باید به این نکته توجه کنید که ترکیب فیلترها میتواند باعث کاهش کیفیت تصویر و افزایش خطاهای اپتیکی مانند اعوجاج یا کاهش وضوح شود. برای جلوگیری از این مشکلات، بهتر است ترکیب فیلترها را با احتیاط انجام دهید و از فیلترهای با کیفیت و برندهای معتبر استفاده کنید.
ملاحظه تاثیر فیلتر در نوردهی و سرعت شاتر
فیلترهای کلوز آپ بهطور معمول نوری که به سنسور دوربین میرسد را کاهش میدهند. این کاهش نور ممکن است نیاز به تنظیمات مختلفی در دوربین برای حفظ نوردهی مناسب داشته باشد. بهطور خاص، ممکن است نیاز به افزایش زمان نوردهی یا کاهش سرعت شاتر داشته باشید تا از تاریکی تصویر جلوگیری کنید. تنظیم دقیق این موارد برای دستیابی به بهترین نتیجه ضروری است.
جمعبندی
فیلترهای کلوز آپ یک ابزار ساده، ارزان و کاربردی برای عکاسی ماکرو هستند که به عکاسان امکان ثبت تصاویر کلوز آپ را بدون نیاز به لنزهای گرانقیمت میدهند. اگر به عکاسی از جزئیات کوچک علاقهمند هستید اما نمیخواهید هزینه زیادی کنید، این فیلترها میتوانند گزینه مناسبی برای شما باشند. با رعایت نکات گفتهشده، میتوانید کیفیت تصاویر خود را بهبود ببخشید و تجربهای حرفهای در دنیای عکاسی ماکرو داشته باشید.












سلام من یه لنز ۵۰mm f/1.8 دارم که قطر دهانهاش ۵۸mm هست. لازمه فیلتری با همین قطر بخرم یا میشه از حلقه مبدل (Step-up ring) هم استفاده کرد؟
سلام دوست عزیز،
بله، شما لزوماً مجبور نیستید فیلتر با قطر ۵۸ میلیمتر بخرید.
روش اصلی: خرید فیلتری با همان قطر ۵۸ میلیمتر بهترین و سادهترین راه است.
استفاده از حلقه مبدل (Step-up Ring): شما میتوانید از یک حلقه مبدل استفاده کنید. اگر فیلتری با قطر بزرگتر (مثلاً ۶۷ یا ۷۷ میلیمتر) دارید، کافی است یک حلقه مبدل ۵۸ به (قطر بزرگتر) بخرید تا بتوانید فیلتر بزرگتر را به لنز ۵۸ میلیمتری خود وصل کنید.
این کار به خصوص زمانی که میخواهید فیلترهای گرانقیمت را فقط برای بزرگترین لنز خود بخرید، اقتصادیتر است.
سلام این فیلترها برای عکاسی از سوژههای متحرک هم مناسب هستند؟ با توجه به اینکه فاصله فوکوس بسیار کم میشه، فوکوس دستی سریعتر و راحتتر از فوکوس خودکاره؟ و اینکه برای نورپردازی در این فاصله نزدیک، چه تجهیزاتی رو پیشنهاد میکنید؟
سلام دوست عزیز،
برای عکاسی ماکرو از سوژههای متحرک، فوکوس دستی به دلیل نزدیک بودن سوژه و ضعیف شدن فوکوس خودکار راحتتر و دقیقتر است.
برای نورپردازی در این فاصله کم، بهترین پیشنهاد فلاش حلقهای (Ring Flash) یا فلاشهای دوقلوی ماکرو هستند.
سلام در مورد انباشت فیلترها که اشاره کردید، ترتیب قرارگیری فیلترها روی هم (+1، +2، +4) تأثیری در کیفیت نهایی تصویر داره؟ و بهترین ترتیب برای رسیدن به حداکثر بزرگنمایی با کمترین افت کیفیت چیه؟
سلام دوست عزیز نورنگاری،
بله، ترتیب قرارگیری فیلترهای کلوزآپ (انباشته) روی هم قطعاً در کیفیت نهایی تصویر تأثیر داره.
قاعده کلی و بهترین ترتیب:
بهترین ترتیب برای انباشت فیلترها (مانند +۱، +۲، +۴) این است که فیلتری با قدرت بالاتر را نزدیکتر به لنز (دوربین) و فیلتری با قدرت پایینتر را دورتر از لنز (به سمت بیرون) قرار دهید.
بنابراین، برای حداکثر بزرگنمایی با کمترین افت کیفیت، ترتیب پیشنهادی شما این است:
+۴ (نزدیکترین به لنز)
+۲
+۱ (بیرونیترین)
این ترتیب معمولاً به کاهش اعوجاجهای اپتیکی که از انباشت فیلترها ناشی میشود، کمک میکنه.
سلام استفاده از فیلترهای کلوزآپ با لنزهای زوم مثل لنزهای تله فوتو نتیجه بهتری میده یا با لنزهای پرایم ؟ این ترکیب روی عملکرد فوکوس خودکار هم تأثیری میذاره؟
سلام دوست عزیز نورنگاری،
به طور کلی، استفاده از فیلترهای کلوزآپ با لنزهای تله فوتوی زوم (در حداکثر فاصله کانونی) معمولاً نتایج بهتری از نظر بزرگنمایی و جزئیات میدهد.
چرا؟ چون لنزهای تله فوتو به طور طبیعی، نسبت بزرگنمایی بیشتری دارند و فیلتر کلوزآپ این بزرگنمایی را بیشتر میکند.
تأثیر بر فوکوس خودکار:
بله، این ترکیب تأثیر منفی بر عملکرد فوکوس خودکار (AF) میگذارد.
اضافه شدن یک عدسی دیگر (فیلتر کلوزآپ) به سیستم اپتیکال، باعث میشود سیستم فوکوس خودکار دوربین برای قفل کردن روی سوژه با مشکل مواجه شود، کندتر عمل کند یا در نور کم کاملاً از کار بیفتد.
به همین دلیل، عکاسی با فیلتر کلوزآپ اغلب نیازمند فوکوس دستی (Manual Focus) دقیق است.