اما مطمئنا شما نمیخواهید در طول 5 دقیقه نوردهی طولانی مدت در زمان غروب یا طلوع آفتاب در یک ساحل سرد و پر باد بایستید و بعدا متوجه شوید که عکس شما بیش از اندازه یا کمتر از مقدار مورد نیاز نوردهی شده است و مجبور شوید که دوباره یک عکس دیگر با مدت زمان نوردهی متفاوت بگیرید. در نهایت هم نور قبل از اینکه بتوانید نوردهی مناسب را پیدا کنید از دست برود. روشهای خیلی زیادی برای محاسبه مدت نوردهی طولانی به خصوص در زمان استفاده از فیلترهای قوی مثل ND-10 که نورسنجی در توان دوربین نیست وجود دارد. چند مورد از تکنیکهایی که معمولا برای محاسبه مدت نوردهی طولانی از آنها استفاده میشود عبارتند از:
- فرمول ریاضی
- جدول محاسبه نوردهی
- نرمافزارهای محاسبه نوردهی
- محاسبه معکوس
- تکنیک 1 ثانیه نوردهی
از لحاظ تئوری تکنیکهای 1 تا 3 نتایج نسبتا دقیقی را در اختیار شما قرار میدهند اما این موضوع همیشه در مورد فیلترهای ND با قدرت بیشتر مثل فیلترهای ND-10 صدق نمیکند. این موضوع به این دلیل رخ میدهد که فیلترهای 10 گام همیشه 10 گام نیستند و به دلیل مشکلات مختلف معمولا تا حدودی با هم تفاوت دارند. بنابراین این روشها ممکن است نتایج اشتباهی در اختیار شما قرار دهند. تکنیکهای 4 و 5 در این موارد و به خصوص در صورتی که یک فیلتر ND-10 جدید خریدهباشید، به شما کمک خیلی زیادی میکنند.
یکی از موضوعات خیلی مهمی که باید در زمان نوردهی بلندمدت به یاد داشته باشید، تغییر نور خصوصا در زمان طلوع و غروب آفتاب است که نور به سرعت تغییر خواهد کرد.
این موضوع بیشتر در مواقعی که برای 5 دقیقه یا مدت بیشتری تصویر را نوردهی میکنید مشهود است. در زمان طلوع آفتاب نور کم کم روشنتر خواهد شد و ممکن است تصویر شما بیش از اندازه نوردهی شود. در طول غروب آفتاب هم نور رفته رفته کمتر خواهد شد و به همین خاطر تصویر شما کم نورتر میشود. برای نوردهی مناسب در طول این ساعات روز باید حتما این موضوع را به یاد داشته باشید. برای مثال میتوانید مدت زمان نوردهی در زمان طلوع آفتاب را کمتر و در زمان غروب آفتاب را بیشتر کنید.
فرمول ریاضی
برخی اوقات محاسبه مدت نوردهی طولانی با استفاده از فرمول ریاضی خیلی ساده است و برای شما جوابگو خواهد بود. فرمول محاسبهی سرعت شاتر نهایی به شکل زیر است:
سرعت شاتر نهایی = سرعت شاتر پایه * 2n
در فرمول بالا n نشان دهندهی قدرت نهایی فیلتر ND است.
برای یک فیلتر ND-10 در صورتی که سرعت شاتر پایه (بدون فیلتر) برابر با ¼ ثانیه است، با استفاده از فیلتر ND-10 مدت زمان نوردهی برابر با ¼ * 210 = ¼ * 1000 = 250 ثانیه خواهد بود. برای ساده کردن محاسبات ما در نظر خواهیم داشت که 210 به جای 1024 برابر با 1000 خواهد بود.
برای فیلتر ND-6 در صورتی که سرعت شاتر پایه (بدون فیلتر) برابر با 2 ثانیه است، با استفاده از فیلتر ND-6 مدت زمان نوردهی طولانی برابر با 2 * 26 = 2 *60 = 120 ثانیه خواهد بود. در اینجا هم برای ساده کردن محاسبات تصور میکنیم که 26 به جای 64 برابر با 60 ثانیه است.
در مورد فیلتر ND-6 در شرایط نوری کم ممکن است شما مجبور باشید مدت زمان نوردهی در مواقعی که نورسنج دوربین توانایی محاسبه سرعت شاتر را ندارد را به صورت دستی محاسبه کنید. این موضوع در خیلی از دوربینها در مواقعی که سرعت شاتر بیشتر از 30 ثانیه باشد رخ خواهد داد
- فیلتر ND-6: سرعت شاتر نهایی = سرعت شاتر پایه * 60
- فیلتر ND-10: سرعت شاتر نهایی = سرعت شاتر پایه * 1000
برای محاسبهی سادهتر مدت زمان نوردهی برای فیلتر ND-10 شما میتوانید تنظیمات دیافراگم و ایزو را به شکلی دستکاری کنید که سرعت شاتر پایه یک عدد رند مثل 1/10 ثانیه باشد (1/10 * 1000 = 100 ثانیه برای فیلتر ND-10) تا محاسبه ذهنی مدت زمان نوردهی سادهتر انجام شود.
[relatedpost post=”26028″]
جدول محاسبه نوردهی
شما میتوانید از جدول بالا به عنوان جدول محاسبه نوردهی خودتان با استفاده از فرمولی که یاد گرفتیم استفاده کنید یا با جستجوی جدول محاسبات نوردهی طولانی از هر جدول دیگری که در سطح اینترنت موجود است استفاده کنید. با استفاده از این جدول به سادگی میتوانید فقط با استفاده از سرعت شاتر پایه و قدرت فیلتر ND، سرعت شاتر نهایی را محاسبه کنید.
استفاده از این جدول خیلی ساده است. ابتدا سرعت شاتر پایه (بدون فیلتر) را در ردیف اول پیدا کنید و سپس تقاطع این ستون با ردیف فیلتر ND موردنظر، سرعت شاتر نهایی شما خواهد بود.
برای مثال در صورتی که سرعت شاتر بدون فیلتر شما ¼ ثانیه باشد و قصد استفاده از فیلتر ND-10 را داشته باشید باید تقاطع ستون ¼ ثانیه و ND-10 را پیدا کنید که به سرعت شاتر 256 ثانیه خواهید رسید. بنابراین سرعت شاتر نهایی شما 256 ثانیه خواهد بود.
[relatedpost post=”143143″]
نرم افزار محاسبه زمان نوردهی طولانی
امروزه همه یک گوشی هوشمند موبایل به همراه دارند و به همین خاطر نرمافزارهای عکاسی خیلی محبوب هستند. نرمافزارهای محاسبه نوردهی خیلی زیادی هم برای آیفون و اندروید عرضه شده است که استفاده از اکثر آنها رایگان است.
برخی از این نرمافزارها عبارتند از NiSi Filters، Long Exposure Calculator، LongShot، Exposure Calculator، Neutral Density Calculator، Slower Shutter Exposure Calculator و… برخی نرمافزارها مثل PhotoPills هم محاسبه نوردهی را به عنوان یکی از تواناییهای خودشان به کاربر ارائه میدهند.
استفاده از این نرمافزارها خیلی سر راست و مستقیم است. فقط کافیست سرعت شاتر پایه (بدون فیلتر) و قدرت فیلتر ND مورد استفاده را وارد کنید تا نرمافزار به صورت خودکار سرعت شاتر نهایی را برای شما محاسبه کند. برای اکثر نرمافزارها، در صورتی که سرعت شاتر بیشتر از 30 ثانیه باشد، تایمر معکوس به صورت خودکار نمایش داده خواهد شد. این قابلیت برای اکثر دوربینهایی که از تایمر استفاده نمیکنند در زمان استفاده از حالت Bulb خیلی مفید است.
محاسبهی معکوس
ابتدا سرعت شاتر را روی 30 ثانیه و ایزو را روی 100 تنظیم کنید و دیافراگم مناسب را هم انتخاب کنید. ممکن است نورسنج دوربین به شما بگوید که نوردهی تصویر مناسب نیست. سپس ایزو را تا زمانی افزایش دهید که نورسنج دوربین مقدار نوردهی تصویر را مناسب تشخیص دهد (EV 0) و مقدار گامهای ایزو افزایش داده شده را بشمارید. سپس ایزو را دوباره به 100 برگردانید و دوربین را روی حالت Bulb قرار دهید. اکنون سرعت شاتر را افزایش دهید تا تفاوت گامهای ایزو را جبران کنید.
برای مثال تصویر ما با سرعت شاتر 30 ثانیه در ایزو 1600 به خوبی نوردهی شده است. این مقدار 4 گام بیشتر از ایزو 100 است. بنابراین برای رسیدن به سرعت شاتر مناسب باید سرعت شاتر 30 ثانیهای که در اختیار داریم را 4 گام افزایش دهیم (30 > 60 > 120 > 240 > 480) که برابر با 480 ثانیه در ایزو 100 خواهد بود.
تکنیک 1 ثانیه نوردهی
این تکنیک نیز یک روش خیلی سریع برای محاسبه مدت زمان نوردهی طولانی است. این تکنیک اولین بار توسط سم ونگ در سال 2008 مورد استفاده قرار گرفت.
[relatedpost post=”12691″]
ابتدا با قرار دادن دوربین روی حالت دستی، ایزو 6400 و سرعت شاتر 1 ثانیه یک عکس بگیرید. سپس با بررسی هیستوگرام نوردهی کلی تصویر را بررسی کنید تا مطمئن شوید که تصویر تستی که گرفتهاید به خوبی نوردهی شده است. در صورتی که پاسخ مثبت است دوربین را روی حالت بالب قرار دهید، ایزو را به مقدار پایه (ایزو 100) برگردانید و سرعت شاتر را روی 1 دقیقه تنظیم کنید. دقت داشته باشید که دیافراگم باید همان دیافراگمی باشد که برای ثبت عکس تست از آن استفاده شده است.
اما اگر عکس تست با سرعت شاتر 1 ثانیه کم نور بود چطور؟ در این صورت مدت زمان نوردهی را به دو ثانیه با ایزو 6400 افزایش دهید. این مقدار در ایزو 100 برابر با 2 دقیقه خواهد بود. در صورت سرعت شاتر تست شما هم 3 ثانیه باشد سرعت شاتر نهایی باید 3 دقیقه باشد. همین موضوع برای اعداد صحیح هم صدق میکند. برای مثال تصور کنید سرعت شاتر تست شما 1.5 ثانیه است در این صورت سرعت شاتر نهایی را باید روی 1.5 دقیقه تنظیم کنید. در صورتی هم که تصویر بیش از اندازه نوردهی شده بود، سرعت شاتر تست را نیم ثانیه کاهش دهید.
در صورتی که با مثلث نوردهی آشنایی داشته باشید درک مفهوم نوردهی 1 ثانیهای هم خیلی ساده خواهد بود. از ایزو 6400 تا ایزو 100 ما 6 گام کاهشی را شاهد هستیم (6400 > 3200 > 1600 > 800 > 400 > 200 > 100). 6 گام کاهشی برابر است با 26 = 64 برابر کاهش نوردهی. در مقابل نیز 1 دقیقه 60 برابر طولانیتر از 1 ثانیه است. بنابراین 60x افزایش در مدت زمان نوردهی 60x کاهش میزان حساسیت ایزو را جبران خواهد کرد.
در صورتی که مدت زمان نوردهی خیلی طولانیتر از چیزی که شما میخواهید باشد چطور؟ برای مثال تصویر کنید مدت زمان نوردهی 10 دقیقه است و شما میخواهید آن را کاهش دهید. شما میتوانید به سادگی ایزو یا دیافراگم را تغییر دهید. برای مثال مدت زمان نوردهی 10 دقیقه و مقدار ایزو 100 است، میتوانید در ایزو 200 مدت زمان نوردهی را به 5 دقیقه و در ایزو 400 مدت زمان نوردهی را به 2.5 دقیقه کاهش دهید یا در صورتی که مدت زمان نوردهی 10 دقیقه در f/16 است میتوانید در f/11 آن را به 5 دقیقه و در f/8 آن را به 2.5 دقیقه کاهش دهید.
همچنین میتوانید از تکنیک نوردهی یک ثانیهای به همراه فیلتر ND-6 در شرایطی نوری ضعیف که نورسنج دوربین قادر به محاسبه میزان نور نیست و به خصوص برای مدت زمان نوردهی کمتر از 30 ثانیه هم استفاده کنید. همچنین در فیلترهای ND با قدرت بیشتر مثل ND-15 هم میتوانید از این تکنیک استفاده کنید.