ارتباط سرعت شاتر روی نوردهی
برای انتخاب بهترین سرعت شاتر ابتدا باید تاثیر آن روی نوردهی تصویر را یاد بگیریم. همانطور که احتمالا می‌دانید سرعت شاتر باعث خواهد شد تصاویر شما روشن‌تر یا تاریک‌تر به نظر برسند. سرعت شاتر به صورت مستقیم روی نوردهی تاثیر دارد و به شکل فیزیکی مقدار نوری که دوربین ثبت می‌کند را تغییر خواهد داد.
برای درک بهتر این موضوع را مثل بیرون رفتن در یک روز بارانی در نظر بگیرید. در صورتی که در یک روز بارانی نیاز داشته باشید فقط چند ثانیه بیرون بروید مشکلی برای شما پیش نخواهد آمد اما اگر چند دقیقه زیر باران باشید، کاملا خیس خواهید شد.
این اتفاق تفاوت چندانی با چیزی که در عکاسی با سرعت شاتر شاهد آن هستیم نخواهد داشت. یک سرعت شاتر طولانی، سنسور دوربین شما را برای مدت زمان طولانی‌تری در معرض نور قرار خواهد داد و عکس شما روشن‌تر خواهد بود. یک سرعت شاتر کوتاه نیز به این معنی است که نور کمتری در عکس شما وجود خواهد داشت زیرا سنسور مدت کمی در معرض نور قرار دارد.
در واقع روشنایی تصویر شما به این بستگی دارد که سنسور دوربین برای چه مدتی دنیای بیرون را می‌بیند. عکس زیر یک مثال ساده از این مورد است:
به خاطر سپردن مفهوم سرعت شاتر
چرا ما به این موضوع سرعت شاتر می‌گوئیم؟
دلیل آن خیلی ساده است؛ یک پرده شاتر فیزیکی در مقابل سنسور دوربین شما قرار دارد که مسیر نور را مسدود می‌کند. زمانی که شما یک عکس می‌گیرید، این پرده شاتر کنار می‌رود و امکان برخورد نور به سنسور را فراهم می‌کند.
[relatedpost post=”148429″]
مدت زمانی که نور به سنسور دوربین شما برخورد می‌کند، سرعت شاتر نامیده می‌شود. بنابراین تعریف فنی سرعت شاتر به شرح زیر است:
مدت زمانی که سنسور (یا فیلم) دوربین در معرض نور قرار دارد
پیدا کردن محدوده سرعت شاترهای دوربین
هر دوربین محدوده‌ای از سرعت شاترهای مختلف را دارد که شما می‌توانید هر کدام از آن‌ها را انتخاب کنید. برای مثال ممکن است دوربین شما بتواند تصاویری با سرعت 1/4000 ثانیه تا 30 ثانیه ثبت کند.
برای تنظیم سرعت شاتر شما باید در حالت دستی یا اولویت شاتر (مشخص شده با علامت S یا Tv) قرار داشته باشید. این مقدار را نمی‌توانید در حالت Auto تنظیم کنید زیرا در حالت Auto یا خودکار سرعت شاتر توسط دوربین انتخاب خواهد شد و شما کنترلی روی آن ندارید.
در صورتی که می‌خواهید تصویر شما روشن‌تر باشد باید از سرعت شاترهای سریع‌تر استفاده کنید. البته نیازی هم نیست که از سرعت شاتری مثل 30 ثانیه استفاده کنید و سرعت شاترهایی مثل 1/100 یا 1/25 ثانیه هم در اکثر مواقع برای دستیابی به یک تصویر روشن کافی هستند.
در ادامه برخی از دوربین‌های متداول موجود در بازار به همراه محدوده‌ی سرعت شاتر آن‌ها را مشاهده خواهید کرد:
- Nikon D850: 1/8000 to 30 seconds
- Canon 5D Mark IV: 1/8000 to 30 seconds
- Sony A7R III: 1/8000 to 30 seconds
- Nikon D3400: 1/4000 to 30 seconds
- Canon Rebel T6: 1/4000 to 30 seconds
- Sony A6000: 1/4000 to 30 seconds
این محدوده‌ها در محدوده‌ی معمول سرعت شاتر در اکثر دوربین‌ها هستند و به ندرت پیش می‌آید که به چیزی بیشتر از این مقادیر نیاز داشته باشید. حتی دوربین‌هایی با محدوده سرعت شاتر 1/4000 تا 30 ثانیه نیز برای اکثر اهداف مناسب هستند.
همچنین فقط برخی مقادیر خاص از بین این محدوده را می‌توانید انتخاب کنید. با وجود اینکه این موضوع خیلی جالب است اما هیچ دلیل عملی برای اینکه بتوانید سرعت شاترهای عجیبی مثل 1/7878 ثانیه یا 1/99 ثانیه را انتخاب کنید وجود ندارد.
در مقابل می‌توانید سرعت شاتر را در مقادیر یک سوم و برخی اوقات در مقادیر یک دوم تنظیم کنید. این موضوع کاملا به دوربینی که از آن استفاده می‌کنید بستگی دارد. برای مثال در اکثر دوربین‌ها شما می‌توانید سرعت شاتر را روی 1 ثانیه، 1.3 ثانیه، 1.6 ثانیه و 2 ثانیه نیز تنظیم کنید (این مثال فقط یک نمونه‌ی کوچک از تمام محدوده‌ی سرعت شاتر است).
زمانی که سرعت شاتر شما دو برابر می‌شود، مقدار نور ورودی به دوربین هم دو برابر خواهد شد.
هیچ سرعت شاتری را نادیده نگیرید
چرا دوربین‌ها به شما این امکان را می‌دهند که سرعت شاترهای مختلفی را از 1/8000 ثانیه تا 30 ثانیه انتخاب کنید؟ جواب ساده است؛ برخی صحنه‌ها روشن‌تر از برخی دیگر هستند.
در صورتی که در یک شب کاملا مهتابی بیرون هستید، محیط کاملا برای دوربین و عکاسی تاریک خواهد بود و شما نور زیادی برای کار کردن در اختیار نخواهید داشت. در چنین مواقعی یک سرعت شاتر طولانی (چیزی حدود 15 تا 30 ثانیه) خیلی به شما کمک خواهد کرد. در واقع اگر یک تصویر کاملا روشن می‌خواهید استفاده از این سرعت شاترها ضروری خواهد بود.
ممکن است در مواقع دیگر این موضوع کاملا برعکس باشد. در صورتی که در یک روز آفتابی و روشن عکاسی می‌کنید، باید سرعت شاتر را روی چیزی حدود 1/500 یا 1/1000 ثانیه تنظیم کنید. این روش تنها کاری است که می‌توانید برای جلوگیری از گرفتن یک عکس که بیش از اندازه نوردهی شده است (Overexposed) انجام دهید.
مطمئنا کنترل روشنایی یکی از دلایل مهم شما برای انتخاب بهترین سرعت شاتر است اما این تنها دلیل موجود نیست. شما باید مراقب Motion Blur یا تاری ناشی از حرکت نیز باشد. تاری ناشی از حرکت به دلیل از دست رفتن وضوح تصویر در سرعت شاترهای آهسته به دلیل وجود حرکت در صحنه رخ می‌دهد.
[relatedpost post=”122595″]
استفاده هوشمندانه از Motion Blur
تصور کنید که سرعت شاتر روی 1/2500 ثانیه تنظیم شده است. در این شرایط شاتر شما خیلی سریع‌تر از یک پلک زدن باز و بسته می‌شود. در این شرایط اگر از یک سوژه‌ی کاملا سریع عکاسی کنید چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
سوژه کاملا فریز شده به تصویر کشیده خواهد شد.
در صورتی که سرعت شاتر شما به اندازه‌ی کافی سریع باشد، دوربین آنقدری دنیا را نمی‌بیند که متوجه هر گونه حرکتی در آن شود. حتی سوژه‌های خیلی سریع (مثل ماشین‌ها یا پرنده‌های در حال پرواز) نیز اگر سرعت شاتر شما به اندازه‌ی کافی سریع باشد، به صورت فریز شده به تصویر کشیده خواهند شد.
دقیقا به همین دلیل است که خیلی از عکاس‌های ورزشی و حیات وحش از چنین سرعت شاترهای سریعی استفاده می‌کنند. در صورتی که سوژه‌ی شما هم خیلی سریع حرکت می‌کند، تنها روشی که می‌توانید یک عکس واضح از آن بگیرید همین است.
این موضوع فقط مختص سوژه‌های حیات وحش و ورزشی هم نیست. در صورتی که برای عکاسی دوربین را روی دست‌های خودتان نگه می‌دارید هم ممکن است باعث تار شدن تصویر شوید.
صرف نظر از اینکه تا چه اندازه دست‌های شما ثابت هستند، گرفتن یک عکس واضح در سرعت شاترهای بالا غیرممکن است. معمولا گرفتن دوربین روی دست در سرعت شاترهایی مثل 1/50 یا سریع‌تر باعث تاری ناشی از حرکت نخواهد شد، اما این موضوع کاملا به لنز شما بستگی دارد.
نکته: شما ممکن است عباراتی مثل قانون متقابل را قبلا هم شنیده باشید. طبق این قانون شما می‌توانید با سرعت شاتر 1/(Equivalent Focal Length) یا سریع‌تر بدون هیچگونه لرزش و تاری ناشی از حرکتی عکاسی کنید. در اینجا Equivalent Focal Length برابر با فاصله کانونی معادل فول فریم لنز شما است.
برای پیدا کردن فاصله کانونی معادل لنز خودتان، فاصله کانونی نوشته شده روی آن که بر حسب میلیمتر است را در کراپ فاکتور دوربین ضرب کنید. کراپ فاکتور دوربین را می‌توانید به صورت آنلاین نیز پیدا کنید. بنابراین در صورتی که از یک لنز معادل فول فریم 30 میلیمتر برای عکاسی استفاده می‌کنید، می‌توانید با سرعت شاتر 1/30 ثانیه بدون بروز هرگونه مشکلی به صورت روی دست به عکاسی بپردازید.
البته این نکته را فقط در حد یک راهنما در نظر داشته باشید. برخی عکاس‌ها ممکن است خیلی بهتر یا خیلی بدتر بتوانند دوربین را روی دست نگه دارند و تجهیزات اضافی مثل لرزشگیر تصویر هم روی این موضوع نقش دارد.
تمام افرادی که یک عکس واضح بدون تاری ناشی از حرکت می‌خواهند باید به سرعت شاتر اهمیت دهند. برای مثال خود من به عنوان یک عکاس منظره اهمیت خیلی زیادی به این موضوع می‌دهم. در روزهایی که باد می‌وزد و گیاهان و برگ‌ها در حرکت هستند، پیدا کردن سرعت شاتر مناسب برای گرفتن یک عکس واضح خیلی ساده نیست.
نکته‌ی پایانی: در صورتی که در شرایط نوری تاریک‌تر عکاسی می‌کند و برای ثبت عکس‌های روشن‌تر به سرعت شاتر طولانی‌تری نیاز دارید، یک سه پایه همراه داشته باشید. با همراه داشتن یک سه پایه خوب لرزش‌های دوربین به هیچ عنوان احساس نمی‌شوند، زیرا دوربین شما کاملا ثابت است.
این کاری است که من همیشه برای عکاسی منظره انجام می‌دهم. با این کار می‌توانید از تمام محدوده‌ی سرعت شاتر دوربین خودتان بدون هیچگونه نگرانی بابت لرزش دوربین استفاده کنید. البته در صورتی که سوژه در حال حرکت باشد، لرزش آن در تصویر شما دیده خواهد شد و میزان ثبات دوربین هیچگونه اهمیتی نخواهد داشت.
بنابراین داشتن سه پایه نمی‌تواند همیشه وضوح تصویر را برای شما تضمین کند. اما اگر از این وسیله استفاده کنید، حداقل مطمئن خواهید بود که به دلیل لرزش دست‌های شما باعث تاری تصویر نخواهد شد. در چنین شرایطی بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که یک سرعت شاتر سریع انخاب کنید تا تمامی لرزش‌های موجود در صحنه را از بین ببرید.
جنبه خلاقانه عکاسی را فراموش نکنید
تاری ناشی از حرکت همیشه چیز بدی نیست و برخی اوقات فوق‌العاده است. برای مثال نگاهی به تصویر زیر بیاندازید. برای ثبت این تصویر و برخورد موج‌ها به ساحل، از سرعت شاتر 30 ثانیه استفاده شده است.
این عکس اصلا شبیه به ساحل به نظر نمی‌رسد. دلیل اصلی این موضوع استفاده از سرعت شاتری خیلی طولانی (30 ثانیه) است که به موج‌ها امکان آمدن و رفتن را در طول مدت نوردهی داده است. نتیجه چیزی بین هوا و آب یا همان مه است.
تاری ناشی از حرکت یک ابزار هنری فوق‌العاده است و فقط هم مختص دریا و اقیانوس نیست. هرچیزی که حرکت می‌کند (آبشارها، ابرها، برگ‌ها و…) می‌توانند در کنار سرعت شاتر پائین باعث خلق نتایج خیلی خوبی شوند.
همچنین می‌توانید از تاری ناشی از حرکت برای حرکت افقی با سوژه‌ی خودتان هم استفاده کنید که منجر به ایجاد رگه‌هایی روی پس زمینه می‌شود. این تکنیک روش خیلی خوبی برای نشان دادن این است که سوژه در حال حرکت است ولی در عین حال آن را به صورت کاملا واضح به تصویر بکشید. انتخاب بهترین سرعت شاتر برای چنین تکنیکی خیلی ساده است و معمولا چیزی حدود 1/15 ثانیه برای شما مناسب خواهد بود، مگر اینکه از سوژه‌های خیلی سریع مثل ماشین‌های مسابقه‌ای عکاسی کنید. البته در صورتی که قرار است این تکنیک را امتحان کنید، بهتر است سرعت شاترهای مختلف را امتحان کنید تا بتوانید به بهترین سرعت شاتر ممکن دست یابید.
[relatedpost post=”145625″]
آشنایی با حالت‌های بالب (شاتر باز)، Time و Sync
این بخش از مقاله کمی تخصصی است اما یادگیری آن خیلی مهم است. برخی دوربین‌ها چیزی بیشتر از سرعت شاترهای معمولی که ما در بالا لیست کردیم را برای شما فراهم می‌کنند. برای مثال شما ممکن است گزینه‌های دیگری مثل T، B، x200 یا x250 را هم دیده باشید.
البته این تنظیمات اضافی در تمامی دوربین‌ها وجود ندارند و برخی دوربین‌ها فقط یک یا دو مورد از این حالت‌ها را دارند. با این وجود خیلی مهم هستند و پوشش دادن آن‌ها خالی از لطف نیست.
- حالت بالب یا شاتر باز (B): در این حالت سرعت شاتر دوربین شما به اندازه‌ی مدت زمانی است که شما کلید شاتر دوربین خودتان را فشار می‌دهید. بنابراین در حالت بالب شما می‌توانید کلید شاتر را برای هر مدتی که دوست دارید (حتی چند دقیقه) نگه دارید تا دوربین نیز به همان اندازه تصویر شما را نوردهی کنید. این کاربرد بیشتر زمانی که از ریموت اکسترنال یا شاتر کابلی استفاده می‌کنید کاربرد دارد. نگه داشتن کلید شاتر به صورت مستقیم برای چنین مدت زمان طولانی خیلی خسته کننده خواهد بود و اغلب اوقات باعث لرزش دوربین می‌شود.
- حالت Time (T): در این حالت شما کلید شاتر را فشار می‌دهید و دوربین نوردهی تصویر را شروع خواهد کرد. در صورتی که دوباره کلید شاتر را فشار دهید نیز نوردهی متوقف خواهد شد. به همین سادگی! این قابلیت خیلی کاربردی است اما متاسفانه تمام دوربین‌ها از آن پشتیبانی نمی‌کنند و در خیلی از شرایط باید از حالت بالب و یک عدد ریموت شاتر استفاده کنید.
- X200، X250 و...: این حالت سرعت شاتر شما را به صورت خودکار به اندازه‌ی معادل «سرعت سینک فلاش» تنظیم می‌کند. سرعت سینک فلاش سریع‌ترین سرعت شاتر دوربین است که شما می‌توانید در زمان استفاده از آن، از فلاش نیز استفاده کنید. این حالت هیچ تفاوتی با انتخاب سرعت شاتر 1/200، 1/250 و… ندارد. با این وجود خیلی از افراد سرعت سینک فلاش را در منوی دوربین خودشان تغییر می‌دهند و این تنظیمات نیز به صورت خودکار همان مقدار را در نظر می‌گیرد. به همین خاطر نیازی نیست با هر بار تغییر، سرعت سینک فلاش را حفظ کنید.
بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که اگر به سرعت شاتر طولانی‌تر از 30 ثانیه نیاز داریم باید از حالت بالب به همراه ریموت شاتر اکسترنال استفاده کنید و یا اگر دوربین ما از حالت Time پشتیبانی می‌کند، آن را فعال کنیم.
جمع‌بندی
سرعت شاتر یک موضوع خیلی مهم است و باید در کنار دیافراگم، ایزو و فوکوس آن را هم به خوبی یاد بگیرید. پس از یادگیری تمام این موارد می‌توان گفت که شما مهم‌ترین جوانب فنی عکاسی را یاد گرفته‌اید. امیدواریم نکات موجود در این مقاله توانسته باشند در یادگیری سرعت شاتر و نحوه‌ی انتخاب بهترین سرعت شاتر به شما کمک کرده باشند.
همچنین در زمان یادگیری عکاسی، اینکه دوربین بهترین سرعت شاتر را برای شما انتخاب کند هیچ اشکالی ندارد. خیلی از عکاس‌های مبتدی کار خودشان را با حالت کاملا دستی شروع می‌کنند، زیرا «عکاس‌های حرفه‌ای فقط از این حالت استفاده می‌کنند» و بلافاصله به شکل نادرستی به آن عادت می‌کنند. زمانی که شما سرعت شاتر را یاد می‌گیرید به آرامی و کاملا آگاهانه قدم بردارید و بلافاصله پس از شروع به سراغ قسمت‌های سخت کار نروید.
امیدواریم که اکنون حداقل با موارد ابتدایی مربوط به سرعت شاتر آشنا شده باشید. یادگیری کامل این موضوع ممکن است وقت زیادی از شما بگیرد اما پس از گذشت مدتی موضوع کمی ساده‌تر خواهد شد. امیدواریم با استفاده از این نکته‌ها و توصیه‌ها بتوانید بهترین سرعت شاتر ممکن را برای دوربین خودتان انتخاب کنید. در صورتی هم که سوال خاصی در این مورد دارید، از قسمت نظرات با ما در ارتباط باشید.
