آشنایی با انواع فرمت های ویدیو

منظور از فرمت های ویدیو چیست؟

یک محفظه و یک کدک دو جز هر فایل ویدیویی هستند. فرمت‌های ویدیو محفظه ای هستند که صدا، تصویر، زیرنویس و هر فرداده دیگری در آن ذخیره می‌شود.

کدک‌ها داده‌های چند رسانه‌ای مانند صدا و تصویر را رمزگذاری و رمزگشایی می‌کنند. به این صورت که هنگام ضبط ویدیو یک کدک ویدیویی، تصویر را کدگذاری و فشرده می‌کند. این در حالی است که کدک صوتی نیز به همین کار مشغول است.

پس از آن که تصویر و صدا رمزگذاری شدند، همگام‌سازی می‌شوند و در نهایت در یک محفظه رسانه که همان قالب فایل است،ذخیره خواهند شد.

انواع فرمت ویدیو

اگر به دنبال فرمت ویدیویی هستید که بالاترین کیفیت را در کنار فشرده‌ترین اندازه فایل دارا باشد، باید بدانید که فرمت‌های زیادی در دسترس است. بنابراین برای انتخاب بهترین آن‌ها باید ابتدا انواع آن‌ها را بشناسید. در ادامه ما انواع فرمت‌های ویدیویی را به شما معرفی می‌کنیم.

فرمت MP4؛ بهترین فرمت برای فیلم‌های آنلاین

در میان فرمت های ویدیویی، MP4 یک استاندارد جهانی است که برای ضبط، به اشتراک گذاشتن یا حتی مشاهده آنلاین ویدیوها استاده می‌شود. این فرمت حتی به منظور بارگذاری محتوای ویدیویی در فیس بوک، اینستاگرام یا حتی یوتیوب نیز کاربرد دارد. به همین دلیل است که MP4 تبدیل به یک فرمت محبوب شده است.

در ابتدا این فرمت ویدیویی به صورت اختصاصی برای DRM اپل به منظور ارسال محتوا در iTunes طراحی شد. اما امروزه از این فرمت به منظور دستیابی به اهداف مختلف استفاده می‌شود. ویدیوهایی با این فرمت نه تنها کیفیت بالایی دارند، بلکه در اندازه‌های نسبتا کوچک نیز فشرده می‌شوند.

از این رو برای ساخت کلیپ‌های مختلف بسیار کاربرد دارند. در ادامه به مزایا و معایب این فرمت ویدیویی اشاره می‌کنیم:

مزایا

• کیفیت بالای فیلم
• افت کیفیت پایین در هنگام فشرده‌سازی
• دربرگیرنده تمام اجزای صحنه و ویژگی‌های MPEG
• امکان ترکیب ویدیو با متن، لایه‌های متحرک سه بعدی یا حتی گرافیک ثابت
• سازگاری جهانی با دستگاه‌ها، نرم افزارها و درایورها

معایب

• استاندارد این فرمت همچنان در حال توسعه است
• ویرایش یا به روزرسانی آن پیچیده است
• فریم‌های شکسته در این فرمت پیکسلی نمایش داده می‌شوند
• امکان ذخیره فایل در Adobe Premiere با این فرمت وجود ندارد

WMV؛ فشرده‌ترین فرمت ویدیویی

WMV یکی از بهترین فرمت‌های فایل ویدیویی برای فیلم‌های آنلاین است. این فرمت توسط مایکروسافت برای پخش ویدیو در محیط وب طراحی شد که توسط سیستم عامل ویندوز نیز پشتیبانی می‌شود. WMV گزینه‌ای بسیار ایده‌آل به منظور آرشیو کردن محتواها به شمار می‌آید. از آن جایی که کیفیت این فرمت بسیار بالا است، قابلیت فشرده‌سازی در آن نیز بسیار بالا می‌رود.

بیایید نگاهی به مزایا و معایب این فرمت بیندازیم:

مزایا

• پشتیبانی از فیلم‌های با کیفیت بالا
• قابلیت فشرده‌سازی بالا
• امکان استفاده از این فرمت در کار با Google Drive
• سازگار با کلیه دستگاه‌ها و نرم افزارهای ویندوز
• حفاظت از حق چاپ در رسانه‌های دیجیتال

معایب

• سازگاری ضعیف با سیستم عامل‌هایی به جز ویندوز
• دشواری در اضافه کردن برچسب
• عدم امکان بازیابی اطلاعات مجوز دراین فرمت
• از دست دادن کیفیت هنگام فشرده‌سازی

MKV؛ از فرمت های ویدیویی جهانی

اگر یک ویدیو کلیپ شامل چندین زبان باشد، معمولا در فرمت MKV ذخیره می‌شود. زیرا این قبیل ویدیوها شامل زیرنویس‌های متعدد و امکانات مختلفی می‌شود. از این رو MKV را یکی از بهترین فرمت‌ها ویدیویی برای ویرایش می‌دانند.

این فرمت رایگان است و با آن می‌توان هر ویدیویی را با هر فرمت و کدکی با یکدیگر ترکیب کرد. بزرگترین عیب این فرمت این است که استاندارد نیست؛ از این رو هر برنامه و پلیری از این فرمت پشتیبانی نمی‌کند. البته این روزها شاهد افزایش سازگاری آن با برنامه های مختلف هستیم.

جالب است بدانید که این فرمت برای فشرده‌سازی ویدیو یا صدا به هیچ عنوان مناسب نیستند. در ادامه بیشتر به مزایا و معایب این فرمت می‌پردازیم.

مزایا

• فرمت جهانی.
• پشتیبانی از زیرنویس‌ها، فصل‌ها، منوها و فرداده‌ها.
• امکان پخش فایل های آسیب دیده.
• امکان جستجوی سریع.

معایب

• تطابق کمی با استانداردها دارد.

AVCHD؛ از فرمت های ویدیویی حرفه‌ای

اگر به دنبال ضبط کلیپ با تجهیزات دیجیتالی هستید، AVCHD بهترین فرمت برای شما محسوب می‌شود. این فرمت به شما امکان ویرایش فایل‌های ضبط شده را نیز می‌دهد. از آن جایی که این فرمت ویدیویی کیفیت بسیار بالایی دارد، در میان بسیاری از فیلمبرداران حرفه‌ای محبوب است.

جالب است بدانید که کیفیت AVCHD تنها به تصویر ختم نمی‌شود، بلکه شاهد کیفیت بالای صدا نیز در آن هستیم. در این فرمت با استفاده از داده‌های اندک، اطلاعات ویدیو با کمی افت کیفیت فشرده می‌شوند.

این کیفیت بالا در فرمت AVCHD را مدیون همکاری دو کمپانی سونی و پاناسونیک در ساخت این فرمت برای دوربین‌های ویدیویی دیجیتال هستیم. این بدان معناست که این فرمت ابتدا به منظور ضبط روی تجهیزات اصلی، ذخیره و پخش مجدد روی فلش درایوها و کارت حافظه‌های SD توسعه یافته است.

این فرمت با بالاترین کیفیت امکانات زیادی مانند زیرنویس، ناوبری منو و نمایش اسلاید با موسیقی را دربرمی‌گیرد. نکته قابل توجه در مور این فرمت این است که حتی از ویدیوهای سه بعدی نیز پشتیبانی می‌کند. در ادامه نگاهی کلی به مزایا و معایب این فرمت می‌اندازیم.

مزایا

• کیفیت تصویر و صدای بالا؛
• سازگاری با فرمت‌های Blu-ray Disc و کارت‌های حافظه؛
• فرمت اصلی دستگاه‌های سونی و پاناسونیک.

معایب

• حجم بالای فایل؛
• سازگاری محدود آن با برنامه‌های مختلف به خصوص با سیستم عامل مک؛
• ذخیره دشوار یک فایل با فرمت M2TS.

MOV؛ بهترین فرمت برای دستگاه‌های آیفون

در میان فرمت های ویدیویی MOV بهترین فرمت برای دستگاه‌های اپل است. این فرمت معمولا برای تماشا و ذخیره فیلم در اینترنت استفاده می‌شود. اگر حجم فایل‌های ویدیویی با این فرمت کمتر از 4 گیگابایت باشد، برای به اشتراک گذاشتن در فیس بوک و اینستاگرام نیز بسیار مناسب است.

این فرمت ویدیویی توسط کمپانی اپل به منظور ذخیره فیلم‌ها در QuickTime Player توسعه یافت. اکنون اما نسخه های رایگان آن از طریق پلیرهای دیگر نیز در دسترس است. فایل‌های MOV و QT معمولا حاوی محتواهای ویدیویی مختلفی هستند و جالب است بدانید که معمولا با همدیگر ذخیره می‌شوند.

می‌توان محتواهای چند رسانه‌ای شامل صدا، ویدیو، متن یا جلوه‌های ویژه را با این فرمت ذخیره کرد. همچنین این فرمت ویدیویی از طیف گسترده‌ای از کدک‌ها برای فشرده‌سازی فایل‌های مختلف پشتیبانی می‌کند.

در ادامه مزایا و معایب این فرمت ویدیویی را بررسی می‌کنیم:

مزایا

• کیفیت بالای فیلم.
• سازگاری گسترده با سیستم عامل‌ها و کدک‌ها.
• قابلیت ذخیره‌سازی داده‌ها.
• امکان ویرایش داده‌ها بدون بازنویسی آن‌ها.
• پشتیبانی از محتواهای چند رسانه‌ای.

معایب

• فایل‌ها را تا حد زیادی فشرده نمی‌کند.
• سازگاری آن وابسته به کمپانی اپل است.
• کیفیت فایل‌ها در هنگام فشرده‌سازی تا حد زیادی پایین می‌آید.

AVI؛ فرمت اولیه ویدیویی

از AVI به منظور تسلط بر سایر فرمت های ویدیو استفاده می‌شود. به این ترتیب از این فرمت به عنوان یک قالب پیش‌فرض جهت ذخیره فیلم‌ها در کامپیوتر استفاده می‌کنند. اگرچه این فرمت کیفیت بالایی دارد، اما فرآیند فشرده‌سازی آن کمی پیچیده است. در نتیجه فرمت ایده‌آلی برای پخش محسوب نمی‌شود.

AVI توسط کمپانی مایکروسافت به عنوان بخشی از فناوری Video for Windows توسعه یافت. جالب است بدانید که این فرمت یکی از قدیمی‌ترین فرمت‌های صوتی و تصویری است که داده‌ها را در کامپیوتر ذخیره می‌کند. از آن جایی که AVI بهترین فرمت برای تلویزیون محسوب می‌شود، محبوبیت آن بسیار کاهش یافته است. اما همچنان فیلم‌های زیادی با این فرمت پپیدا می‌کنید.

نکته قابل توجه در مورد این فرمت این است که با اکثر دستگاه‌ها سازگاری دارد. این فرمت به طور موثری داده‌ها را ذخیره می‌کند؛ به این ترتیب داده‌های ویدیویی و صوتی در کدک‌های مختلف کدگذاری می‌شوند. فشرده‌سازی در AVI در مقایسه با سایر فرمت های ویدیو حجم بسیار کمی دارد.

مزایا

• سازگاری گسترده؛
• کیفیت بالای فیلم و صدا؛
• مناسب برای ضبط DVD؛
• عدم نیاز به دستگاه‌های سخت افزاری یا برنامه‌های نرم افزاری خاص.

معایب

• فشرده‌ترین فرمت نیست؛
• فشرده‌سازی در این فرمت به فایل اصلی آسیب می‌رساند؛
• هیچ پشتیبانی برای این فرمت وجود ندارد؛
• در فایل‌هایی که نیاز به پشتیبانی از زیرنویس دارند، گزینه مناسبی نیست.

WEBM؛ بهترین فرمت در سایت‌ها

زمانی که صحبت از ویدیوهایی می‌شود که باید در وب سایت‌ها به اشتراک گذاشته شوند، WEBM اولین فرمتی است که مطرح می‌شود. این فرمت رایگان یکی از بهترین فرمت های ویدیویی برای پس‌زمینه سایت‌ها است که توسط بسیاری از مرورگرها اجرا می‌شود. مرورگرهایی چون Google Chrome، Opera، Firefox، Microsoft Edge، Internet Explorer از این فرمت پشتیبانی می‌کنند.

این فرمت از ابتدا به منظور استفاده در سایت‌ها ایجاد شد و امروزه نیز به یکی از ایده‌آلترین گزینه‌ها برای کلیپ های سایت‌ها تبدیل شده است.

جالب است بدانید که ویدیوهایی با این فرمت به راحتی در سایزهای کوچک فشرده می‌شوند و از این رو برای بارگذاری آن‌ها نیاز به زمان زیادی نخواهد بود. البته این روزها نیز با بهبود عملکرد سیستم عامل‌های آنلاین، محبوبیت این فرمت ویدیویی تا حد زیادی کاهش پیدا کرده است.

در ادامه نگاه کوتاهی به مزایا و معایب WEBM از فرمت های ویدیو می‌اندازیم.

مزایا

• پشتیبانی از ویدیوهای با کیفیت بالا؛
• حجم پایین فایل؛
• رایگان؛
• امکان پخش ویدیوهایی با این فرمت در مرورگر وب.

معایب

• سازگاری ضعیف با تلفن همراه؛
• عدم سازگاری با برخی از مرورگرهای قدیمی.

چگونه بهترین فرمت ویدیویی را انتخاب کنیم؟

تا به اینجای متن برخی از فرمت های ویدیو را در کنار مزایا و معایب آن‌ها معرفی کردیم؛ اما مسئله اصلی انتخاب بهترین فرمت ویدیویی است. معمولا عنوان بهترین فرمت فایل ویدیویی به سازگارترین، فشرده‌ترین و با کیفیت‌ترین فرمت تعلق می‌گیرد.

برای این که با اعلان‌هایی مانند «این محتوای چند رسانه‌ای قابل پخش نیست.» یا «پسوند فایل پشتیبانی نمی‌شود.» مواجه نشوید، ابتدا باید سازگاری فرمت‌ها را با پلیرها بررسی کنید. سپس سراغ سایر فاکتورها بروید.

در ادامه فرمت‌های مناسب برای برخی از فایل‌های ویدیویی را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

• بهترین فرمت های ویدیویی برای فیلم‌های آنلاین در یوتیوب و اینستاگرام: MP4
• بهترین فرمت‌ها برای ضبط و ذخیره: MP4، AVCHD و MKV.
• بهترین فرمت‌ها برای تولید محتوای ویدیویی: MP4، WMV، و AVI.
• بهترین فرمت‌ها برای وب سایت‌ها و موبایل‌ها: MP4

در کل فرمت MP4 بهترین و پرکاربردترین فرمت در اینترنت و موبایل‌ها است. هر چند در دوربین‌های حرفه‌ای از فرمت AVI یا سایر فرمت‌ها استفاده می‌شود.