EV چیست و چه کاربردهایی در عکاسی دارد؟ نکات کاربردی برای بهبود نوردهی تصاویر

در دنیای عکاسی، EV یا Exposure Value یکی از مفاهیم مهم برای تنظیم دقیق نوردهی است. این مقیاس به شما کمک می‌کند تا میزان نور ورودی به دوربین را کنترل کنید و از تصاویر بهتری برخوردار شوید. اگرچه در عکاسی دیجیتال امروزی دیگر نیازی به محاسبه دقیق EV نیست، اما آگاهی از آن می‌تواند در شرایط خاص به شما کمک کند تا بهترین نتایج را بگیرید. در این مقاله با مفهوم EV (Exposure Value) در عکاسی آشنا می‌شوید و یاد می‌گیرید که چگونه می‌توانید از آن برای تنظیم نوردهی دقیق در شرایط نوری مختلف استفاده کنید.

EV در عکاسی چیست؟

 EV (Exposure Value) یک سیستم مقیاس است که برای اندازه‌گیری مقدار نوردهی یا Exposure در یک صحنه استفاده می‌شود. به عبارت ساده، EV یک روشی است برای ترکیب دو عامل مهم در تنظیمات دوربین یعنی سرعت شاتر و گشودگی دیافراگم (اپرچر) تا میزان نوردهی را به دست آورد. در واقع، این سیستم به شما کمک می‌کند که در شرایط نوری مختلف، تنظیمات مناسب برای گرفتن یک عکس متعادل (نه خیلی تاریک و نه خیلی روشن) را انتخاب کنید.

با این حال، تغییر در سرعت شاتر و دیافراگم علاوه بر تأثیر بر نوردهی، اثرات جانبی دیگری نیز دارد. برای مثال، تغییر سرعت شاتر می‌تواند باعث افزایش Motion Blur (حرکت تاری) شود، یعنی زمانی که سوژه در حال حرکت است، تصویر آن به صورت تار ثبت می‌شود. همچنین، گشودگی دیافراگم تأثیر زیادی بر عمق میدان دارد، به طوری که با یک دیافراگم باز (مثل f/2.8) عمق میدان کم و پس‌زمینه تار می‌شود، در حالی که با یک دیافراگم بسته‌تر (مثل f/16) عمق میدان بیشتر و بیشتر اجزای تصویر در فوکوس قرار می‌گیرند.

اما EV این تأثیرات جانبی را در نظر نمی‌گیرد و تنها به مقدار نوردهی (Exposure) توجه دارد. به عبارت دیگر، EV به شما اجازه می‌دهد که با تنظیم سرعت شاتر و دیافراگم، میزان نور ورودی به دوربین را کنترل کنید بدون آنکه نگران تأثیرات اضافی آنها بر ویژگی‌های دیگر تصویر باشید. این ویژگی باعث می‌شود که EV ابزاری مفید برای تنظیم نوردهی دقیق و مناسب در عکاسی باشد.

مقیاس EVچیست؟

مقدار EV در عکاسی می‌تواند از -6 تا +17 تغییر کند. البته از نظر تئوری این مقادیر هیچ‌گونه محدودیتی ندارند. به‌عنوان مثال، اگر دیافراگم را روی f/22 و سرعت شاتر را روی 1/4000 ثانیه تنظیم کنید، ممکن است مقدار EV به حدود 21 برسد. اما این تنظیمات برای عکاسی از هر سوژه‌ای که در نظر دارید، بسیار تاریک خواهند بود و نمی‌توانید با چنین تنظیماتی عکس با کیفیتی بگیرید. تنها زمانی می‌توانید از این تنظیمات استفاده کنید که مقدار ایزو (ISO) را افزایش دهید. با این حال، افزایش ایزو منجر به افزایش نویز تصویر خواهد شد و کیفیت عکس شما کاهش می‌یابد.

در واقع، هرچه سرعت شاتر و دیافراگم شما “تاریک‌تر” باشند (یعنی نور کمتری را با آن‌ها می‌توانید جذب کنید)، مقدار EV بیشتر خواهد شد. برای درک بهتر این موضوع، تصور کنید که EV علاوه بر بیان تنظیمات دوربین، به میزان روشنایی صحنه نیز اشاره دارد. هرچه مقدار EV بیشتر باشد، یعنی شما قصد دارید از یک سوژه روشن‌تر عکاسی کنید.

برای عکاسی از صحنه‌های بسیار روشن، شما به یک EV بین +15 تا +16 نیاز خواهید داشت. در این حالت، ترکیب سرعت شاتر و دیافراگم باید به گونه‌ای باشد که نتوانند نور زیادی جذب کنند. در مقابل، برای عکاسی از سوژه‌های تاریک‌تر (مثل عکاسی از آسمان شب)، نیاز به مقادیر نوردهی بسیار پایین‌تری مانند -5 EV خواهید داشت تا از تاریک شدن تصویر و Underexpose شدن آن جلوگیری کنید.

در جدول زیر، مقدار EV برای سرعت شاتر و دیافراگم‌های مختلف آورده شده است:

خوشبختانه این جدول پیچیده نیست؛ هر بار که مقدار EV را یک گام کاهش می‌دهید، در واقع نصف نوری که می‌توانید ثبت کنید، ثبت می‌شود. این اصل برای افزایش مقدار EV هم صدق می‌کند و به این معناست که با هر بار افزایش یک گام EV، نور قابل جذب توسط دوربین دو برابر می‌شود. به‌عنوان مثال، اگر یک گام EV را کاهش دهید، نور ثبت شده نصف نور قبلی خواهد بود. همچنین، اگر سه گام EV را افزایش دهید، نور ثبت شده دو برابر می‌شود.

به یاد داشته باشید که EV تنها به میزان نوردهی توجه دارد و تأثیری بر دیگر ویژگی‌های تصویر مانند عمق میدان یا حرکت تاری ندارد. این ویژگی باعث می‌شود که EV ابزاری بسیار مفید برای کنترل نوردهی دقیق باشد بدون اینکه نگران تغییرات دیگر در تصویر باشید.

بررسی نوردهی با استفاده از تنظیمات مختلف EV

برای اینکه تاثیر تنظیمات مختلف را بهتر درک کنید، پیشنهاد می‌کنم به عکس‌های خودتان نگاه کنید. به خصوص عکس‌هایی که با ایزو 100 گرفته‌اید را در نرم‌افزارهایی مثل لایتروم کنار هم قرار دهید. با بررسی دیافراگم و سرعت شاتر هر عکس، متوجه خواهید شد که شرایط نوری صحنه هنگام استفاده از هرکدام از این تنظیمات چگونه بوده است. این روش به شما کمک می‌کند تا ارتباطات جالبی بین عکس‌های مختلف پیدا کنید و متوجه شوید که چگونه نوردهی تغییرات متفاوتی در شرایط مختلف به همراه دارد.

برای مثال، ممکن است متوجه شوید که تنظیمات شما برای عکاسی از ماه با یک لنز تله (مثلاً دیافراگم f/22 و سرعت شاتر 1/125 ثانیه که EV معادل +9 دارد) مشابه با عکسی باشد که در یک روز آفتابی از یک منظره‌‎ی زیبا گرفته‌اید (با تنظیمات دیافراگم f/8 و سرعت شاتر 1/500 ثانیه که EV معادل +14 دارد). با مشاهده این تغییرات، شما می‌توانید الگوهای مشابه و تفاوت‌های مهمی را شناسایی کنید.

همانطور که در ابتدای مقاله ذکر شد، استفاده از مقدار EV در عکاسی مدرن به شدت کاهش یافته است، اما در این زمینه می‌تواند کمک زیادی به شما کند. با مطالعه دقیق عکس‌های خود و بررسی اینکه از چه مقدار نوردهی در چه شرایطی استفاده کرده‌اید، می‌توانید کنترل بهتری بر نوردهی تصاویرتان داشته باشید و نتایج بهتری به دست آورید.

ایزو چه نقشی دارد؟

در جدول بالا، تمام مقادیر به نحوی محاسبه شده‌اند که ایزو 100 در نظر گرفته شده است و در این مقاله نیز چندین بار به این موضوع اشاره شده است که مقدار ایزو باید 100 باشد. اما چرا ایزو 100 تا این اندازه اهمیت دارد؟

در واقع، هیچ دلیلی خاصی وجود ندارد که ایزو 100 تا این حد مهم باشد، و تنها به این خاطر به آن تاکید شده است که جدول با ایزو 100 کالیبره شده است (فرض شده که همیشه از ایزو 100 استفاده می‌شود). اما نکته مهم این است که می‌توان از این جدول برای مقادیر ایزو مشابه هم استفاده کرد. به عنوان مثال، ایزو 800 سه گام روشن‌تر از ایزو 100 است. بنابراین اگر از جدول بالا با ایزو 800 استفاده کنید، احتمالاً عکس شما روشن‌تر از مقدار مورد نیاز خواهد شد.

برای جبران این تفاوت و دستیابی به نوردهی مناسب، باید مقدار EV را سه گام افزایش داد. به عبارت دیگر، وقتی ایزو بالاتر از 100 باشد، باید با افزایش EV به اندازه تعداد گام‌های اضافی، تنظیمات دوربین را برای جلوگیری از نوردهی بیش از حد تنظیم کرد.

در نهایت، باید اشاره کرد که ایزو 100 به عنوان مقدار استاندارد شناخته می‌شود و در تمام چارت‌های نوردهی نیز این‌طور فرض شده است که دوربین همیشه روی ایزو 100 تنظیم است.

موارد عملی استفاده از EV در عکاسی

یکی از نکات جالب در مورد مقدار EV این است که حتی با وجود اینکه امروزه تقریباً هیچ استفاده عملی گسترده‌ای از آن نمی‌شود، می‌تواند تأثیر زیادی در بهبود کیفیت عکس‌های شما داشته باشد.

ارزیابی فوکوس خودکار دوربین

یکی از کاربردهای جالب EV در عکاسی، استفاده از آن برای بررسی قابلیت‌های فوکوس خودکار دوربین است. بسیاری از تبلیغات دوربین‌ها اعلام می‌کنند که قادر به فوکوس خودکار در شرایط نوری -4 EV هستند. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا عملکرد دوربین را در شرایط کم‌نور بهتر ارزیابی کنید.

مقایسه دوربین‌ها و انتخاب بهینه

اطلاع از مقادیر EV می‌تواند از هدر رفت پول جلوگیری کند. به‌عنوان مثال، دوربینی که بتواند با لنز f/1.2 در شرایط نوری -6 EV فوکوس کند، دوربینی قدرتمند است. اما دوربینی که قادر به فوکوس در شرایط نوری -5 EV با لنز f/2 باشد، در شرایط کم‌نور عملکرد بهتری خواهد داشت. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا دوربین مناسب‌تری برای نیازهای خود انتخاب کنید.

تنظیم نوردهی دستی

EV همچنین در مواقعی که دوربین نمی‌تواند به درستی نوردهی صحنه را تشخیص دهد، به کار می‌آید. برای مثال، در یک روز ابری اگر دوربین شما تنظیمات اشتباهی مانند دیافراگم f/8 و سرعت شاتر 1/4000 انتخاب کند، شما می‌توانید به‌وسیله EV و جدول نوردهی، نوردهی دقیق‌تری را تنظیم کنید.

عکاسی Long Exposure با فیلترهای ND

یکی دیگر از کاربردهای EV در عکاسی زمانی است که شما از فیلترهای ND 10-stop برای عکاسی طولانی مدت (Long Exposure) استفاده می‌کنید. در چنین مواقعی، نورسنج دوربین ممکن است نتواند نوردهی دقیقی ارائه دهد. با استفاده از مقادیر EV، شما می‌توانید سرعت شاتر و مقدار گشودگی دیافراگم مناسب را برای به دست آوردن نوردهی صحیح تشخیص دهید.

سخن آخر

با اینکه EV در عکاسی مدرن کمتر کاربرد دارد، اما هنوز هم می‌تواند در مواقع خاص مانند عکاسی در نور کم یا هنگام استفاده از فیلترهای ND کمک‌کننده باشد. شناخت این مقیاس به شما اجازه می‌دهد تا در شرایط مختلف عکاسی، نوردهی مناسب را تنظیم کرده و نتایج مطلوب‌تری از عکاسی خود بدست آورید.