بنابراین سوال اینجاست که عکاسی انتزاعی چیست و آیا عکاسی از طبیعت میتواند انتزاعی باشد؟ آیا لازم است که اینگونه باشد؟
عکاسی انتزاعی چیست؟
واژهی انگلیسی Abstract (انتزاعی) از کلمهی لاتین abstractus گرفته شده است که به معنی دور شده یا قطع شده است و به عنوان مخالف کلمهی «به هم پیوسته» مورد استفاده قرار میگیرد. از لحاظ هنر، انتزاع فضایی برای تخیلات و تصورات است که مرزهای از هم گسستهای دارد. البته این بدین معنی نیست که عکاسی انتزاعی تصاویری تار و کم نور هستند. بلکه ممکن است عکسهای روشن، واضح و شارپ نیز به عنوان عکاسی انتزاعی در نظر گرفته شوند. فقط هدف این سبک عکاسی ارائهی دنیا به شکل به هم پیوسته و متداولی که دیدیم نیست. به همین خاطر است که عکاسی انتزاعی از طبیعت تا این اندازه مبهم به نظر میرسد.
هنر انتزاعی با فاصله گرفتن از فرم فضایی برای کاوش وابستگیها، احساسات و واکنشها برای شما فراهم خواهد کرد. به دلیل اینکه هیچ محدودیتی برای تفسیر وجود ندارد، میتوانید ارتباطاتی که در جاهای دیگر ممنوع است را هم در اینجا داشته باشید. با فاصله گرفتن از به هم پیوستگی، شما قادر خواهید بود مسیر خاص خود را ایجاد کنید.
ثبت طبیعت با عکاسی انتزاعی
در عکاسی طبیعت خیلیها سعی میکنند یک شئ، صحنه یا پروسه را به صورت واضح به ثبت برسانند تا جایی که عکاس به جای نگاه هنری، با دید علمی به صحنه نگاه میکند. عکاسی انتزاعی از طبیعت کاملا مخالف این سبک است و هدف آن ثبت فیزیکی واقعیت نیست. این سبک این پتانسیل را دارد که اثری آسمانی از یک صحنهی معمولی ثبت کند و ویژگیهای منحصر به فردی را در صحنههای روزمره ثبت کند.
برای خلق عکسهای انتزاعی از طبیعت باید فراتر از بدیهیات بروید و احساسات، حالتها و حرکاتی را ثبت کنید که جزئی از واقعیت فیزیکی نیستند ولی برای هنرمند و بیننده به یک اندازه واقعی به نظر میرسند. مثل موسیقی به این موضوع نگاه کنید که در آن از سازها و عناصر به هم پیوسته برای خلق اثری استفاده میشود که فراتر از نوتها و صداهای جداگانه است.
شروع کار
برای خلق یک اثر انتزاعی باید با یک صحنهی واقعی و به هم پیوسته شروع کنید. نقاشها از اجسام واقعی (رنگ، قلممو، دیگر وسایل نقاشی و تخیلات) برای خلق نقاشیهای انتزاعی استفاده میکنند.
عکاسها از اجسام متفاوتی استفاده میکنند اما مهمترین تفاوت این است که هنرمند به شکل گریزناپذیری از واقعیتی که انتزاع از آن شکل گرفته است آگاه است. با این وجود نقطهی برتری بیننده ثابت است و برای او فرقی ندارد که اثر هنری یک نقاشی انتزاعی است یا یک عکس انتزاعی.
دوربین و تخیلات شما تنها محدودیتهایی هستند که در زمان خلق هنر انتزاعی در مسیرتان قرار دارند. در ادامه چند ایدهی ساده را برای شروع عکاسی انتزاعی از طبیعت مشاهده میکنید. لازم به ذکر است که تمامی این نکتهها و ایدهها به جز عکاسی طبیعت برای هر نوع هنر انتزاعی دیگری هم کاربرد دارند ولی تمرکز اصلی آنها روی هنر انتزاعی است که در عکاسی طبیعت ریشه دارد.
1- فاصله
نزدیک شدن و یا دور شدن به اشیاء مختلف روش خیلی خوبی برای ایجاد انتزاع است. ما معمولا در زندگی روزمرهی خودمان چنین دیدی به اشیاء نخواهیم داشت و به همین خاطر جدا کردن عکسی که ثبت شده است از چیزی که برای مخاطب آشنا است خیلی ساده است.
عکس زیر نمونهای از این کار در دنیای عکاسی ماکرو است:
عکس زیر هم با استفاده از پرسپکتیو دور دست گرفته شده است و از این پرسپکتیو برای خلق انتزاع استفاده شده است:
2- فوکوس
فقط به دلیل اینکه چیزی انتزاعی است به این معنی نیست که باید تار یا فوکوس نشده باشد ولی بازی کردن با فوکوس یکی از روشهای موثر برای انتزاعی کردن یک صحنه است. برای این کار باید از فوکوس دستی استفاده کنید.
با ریز کردن چشمهای خودتان میتوانید به یک ایدهی کلی از اینکه صحنهی نهایی به صورت فوکوس نشده چطور به نظر میآید برسید. میتوانید از این کار برای پیدا کردن صحنههای جالب استفاده کنید زیرا فقط خارج کردن صحنه از فوکوس باعث زیباتر شدن آن نخواهد شد. صحنههای مختلف را امتحان کنید و سعی کنید این تکنیک را با حرکت ترکیب کنید (نکتهی بعدی)
3- زمان
زمان همیشه در عکاسی یک عنصر خیلی مهم است و عکاسی انتزاعی از طبیعت هم از این قاعده مستثنی نیست. با ترکیب مدت زمان نوردهی و کمی حرکت میتوانید آثار انتزاعی جذابی خلق کنید. مدت زمان نوردهی شما میتواند هر چیزی از کسری از ثانیه تا چند دقیقه و حتی بیشتر هم باشد. در مورد حرکت هم میتوانید از حرکات خود سوژه (مثل نقاشی با نور) یا حرکات دوربین (مثل حرکات عمدی دوربین) استفاده کنید.
نکتهی اضافی برای عکاسهای حرفهای
تلاشهای عکاسانهی ابتدایی در زمینهی هنر انتزاعی فقط وابسته به خود رسانه (صفحات شیشهای یا فلزی یا کاغذ حساس به نور) به همراه مواد شیمیایی مورد استفاده برای خلق تصویر و نور (بدون استفاده از لنز) بودند. این تکنیک با اینکه کمی زیادهروی به نظر میرسد ولی با دوربینهای دیجیتال هم قابل انجام است.
برای مثال در یک پروسه به نام رفراکتوگرافی سنسور در معرض نور بازتاب یافته از یک جسم بازتابی قرار خواهد گرفت. این تکنیک در حوصلهی این مقاله نمیگنجد و به همین خاطر در مورد آن صحبت نخواهیم کرد. به یاد داشته باشید که جدا کردن لنز از دوربین باعث خواهد شد که سنسور در معرض غبار قرار بگیرد و به همین خاطر عکاسی بدون لنز ممکن است به سنسور شما آسیب برساند.
سخن نهایی
برای افراد تازهکار، امتحان عکاسی انتزاعی روش خیلی خوبی برای آشنایی با دوربین و شناخت تکنیکهای عکاسی مختلف مثل فوکوس دستی، نقاشی با نور، حرکات عمدی دوربین و… است. برای عکاسهای حرفهایتر نیز این سبک روش خیلی خوبی برای تجربه کردن و گسترش هنر و امتحان کردن کارهای جدید است.
نظر شما در مورد عکاسی انتزاعی از طبیعت چیست؟ آیا تا به حال این سبک را امتحان کردهاید؟ لطفا نظرات و سوالات خودتان را از طریق بخش نظرات همین مطلب با ما در میان بگذارید.