آموزش جامع استفاده از لنز تله فوتو

فوکوس روی جزئیات

جای تعجب نیست که لنزهای تله فوتو برای فوکوس روی جزئیات کوچک یک صحنه کاربرد خیلی زیادی دارند. به دلیل عمق میدان کم لنزهای تله فوتو، عکاسی از یک بخش خیلی کوچک با استفاده از آن‌ها خیلی ساده‌تر است. از جنگل‌های متراکم گرفته تا مناظر وسیع و باز، جداسازی جزئیات صحنه با لنز تله فوتو نسبت به لنزهای متوسط یا واید ساده‌تر است. البته این بدین معنی نیست که با استفاده از لنزهای واید نمی‌توانید از جزئیات کوچک عکاسی کنید اما منظره دید محدود لنزهای تله فوتو باعث می‌شود که این کار خیلی ساده‌تر انجام شود.

اینکه با این لنزها قرار است از چه نوع جزئیاتی عکاسی کنید به سبک عکاسی شما بستگی دارد. در صورتی که یک عکاس پرتره هستید با استفاده از لنز تله خیلی راحت‌تر می‌توانید از صورت یک فرد بدون ایجاد مزاحمت توسط عناصر اطراف عکاسی کنید. برای عکاسی منظره شما می‌توانید روی قله‌ی یک کوه فوکوس کنید و آن را به عنصر غالب در عکس تبدیل کنید. همچنین نباید لنزهای ماکرو را هم فراموش کرد. این لنزها نیز از لحاظ فنی لنز ماکرو هستند و به شما این امکان را می‌دهند که کوچک‌ترین جزئیات ممکن را ثبت کنید.

مهم‌ترین دلیل برای استفاده از لنز تله فوتو همین موضوع است. البته این موضوع در تمامی عکس‌ها ثابت نیست اما خیلی از اوقات بخش کوچکی از جزئیات صحنه ممکن است نسبت به کل صحنه از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار باشد. شما فقط باید با دقت بیشتری نگاه کنید و یک لنز تله فوتو هم در دست داشته باشید.

NIKON D800E + 70-200mm f/4 @ 185mm, ISO 100, 8/10, f/16.0

ایجاد تصاویر انتزاعی

یکی از دلایل شخصی من برای عکاسی با لنز تله فوتو ایجاد تصاویر انتزاعی و نیمه انتزاعی است. از آنجایی که لنزهای تله فوتو می‌توانند جزئیات را به خوبی ایزوله کنند، در برخی مناظر خاص شما می‌توانید از بخش کوچکی از صحنه عکاسی کنید که کاملا محتوا را حذف می‌کند. در مواقع دیگر، حتی در صورتی که قادر نباشید محتوا را به صورت کامل حذف کنید، باز هم می‌توانید عکسی بگیرید که به جای یک عکس کامل روی الگوها و شکل‌های صحنه تمرکز دارد.

خود من عاشق عکس‌های انتزاعی هستم. این عکس‌ها تماما در مورد اصول ابتدایی هستند: نور، رنگ، شکل‌ها و ترکیب‌بندی. در صورتی که مخاطب نتواند تشخیص دهد که عکس شما نشان‌دهنده‌ی چه چیزی است، تصویر تا حدود زیادی در مورد مشخصه‌های زیبایی‌شناختی خواهد بود. برای مثال در صورتی که از یک لوکیشن معروف یک عکس انتزاعی بگیرید، اولین واکنش مردم این است که «واو! شکل‌های خیلی جالبی داخل این عکس هستند» ولی در عکس‌های معمولی احتمالا چیزی که می‌شنوید این است که «چه خوب، من هم به اینجا رفته‌ام».

البته تمامی عکس‌ها لزوما نباید انتزاعی باشند و تمامی عکس‌های انتزاعی هم نباید با لنز تله فوتو گرفته شوند. شما هم در صورتی که بتوانید دوربین خود را در فاصله خیلی نزدیکی نسبت به سوژه قرار دهید می‌توانید با لنز واید عکس‌های انتزاعی خیلی خوبی بگیرید. با این وجود در صورتی که قصد داشته باشید فقط عکس انتزاعی بگیرید باید یک لنز با فاصله کانونی طولانی در اختیار داشته باشید. استفاده از این لنزها یکی از بهترین روش‌ها برای عکاسی از شکل‌هایی است که یک صحنه را تشکیل می‌دهند.

NIKON D810 + 70-200mm f/2.8 @ 200mm, ISO 400, 1/500, f/5.6

نشان دادن حس مقیاس

در صورتی که در فاصله نزدیک نسبت به یک درخت با وجود کوه‌های زیاد در پس زمینه قرار گرفته باشید و از لنز واید برای عکاسی استفاده کنید، درخت موجود در تصویر خیلی بزرگتر از پس زمینه‌‎ی تصویر نشان داده خواهد شد.

NIKON D800E + 20mm f/1.8 @ 20mm, ISO 100, 1/4, f/16.0

این موضوع به دلیل پرسپکتیو رخ می‌دهد. هرچقدر که شما به یک جسم نزدیک‌تر باشد، نسبت به پس زمینه بزرگتر دیده خواهد شد. با وجود اینکه به نظر می‌رسد که این موضوع به دلیل لنز است اما هیچ ارتباطی به لنز شما ندارد و تماما به موقعیت دوربین بر می‌گردد. با این وجود در صورتی که با یک لنز واید در فاصله نزدیکی نسبت به یک سوژه قرار گرفته باشید، این نسبت برای مخاطب خیلی مشهودتر خواهد بود.

نقطه‌ی مقابل این موضوع زمانی است که شما از لنز تله فوتو استفاده می‌کنید و در فاصله‌ی نسبتا دورتری نسبت به سوژه می‌ایستید. در این حالت ابعاد سوژه تقریبا شبیه به ابعاد واقعی خواهد بود. افرادی که نزدیک یک کوه ایستاده‌اند در صورتی که از فاصله نزدیک و با لنز واید از آن‌ها عکاسی کنید، خیلی بزرگ دیده خواهند شد اما اگر در فاصله‌ی دورتر نسبت به سوژه بایستید و زوم کنید، کوه‌ها بزرگ‌تر دیده خواهند شد.

در عکس بالا من می‌خواستم روی الگوهای جذاب این درخت فوکوس کنم. اما بلافاصله متوجه شدم که این پرسپکتیو مقیاس واقعی کوه موجود در پس زمینه را نشان نمی‌دهد. بنابراین به جای لنز 20 میلیمتر از لنز 70-200mm خودم استفاده کردم و از آن فاصله گرفتم. به همین خاطر توانستم عکس پائین را بگیرم که حس مقیاس کاملا متفاوتی را نمایش می‌دهد.

NIKON D800E + 70-200mm f/4 @ 70mm, ISO 100, 6/10, f/16.0

این تکنیک ممکن است در شرایط مختلف از عکاسی منظره گرفته تا عکاسی منظره و تمامی سبک‌های دیگر مفید باشد. در صورتی که قرار باشد از یک کوه عکاسی کنم که قدرت کافی را داخل عکس نداشته باشد، همیشه زوم می‌کنم یا در صورتی که یکی از عناصر موجود در پس زمینه بزرگتر به نظر برسد، سعی می‌کنم کمی از آن دور شوم و از یک لنز تله فوتو استفاده کنم.

حس مقیاس اضافی موجود در این تصاویر به صورت مستقیم توسط لنزی که فاصله کانونی طولانی‌تری دارد ایجاد نمی‌شود اما نوع لنز به صورت غیرمستقیم فاکتور خیلی مهمی است. پرسپکتیو تصاویر شما با موقعیت دوربین تعیین می‌شود و در صورتی که از لنز تله فوتو استفاده کنید، ممکن است خیلی دورتر از حالت نرمال باشد.

از این افکت بیشتر توسط عکاس‌های پرتره و برای تخت کردن صورت سوژه و عادی نشان دادن جزئیات صورت او استفاده می‌شود. برای درک بیشتر نگاه به عکس‌های زیر بیاندازید.

در این عکس با وجود اینکه موقعیت عکاس چیزی است که باعث تغییر پرسپکتیو شده است، اما لنز 300 میلیمتر به عکاس این امکان را داده است که یک عکس پرتره از سر و شانه‌های سوژه (بدون کراپ) بگیرد که تناسب واقع‌گرایانه‌ای دارد. در مقابل عکس 14 میلیمتر (که در آن فاصله عکاس با سوژه فقط چند متر بوده است) خیلی اغراق‌آمیزتر به نظر می‌رسد.

در صورتی که هدف شما این است که مقیاس واقعی عناصر داخل عکس را تا جای ممکن دقیق نشان دهید کار ساده‌ای در پیش دارید: زوم کنید، عقب بایستید و ترکیب‌بندی عکس خودتان را انجام دهید. در مقایسه با عکس‌های واید شما شاهد تفاوت زیادی خواهید بود.

رسیدن به عمق میدان کافی با لنز تله

هرچقدر فاصله کانونی لنز مورد استفاده‌ی شما بیشتر باشد، عمق میدان شما نیز به شدت کاهش خواهد یافت. با یک لنز الترا واید (حدود 14 میلیمتر) عکاسی از یک منظره‌ با عمق میدان کافی خیلی ساده است. حتی با یک دیافراگم متوسط مثل f/5.6 نیز می‌توانید تمام منظره را از فاصله 2.5 متری تا بی‌نهایت، با عمق میدان کافی به تصویر بکشید.

با این وجود، فقط با افزایش فاصله کانونی به 50 میلیمتر که خیلی از افراد آن را یک فاصله کانونی استاندارد می‌دانند و تله فوتو هم محسوب نمی‌شود، برای داشتن عمق میدان کافی به دیافراگمی برابر با f/22 نیاز خواهید داشت.

لنزهای تله فوتو برای عکاسی منظره فوق‌العاده هستند اما باید فاصله زیادی با سوژه داشته باشید تا بتوانید آن را به صورت کاملا واضح به تصویر بکشید. برخی اوقات در صورتی که عمق میدان کافی را نداشتید، می‌توانید از تکنیک‌هایی مثل انباشت فوکوس استفاده کنید اما این تکنیک اغلب اوقات خیلی وقت‌گیر است و برای برخی مناظر که به سرعت تغییر می‌کنند هم ممکن نیست.

[relatedpost post=”157451″]

چگونه می‌توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد؟ در صورتی که دیافراگم‌های کوچکی مثل f/11 یا f/16 عمق میدان کافی را در اختیار شما قرار نمی‌دهند و شما نمی‌توانید از انباشت فوکوس هم استفاده کنید، احتمالا هیچ گزینه دیگری نخواهید داشت و فقط باید از سوژه فاصله بیشتری بگیرید. البته این گزینه هم در تمامی شرایط امکان پذیر نیست.

البته نباید اجازه دهید که چنین چیزی مانع شما برای عکاسی منظره با لنز تله فوتو شود. اغلب مناظری که امکان عکاسی با لنز تله را دارند در فاصله نسبتا دورتری قرار گرفته‌اند و به همین خاطر عمق میدان موضوع خیلی مهمی نیست. در اکثر شرایط هم شما قادر خواهید بود از انباشت فوکوس استفاده کنید.

استفاده از عمق میدان کم

در بدترین شرایط ممکن و یا در صورتی که مثبت‌اندیش باشید، بهترین شرایط ممکن شما مجبورید با عمق میدان کم کار کنید.

عمق میدان کم یکی از زیباترین بخش‌های عکاسی و به صورت همزمان آزاردهنده‌ترین موضوع در مورد لنزهای تله فوتو است. در صورتی که می‌خواهید تمامی اجزای عکس شما از وضوح کافی برخوردار باشند، عمق میدان کم ممکن است یک دردسر کاملا جدی به نظر برسد اما اگر به پس زمینه‌های نرم و تار نیاز دارید، بهترین چیزی است که در اختیار شما قرار دارد.

برای عکاس‌های منظره، عکاسی از مناظر بزرگ با پس زمینه‌های تار و خارج از فوکوس معمولا خیلی عجیب به نظر می‌رسد. با این وجود اگر می‌خواهید از حیات وحش و یا جزئیات کوچک عکاسی کنید، پس زمینه‌ی تار خیلی به شما کمک خواهد کرد.

NIKON D800E + 70-200mm f/4 @ 175mm, ISO 100, 1/250, f/4.0

عمق میدان کم باعث سادگی تصاویر شما خواهد شد و با برجسته‌تر کردن سوژه، چشم مخاطب را دقیقا به جایی که باید باشد هدایت خواهد کرد.

از آنجایی که لنزهای تله فوتو به صورت طبیعی عمق میدان خیلی کمتری دارند (با فرض اینکه در یک نقطه ثابت ایستاده باشید)، این لنزها برای این سبک عکاسی فوق‌العاده هستند. از دیافراگم‌های باز مثل f/2.8 استفاده کنید، به سوژه نزدیک شوید و زوم کنید. با انجام این کارها یک پس زمینه تار و زیبا خواهید داشت.

مراقب لرزش‌های دوربین باشید

یکی از مشکلات عکاسی با لنز تله تشدید مشکلات لرزش‌های دوربین در تصاویر شما است. برای مثال با لنز واید در صورتی که دوربین خودتان را با تکنیک ضعیفی رو دست گرفته باشید، احتمال اینکه متوجه مشکلی شوید خیلی کم است اما یک لنز تله بلافاصله چنین مشکلاتی را به نمایش خواهد گذاشت. یا حتی در صورتی که سه پایه شما در باد بلرزد هم در صورت استفاده از لنز تله فوتو ما شاهد تصاویر تاری خواهیم بود اما لنزهای واید مشکلات کمتری از این بابت خواهند داشت.

در صورتی که از لنزهای تله فوتو استفاده می‌کنید، شما باید خیلی مراقب چیدمان کلی تجهیزات خود باشید. حتی کوچک‌ترین لرزش هم تشدید خواهد شد و هر چقدر فاصله کانونی لنز هم افزایش یابد، این مشکل بیشتر دیده خواهد شد.

[relatedpost post=”156951″]

چگونه می‌توان این مشکلات را کاهش داد؟ در زمان استفاده از لنزهایی که فاصله کانونی طولانی‌تری دارند، سعی کنید از سه پایه استفاده کنید که تا جای ممکن لنز خودتان را تثبیت کنید و از لرزش آن جلوگیری نمائید. در صورتی هم که از سوژه‌هایی مثل ورزشکارها یا حیات وحش عکاسی می‌کنید که نیاز است دوربین را خیلی سریع‌تر از چیزی که سه پایه اجازه می‌دهد حرکت دهید، از تک پایه استفاده کنید. در صورتی هم که باد در حال وزیدن است و باعث تار شدن تصاویر شما می‌شود، سعی کنید ارتفاع باریک‌ترین بخش سه‌پایه را کمی کاهش دهید.

مهم‌تر از همه، همیشه بررسی کنید تا مطمئن شوید عکس‌های شما وضوح کافی را دارند. عکس‌های خودتان را بررسی کنید و به صورت کامل داخل آن‌ها زوم کنید. آیا عکس شما خوب به نظر می‌رسد؟ اگر پاسخ منفی است، سعی کنید جایی را پیدا کنید که با استفاده از آن بتوانید تاری تصاویر خود را کاهش دهید. این کار همیشه خیلی آسان نخواهد بود اما لنزهای تله فوتو پرسپکتیو منحصر به فردی دارند که ارزش این تلاش را خواهد داشت.

جایگزین‌های لنز تله فوتو

لنزهای تله فوتو، به خصوص در صورتی که فقط برای سرگرمی عکاسی می‌کنید و یا تازه‌کار هستید، خیلی گران قیمت هستند و در صورتی که مبتدی باشید، احتمال اینکه از این لنزها استفاده کنید خیلی کم است. با این وجود جایگزین‌های خیلی بهتری برای خرید لنز تله فوتو وجود دارد.

تله کانورترها (به انگلیسی Teleconverter) وسایل خیلی خوبی برای افزایش فاصله کانونی لنزهای معمولی و تبدیل آن به لنز تله فوتو است. کانن تله کانورترهای 1.4x و 2x را به بازار عرضه کرده است. این مبدل‌ها یک لنز 24-70mm را به ترتیب به یک لنز 34-98mm و 48-140mm تبدیل می‌کنید. این وسایل به شما این امکان را می‌دهد که یک کادربندی نزدیک‌تر و بسته‌تر از صحنه داشته باشید و نیازی هم نیست که مبلغ خیلی زیادی را صرف این کار کنید.

به دنبال چه چیزهایی باشیم؟

لنزهای تله فوتو خیلی گران قیمت هستند و به همین خاطر قبل از خرید باید مطمئن شوید که گزینه مناسب را برای سبک عکاسی خودتان انتخاب کرده‌اید. چند سوال وجود دارد که قبل از گشتن دنبال این لنزها باید از خودتان بپرسید.

آیا قرار است به صورت روی دست عکاسی کنید؟ آیا به دیافراگم باز برای عکاسی از سوژه‌های سریع و صحنه‌های کم نور نیاز دارید؟ به لنز سوپر تله نیاز دارید یا کارتان با فواصل کانونی کوتاه‌تر هم راه می‌افتد؟

تفاوت قیمت این لنزها خیلی زیاد است. برای مثال لنز کانن EF 600mm f/4L IS III USM حدودا 11 هزار دلار قیمت دارد در حالی که قیمت لنز کانن EF-S 55-250mm f/4-5.6 IS STM فقط 300 دلار است. به همین خاطر باید مطمئن شوید که بهترین تجهیزات ممکن را در اختیار دارید.

لنز 70-200mm f/2.8 یکی از متداول‌ترین لنزهای تله فوتو است و خیلی از عکاس‌ها از این لنز به عنوان گزینه اول خودشان یاد می‌کنند. این لنز یک محدوده کانونی کاملا تطبیق‌پذیر دارد و در عین حال فاصله کانونی آن به شکلی است که می‌توانید در شرایط مختلفی از آن استفاده کنید.

البته این لنز برای همه مناسب نیست. این لنز وزن زیادی دارد که برخی اوقات ممکن است به 1.5 کیلوگرم نیز برسد. همین موضوع استفاده از آن برای استفاده روی دست را خیلی سخت می‌کند و بعد از مدتی وزن سنگین آن را احساس خواهید کرد.

در صورتی که به این دیافراگم باز نیازی ندارید، لنز 70-200mm f/4 ممکن است سازگاری خیلی بیشتری با نیازهای شما داشته باشد. فاصله کانونی آن مشابه مورد قبلی است اما این مدل به دلیل تعداد عناصر کمتر سبک‌تر است. همچنین قیمت آن نیز خیلی کمتر است و برای افرادی که بودجه‌ی کمی دارند مناسب است.

لرزشگیر تصویر

لرزشگیر تصویر یکی از قابلیت‌هایی مهم و کاربردی لنزهای تله فوتو است. این موضوع برای لنزهایی که دیافراگم بسته‌تری دارند هم صدق می‌کند. لرزشگیر تصویر از موتورهای مختلف برای کاهش لرزش دوربین و حرکات آن در زمان عکاسی استفاده می‌کند.

ممکن است این قابلیت‌ را با اسامی مختلفی بشناسید. برای مثال کانن از Image Stabilisation (IS)، نیکون از Vibration Reduction (VR) و سیگما و تامرون به ترتیب از Optical Stabilizer (OS) و Vibration Compensation (VC) برای اشاره به این تکنولوژی استفاده می‌کنند.

این تکنولوژی کمک خیلی زیادی برای عکاسی روی دست به شما می‌کند. لنزهای دارای لرزشگیر ثبات خیلی بیشتری در ثبت تصاویر شارپ دارند و بدون کمک گرفتن از سرعت شاترهای سریع می‌توانند این کار را انجام دهند.

موضوعاتی که باید در نظر داشته باشید

قبل از اینکه گشتن به دنبال یک لنز تله فوتو را آغاز کنید باید از یک چیز اطلاع داشته باشید و آن این است که یک سنسور فول فریم معادل 35 میلیمتر در اختیار دارید و یا دوربین شما از سنسور کراپ استفاده می‌کند. ضریب کراپ (Crop Ratio) دوربین‌های کراپ سنسور APS-C کانن برابر با 1.6x است.

در دوربین‌های فول فریم فاصله کانونی 600mm همان فاصله کانونی 600mm را نمایش خواهد داد اما این مقدار در یک دوربین APS-C کانن برابر با 600mm x 1.6x یا 960mm است. در صورتی که قصد عکاسی از ماه را دارید این فاصله کانونی فوق‌العاده است.

[relatedpost post=”156898″]

یکمثال واقع‌گرایانه و قابل استفاده این است که یک لنز تله فوتو 200mm روی دوربین APS-C کانن به یک لنز سوپر تله فوتو 320mm تبدیل خواهد شد. این یعنی اینکه با قیمت ارزان‌تر، یک لنز با فاصله کانونی خیلی طولانی‌تر را در اختیار خواهید داشت. البته مثل تمامی بخش‌های دیگر عکاسی، این موضوع با نقاط ضعفی هم همراه است.

برخی لنزها هم وجود دارد که برای دوربین‌های APS-C طراحی شده‌اند. این بدان معنی است که فاصله کانونی آن‌ها دقیقا چیزی است که روی بدنه درج شده است.

از این لنزها برای دوربین‌های فول فریم استفاده نکنید زیرا باعث وینیت و کاهش وضوح تصویر در نزدیکی گوشه‌ها خواهد شد. همچنین در زمان استفاده از تمام عرض سنسور فول فریم شاهد انحرافاتی هم خواهید بود.

سخن نهایی

مشخصا لنزهای تله فوتو ابزارهای فوق‌العاده‌ای هستند که می‌توانند دقیقا همان ظاهری که به دنبال آن هستید را در اختیار شما قرار دهند.

خیلی از مردم وقتی می‌گویم لنز 70-200 گزینه‌ی مورد علاقه‌ی من برای عکاسی منظره است شگفت زده می‌شوند. خیلی از عکاس‌ها لنز تله فوتو را گزینه خوبی برای عکاسی طبیعت نمی‌دانند و فکر می‌کنند فقط لنز واید برای این سبک عکاسی مناسب است. در صورتی که نظر شما هم همین باشد ممکن است برخی پتانسیل‌های واقعی لنز تله فوتو را نادیده گرفته باشید.

البته لزوما نباید عکاس منظره باشید تا بتوانید از لنزهای تله فوتو استفاده کنید. اغلب اوقات عکاس‌های پرتره از این لنزها برای عکاسی از چهره‌ی سوژه به شکل خیلی زیباتر استفاده می‌کنند. در صورتی هم که عکاس ورزشی/حیات وحش هستید، با استفاده از لنز تله فوتو می‌توانید روی کوچک‌ترین جزئیات صحنه فوکوس کنید و یک سوژه‌ی دور دست را در فاصله نزدیکی نسبت به بیننده قرار دهید.

البته لنزهای تله برای تمامی عکس‌ها کاربرد ندارند؛ در صورتی که می‌خواهید عمق میدان وسیعی را نمایش دهید، مطمئنا این لنزها برای شما مناسب نخواهند بود. یا در صورتی هم که بخواهید ابعاد عناصر نزدیک را به صورت اغراق شده نمایش دهید، مطمئنا ابزارهای بهتری برای این کار وجود دارد.

با این وجود در صورتی که می‌خواهید جزئیات و مقیاس یک صحنه‌ی دور دست را به سوژه نمایش دهید و یا می‌خواهید سوژه را با استفاده از عمق میدان کم از پس زمینه جدا کنید، لنز تله فوتو باید در صدر انتخاب‌های شما قرار داشته باشد. برای خیلی از افراد، این لنز یکی از پراستفاده‌ترین لنزها خواهد بود.