استفاده از ایزوی اتوماتیک و حالت‌های دیگر دوربین برای تازه‌کارها

حرکت سریع در شرایط نوری متغیر دلیل خوبی برای استفاده از ایزوی اتوماتیک است.

بازگشت به اصول اولیه؛ مثلث نوردهی

از زمان اختراع عکاسی و ساده‌ترین دوربین‌ها تا پیچیده‌ترین دوربین‌های DSLR، همیشه سه چیز ثابت بوده‌اند: دیافراگم، سرعت شاتر و چیزی که ما امروزه با ایزو اندازه می‌گیریم؛ حساسیت نوریِ رسانه ای که عکس روی آن ضبط می‌شود. تمام دوربین‌ها در واقع جعبه‌هایی هستند که سوراخ دارند. اندازه‌ی سوراخ (دیافراگم)، مدت زمانی که سوراخ باز می‌ماند (سرعت شاتر) و حساسیت رسانه  ضبط‌کننده (ایزو). وقتی ما اجازه می‌دهیم نور وارد جعبه شود تا عکسی روی قطعه حساس به نور ایجاد کنیم، در واقع داریم «نوردهی» می‌کنیم. که همان «اصول سه‌گانه‌ی مقدس» عکاسی یا «مثلث نوردهی» نام دارد. شاید تمام این چیزها را می‌دانستید؟ اگر پاسخ شما به این سوال مثبت است، می‌توانید این بخش از مقاله را نادیده بگیرید؛ در غیر این صورت به خواندن ادامه دهید.

یک نوردهی صحیح

دو نکته‌ی ساده را به هنگام نوردهی باید در نظر گرفت:

• چه مقدار نور باید وارد «جعبه» شود تا تمام تنالیته های نوری سوژه از تاریک‌ترین سایه‌ها  تا روشن‌ترین هایلایت‌ها در عکس ثبت شوند؟
• چگونه می‌توانیم از سه عنصر مثلث به خلاقانه‌ترین شکل ممکن استفاده کنیم؟

اولی نکته ای فنی و دومی نکته ای خلاقانه است.

هیستوگرام به ما ۲۵۶ سایه از خاکستری برای یک عکس نشان می‌دهد. سمت راست نقاط تاریک (سایه‌ها) و سمت چپ نقاط روشن (هایلایت‌ها) قرار دارند. بطور نظری،  عکسی که «بین دو تیرک» باشد و هیچ کدام از تنالیته ها از لبه‌ها بیرون نروند، «نوردهی صحیح» دارد. در ویرایش می‌توانیم تنالیته ها را دوباره توزیع کنیم؛ البته تا وقتی که به ۰ یعنی سیاه و ۲۵۵ که سفید است، نرسند. در آن صورت جزئیاتی برای بازیابی باقی نمانده است؛ یا به طور کامل سیاه شده است و یا به طور کامل سفید شده است و در هر دو صورت جزئیات از بین رفته است.

بیشتر بدانید: آموزش منوی دوربین به صورت اصولی و از پایه

استفاده‌ی خلاقانه از تنظیمات دوربین

چگونگی استفاده‌ از عناصر مثلث نوردهی به صورت خلاقانه باعث می‌شود شکل دیگری نسبت به دیافراگم، سرعت شاتر و ایزو توجه کنید. دیافراگم همان سوراخ جعبه‌ی ما است و اصطلاح f را برای تعریف اندازه‌ی سوراخ استفاده می‌کنیم. برای به‌خاطر سپردن این که کدام یک «سوراخ بزرگ‌تر» است، به نماد f به چشم یک کسر نگاه کنید. اگر کیک دوست داشته باشید، ترجیح می‌دهید 1/2 کیک را داشته باشید یا 1/16 آن را؟

بنابراین اعداد بزرگ‌تر مانند f/22 نشان‌دهنده‌ی دیافراگم (سوراخ) کوچک‌تر(بسته تر) و اعداد f کوچک‌تر مانند f/2.8 یا f/4 نشان‌دهنده‌ی دیافراگم بزرگ‌تر(بازتر) هستند.

می‌توانیم از اعداد f کوچک‌تر برای افزایش عمق میدان استفاده کنیم. در پرتره، شاید دلمان بخواهد پس‌زمینه‌ی بدون فوکوس و محو شده با عمق میدان محدود داشته باشیم؛ بنابراین دیافراگم باز گزینه‌ی خوبی است. در عکس گرفتن از منظره که در همه جای عکس به وضوح نیاز داریم، احتمالا دیافراگم بسته بهتر است.

سرعت شاتری که انتخاب می‌کنید نیز امکانات خلاقانه‌ای دارد. یادتان باشد که سرعت شاتر با کسری از ثانیه نشان داده می‌شود. سرعت شاترِ 1/2 ثانیه از 1/250 ام ثانیه بیشتر است چرا که شاتر مدت زمان بیشتری باز می‌ماند. سرعت شاتر در واقع همان تکه‌ای از زمان است که قطعه حساس به نور را در مقابل نور باز می‌کنیم. سرعت‌های شاتر کوتاه (سریع‌تر) به ما کمک می‌کنند حرکت را فریز کنیم. سرعت‌های شاتر بلند (آرام‌تر) به ما کمک می‌کنند زمان را کش بیاوریم و اشیای در حال حرکت را تار کنیم.

بیشتر بخوانید: عمق میدان در عکاسی چه اهمیتی دارد؟

حساسیت قابل تنظیم؟

از سه عنصر مثلث نوردهی، گزینه‌ی ایزو پیامدهایی دارد اما این پیامدها از بقیه کم‌تر است. مانند یک تقویت‌کننده‌ی صدا، تنظیمات پایین‌تر «سر و صدای» پس‌زمینه را کم‌تر می‌کنند؛ در حالی که تنظیمات بالاتر که سیگنال را تقویت می‌کنند، باعث می‌شوند سر و صدا و اعوجاج بیشتری به وجود بیاید. ایزو میزان حساسیت سنسور در دوربین دیجیتال را می‌سنجد. در روزهایی که از فیلم استفاده می‌شد، حساسیت فیلم ثابت بود. وقتی یک حلقه فیلم ASA 64 داخل دوربین می‌گذاشتید، باید با همان حساسیت حلقه فیلم عکاسی می‌کردید. این فیلم از حلقه ASA 400 نویز کم‌تری داشت ولی نسبت به نور نیز حساسیت کم‌تری نشان می داد.

در دنیای دیجیتال می‌توانیم ایزو را هر زمان که می‌خواهیم تغییر دهیم؛ حتی از عکسی به عکس دیگر. حالا نوردهی کردن مانند بازی با سه توپ می‌ماند. می‌توانیم دیافراگم، سرعت شاتر و یا ایزو را در هر عکس خود تغییر دهیم. هنوز هم باید از این عناصر برای نوردهی «صحیح» استفاده کنیم ولی بهتر می‌توانیم پیامدهای خلاقانه‌ی انتخاب‌های خود را بررسی کنیم. همچنین می‌توانیم انتخاب کنیم روی کدام گزینه‌ها کنترل کامل داشته باشیم و کدام گزینه‌ها را به دوربین واگذار کنیم. ایزوی اتوماتیک با سنسورهای جدیدتر، بهتر و «نویز» کم‌تر همه چیز را تغییر داده است. بیایید به مقایسه‌ی بازی با سه توپ برگردیم.

یادگیری بازی با توپ

ویدئویی از یک شعبده باز که سه توپ را بالا می‌اندازد نگاه کنید و ببینید که در هر لحظه یک توپ در هوا است و دو توپ دیگر در دو دست او قرار دارند. او کنترل دو تا از آن‌ها را دارد و سومی معلق است. وقتی از ایزوی اتوماتیک استفاده می‌کنید، ایزو به سومین توپ بدل می‌شود؛ عنصری که به آن اجازه می‌دهید معلق بماند. خوشبختانه ایزو، پتانسیل خلاقانه‌ی کم‌تری دارد. برای همین اغلب منطقی است که گزینه‌ی «توپِ در هوا» باشد.

بیایید به بحث‌های کاربردی بازگردیم. فکر کنید در حال عکس‌برداری از تعدادی هنرمند حرکات موزون در سالن اجرا هستید. نورپردازی سالن با هر صحنه و حتی با تغییر موقعیت هنرمندان روی صحنه، تغییر می‌کند. اجازه‌ی فلاش زدن هم ندارید پس باید با همین شرایط نورپردازی کار خود را انجام دهید.

شما به سرعت بالای شاتر نیاز دارید تا حرکت را فریز کنید و همچنین به دیافراگم نسبتا کوچکی نیاز دارید تا عمق میدان مناسبی داشته باشید. کدام سه توپ را در هوا نگه می‌دارید؟ ایزوی اتوماتیک راه نجات شما است! موقعیت‌هایی که نورپردازی سریع تغییر می‌کند و عملی که در حال عکس‌برداری از آن هستید منتظر تنظیمات دستی شما نمی ماند، بهترین وضعیت برای استفاده از ایزوی اتوماتیک است.

آماده کردن تنظیمات

در این مقاله از دوربین کانن 6D استفاده شده است. بنابراین آن را به عنوان مرجع قرار داده و عکس‌های زیر نیز از منوی آن است. چگونگی (یا این که اصلا دوربین شما از ایزوی اتوماتیک پشتیبانی می‌کند یا خیر) تنظیمات از مدل به مدل متفاوت است، بنابراین باید کمی بیشتر تلاش کنید تا آن را یاد بگیرید. حتی ممکن است لازم باشد راهنمای دوربین خود را بخوانید! روش انجام کار ممکن است در دوربین شما متفاوت باشد اما اگر مفهوم کلی را دریابید، فقط باید بلد باشید در منوی دوربین خود جستجو کنید.

تنظیم ایزوی اتوماتیک در دوربین کانن 6D

معمولا یک دکمه یا منو برای تنظیم ایزوی اتوماتیک وجود دارد. اگر به پایین‌ترین میزان ایزو بروید و از کوچک‌ترین عددهای ایزو بگذرید، احتمالا یک A پیدا می‌کنید که برای ایزوی اتوماتیک است. همین گزینه را انتخاب کنید.

حالا می‌خواهید برای ایزو مرزهایی را تعیین کنید؛ که ایزوی اتوماتیک چگونه پیاده‌سازی شود و اجازه می‌دهید تا چه اندازه بالا برود. بهتر است بدانید که تنظیمات ایزوی بالاتر به شما اجازه می‌دهد در نور کم عکس‌برداری کنید ولی در عکس شما کمی نویز به وجود می‌آورد. این که عکس شما چه میزان نویز داشته باشد و چه تنظیماتی برای شما نشدنی هستند، به خودتان و دوربین‌تان بستگی دارد. با ایزوی بالا چند عکس بگیرید و آن‌ها را بررسی کنید و تشخیص دهید که مرز ایزوی شما کجا است.

در دوربین کانن 6D، گزینه ISO Speed settings را پیدا کنید.

تاکید می کنیم که منوی دوربین شما ممکن است متفاوت باشد، ولی ما اینجا چند گزینه داریم:

-تایید کنید که دوربین در حالت ایزوی اتوماتیک قرار دارد – ISO Speed

-بازه‌ی میزان حساسیتی که دوربین استفاده خواهد کرد را مشخص کنید – ISO Speed Range

–حد پایین و حد بالای ایزوی دوربین را مشخص کنید – Auto ISO range (معمولا کم‌ترین ایزو را به عنوان حداقل و بیش‌ترین را ایزویی می‌گذارید که فکر می‌کنید نویز بیش از اندازه تولید نمی‌کند). در این مثال محدوده حساسیت ۳۲۰۰-۱۰۰ وارد شده است.

-حداقل سرعت شاتر که قبل از آن حساسیت بطور اتوماتیک شروع به تغییر می کند را انتخاب کنید. – Min.shutter spd

تنظیم محدودیت‌ها برای نحوه‌ی کارکرد ایزوی اتوماتیک

برای این تنظیمات آخری، هر چیزی که اینجا وارد کنید کم‌ترین سرعت شاتری است که دوربین اجازه می‌دهد؛ قبل از این که بخواهد به تنظیمات ایزوی بالاتر برود.

اگر توجه کرده باشید، می‌بینید که Auto هم اینجا جزو گزینه‌ها است. اگر این را انتخاب کنید، دوربین شما هنگام ساختن عکس فاصله‌ی کانونی لنز شما را تشخیص می‌دهد و از فرمول فاصله‌کانونی/۱ استفاده می‌کند تا حداقل سرعت شاتر را تنظیم کند. هدف این است که با سرعت پایین‌تر از این عکس‌برداری نکنید (مخصوصا اگر دوربین را با دست نگه داشته‌اید) تا از تار شدن به‌علت لرزش جلوگیری کنید. برای مثال اگر با لنز زوم ۱۰۵-۲۴ میلی‌متری در حال عکس‌برداری باشید و تا آخر زوم کرده‌اید. اگر Min. Shutter Speed برابر با Auto باشد، دوربین شما در سرعت کمتر از 1/100 ثانیه، حساسیت را افزایش می دهد.

در هر حالت چگونه کار می‌کند؟

حالا که همه‌ی تنظیمات را انجام داده‌اید، چگونه کار می‌کند؟ بستگی به انتخاب حالت عکسبرداری دارد .بیایید به هر کدام از حالات نگاهی بیندازیم.

حالت کاملا اتوماتیک (سبز رنگ)

چیزهایی که می‌توانید تنظیم کنید – هیچ‌چیز. در حالت Full Auto Mode دوربین خودش دیافراگم و سرعت شاتر را تنظیم می‌کند و ایزو هم در حالت اتوماتیک قرار دارد.

چیزهایی که دوربین تنظیم می‌کند – همه‌چیز. در این حالت فقط باید نشانه بگیرید و عکس‌برداری کنید؛ دوربین همه تنظیمات را انجام می‌دهد.

امکان جبران نوردهی وجود دارد؟ – خیر.

مزایا/معایب – به دوربین اجازه می‌دهید تمام تصمیمات خلاقانه را برای شما بگیرد. شما در حالت ایزوی اتوماتیک قرار دارید و شاید اصلا این را نمی‌دانستید!

حالت برنامه (P)

چیزهایی که می‌توانید تنظیم کنید – همه‌چیز. ولی هر جا که یک گزینه را تنظیم کنید، بقیه نیز بسته به شرایط نوری تغییر خواهند کرد.

چیزهایی که دوربین تنظیم می‌کند – همه‌چیز. دوربین برای حفظ نوردهی مناسب تلاش می‌کند.

امکان جبران نوردهی وجود دارد؟ – بله.

مزایا/معایب – اگر این گزینه را با ایزوی اتوماتیک استفاده کنید، کمی گیج‌کننده می‌شود. بنابراین پیشنهاد نمی شود.

حالت اولویت دیافراگم (Av یا A)

چیزهایی که می‌توانید تنظیم کنید – دیافراگم. تنظیمات دیافراگم خود را قفل کنید و سرعت شاتر بسته به آن برای حفظ نوردهی مناسب تنظیم خواهد شد. اگر سرعت شاتری که نیاز دارید از حداقل  شما کم‌تر است، حساسیت زیاد می‌شود تا به حداکثری که تنظیم کرده‌اید، برسد.

چیزهایی که دوربین تنظیم می‌کند – سرعت شاتر و سپس ایزو.

امکان جبران نوردهی وجود دارد؟ – بله.

مزایا/معایب – اگر کنترل روی عمق میدان اولویت شما است، این بهترین گزینه است. استفاده کردن آن به همراه تنظیمات حداقل سرعت شاتر به شما اجازه می‌دهد تا دیافراگم را قفل کنید و پایه‌ای برای سرعت شاتر انتخاب کنید و هر وقت که نور کم‌تر از سرعت شاتری که انتخاب کرده بودید شد، ایزو افزایش یابد.

حالت اولویت شاتر (Tv یا S)

چیزهایی که می‌توانید تنظیم کنید – سرعت شاتر. سرعت شاتر خود را قفل کنید و دیافراگم بسته به آن برای حفظ نوردهی تنظیم خواهد شد. اگر دیافراگم مورد نیاز از حداکثری که برای لنز استفاده می‌شود بیشتر باشد، ایزو زیاد می‌شود تا به حداکثری  که تنظیم کرده‌اید، برسد.

چیزهایی که دوربین تنظیم می‌کند – دیافراگم و سپس ایزو.

امکان جبران نوردهی وجود دارد؟ – بله.

مزایا/معایب – اگر کنترل روی سرعت شاتر اولویت شما است، این بهترین گزینه است. استفاده کردن آن به همراه تنظیمات حداقل سرعت شاتر به شما اجازه می‌دهد تا سرعات شاتر را قفل کنید. دوربین دیافراگم را بسته به نیاز تنظیم می‌کند و اگر به حداکثر دیافراگم لنز برسد، ایزو را افزایش می‌دهد.

حالت کاملا دستی (M)

چیزهایی که می‌توانید تنظیم کنید – سرعت شاتر و دیافراگم. تنظیمات سرعت شاتر و دیافراگم خود را قفل کنید و ایزو بسته به آن‌ها برای حفظ  نوردهی تنظیم خواهد شد. شاخص نمایش نوردهی در مرکز خواهد ماند و ایزو برای نگه داشتن نوردهی مناسب زیاد یا کم خواهد شد. اگر ایزوی مورد نیاز از حداکثر یا حداقل عبور کند، نشانگر از مرکز بیرون می‌رود و نشان می‌دهد که عکس شما قرار است خیلی روشن یا خیلی تاریک شود.

چیزهایی که دوربین تنظیم می‌کند – ایزو.

امکان جبران نوردهی وجود دارد؟ – به دوربین بستگی دارد.

مزایا/معایب – به شما کنترل کامل خلاقانه برای تنظیم سرعت شاتر و دیافراگم را می‌دهد و می‌توانید فریز /تار شدن حرکت و عمق میدان را کنترل کنید. ایزو برای حفظ  نوردهی ، شناور بوده و تنظیم می‌شود. با بعضی دوربین‌ها هیچ جبران نوردهی در این حالت وجود ندارد. اما در دوربین‌های جدیدتر نقطه‌ی مرکزی تنظیم می‌شود و امکان جبران وجود دارد.

مطلب مرتبط: زمان و نحوه‌ی استفاده از جبران نوردهی

چه زمانی از ایزوی اتوماتیک استفاده کنیم؟

اگر به اندازه‌ی کافی وقت داشته باشید، می‌توانید کمی آرام باشید و به همه‌ی تنظیمات خود فکر کنید. اهداف شما چیست؟ ثابت کردن حرکت؟ افزایش یا کاهش عمق میدان؟ آیا شرایط نوری در حال تغییر است؟

اگر زمان دارید و درک خوبی از عناصر مثلث نوردهیدارید، از حالت کاملا دستی استفاده کنید و ایزوی خود را با توجه به شرایط نوری تنظیم کنید و تا جایی که می‌توانید پایین بمانید تا نویز را محدود کنید. برای مناظر طبیعی، پرتره، اشیای بی‌جان، معماری یا کارهای دیگری که زمان اجازه می‌دهد و نورپردازی تقریبا ثابت است، ایزوی اتوماتیک چندان کمکی نمی‌کند. همچنین اگر نوردهی طولانی دارید و از سه‌پایه برای سرعت شاتر طولانی استفاده می‌کنید نیز حساسیت اتوماتیک کمکی نمی‌کند.

عکس‌برداری بدون فلاش از هنرمندان باله در نورپردازی‌ای که دائماً تغییر می‌کند، یک چالش است. ایزوی اتوماتیک کمک بزرگی می‌کند.

ایزوی اتوماتیک برای جاهایی خوب است که حرکت سریع است، نورپردازی متغیر و یا کم است و زمانی برای فکر کردن به تنظیمات ندارید. در این مورد ایزوی اتوماتیک احتمالا همان کمکی است که نیاز دارید. اگر شرایط نوری اجازه دهد و دوربین شما از جبران نوردهی در حالت کاملا دستی پشتیبانی کند، این روش می‌تواند روش ایده‌آل باشد. سرعت شاتر و دیافراگم را در جایی که می‌خواهید از آن عکس‌برداری کنید، قفل کنید و به ایزوی اتوماتیک اعتماد کنید تا با شرایط متغیر نوری هماهنگ شود.

گاهی اوقات ایزوی اتوماتیک در ترکیب با اولویت دیافراگم گزینه‌ی خوبی است. در عکس برداری از اتومبیل ها در یک روز آفتابی می توانید به راحتی از حساسیت اتوماتیک برای نوردهی مناسب فضای بیرونی و فضای داخلی اتومبیل ها استفاده کنید.

عکسبرداری ورزشی و اکشن زمان بسیار خوبی برای استفاده از ایزوی اتوماتیک هستند؛ مخصوصا وقتی که شرایط نوری پیوسته در حال تغییر است. در مثال زیر در یک روز ابری و تغییر نور، جایی که این کایاکرها مشغول بودند، چالشی مهم ایجاد می کرد. برای اطمینان از فریز شدن حرکات قایق ران ها. از اولویت شاتر به همراه ایزوی اتوماتیک استفاده شد.

یک روز ابری با شرایط نوری متغیر که در آن کایاکرها با سرعت از آفتاب به سایه می‌روند. از اتوفوکوس پیوسته یا servo با لنز تله فتوی بلند برای فریز کردن حرکات سریع استفاده شد.

امکان دارد ایزوی اتوماتیک کار را خراب کند؟

برخی عکاسان، مخصوصا آن‌هایی که یاد گرفته‌اند «هر چیز اتوماتیکی بد است»، در استفاده از ایزوی اتوماتیک خساست به خرج می‌دهند. مگر نه این که یک عکاس خوب باید همه چیز را کنترل کند؟ اگر دوربین تنظیمات اشتباه را انتخاب کند و عکس‌ها پر از نویز شوند، چه کار باید کرد؟

امکان دارد این اتفاق بیفتد. اما یادتان باشد که می‌توانید حد نهایی ایزو را تنظیم کنید.

همچنین سنسور دوربین‌های جدیدتر آنقدر خوب است که «حد بالاتر» شما ممکن است از چیزی که فکر می‌کنید، بالاتر باشد. اگر با سرعت شاتر پایین عکس‌برداری کنید و عکس شما تار شود یا عمق میدان دلخواه شما را نداشته باشد، چه کار باید بکنید؟ برنامه‌های کاهش نویز خوبی وجود دارند اما هیچ برنامه‌ای وجود ندارد که بتواند یک عکس تارِ بدون فوکوس که با عمق میدان ناکافی گرفته شده است را درست کند. عکس‌های نویزدار را به عکس‌های بدون فوکوس ترجیح می دهیم!

بیشتر بخوانید: چطور نویز عکس‌ها را در لایتروم بگیریم؟

نتیجه‌گیری

اگر شما  فرد میانسالی هستید که از فیلم استفاده کرده است و ایزوی اتوماتیک به نظرش خنده‌دار می‌آید یا نگران هستید که ایزوی اتوماتیک چه بلایی سر عکس‌ها می‌آورد یا هنوز به خوبی یاد نگرفته‌اید از آن استفاده کنید، پیشنهاد می شود آرام باشید و آن را امتحان کنید. دوربین خود را در یک عکس‌برداری غیرکاری بیرون بیاورید، ایزوی اتوماتیک را روشن کنید و با آن بازی کنید. مطمئناً چیزهای زیادی یاد می گیرید.